Chính sách đất đai và phát triển nông nghiệp trong bối cảnh hội nhập

Chính sách đất đai và phát triển nông nghiệp trong bối cảnh hội nhập
Theo nhận xét của các chuyên gia tham dự Diễn đàn, Việt Nam là một trong những quốc gia có mức bình quân ruộng đất theo đầu người thấp nhất thế giới. Diện tích đất sản xuất nông nghiệp bình quân đầu người ở Việt Nam là 0,25 ha, trong khi đó trên thế giới là 0,52 ha và trong khu vực là 0,36 ha. Nền nông nghiệp Việt Nam được phát triển chủ yếu dựa vào khoảng 10 triệu hộ nông dân cá thể với trên 76 triệu thửa và mảnh ruộng nhỏ lẻ, phân tán. Đây là một trong những trở ngại lớn nhất cho việc phát triển nền nông nghiệp hiện đại và bền vững trên cơ sở hợp tác, liên kết giữa doanh nghiệp, đặc biệt là các tập đoàn kinh tế, với các hộ nông dân có kế hoạch xây dựng cánh đồng lớn, vùng sản xuất tập trung công nghệ cao dưới tác động của thị trường, công nghiệp, hội nhập quốc tế và biến đổi khí hậu.

Tại Việt Nam, chủ trương tích tụ và tập trung ruộng đất được đặt ra từ nhiều năm nay nhưng kết quả thực hiện chủ trương đó không đạt được mục tiêu kỳ vọng. Một trong những nguyên nhân chủ yếu của tình trạng này là ở chỗ thị trường đất nông nghiệp chưa phát triển do các bất cập trong chính sách đất nông nghiệp hiện hành.

Phó Giáo sư, Tiến sĩ Vũ Trọng Khải, nguyên Hiệu trưởng Trường cán bộ Quản lý nông nghiệp và phát triển nông thôn II, cho rằng định hướng hoàn thiện chính sách đất đai để phát triển nông nghiệp cần phải dựa trên những tư duy kinh tế mới, hoạch định chính sách phát triển nông nghiệp theo cơ chế kinh tế thị trường. Xu thế tất yếu khách quan trong nền kinh tế thị trường là các trạng trại trồng cây nông nghiệp, cây lâm nghiệp, nuôi trồng thủy sản, hải sản không ngừng tăng quy mô ruộng đất phù hợp với tầm hạn quản lý của chủ trang trại để có lợi thế kinh tế theo quy mô và áp dụng công nghệ mới có hiệu quả.

Việc “Dồn điền, đổi thửa” không phải là hình thức tích tụ và tập trung ruộng đất, vì nó không làm tăng quy mô ruộng đất của một nông hộ mà chỉ làm giảm số lượng thửa đất. Vùng sản xuất chuyên canh không phụ thuộc và địa giới hành chính mà phụ thuộc vào vùng lãnh thổ sinh thái tự nhiên và nhân văn. Do vậy, chỉ có Chính phủ mới có đủ trách nhiệm và quyền hạn chỉ đạo phát triển vùng sản xuất chuyên môn hóa với những sản phẩm chiến lược của mỗi vùng. Các tỉnh không thể tự nguyện liên kết với nhau để xây dựng vùng sản xuất chuyên môn hóa do sự khác biệt về lợi ích.

Đề cập đến các rào cản của chính sách đất đai, Tiến sĩ Trần Công Thắng, Viện Chính sách và Chiến lược phát triển nông nghiệp nông thôn, cho biết, mức phí và thuế liên quan đến chuyển nhượng đất nông nghiệp bị áp chung như các bất động sản khác. Doanh nghiệp tư nhân trong nước không được giao đất có thu tiền sử dụng đất nông nghiệp, mà chỉ được thuê đất để đầu tư sản xuất nông nghiệp; quyền tài sản đối với đất nông nghiệp chưa được đảm bảo như các loại đất khác. Chưa có quy định cho phép chuyển đổi mục đích sử dụng đất linh hoạt giữa các loại đất trong nội bộ ngành nông nghiệp, chưa có các quy định cụ thể về hướng dẫn việc chuyển đổi mục đích sử đụng đất từ nhóm đất nông nghiệp sang đất cho chăn nuôi, vai trò của Nhà nước trong việc hỗ trợ doanh nghiệp thuê lại hoặc nhận góp vốn bằng quyền sử dụng đất nông nghiệp quy mô lớn của nông dân.

Tiến sĩ Trần Công Thắng đề xuất bỏ hạn mức nhận chuyển nhượng quyền sử đụng đất nông nghiệp và sử dụng hạn mức nhận chuyển nhượng hiện nay, làm mức khởi điểm để đánh thuế sử dụng đất nông nghiệp theo kiểu lũy tiến; quy định và giám sát chặt chẽ diện tích tối thiểu để tránh tách thửa gây manh mún ruộng đất; giảm thuế, phí liên quan đến chuyển nhượng đất nông nghiệp để tăng cường chính thức hóa giao dịch đất nông nghiệp; khuyến khích doanh nghiệp đầu tư vào các khu/cụm/công viên/trung tâm công nghiệp-dịch vụ hỗ trợ nông nghiệp thông qua việc thuê đất nông nghiệp hoặc liên kết với trang trại, hợp tác xã. Hệ thống quản lý đất điện tử cần được xây dựng để cung cấp thông tin số hóa về quyền sử dụng đất và giao dịch nhằm minh bạch thị trường…

Nhiều học giả đồng thuận cho rằng Nhà nước nên quy định chỉ sử dụng một hình thức là thuê đất, bãi bỏ quy định về thời hạn giao đất, cho thuê đất nông nghiệp; xóa bỏ sự phân biệt về quyền cho các chủ thể sử dụng đất; thay thế quyền chuyển đổi và quyền chuyển nhượng bằng quyền mua bán; công bố rộng rãi thông tin về từng thửa đất trên mạng internet; thí điểm bãi bỏ hoặc mở rộng hạn điền trước khi chính thức sửa đổi Luật Đất đai.
Minh Nguyệt

Có thể bạn quan tâm

Niềm vui có cây cầu mới của người dân vùng khó khăn

Niềm vui có cây cầu mới của người dân vùng khó khăn

Thành lập từ năm 2020, Câu lạc bộ Kết nối yêu thương Đăk Glei (xã Đăk Pek, tỉnh Quảng Ngãi) đã phối hợp với các nhà hảo tâm, đơn vị thiện nguyện trên khắp cả nước tiến hành nghiên cứu, thiết kế và xây dựng các cây cầu treo kiên cố, bắc qua các con suối trên địa bàn.

Phú Thọ thực hiện 7 nhóm dự án trọng điểm trong công tác giảm nghèo

Phú Thọ thực hiện 7 nhóm dự án trọng điểm trong công tác giảm nghèo

Thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia giảm nghèo, tỉnh Phú Thọ phấn đấu giảm tỷ lệ hộ nghèo năm 2025 xuống còn 2,75 %, bảo đảm 100% hộ nghèo, cận nghèo, mới thoát nghèo có nhu cầu, đủ điều kiện được vay vốn tín dụng ưu đãi, 100% người thuộc hộ nghèo, cận nghèo được hỗ trợ tham gia bảo hiểm y tế.

Cán bộ ở Đắk Lắk 'ngóng' kinh phí hỗ trợ

Cán bộ ở Đắk Lắk 'ngóng' kinh phí hỗ trợ

Sau hợp nhất, Hội đồng nhân dân tỉnh Đắk Lắk đã ban hành Nghị quyết quy định chính sách hỗ trợ cán bộ, công chức, viên chức và người lao động đến công tác tại trung tâm hành chính của tỉnh và cấp xã. Nghị quyết này có hiệu lực kể từ ngày 1/7/2025 nhưng đến nay nhiều cán bộ, công chức, viên chức vẫn chưa nhận được khoản hỗ trợ này.

Điểm tựa cho sinh viên nghèo

Điểm tựa cho sinh viên nghèo

Đầu năm học mới, nguồn vốn vay ưu đãi từ Ngân hàng Chính sách Xã hội đã kịp thời tiếp sức cho hàng nghìn sinh viên có hoàn cảnh khó khăn ở vùng sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu số ở tỉnh Đồng Nai. Nhờ sự hỗ trợ thiết thực này, gánh nặng chi phí học tập đã được giải tỏa, giúp gia đình và các em an tâm hơn tiếp tục bám trường bám lớp để thực hiện ước mơ con chữ vào giảng đường.

Phát triển các xã biên giới kết hợp với củng cố quốc phòng, an ninh, đối ngoại

Phát triển các xã biên giới kết hợp với củng cố quốc phòng, an ninh, đối ngoại

Sáng 15/9, Tỉnh ủy Lạng Sơn phối hợp với Ban Chính sách chiến lược Trung ương và Học viện Chính trị Quốc gia Hồ Chí Minh tổ chức Hội thảo “Thực trạng và giải pháp phát triển kinh tế - xã hội các xã biên giới kết hợp với tăng cường và củng cố quốc phòng, an ninh, đối ngoại tỉnh Lạng Sơn”.

Gỡ 'nút thắt' thiếu cán bộ cấp xã

Gỡ 'nút thắt' thiếu cán bộ cấp xã

Sau hơn hai tháng triển khai mô hình chính quyền địa phương hai cấp, hoạt động của bộ máy 69 xã, phường tại tỉnh Hà Tĩnh bước đầu đi vào nền nếp, khẳng định tính đúng đắn của chủ trương này. Tuy nhiên, tại nhiều xã, phường, tình trạng thiếu hụt cán bộ chuyên môn đang trở thành "nút thắt", đòi hỏi những giải pháp kịp thời, đồng bộ để bảo đảm hiệu quả công việc cũng như phục vụ nhân dân.

Nguồn vốn chính sách nâng bước học sinh, sinh viên nghèo

Nguồn vốn chính sách nâng bước học sinh, sinh viên nghèo

Chương trình tín dụng ưu đãi dành cho học sinh, sinh viên của Ngân hàng Chính sách xã hội đã trở thành điểm tựa giúp hàng nghìn em ở Quảng Trị vượt khó đến trường. Không chỉ giảm gánh nặng tài chính cho gia đình có hoàn cảnh khó khăn, nguồn vốn chính sách còn chắp cánh ước mơ lập thân, lập nghiệp, góp phần đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao cho quê hương, đất nước...

Thi đua 100 ngày đêm thông tuyến cao tốc Hữu Nghị - Chi Lăng và Đồng Đăng - Trà Lĩnh

Thi đua 100 ngày đêm thông tuyến cao tốc Hữu Nghị - Chi Lăng và Đồng Đăng - Trà Lĩnh

Đại diện Tập đoàn Đèo Cả cho biết, liên danh nhà đầu tư do Tập đoàn Đèo Cả đứng đầu phối hợp với các doanh nghiệp dự án và nhà thầu vừa tổ chức Lễ phát động phong trào thi đua cao điểm “100 ngày đêm thông tuyến” hai dự án cao tốc trọng điểm Hữu Nghị – Chi Lăng và Đồng Đăng – Trà Lĩnh.

Dấu ấn đổi thay ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số

Dấu ấn đổi thay ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số

Sau 4 năm triển khai, Chương trình Mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi giai đoạn 2021- 2025 (Chương trình 1719) đã và đang tạo nên những đổi thay căn bản. Không chỉ là những con số về thu nhập hay hạ tầng, mà quan trọng hơn, đây là một cuộc cách mạng mang tính toàn diện: xóa bỏ đói nghèo, thay đổi diện mạo, và nâng cao nội lực cho gần 14,2 triệu đồng bào dân tộc thiểu số trên khắp cả nước.

Tây Ninh triển khai đồng bộ chính sách dân tộc, tôn giáo, hướng tới phát triển bền vững

Tây Ninh triển khai đồng bộ chính sách dân tộc, tôn giáo, hướng tới phát triển bền vững

Nhằm tăng cường công tác quản lý nhà nước về dân tộc, tín ngưỡng, tôn giáo trên địa bàn tỉnh Tây Ninh, chiều 8/9, tại phường Tân Ninh, đoàn công tác của Bộ Dân tộc và Tôn giáo, do ông Y Vinh Tơr, Ủy viên dự khuyết Trung ương Đảng, Thứ trưởng làm Trưởng đoàn, có buổi làm việc với UBND tỉnh Tây Ninh về việc thực hiện công tác quản lý nhà nước về dân tộc, tôn giáo.

Xử lý nghiêm trường hợp vi phạm khai thác, vận chuyển cát

Xử lý nghiêm trường hợp vi phạm khai thác, vận chuyển cát

Thông tin từ Phòng Cảnh sát giao thông, Công an tỉnh Đắk Lắk, qua công tác kiểm tra các phương tiện thủy khai thác, vận chuyển cát, đơn vị phát hiện và xử lý nghiêm trường hợp vi phạm góp phần bảo đảm trật tự an toàn giao thông đường thủy trên địa bàn.

Xây dựng chính quyền số ở xã đặc biệt khó khăn Tủa Sín Chải

Xây dựng chính quyền số ở xã đặc biệt khó khăn Tủa Sín Chải

Trong tiến trình xây dựng nền hành chính hiện đại, thân thiện, chuyển đổi số đang trở thành nhiệm vụ trọng tâm nhằm phục vụ người dân và doanh nghiệp nhanh chóng, minh bạch, hiệu quả. Ở xã vùng cao đặc biệt khó khăn Tủa Sín Chải của tỉnh Lai Châu, chính quyền địa phương đã và đang nỗ lực để hiện thực hóa mô hình chính quyền số, phù hợp với điều kiện thực tế.

Triển khai nhiều giải pháp phòng, chống dịch bệnh mùa tựu trường

Triển khai nhiều giải pháp phòng, chống dịch bệnh mùa tựu trường

Trước diễn biến phức tạp của dịch bệnh, đặc biệt là sốt xuất huyết và các bệnh truyền nhiễm ở trẻ nhỏ, ngành Y tế Đắk Lắk phối hợp với ngành giáo dục và các địa phương triển khai nhiều giải pháp nhằm đảm bảo an toàn sức khỏe cho học sinh khi bước vào năm học 2025-2026.

Nỗ lực vượt khó làm giàu của đồng bào Raglai ở Khánh Hòa

Nỗ lực vượt khó làm giàu của đồng bào Raglai ở Khánh Hòa

Cộng đồng người Raglai sinh sống lâu đời trên vùng đất Nam Trung Bộ, trong đó tập trung đông nhất ở khu vực miền núi của tỉnh Khánh Hòa. Cũng như đồng bào các dân tộc trong cả nước, trong các cuộc kháng chiến chống giặc ngoại xâm, đồng bào Raglai luôn một lòng theo Đảng, theo Bác Hồ để cùng chung tay đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước.

Lạng Sơn huy động hơn 489 tỷ đồng xóa nhà dột nát

Lạng Sơn huy động hơn 489 tỷ đồng xóa nhà dột nát

Chiều 29/8, phát biểu tại Hội nghị tổng kết, đánh giá kết quả thực hiện Chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát trên địa bàn tỉnh năm 2025, do Ban Chỉ đạo triển khai xóa nhà tạm, nhà dột nát và phát triển nhà ở xã hội tỉnh Lạng Sơn tổ chức, Bí thư Tỉnh ủy Lạng Sơn Hoàng Văn Nghiệm yêu cầu, các cấp ngành, đơn vị tiếp tục quán triệt, triển khai thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về giảm nghèo bền vững, bảo đảm an sinh xã hội, coi công tác xóa nhà tạm, nhà dột nát là nhiệm vụ trọng tâm, thường xuyên.

Khoảng 12,35 triệu tỷ đồng sẽ được huy động cho xây dựng nông thôn mới và giảm nghèo giai đoạn 2026-2035

Khoảng 12,35 triệu tỷ đồng sẽ được huy động cho xây dựng nông thôn mới và giảm nghèo giai đoạn 2026-2035

Chiều 29/8, tại Hà Nội, Phó Chủ tịch Quốc hội Lê Minh Hoan và các đại biểu Quốc hội đã có cuộc làm việc với Bộ Nông nghiệp và Môi trường về đề xuất chủ trương đầu tư Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới và giảm nghèo bền vững giai đoạn 2026-2035 (Chương trình).

Kết nghĩa để hỗ trợ xã miền núi khó khăn phát triển kinh tế - xã hội

Kết nghĩa để hỗ trợ xã miền núi khó khăn phát triển kinh tế - xã hội

Ban Thường vụ Thành ủy Đà Nẵng đã có công văn số 389-CV/TU ngày 25/8/2025 về việc triển khai chương trình kết nghĩa. Thường trực Thành ủy Đà Nẵng thống nhất phân công 60 phường, xã khu vực đồng bằng thực hiện kết nghĩa với 33 xã miền núi, vùng sâu, vùng xa, vùng dân tộc thiểu số, biên giới, hải đảo có nhu cầu cần hỗ trợ.

Thu giữ 15.000 bao thuốc lá lậu ở khu vực biên giới Hà Tiên

Thu giữ 15.000 bao thuốc lá lậu ở khu vực biên giới Hà Tiên

Khoảng 5 giờ ngày 27/8, tại khu vực Cầu Đình Đức (Kênh Đình Đức) thuộc tổ 9, khu phố 5, phường Hà Tiên (tỉnh An Giang), Tổ công tác Đội Đặc nhiệm (Phòng Nghiệp vụ, Bộ đội biên phòng tỉnh An Giang) chủ trì phối hợp với Đồn Biên phòng Cửa khẩu Quốc tế Hà Tiên mật phục theo dõi, phát hiện, truy đuổi 3 phương tiện vỏ composite vận chuyển trái phép hàng cấm là thuốc lá điếu nhập lậu.

Hướng tới tiếp cận công bằng về giáo dục cho đồng bào dân tộc thiểu số

Hướng tới tiếp cận công bằng về giáo dục cho đồng bào dân tộc thiểu số

Ngày 26/8, tại Nhà Quốc hội, Hội đồng Dân tộc của Quốc hội phối hợp với Ủy ban Văn hóa và Xã hội của Quốc hội, Bộ Giáo dục và Đào tạo, Bộ Dân tộc và Tôn giáo tổ chức Hội thảo quốc gia "Đổi mới và nâng cao chất lượng giáo dục và đào tạo ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi: Thực trạng, thách thức và giải pháp".