Gìn giữ văn hóa, ngôn ngữ đồng bào Khmer

Tỉnh Vĩnh Long có tổng dân số gần 4,2 triệu người, trong đó dân tộc Khmer khoảng 8,4%. Nhiều năm qua, công tác bảo tồn tiếng nói, chữ viết Khmer luôn là nhiệm vụ quan trọng trong chiến lược phát triển giáo dục và văn hóa của địa phương. Nhờ sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp chính quyền, ngành giáo dục và cộng đồng dân cư, đặc biệt là các chùa Phật giáo Nam tông Khmer, việc dạy và học chữ Khmer tại Vĩnh Long đạt được nhiều kết quả tích cực.

khmer-4925-10.jpg
Lớp học chữ Khmer hè năm 2025 tại chùa Âng, phường Nguyệt Hóa, tỉnh Vĩnh Long.

Mở rộng mạng lưới, nâng cao chất lượng

Tỉnh Vĩnh Long hiện có hơn 81.000 học sinh Khmer ở các cấp học. Để bảo tồn và phát huy tiếng Khmer, Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh đã đưa chương trình dạy chữ Khmer vào hệ thống giáo dục phổ thông.

Phó Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Vĩnh Long Thạch Tha Lai cho biết, năm học 2024-2025, toàn tỉnh có 132 cơ sở giáo dục phổ thông, tổ chức 1.521 lớp học dạy tiếng Khmer cho hơn 41.500 học sinh các cấp.

Đội ngũ giáo viên giảng dạy tiếng Khmer được đào tạo chuyên môn bài bản, trình độ ngày càng được nâng cao. Tỉnh có 231 giáo viên dạy tiếng Khmer tại các cơ sở giáo dục; trong đó có 200 giáo viên trình độ đại học sư phạm tiếng Khmer, 27 cử nhân giáo dục tiểu học và 4 thạc sĩ. Việc giảng dạy tiếng Khmer được triển khai thống nhất theo chương trình và sách giáo khoa do Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành, đảm bảo chuẩn hóa.

Lớp học chữ Khmer tại chùa Bàu Sơn, xã Châu Thành thu hút nhiều sư sãi học.

Lớp học chữ Khmer tại chùa Bàu Sơn, xã Châu Thành thu hút nhiều sư sãi học.

Song song với hệ thống giáo dục chính quy, các chùa Phật giáo Nam tông Khmer tại tỉnh cũng tích cực giữ gìn, bảo tồn tiếng nói, chữ viết Khmer qua các lớp học dịp hè hằng năm. Hè năm nay, tỉnh Vĩnh Long có 137 điểm chùa Phật giáo Nam tông Khmer tổ chức 1.066 lớp dạy chữ Khmer, thu hút hơn 23.700 người học. Đây là mô hình giáo dục bổ trợ độc đáo, góp phần duy trì tiếng nói, chữ viết Khmer trong cộng đồng một cách gần gũi, thân thiện và phù hợp với phong tục tập quán, tín ngưỡng của đồng bào Khmer.

Ông Kiên SêRây (người có uy tín vùng đồng bào dân tộc Khmer) dạy chữ Khmer dịp hè 2025 tại chùa Bàu Sơn, xã Châu Thành.

Ông Kiên SêRây (người có uy tín vùng đồng bào dân tộc Khmer) dạy chữ Khmer dịp hè 2025 tại chùa Bàu Sơn, xã Châu Thành.

Nhiều Achar - người có uy tín trong vùng đồng bào dân tộc Khmer, các vị sư tình nguyện dạy chữ Khmer trong chùa, xem đây là trách nhiệm thiêng liêng, như một cách gìn giữ linh hồn văn hóa Khmer để truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác qua từng con chữ.

Ông Kiên SêRây, người có hơn 10 năm dạy chữ Khmer dịp hè tại chùa Bàu Sơn (xã Châu Thành) chia sẻ: “Chúng tôi không đơn thuần là dạy chữ, mà mỗi buổi học ở chùa là cơ hội để chúng tôi truyền lại đạo lý, ngôn ngữ, bản sắc dân tộc Khmer cho thế hệ trẻ, giúp các em thêm gắn bó với cội nguồn văn hóa của dân tộc mình”.

Lớp học chữ Khmer tại chùa Bàu Sơn, xã Châu Thành thu hút nhiều sư sãi học.

Lớp học chữ Khmer tại chùa Bàu Sơn, xã Châu Thành thu hút nhiều sư sãi học.

Em Nguyễn Thái An, học sinh lớp 8 Trường Dân tộc nội trú Châu Thành, đã có 5 năm học chữ Khmer dịp hè tại chùa, chia sẻ: "Nhiều năm nay, em vừa được học tiếng mẹ đẻ ở trường, vừa được học ở chùa dịp hè. Khi nghe các vị sư, Achar giảng về lịch sử, truyền thống văn hóa của dân tộc mình, em thấy rất tự hào".

Các lớp học chữ ở chùa vào dịp hè không chỉ thu hút các học sinh mà còn nhiều vị sư trẻ cũng theo học. Sư Thạch Ngọc Luân vào tu học tại chùa Bàu Sơn đã 3 năm; trong đó có 2 năm học chữ Khmer tại chùa này dịp hè. Sư Luân chia sẻ: "Tôi học chữ Khmer không chỉ để biết đọc, biết viết, mà còn học đạo làm người, hiểu hơn về truyền thống văn hóa của dân tộc mình”.

Chính sách đồng hành cùng người dạy và người học

Lớp học chữ Khmer tại chùa Bàu Sơn, xã Châu Thành thu hút nhiều con em đồng bào Khmer theo học.

Lớp học chữ Khmer tại chùa Bàu Sơn, xã Châu Thành thu hút nhiều con em đồng bào Khmer theo học.

Để duy trì và nâng cao chất lượng giảng dạy tiếng Khmer, tỉnh Vĩnh Long đã đầu tư đáng kể về cơ sở vật chất và chính sách hỗ trợ.

Phó Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Vĩnh Long Thạch Tha Lai cho biết, Sở Giáo dục và Đào tạo đã trang bị đầy đủ phòng học, bàn ghế, bảng lớp, trang thiết bị… cho các trường có dạy tiếng Khmer; trang bị sách giáo khoa, sách giáo viên, sách bài tập, vở tập viết với tổng kinh phí hơn 1 tỷ đồng, đủ để cho học sinh mượn học miễn phí.

Tại các điểm chùa, ngoài việc tận dụng cơ sở vật chất sẵn có, ngành giáo dục còn hỗ trợ 1.773 bộ bàn ghế và toàn bộ sách giáo khoa phục vụ các lớp học chữ Khmer, đảm bảo người học tiếp cận được kiến thức chuẩn mực, bài bản.

Đặc biệt, tỉnh ban hành chính sách hỗ trợ các sư, sãi và Achar dạy học tại chùa với mức 35.000 đồng/tiết học. Dịp hè 2025, tỉnh hỗ trợ 946 người dạy chữ Khmer tại chùa với tổng kinh phí gần 5 tỷ đồng. Đây là nguồn động viên ý nghĩa, ghi nhận sự đóng góp của các vị sư, Achar trong công cuộc bảo tồn tiếng nói, chữ viết, và văn hóa đồng bào dân tộc thiểu số.

Bên cạnh đó, giáo viên dạy tiếng Khmer tại vùng đặc biệt khó khăn ở tỉnh được hưởng phụ cấp 50%; các vùng khác được hưởng phụ cấp 30% theo Nghị định 76/2019/NĐ-CP về chính sách đối với cán bộ, công chức, viên chức, người lao động và người hưởng lương trong lực lượng vũ trang công tác ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn.

Lớp học chữ Khmer tại chùa Bàu Sơn, xã Châu Thành hè năm 2025.

Lớp học chữ Khmer tại chùa Bàu Sơn, xã Châu Thành hè năm 2025.

Hiện, toàn tỉnh có 9 trường phổ thông dân tộc nội trú với 87 lớp học, hơn 3.000 học sinh dân tộc thiểu số, chủ yếu là người Khmer. Đây là những trường thuộc diện chính sách đặc biệt ưu tiên, đảm nhiệm nhiệm vụ “vừa nuôi - vừa dạy” học sinh là con em đồng bào Khmer. Ngoài ra, tỉnh còn có một trường Trung cấp Pali-Khmer cũng đang đào tạo trên 200 học viên, góp phần đào tạo thế hệ kế cận có hiểu biết sâu sắc về ngôn ngữ và văn hóa Khmer.

Học sinh học tại các trường phổ thông dân tộc nội trú và trường Trung cấp Pali-Khmer được miễn học phí, hằng tháng được nhận học bổng bằng 80% mức lương cơ bản; được cấp thẻ bảo hiểm y tế, học phẩm hằng năm. Học sinh mới trúng tuyển vào trường được cấp chiếu, chăn, màn, áo khoác, áo mưa, áo quần đồng phục… Ngoài ra, học sinh còn được mượn sách giáo khoa để học, hỗ trợ tiền tàu xe, điện, nước sinh hoạt…

khmer-4925-11.jpg
Một lớp học chữ Khmer hè năm 2025 tại chùa Bàu Sơn, xã Châu Thành, tỉnh Vĩnh Long.

Với chính sách hiệu quả, sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp, ngành và tâm huyết của đội ngũ giáo viên, sư, sãi, Achar, ngôn ngữ Khmer đang được gìn giữ và lan tỏa mạnh mẽ trong đời sống đồng bào dân tộc thiểu số. Đây không chỉ là bước đi quan trọng trong xây dựng nền giáo dục toàn diện, bình đẳng, mà còn góp phần củng cố khối đại đoàn kết dân tộc, tạo nền tảng vững chắc cho một xã hội đa văn hóa, tiến bộ và giàu bản sắc Việt Nam./.

Có thể bạn quan tâm

Các xã biên giới tỉnh Tuyên Quang tái thiết mạnh mẽ sau thiên tai

Các xã biên giới tỉnh Tuyên Quang tái thiết mạnh mẽ sau thiên tai

Sau đợt mưa lớn do hoàn lưu bão số 10 và bão số 11 đầu tháng 10/2025, hai xã biên giới Thanh Thủy và Lao Chải (Tuyên Quang) là những địa phương chịu ảnh hưởng nặng nề. Đến thời điểm này, nhờ sự chỉ đạo quyết liệt của chính quyền cùng tinh thần đoàn kết, tự lực của người dân, diện mạo vùng biên đang dần hồi sinh, đời sống sinh hoạt và sản xuất trở lại ổn định.

Hết lòng vì sự nghiệp giáo dục nơi biên giới Tây Ninh

Hết lòng vì sự nghiệp giáo dục nơi biên giới Tây Ninh

Trên dải đất biên giới đầy nắng gió của xã Tân Hòa (tỉnh Tây Ninh), nơi những thầy cô đang ngày ngày miệt mài gieo từng con chữ, thắp sáng ước mơ cho con em vùng biên. Với họ, việc dạy học không chỉ là trách nhiệm nghề nghiệp mà còn là hành trình gieo niềm tin rằng tri thức sẽ mở ra con đường đổi thay cho vùng biên hôm nay và mai sau.

Kết nối, tạo việc làm cho đồng bào dân tộc thiểu số tỉnh Quảng Ngãi

Kết nối, tạo việc làm cho đồng bào dân tộc thiểu số tỉnh Quảng Ngãi

Tỉnh Quảng Ngãi có hơn 2,1 triệu dân, trong đó 25% dân số là người dân tộc thiểu số. Địa phương luôn xác định công tác kết nối, hỗ trợ tạo việc làm cho lao động là đồng bào dân tộc thiểu số góp phần quan trọng vào chuyển dịch cơ cấu kinh tế, nâng cao thu nhập cho người dân và thúc đẩy giảm nghèo bền vững.

Tiềm năng nghề nuôi dê thịt, dê sữa ở những vùng đất khó

Tiềm năng nghề nuôi dê thịt, dê sữa ở những vùng đất khó

Cụ thể hóa mục tiêu tổ chức lại sản xuất thích ứng biến đổi khí hậu, giảm nhẹ thiên tai, hiện nay, nông dân những địa bàn khó khăn (tỉnh Đồng Tháp) như: vùng ven biển Gò Công, vùng kiểm soát lũ đầu nguồn sông Tiền, vùng Đồng Tháp Mười, các xã cù lao nhiễm mặn hạ lưu sông Tiền… đang phát triển nghề nuôi dê thịt, dê sữa nhằm tăng thu nhập cho kinh tế gia đình, ổn định cuộc sống và an cư lạc nghiệp.

Tăng cường dạy Tiếng Việt, giúp học sinh vùng dân tộc thiểu số tự tin giao tiếp

Tăng cường dạy Tiếng Việt, giúp học sinh vùng dân tộc thiểu số tự tin giao tiếp

Lâm Đồng là một trong những địa phương có đông đồng bào dân tộc thiểu số với hơn 683.000 người, chiếm 17,6% dân số. Với mong muốn giúp các em nhỏ vùng cao tự tin hơn khi đến trường, tạo tiền đề cho việc học tập, lĩnh hội kiến thức, những năm qua, ngành Giáo dục Lâm Đồng đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp trong Đề án “Tăng cường Tiếng Việt cho học sinh tiểu học vùng dân tộc thiểu số”, mang lại những chuyển biến tích cực, góp phần thu hẹp khoảng cách giáo dục giữa các vùng miền.

Thấp thỏm khi sạt lở bủa vây khu tái định cư Đưng K’Nớ

Thấp thỏm khi sạt lở bủa vây khu tái định cư Đưng K’Nớ

Khu tái định cư thôn K’Nớ 5 nằm sát bên tuyến đường Đông Trường Sơn hiện có 73 hộ dân sinh sống ổn định khoảng 3-4 năm qua. Theo người dân, tình trạng sạt lở chỉ xuất hiện từ mùa mưa năm nay và mỗi ngày càng thêm trầm trọng hơn.

Ô nhiễm rác thải đe dọa hình ảnh du lịch sinh thái Biển Hồ

Ô nhiễm rác thải đe dọa hình ảnh du lịch sinh thái Biển Hồ

Biển Hồ được ví như “đôi mắt Pleiku”, khu vực này cũng được định hướng trở thành điểm du lịch sinh thái trọng điểm của tỉnh Gia Lai. Tuy nhiên, thời gian gần đây, Biển Hồ đang đối mặt với tình trạng rác thải sinh hoạt chất đống bừa bãi tại làng Nhing, gây ô nhiễm nghiêm trọng và làm xấu hình ảnh quần thể du lịch xanh tỉnh Gia Lai đang nỗ lực xây dựng.

Gia Lai yêu cầu chấn chỉnh toàn diện hoạt động y tế

Gia Lai yêu cầu chấn chỉnh toàn diện hoạt động y tế

Thời gian qua, việc xảy ra một số vụ việc vi phạm quy định về chuyên môn trong hoạt động khám, chữa bệnh tại các cơ sở y tế công lập và ngoài công lập đã gây ảnh hưởng đến chất lượng khám, chữa bệnh, uy tín của ngành Y tế và niềm tin của nhân dân. Gần đây nhất là vụ việc tại Bệnh viện Đa khoa vùng Tây Nguyên đã để xảy ra sai phạm trong quy trình chuyên môn, gây dư luận xã hội không tốt.

'Đòn bẩy' thúc đẩy kinh tế nông thôn

'Đòn bẩy' thúc đẩy kinh tế nông thôn

Chương trình Mỗi xã một sản phẩm (OCOP) đã “đánh thức” các sản phẩm đặc trưng của mỗi địa phương tại tỉnh Ninh Bình. Không chỉ nâng cao giá trị sản phẩm nông nghiệp, OCOP tạo cơ hội tiếp cận thị trường, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế nông thôn toàn diện, bền vững…

Lào Cai: Lan tỏa mạnh mẽ Ngày hội toàn dân học tập số

Lào Cai: Lan tỏa mạnh mẽ Ngày hội toàn dân học tập số

Chiều 15/10, UBND tỉnh Lào Cai tổ chức Chương trình hưởng ứng “Ngày Hội toàn dân học tập số”, “Ngày Hội đổi mới sáng tạo Quốc gia 1/10”, “Ngày Chuyển đổi số Quốc gia 10/10” và tổng kết, trao giải Cuộc thi Sáng tạo thanh, thiếu niên, nhi đồng, Hội thi Sáng tạo kỹ thuật tỉnh Lào Cai năm 2025.

'Chung vai, sát cánh' ổn định cuộc sống sau lũ

'Chung vai, sát cánh' ổn định cuộc sống sau lũ

Do ảnh hưởng của bão số 11, hầu khắp các thôn tại các xã Yên Bình, Vân Nham của tỉnh Lạng Sơn đều bị ngập sâu trong nước. Nước dâng nhanh khiến nhiều thôn bị cô lập, gây thiệt hại lớn về tài sản và hoa màu của nhân dân. Ngay khi nước bắt đầu rút, bà con nhân dân, chính quyền các địa phương và các lực lượng chức năng “chung vai, sát cánh” khẩn trương ổn định cuộc sống.

Tiếng loa học bài 'đánh thức' phong trào học tập

Tiếng loa học bài 'đánh thức' phong trào học tập

Với cách làm sáng tạo, xã miền núi Ba Lòng, tỉnh Quảng Trị đã triển khai mô hình tiếng loa học tập nhằm nhắc nhở học sinh vào khung giờ học tập tại nhà từ thứ Hai đến thứ Sáu hằng tuần. Thông qua hệ thống loa truyền thanh thông minh phủ khắp 8 thôn, mô hình không chỉ giúp học sinh hình thành thói quen học tập đúng giờ, mà còn góp phần xây dựng nếp sống văn hóa, tạo môi trường yên tĩnh, lan tỏa phong trào học tập trên địa bàn.

Nghệ An: Sạt lở lưng đồi chia cắt 3 bản vùng cao, vùng sâu với khoảng hơn 1.100 dân

Nghệ An: Sạt lở lưng đồi chia cắt 3 bản vùng cao, vùng sâu với khoảng hơn 1.100 dân

Sáng 15/10, ông Lương Tuấn Dũng, Phó Chủ tịch UBND xã Nga My, tỉnh Nghệ An cho biết, do mưa lớn kéo dài xảy ra trong đêm 14 và rạng sáng 15/10, trên tuyến đường đi vào 3 bản vùng cao, vùng sâu, vùng xa gồm bản Phẩy, bản Đình Tài và bản Cha Hìa bị sạt lở lớn, gây chia cắt giao thông, khó khăn trong việc đi lại của người dân. Ba bản Phẩy, Đình Tài và Cha Hìa là nơi đồng bào dân tộc Thái sinh sống, với hơn 1.100 nhân khẩu.

Quảng Ngãi phân bổ hơn 12.900 liều vaccine tiêm phòng lở mồm long móng

Quảng Ngãi phân bổ hơn 12.900 liều vaccine tiêm phòng lở mồm long móng

UBND tỉnh Quảng Ngãi vừa có quyết định về việc tiếp nhận và phân bổ hơn 12.900 liều vaccine (trong đó có hơn 1.420 liều vaccine type O, hơn 11.520 liều vaccine type O và A) lở mồm long móng do Trung ương cấp (từ nguồn dự trữ quốc gia) cho các địa phương trong tỉnh để triển khai tiêm phòng gia súc đợt 2 năm 2025.

Tăng thu nhập từ nuôi ếch và cá tầm

Tăng thu nhập từ nuôi ếch và cá tầm

Tận dụng diện tích ao sẵn có, những năm gần đây, nhiều hộ nông dân ở xã Đoàn Kết, tỉnh Sơn La đã mạnh dạn đầu tư mô hình nuôi ếch và cá tầm thương phẩm. Đây là một hướng đi mới mang lại thu nhập ổn định, giúp người nông dân có cuộc sống ổn định và làm giàu trên chính mảnh đất quê hương.

Nỗ lực để học sinh vùng lũ Lạng Sơn sớm trở lại trường học

Nỗ lực để học sinh vùng lũ Lạng Sơn sớm trở lại trường học

Đợt mưa lũ lịch sử vừa qua đã làm sạt lở đất và ngập lụt trên diện rộng tại các xã: Yên Bình, Vân Nham, Hữu Lũng, Tuấn Sơn, Cai Kinh, Thất Khê, Tràng Định, Quốc Việt, Nhất Hòa, Tân Tiến, Thiện Tân (Lạng Sơn)... gây thiệt hại nghiêm trọng đến các cơ sở giáo dục trên địa bàn tỉnh. Ngành Giáo dục và Đào tạo tỉnh, các trường vùng lũ đang nỗ lực thu dọn vệ sinh, sắp xếp lại trường, lớp để nhanh chóng đón học sinh trở lại học tập.

Hiệu quả kép từ chuỗi liên kết rong nho

Hiệu quả kép từ chuỗi liên kết rong nho

Tại vùng biển Hòn Khói, xã Đông Ninh, thị xã Ninh Hòa (tỉnh Khánh Hòa), nghề trồng rong nho đang trở thành hướng đi bền vững. Người dân liên kết với doanh nghiệp, áp dụng kỹ thuật hiện đại, tạo nên chuỗi sản xuất hiệu quả. Nhờ áp dụng công nghệ tách nước theo tiêu chuẩn Nhật Bản, sản phẩm rong nho "made in Khánh Hòa" ngày càng được thị trường trong và ngoài nước đón nhận.

Đưa hương vị cacao Lâm Đồng ra thế giới

Đưa hương vị cacao Lâm Đồng ra thế giới

“Ai cũng ở lại chốn đô thị phồn hoa thì ai sẽ trở về xây dựng quê hương mình”, đó là lời tâm sự của cặp bạn thân Lương Thị Duyên và Bế Thị Thu Huyền, cùng sinh năm 1993 ở xã Cát Tiên 2 (tỉnh Lâm Đồng). Cặp bạn trẻ người dân tộc thiểu số này từng học đại học và đi làm tại Thành phố Hồ Chí Minh, nhưng sau đó đã trở về quê hương, cùng nhau xây dựng nên thương hiệu “Bản Cacao”, thu mua trái ca cao tại địa phương và sản xuất thành hàng chục sản phẩm bột cacao, chocolate (sô cô la), bơ cacao… bán ra thế giới, là sản phẩm thuộc Chương trình Mỗi xã một sản phẩm (OCOP) 3 sao cấp tỉnh.

Gia Lai tăng cường an toàn tại lối đi tự mở băng qua đường sắt

Gia Lai tăng cường an toàn tại lối đi tự mở băng qua đường sắt

Hiện tuyến đường sắt đi qua địa bàn tỉnh Gia Lai dài khoảng 146,8 km, gồm 2 tuyến chính là tuyến Hà Nội – TP. Hồ Chí Minh dài 136,5 km và tuyến Ga Diêu Trì – Ga Quy Nhơn dài 10,3 km. Tuyến đường sắt đi qua tỉnh Gia Lai với 11 xã và 12 phường. Trên dọc tuyến có 66 đường ngang; trong đó, 24 đường ngang có gác, 41 đường ngang có cảnh báo tự động và 1 đường ngang phòng vệ biển báo, cùng 77 lối đi tự mở hình thành do người dân sử dụng trước đây và toàn bộ các lối đi này đều đã được lắp đặt biển báo “Chú ý tàu hỏa” theo quy định.