Gìn giữ văn hóa, ngôn ngữ đồng bào Khmer

Tỉnh Vĩnh Long có tổng dân số gần 4,2 triệu người, trong đó dân tộc Khmer khoảng 8,4%. Nhiều năm qua, công tác bảo tồn tiếng nói, chữ viết Khmer luôn là nhiệm vụ quan trọng trong chiến lược phát triển giáo dục và văn hóa của địa phương. Nhờ sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp chính quyền, ngành giáo dục và cộng đồng dân cư, đặc biệt là các chùa Phật giáo Nam tông Khmer, việc dạy và học chữ Khmer tại Vĩnh Long đạt được nhiều kết quả tích cực.

khmer-4925-10.jpg
Lớp học chữ Khmer hè năm 2025 tại chùa Âng, phường Nguyệt Hóa, tỉnh Vĩnh Long.

Mở rộng mạng lưới, nâng cao chất lượng

Tỉnh Vĩnh Long hiện có hơn 81.000 học sinh Khmer ở các cấp học. Để bảo tồn và phát huy tiếng Khmer, Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh đã đưa chương trình dạy chữ Khmer vào hệ thống giáo dục phổ thông.

Phó Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Vĩnh Long Thạch Tha Lai cho biết, năm học 2024-2025, toàn tỉnh có 132 cơ sở giáo dục phổ thông, tổ chức 1.521 lớp học dạy tiếng Khmer cho hơn 41.500 học sinh các cấp.

Đội ngũ giáo viên giảng dạy tiếng Khmer được đào tạo chuyên môn bài bản, trình độ ngày càng được nâng cao. Tỉnh có 231 giáo viên dạy tiếng Khmer tại các cơ sở giáo dục; trong đó có 200 giáo viên trình độ đại học sư phạm tiếng Khmer, 27 cử nhân giáo dục tiểu học và 4 thạc sĩ. Việc giảng dạy tiếng Khmer được triển khai thống nhất theo chương trình và sách giáo khoa do Bộ Giáo dục và Đào tạo ban hành, đảm bảo chuẩn hóa.

Lớp học chữ Khmer tại chùa Bàu Sơn, xã Châu Thành thu hút nhiều sư sãi học.

Lớp học chữ Khmer tại chùa Bàu Sơn, xã Châu Thành thu hút nhiều sư sãi học.

Song song với hệ thống giáo dục chính quy, các chùa Phật giáo Nam tông Khmer tại tỉnh cũng tích cực giữ gìn, bảo tồn tiếng nói, chữ viết Khmer qua các lớp học dịp hè hằng năm. Hè năm nay, tỉnh Vĩnh Long có 137 điểm chùa Phật giáo Nam tông Khmer tổ chức 1.066 lớp dạy chữ Khmer, thu hút hơn 23.700 người học. Đây là mô hình giáo dục bổ trợ độc đáo, góp phần duy trì tiếng nói, chữ viết Khmer trong cộng đồng một cách gần gũi, thân thiện và phù hợp với phong tục tập quán, tín ngưỡng của đồng bào Khmer.

Ông Kiên SêRây (người có uy tín vùng đồng bào dân tộc Khmer) dạy chữ Khmer dịp hè 2025 tại chùa Bàu Sơn, xã Châu Thành.

Ông Kiên SêRây (người có uy tín vùng đồng bào dân tộc Khmer) dạy chữ Khmer dịp hè 2025 tại chùa Bàu Sơn, xã Châu Thành.

Nhiều Achar - người có uy tín trong vùng đồng bào dân tộc Khmer, các vị sư tình nguyện dạy chữ Khmer trong chùa, xem đây là trách nhiệm thiêng liêng, như một cách gìn giữ linh hồn văn hóa Khmer để truyền từ thế hệ này sang thế hệ khác qua từng con chữ.

Ông Kiên SêRây, người có hơn 10 năm dạy chữ Khmer dịp hè tại chùa Bàu Sơn (xã Châu Thành) chia sẻ: “Chúng tôi không đơn thuần là dạy chữ, mà mỗi buổi học ở chùa là cơ hội để chúng tôi truyền lại đạo lý, ngôn ngữ, bản sắc dân tộc Khmer cho thế hệ trẻ, giúp các em thêm gắn bó với cội nguồn văn hóa của dân tộc mình”.

Lớp học chữ Khmer tại chùa Bàu Sơn, xã Châu Thành thu hút nhiều sư sãi học.

Lớp học chữ Khmer tại chùa Bàu Sơn, xã Châu Thành thu hút nhiều sư sãi học.

Em Nguyễn Thái An, học sinh lớp 8 Trường Dân tộc nội trú Châu Thành, đã có 5 năm học chữ Khmer dịp hè tại chùa, chia sẻ: "Nhiều năm nay, em vừa được học tiếng mẹ đẻ ở trường, vừa được học ở chùa dịp hè. Khi nghe các vị sư, Achar giảng về lịch sử, truyền thống văn hóa của dân tộc mình, em thấy rất tự hào".

Các lớp học chữ ở chùa vào dịp hè không chỉ thu hút các học sinh mà còn nhiều vị sư trẻ cũng theo học. Sư Thạch Ngọc Luân vào tu học tại chùa Bàu Sơn đã 3 năm; trong đó có 2 năm học chữ Khmer tại chùa này dịp hè. Sư Luân chia sẻ: "Tôi học chữ Khmer không chỉ để biết đọc, biết viết, mà còn học đạo làm người, hiểu hơn về truyền thống văn hóa của dân tộc mình”.

Chính sách đồng hành cùng người dạy và người học

Lớp học chữ Khmer tại chùa Bàu Sơn, xã Châu Thành thu hút nhiều con em đồng bào Khmer theo học.

Lớp học chữ Khmer tại chùa Bàu Sơn, xã Châu Thành thu hút nhiều con em đồng bào Khmer theo học.

Để duy trì và nâng cao chất lượng giảng dạy tiếng Khmer, tỉnh Vĩnh Long đã đầu tư đáng kể về cơ sở vật chất và chính sách hỗ trợ.

Phó Giám đốc Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Vĩnh Long Thạch Tha Lai cho biết, Sở Giáo dục và Đào tạo đã trang bị đầy đủ phòng học, bàn ghế, bảng lớp, trang thiết bị… cho các trường có dạy tiếng Khmer; trang bị sách giáo khoa, sách giáo viên, sách bài tập, vở tập viết với tổng kinh phí hơn 1 tỷ đồng, đủ để cho học sinh mượn học miễn phí.

Tại các điểm chùa, ngoài việc tận dụng cơ sở vật chất sẵn có, ngành giáo dục còn hỗ trợ 1.773 bộ bàn ghế và toàn bộ sách giáo khoa phục vụ các lớp học chữ Khmer, đảm bảo người học tiếp cận được kiến thức chuẩn mực, bài bản.

Đặc biệt, tỉnh ban hành chính sách hỗ trợ các sư, sãi và Achar dạy học tại chùa với mức 35.000 đồng/tiết học. Dịp hè 2025, tỉnh hỗ trợ 946 người dạy chữ Khmer tại chùa với tổng kinh phí gần 5 tỷ đồng. Đây là nguồn động viên ý nghĩa, ghi nhận sự đóng góp của các vị sư, Achar trong công cuộc bảo tồn tiếng nói, chữ viết, và văn hóa đồng bào dân tộc thiểu số.

Bên cạnh đó, giáo viên dạy tiếng Khmer tại vùng đặc biệt khó khăn ở tỉnh được hưởng phụ cấp 50%; các vùng khác được hưởng phụ cấp 30% theo Nghị định 76/2019/NĐ-CP về chính sách đối với cán bộ, công chức, viên chức, người lao động và người hưởng lương trong lực lượng vũ trang công tác ở vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn.

Lớp học chữ Khmer tại chùa Bàu Sơn, xã Châu Thành hè năm 2025.

Lớp học chữ Khmer tại chùa Bàu Sơn, xã Châu Thành hè năm 2025.

Hiện, toàn tỉnh có 9 trường phổ thông dân tộc nội trú với 87 lớp học, hơn 3.000 học sinh dân tộc thiểu số, chủ yếu là người Khmer. Đây là những trường thuộc diện chính sách đặc biệt ưu tiên, đảm nhiệm nhiệm vụ “vừa nuôi - vừa dạy” học sinh là con em đồng bào Khmer. Ngoài ra, tỉnh còn có một trường Trung cấp Pali-Khmer cũng đang đào tạo trên 200 học viên, góp phần đào tạo thế hệ kế cận có hiểu biết sâu sắc về ngôn ngữ và văn hóa Khmer.

Học sinh học tại các trường phổ thông dân tộc nội trú và trường Trung cấp Pali-Khmer được miễn học phí, hằng tháng được nhận học bổng bằng 80% mức lương cơ bản; được cấp thẻ bảo hiểm y tế, học phẩm hằng năm. Học sinh mới trúng tuyển vào trường được cấp chiếu, chăn, màn, áo khoác, áo mưa, áo quần đồng phục… Ngoài ra, học sinh còn được mượn sách giáo khoa để học, hỗ trợ tiền tàu xe, điện, nước sinh hoạt…

khmer-4925-11.jpg
Một lớp học chữ Khmer hè năm 2025 tại chùa Bàu Sơn, xã Châu Thành, tỉnh Vĩnh Long.

Với chính sách hiệu quả, sự phối hợp chặt chẽ giữa các cấp, ngành và tâm huyết của đội ngũ giáo viên, sư, sãi, Achar, ngôn ngữ Khmer đang được gìn giữ và lan tỏa mạnh mẽ trong đời sống đồng bào dân tộc thiểu số. Đây không chỉ là bước đi quan trọng trong xây dựng nền giáo dục toàn diện, bình đẳng, mà còn góp phần củng cố khối đại đoàn kết dân tộc, tạo nền tảng vững chắc cho một xã hội đa văn hóa, tiến bộ và giàu bản sắc Việt Nam./.

Có thể bạn quan tâm

Đề xuất bổ sung gần 39 tỷ đồng khắc phục, xử lý hồ chứa nước Đắk N’ting

Đề xuất bổ sung gần 39 tỷ đồng khắc phục, xử lý hồ chứa nước Đắk N’ting

Lãnh đạo Ban quản lý các dự án đầu tư xây dựng số 3, tỉnh Lâm Đồng cho biết: Đơn vị có báo cáo đề xuất các giải pháp kỹ thuật, thi công và bổ sung kinh phí nhằm khắc phục sự cố sạt trượt tại hồ chứa nước Đắk N’ting (địa giới hành chính xã Quảng Sơn, tỉnh Lâm Đồng). Đây là công trình hồ chứa nước bị sự cố sạt, trượt, có nguy cơ vỡ đập gần 2 năm nay nhưng chưa được xử lý, khắc phục.

Trường học vùng bão Hà Tĩnh sẵn sàng cho năm học mới

Trường học vùng bão Hà Tĩnh sẵn sàng cho năm học mới

Vừa qua, bão số 5 đã gây thiệt hại nặng nề cho hệ thống trường học ở tỉnh Hà Tĩnh, với hàng trăm cơ sở giáo dục bị tốc mái, hư hỏng. Trong bộn bề khó khăn, thầy cô, học sinh cùng chính quyền và các lực lượng chức năng đã dồn sức khắc phục, quyết tâm bảo đảm các điều kiện để năm học mới bắt đầu đúng kế hoạch.

Năm học mới 2025 - 2026: Hỗ trợ học sinh khó khăn vùng biên giới biển

Năm học mới 2025 - 2026: Hỗ trợ học sinh khó khăn vùng biên giới biển

Ngày 4/9, tại địa bàn xã biên giới biển Mỹ Thủy, Đồn Biên phòng Hải An (Bộ đội Biên phòng tỉnh Quảng Trị) đã phối hợp với Công ty Cổ phần liên doanh Cảng quốc tế Mỹ Thủy và các doanh nghiệp, đơn vị đồng hành tổ chức trao những phần quà ý nghĩa và thiết thực cho những học sinh có hoàn cảnh khó khăn, học giỏi trên địa bàn.

Đón năm học mới ở vùng cao bị cô lập bởi mưa lũ

Đón năm học mới ở vùng cao bị cô lập bởi mưa lũ

Chỉ còn một ngày nữa là tiếng trống khai giảng sẽ vang lên trên khắp các trường học, song ở nơi vùng cao biên giới của tỉnh Quảng Trị, vẫn có những địa phương bị cô lập do ảnh hưởng của bão số 5 và số 6. Cùng với sự hỗ trợ của Bộ đội Biên phòng, các thầy, cô giáo và học sinh nơi đây đang khắc phục mọi khó khăn để bước vào năm học mới.

Bộ Công an xây trường mầm non tặng vùng biên Cao Bằng

Bộ Công an xây trường mầm non tặng vùng biên Cao Bằng

Chiều 3/9, tại xã Trường Hà, tỉnh Cao Bằng, Bộ Công an phối hợp với chính quyền địa phương tổ chức lễ khởi công xây dựng Trường Mầm non Sóc Hà. Buổi lễ có sự tham dự của Thượng tướng Phạm Thế Tùng, Thứ trưởng Bộ Công an và ông Lê Hải Hòa, Chủ tịch UBND tỉnh Cao Bằng.

Hỗ trợ giáo viên, học sinh vùng thiệt hại do lũ qua sông tựu trường

Hỗ trợ giáo viên, học sinh vùng thiệt hại do lũ qua sông tựu trường

Tại tỉnh Nghệ An, trong đợt mưa lũ với mực nước dâng vượt đỉnh lịch sử xảy ra vào cuối tháng 7 vừa qua, nước lũ dâng cao và chảy mạnh đã cuốn trôi và làm hư hỏng nhiều cây cầu treo, khiến việc đi lại của nhân dân gặp nhiều khó khăn và tiềm ẩn nguy hiểm. Để chuẩn bị cho Lễ khai giảng cho năm học mới 2025-2026, chính quyền các địa phương đang tập trung lực lượng, phương tiện hỗ trợ giáo viên, học sinh qua sông.

Chăm lo cải thiện điều kiện học tập cho học sinh vùng biên

Chăm lo cải thiện điều kiện học tập cho học sinh vùng biên

Năm học mới 2025-2026, bên cạnh việc chủ động xây dựng kế hoạch chi tiết, rà soát toàn diện cơ sở vật chất và hạ tầng, đảm bảo sẵn sàng điều kiện để đón học sinh trở lại, Sở Giáo dục và Đào tạo thành phố Huế tập trung nâng cao tỷ lệ đến trường của học sinh đồng bào dân tộc và vùng biên, góp phần xóa bỏ rào cản giáo dục, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội địa phương.

Cà Mau: Khẩn trương ứng phó với mưa lớn trên diện rộng

Cà Mau: Khẩn trương ứng phó với mưa lớn trên diện rộng

Ngày 2/9, theo thông tin từ Văn phòng UBND tỉnh Cà Mau, Chủ tịch UBND tỉnh vừa chỉ đạo các sở, ngành, địa phương theo dõi chặt chẽ diễn biến thời tiết, kịp thời thông báo cho người dân, triển khai biện pháp tiêu thoát nước, gia cố công trình, bảo vệ sản xuất và hạn chế thiệt hại do mưa lớn kéo dài.

Từ biên giới Gia Lai đến Quảng trường Ba Đình lịch sử

Từ biên giới Gia Lai đến Quảng trường Ba Đình lịch sử

Sáng 2/9, trong không khí cả nước hân hoan kỷ niệm 80 năm Quốc khánh, người dân tỉnh Gia Lai cùng hướng về Quảng trường Ba Đình lịch sử theo dõi Lễ diễu binh, diễu hành kỷ niệm 80 năm Quốc khánh 2.9 qua sóng truyền hình. Dù cách xa hàng nghìn cây số, song tình cảm, niềm tự hào và xúc động vẫn lan tỏa mạnh mẽ ở từng ngõ phố, từng buôn làng và các khu vực biên giới.

Vui Tết Độc lập trên quê hương cách mạng Tuyên Quang

Vui Tết Độc lập trên quê hương cách mạng Tuyên Quang

Tự hào là “Thủ đô kháng chiến - Thủ đô khu giải phóng”, những ngày này, nhân dân các dân tộc Tuyên Quang đang sống trong không khí hân hoan, phấn khởi kỷ niệm 80 năm Cách mạng tháng Tám thành công và Quốc khánh 2/9. Trên các ngả đường, từ những con phố lớn đến từng ngõ nhỏ đều rợp bóng cờ đỏ sao vàng, đặc biệt, người dân nô nức thi đua lao động sản xuất và tham gia các hoạt động văn hóa, thể thao.

Đồng bào Mông biên giới Thanh Hoá tự hào về sự đổi thay của đất nước

Đồng bào Mông biên giới Thanh Hoá tự hào về sự đổi thay của đất nước

Hòa chung không khí phấn khởi kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9, đồng bào Mông ở vùng cao Mường Lát (Thanh Hóa) cùng hướng về Quảng trường Ba Đình lịch sử, tràn đầy niềm tự hào về sự đổi thay của quê hương, đất nước và vững tin vào tương lai tươi sáng của dân tộc.

Niềm vui lớn của người dân các bản làng miền núi Nghệ An

Niềm vui lớn của người dân các bản làng miền núi Nghệ An

Cùng với người dân cả nước hân hoan chào mừng Tết Độc lập 2/9, đồng bào miền núi phía Tây tỉnh Nghệ An cũng đang tổ chức nhiều hoạt động văn hóa, văn nghệ, thể thao vui chơi, giao lưu trong những ngày nghỉ lễ. Mỗi cộng đồng dân tộc trên địa bàn miền núi, vùng sâu, vùng xa đều có cách đón Tết Độc lập theo phong tục, văn hóa riêng nhưng đều thể hiện lòng tự hào dân tộc, tình yêu đất nước, quê hương, bản làng.

Vững bước nơi phên dậu Tổ quốc

Vững bước nơi phên dậu Tổ quốc

Sáng 2/9, tại xã biên giới Sì Sở Lầu (Lai Châu), quân dân nơi đây đều hướng về Quảng trường Ba Đình lịch sử theo dõi Lễ diễu binh, diễu hành kỷ niệm 80 năm Quốc khánh.

Người dân vùng cao Điện Biên hướng về Quảng trường Ba Đình

Người dân vùng cao Điện Biên hướng về Quảng trường Ba Đình

Sáng 2/9, tại điểm cực Tây Tổ quốc A Pa Chải (xã Sín Thầu, tỉnh Điện Biên), đông đảo người dân và cán bộ, chiến sĩ Biên phòng quây quần bên màn hình tivi để theo dõi trực tiếp Lễ diễu binh, diễu hành kỷ niệm 80 năm Quốc khánh 2/9, diễn ra tại Quảng trường Ba Đình, Hà Nội.

Người dân vùng biên phấn khởi nhận quà Quốc khánh

Người dân vùng biên phấn khởi nhận quà Quốc khánh

Ngày 1/9, nhiều xã, phường trên địa bàn các tỉnh Điện Biên, Lào Cai, Tây Ninh đồng loạt tổ chức phát quà Tết Độc lập cho người dân. Đây là nguồn động viên tinh thần to lớn đối với mọi người, đặc biệt là đồng bào dân tộc thiểu số ở các địa bàn biên giới còn nhiều khó khăn.

Linh hoạt các giải pháp, đưa Lai Châu vững bước vào Kỷ nguyên mới

Linh hoạt các giải pháp, đưa Lai Châu vững bước vào Kỷ nguyên mới

Tại Kỳ họp thứ 4, Quốc hội khóa XI đã thông qua Nghị quyết số 22/2003/QH11 về việc chia và điều chỉnh địa giới hành chính một số tỉnh. Theo đó, tỉnh Lai Châu được chia tách thành tỉnh Lai Châu (mới) và tỉnh Điện Biên. Ngày 1/1/2004, tỉnh Lai Châu chính thức đi vào hoạt động, mở ra một trang sử mới với Đảng bộ, chính quyền và Nhân dân các dân tộc trong tỉnh.

Người dân hân hoan đón nhận quà Tết Độc lập

Người dân hân hoan đón nhận quà Tết Độc lập

Thực hiện Quyết định của Thủ tướng Chính phủ về việc tặng quà cho nhân dân nhân dịp kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9”, từ ngày 31/8, tỉnh Đắk Lắk triển khai tặng quà cho người dân trên địa bàn. Bà con nhân dân từ thành thị, nông thôn, miền núi hân hoan đón nhận món quà của Nhà nước và kỳ vọng đất nước sẽ vươn mình mạnh mẽ, đời sống nhân dân ngày càng ấm no, hạnh phúc.

Đắk Lắk nâng cao chất lượng giáo dục mũi nhọn

Đắk Lắk nâng cao chất lượng giáo dục mũi nhọn

Với sự nỗ lực không ngừng, ngành Giáo dục và Đào tạo tỉnh Đắk Lắk đón nhận những thành tích ấn tượng, đặc biệt trong lĩnh vực giáo dục mũi nhọn. Đây là minh chứng cho những cố gắng của thầy và trò, đồng thời là tiền đề để ngành tiếp tục bứt phá trong năm học mới.

Khẩn cấp hỗ trợ khắc phục tuyến đường tràn Mơ Năng 2 bị hư hỏng nặng sau mưa lũ

Khẩn cấp hỗ trợ khắc phục tuyến đường tràn Mơ Năng 2 bị hư hỏng nặng sau mưa lũ

Sáng 31/8, ông Lê Tiến Mạnh, Chủ tịch UBND xã Ia Pa, tỉnh Gia Lai cho biết, chính quyền địa phương đang huy động lực lượng, phương tiện, máy móc đổ đất đá để khắc phục tạm thời sự cố hư hỏng tuyến đường tràn liên hợp từ thôn 1 đến thôn Mơ Năng 2, nhằm tạo điều kiện cho người dân đi lại sau hơn 1 ngày bị chia cắt bởi mưa lũ.

Lâm Đồng tập trung phát triển năng lượng tái tạo, du lịch sinh thái và kinh tế biển

Lâm Đồng tập trung phát triển năng lượng tái tạo, du lịch sinh thái và kinh tế biển

Đồng hành cùng đất nước 80 năm qua, tỉnh Lâm Đồng đã và đang bứt phá vươn mình. Đặc biệt từ sau khi thực hiện các chủ trương của Đảng, Nhà nước (Lâm Đồng cũ hợp nhất với các tỉnh Bình Thuận cũ và Đắk Nông cũ), mảnh đất này khát vọng kết nối giữa tiềm năng, thế mạnh của biển xanh, thành phố hoa và miền đại ngàn nơi biên giới phía Tây Nam của Tổ quốc.

Tuyên Quang: Khánh thành hai công trình trọng điểm hơn 600 tỷ đồng

Tuyên Quang: Khánh thành hai công trình trọng điểm hơn 600 tỷ đồng

Trong không khí cả nước thi đua lập thành tích chào mừng kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9, ngày 29/8, UBND tỉnh Tuyên Quang long trọng tổ chức lễ khánh thành hai công trình trọng điểm: Hệ thống cấp nước suối Sửu và tuyến Đường tỉnh 183 Quang Bình - Đồng Yên.