Nâng cao hiệu quả an toàn hồ chứa khu vực miền Trung - Tây Nguyên

Nâng cao hiệu quả an toàn hồ chứa khu vực miền Trung - Tây Nguyên
Hiện trạng hồ chứa nước Kẻ Gỗ. Ảnh: Thành Đạt – TTXVN
Hiện trạng hồ chứa nước Kẻ Gỗ. Ảnh: Thành Đạt – TTXVN

Đây cũng là khu vực có 388 hồ chứa lớn (chiếm 55% cả nước), trong đó có 16 hồ chứa trên 100 triệu m3 (chiếm 73%) của cả nước. Khu vực miền Trung - Tây Nguyên hiện có 693 hồ hư hỏng, xuống cấp (chiếm 58% cả nước). Nhiều hồ chứa trong khu vực bị hư hỏng, xuống cấp, công trình đầu mối của các hồ chứa không đủ khả năng chống lũ theo tiêu chuẩn hiện hành, nhất là các hồ chứa nhỏ.

Đặc biệt, từ năm 2008 đến nay, trong khu vực đã xảy ra 38 sự cố đập, hồ chứa trong tổng số 50 sự cố đập, hồ chứa trên cả nước (chiếm 76%). Riêng năm 2017, do ảnh hưởng của những trận mưa lớn liên tiếp đã xảy ra 16 sự cố đập, hồ chứa ở khu vực này trong tổng số 23 sự cố đập, hồ chứa trên cả nước (chiếm 70%).

Tại Hội nghị phòng chống thiên tai khu vực miền Trung - Tây Nguyên tổ chức tại thành phố Đà Nẵng, vào cuối tháng 7/2018, Phó Vụ trưởng Vụ An toàn đập (Tổng cục Thủy lợi) Lê Văn Dương cho biết, hiện các hướng dẫn xây dựng quy trình vận hành hồ chứa chưa đáp ứng được việc vận hành hồ theo thời gian thực.

Cán bộ quản lý hồ chứa nước Kẻ Gỗ đi kiểm tra các vị trí có hiện tượng hư hỏng. Ảnh: Thành Đạt – TTXVN
Cán bộ quản lý hồ chứa nước Kẻ Gỗ đi kiểm tra các vị trí có hiện tượng hư hỏng. Ảnh: Thành Đạt – TTXVN

Các nội dung kiểm định an toàn đập, xây dựng phương án phòng, chống lũ, lụt cho vùng hạ du đập, cắm mốc hành lang bảo vệ công trình cần kinh phí lớn vượt quá khả năng chi trả của các đơn vị quản lý, khai thác đập, hồ chứa.

Bên cạnh đó, số lượng đập, hồ chứa bị hư hỏng lớn trong khi kinh phí đầu tư sửa chữa nâng cấp còn hạn chế; hồ sơ lưu trữ công trình bị thất lạc hoặc hư hỏng, nhất là các hồ chứa nhỏ xây dựng cách đây 30-40 năm hầu như không còn hồ sơ thiết kế công trình. Trong khi đó, ý thức của một bộ phận cộng đồng dân cư trong việc bảo vệ hồ đập còn hạn chế và đã xảy ra nhiều vụ vi phạm về hành lang bảo vệ đập...

Để khắc phục những hạn chế còn tồn tại trong việc quản lý an toàn đập, theo ông Lê Văn Dương, cần xây dựng mạng lưới khí tượng thủy văn chuyên dùng trên khu vực các hồ chứa lớn, lắp đặt hệ thống giám sát vận hành hồ chứa. Đặc biệt, các tỉnh miền Trung-Tây Nguyên, nơi các con sông dốc, ngắn, thời gian lũ lên nhanh thì việc xây dựng mạng lưới các trạm quan trắc phục vụ dự báo vận hành hồ theo thời gian thực là rất cấp bách.

Cùng với đó, đẩy mạnh đào tạo năng lực quản lý, vận hành cho cán bộ công nhân quản lý hồ chứa; tăng cường tuyên truyền, phổ biến những quy định của pháp luật về an toàn đập, nâng cao nhận thức, khả năng ứng phó của người dân...

Theo Tổng cục Thủy lợi, đến nay, cả nước đã đầu tư sửa chữa được 633 hồ chứa các loại với tổng kinh phí 12.000 tỷ đồng, tuy nhiên, vẫn còn khoảng 1.200 hồ chứa đang bị hư hỏng. Vì vậy, giải pháp trọng tâm trong thời gian tới là đầu tư sửa chữa nâng cấp nâng cao khả năng chống lũ theo tiêu chuẩn quốc tế đối với các hồ chứa lớn.

Hồ Cây Sung bị sạt lở và bồi lắng, sắp được nâng cấp. Ảnh: Nguyên Lý-TTXVN
Hồ Cây Sung bị sạt lở và bồi lắng, sắp được nâng cấp. Ảnh: Nguyên Lý-TTXVN

Đối với các hồ chứa nhỏ, tổ chức rà soát, ưu tiên sửa chữa nâng cấp các hồ bị hư hỏng nặng, thiếu khả năng xả lũ bằng vốn ODA, ngân sách Trung ương và địa phương.

Hiện đã có 450 hồ chứa đã đưa vào danh mục đầu tư trong dự án sửa chữa và nâng cao an toàn đập (WB8) với tổng kinh phí 433 triệu USD.  Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cũng đã báo cáo với Thủ tướng Chính phủ hỗ trợ 19 tỉnh khu vực miền Trung-Tây Nguyên (từ Thanh Hóa-Bình Thuận và 5 tỉnh Tây Nguyên) sửa chữa nâng cấp 47 hồ chứa với tổng kinh phí 287 tỷ đồng.

Đối với các hồ chứa hư hỏng nặng và thiếu khả năng xả lũ, trong khi chưa nhận được sửa chữa nâng cấp thì cần hạn chế hoặc không tích nước để đảm bảo an toàn.

Ông Nguyễn Hồng Thạch, Ban An toàn, Tập đoàn Điện lực Việt Nam chia sẻ, hàng năm, các đơn vị thuộc Tập đoàn Điện lực Việt Nam đều lập phương án phòng, chống lũ, lụt cho vùng hạ du để trình Ủy ban nhân dân các tỉnh phê duyệt.

Tuy nhiên, việc xây dựng phương án phòng, chống lũ, lụt cho vùng hạ du còn gặp nhiều khó khăn, bởi đa số các đập thủy điện (thủy lợi) chưa có bản đồ địa hình, phân bố dân cư vùng hạ du với tỷ lệ cần thiết phục vụ cho việc xây dựng phương án; khó xác định ranh giới vùng ảnh hưởng ở hạ du đập đặc biệt đối với nhiều đập của nhiều chủ đầu tư xây dựng trên cùng một lưu vực sông; chưa đồng bộ trong việc điều phối chung giữa các chủ đập khi các hồ chứa trên cùng lưu vực cùng tham gia xả lũ.

Theo ông Nguyễn Hồng Thạch, việc tích nước các hồ thủy điện khu vực miền Trung-Tây Nguyên lên mực nước dâng bình thường vào cuối mùa lũ là rất quan trọng nhằm đảm bảo việc cung cấp nước hạ du và an ninh cung cấp điện cho hệ thống điện miền Nam vào mùa khô.

Vì vậy, Tập đoàn Điện lực Việt Nam đề nghị Ban chỉ đạo Trung ương về Phòng chống thiên tai và Ban chỉ huy Phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn các địa phương xem xét cho phép các hồ thủy điện tích nước sớm hơn theo tình hình thủy văn thực tế hoặc khi có nhận định mùa lũ kết thúc sớm hơn quy luật.

Lòng hồ Am Chúa bị bồi lắng, sắp được nạo vét. Ảnh: Nguyên Lý-TTXVN
Lòng hồ Am Chúa bị bồi lắng, sắp được nạo vét. Ảnh: Nguyên Lý-TTXVN

Hiện nay, Tập đoàn Điện lực Việt Nam đã ban hành các văn bản chỉ đạo, kết hợp kiểm tra tại các đơn vị trực thuộc, đảm bảo thực hiện nghiêm các quy định về quản lý an toàn đập, công trình, thiết bị đóng mở ở đập tràn, nguồn điện diesel dự phòng, có đầy đủ số liệu thủy văn để vận hành hồ chứa.

Các đơn vị cũng rà soát quy chế phối hợp với các cấp chính quyền ở địa phương có liên quan, kiểm tra thực địa hiện trạng dòng chảy thoát lũ ở hạ lưu đập và kịp thời xử lý các vi phạm, lấn chiếm ảnh hưởng tới khả năng thoát lũ của công trình nhằm đảm bảo xả lũ an toàn, đồng thời ngăn ngừa và hạn chế thiệt hại cho hạ lưu khi xả lũ.

Chia sẻ những kinh nghiệm trong chỉ đạo, điều hành hồ chứa đảm bảo an toàn hạ du theo quy trình vận hành liên hồ chứa, Phó Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi tỉnh Thừa Thiên Huế Phan Văn Hòa cho biết, tỉnh Thừa Thiên Huế hiện có 56 hồ chứa thủy lợi, 6 hồ chứa thủy điện với tổng dung tích khoảng 2 tỷ m3, công suất lắp máy 330,2 MW.

Hiện nay, tỉnh đang thi công 7 thủy điện, với tổng công suất lắp máy 112,5 MW. Trước mỗi đợt lũ, Văn phòng thường trực phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn tỉnh đã thông báo cho thành viên Ban chỉ huy Phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn các sở, ban, ngành, lãnh đạo UBND tỉnh, Thành ủy, Huyện ủy, thành viên chủ chốt của UBND các xã, phường trọng điểm ngập lụt thông báo lệnh vận hành hồ chứa cho các địa phương và nhân dân biết trước 4 giờ để chủ động phòng tránh. Riêng thủy điện A Lưới thông báo trước 8 giờ khi vận hành điều tiết nước qua huyện Kà Lừm, tỉnh Sê Kông (Lào)...

Theo ông Phan Văn Hòa, thực tế cho thấy, quy trình vận hành liên hồ chứa nước còn gặp nhiều khó khăn, nhất là chất lượng hình ảnh từ camera giám sát không rõ nét ảnh hưởng đến việc chỉ đạo điều hành của cơ quan thẩm quyền trong việc đưa ra quyết định vận hành hồ chứa trong mùa lũ; việc phối hợp với chính quyền địa phương về thông tin tuyên truyền cho người dân vùng hạ du thủy điện chưa được chủ đập quan tâm đúng mức.

Bên cạnh đó, do vị trí nhà máy thủy điện nằm ở vùng đồi núi, cách xa khu dân cư, các nhà máy chỉ lắp một cụm còi hụ tại đập chính nên thông tin cảnh báo không đến được rộng rãi với người dân. Hệ thống quan trắc lượng mưa khu vực thượng lưu các hồ chứa thủy lợi, thủy điện còn thưa; hệ thống thông báo, cảnh báo cho vùng hạ du các hồ còn thiếu nên khi Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn tỉnh ban hành lệnh vận hành hồ chứa nước đến các huyện, thị xã và thành phố Huế thì việc truyền tải thông tin cấp huyện đến người dân còn mất nhiều thời gian.

Ban Chỉ huy Phòng chống thiên tai và Tìm kiếm cứu nạn tỉnh Thừa Thiên Huế đề nghị Ban chỉ đạo Trung ương về Phòng chống thiên tai, Bộ Công Thương chỉ đạo các chủ đập thủy điện xây dựng phương án ứng phó sự cố vỡ đập, các chủ đạp tăng cường bố trí đầy đủ vật tư dự trữ, nguồn điện dự phòng tại đầu mối để chủ động xử lý khi có tình huống xảy ra. Xây dựng hệ thống đường công vụ an toàn, cầu vượt tại các ngầm tràn đường lên nhà máy thủy điện để ứng cứu khi có sự cố hồ chứa.
Đinh Văn Nhiều

Có thể bạn quan tâm

Cánh tay nối dài của Đảng với đồng bào dân tộc thiểu số

Cánh tay nối dài của Đảng với đồng bào dân tộc thiểu số

Ông Điểu Dũng làm Trưởng thôn Thác Dài, xã Phú Văn, huyện Bù Gia Mập, tỉnh Bình Phước đã được gần 10 năm. Với sự tận tâm và trách nhiệm, ông đã trở thành điểm tựa vững chắc, tiếp thêm động lực cho nhiều hộ đồng bào dân tộc thiểu số vươn lên thoát nghèo, ổn định cuộc sống.

Ứng dụng công nghệ cao giúp nông dân tăng thu nhập gấp từ 3 - 10 lần

Ứng dụng công nghệ cao giúp nông dân tăng thu nhập gấp từ 3 - 10 lần

Ông Lê Văn Đông, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Trà Vinh cho biết, hiện toàn tỉnh có hơn 29.700 ha đất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao như: tưới phun bán tự động, nhà lưới, sản xuất đạt tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP, hữu cơ, ASC; nuôi tôm siêu thâm canh công nghệ cao... Các mô hình này cho năng suất, chất lượng vượt trội, hiệu quả kinh tế cao hơn từ 3 đến 10 lần so với phương thức truyền thống.

Nâng cao ‘quyền năng’ kinh tế cho phụ nữ dân tộc thiểu số

Nâng cao ‘quyền năng’ kinh tế cho phụ nữ dân tộc thiểu số

Từ những tổ tiết kiệm nhỏ trong cộng đồng đến các mô hình sinh kế hiệu quả, nhiều phụ nữ dân tộc thiểu sốn tại các vùng miền trên cả nước đang từng bước chuyển đổi mạnh mẽ. Khi được hỗ trợ đúng lúc, đúng cách, chị em không chỉ cải thiện thu nhập, mà còn tự tin làm chủ cuộc sống, trở thành điểm tựa vững chắc cho gia đình và cộng đồng.

Thắm tình quân dân trên cánh đồng lúa Rục Làn và Ka Ai

Thắm tình quân dân trên cánh đồng lúa Rục Làn và Ka Ai

Từ ngày 5 - 9/6, Đồn Biên phòng cửa khẩu Quốc tế Cha Lo và Đồn Biên phòng Cà Xèng (Bộ đội Biên phòng tỉnh Quảng Bình) đã huy động cán bộ, chiến sĩ xuống ruộng giúp nhân dân thu hoạch vụ lúa Đông - Xuân tại các cánh đồng bản Rục Làn, xã Thượng Hóa và bản Ka Ai, xã Dân Hóa, huyện Minh Hóa.

Vượt cầu tràn cầu tràn Bộc Bố, một người dân bị nước lũ cuốn trôi

Vượt cầu tràn cầu tràn Bộc Bố, một người dân bị nước lũ cuốn trôi

Theo thông tin ban đầu từ huyện Pác Nặm, tỉnh Bắc Kạn, do ảnh hưởng của trận mưa lớn vào rạng sáng 9/6, nước lũ đầu nguồn Sông Năng đổ về. Đến khoảng 9 giờ sáng cùng ngày, tại khu vực cầu tràn Bộc Bố - Nhạn Môn thuộc địa bàn xã Bộc Bố nước dâng cao, chảy xiết. Lúc đó, một người dân trong khi đi qua cầu tràn này không may đã bị nước lũ cuốn trôi, tử vong.

Tây Ninh: Học và làm theo Bác hiện thực hóa mục tiêu đổi mới đất nước

Tây Ninh: Học và làm theo Bác hiện thực hóa mục tiêu đổi mới đất nước

Ngày 9/6, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Tây Ninh tổ chức Hội nghị tổng kết 10 năm thực hiện Chỉ thị 05-CT/TW, ngày 15/5/2016 của Bộ Chính trị khóa XII về "Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh", gặp mặt, biểu dương, khen thưởng tập thể, cá nhân tiêu biểu, xuất sắc trong học và làm theo Bác.

Chắp cánh ước mơ cho trẻ khuyết tật ở Yên Bái

Chắp cánh ước mơ cho trẻ khuyết tật ở Yên Bái

Ngày 9/6, Hội Cứu trợ trẻ em tàn tật Việt Nam phối hợp với Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Yên Bái, Hội Chữ thập đỏ tỉnh và UBND thành phố Yên Bái tổ chức chương trình “Chắp cánh ước mơ cho trẻ em khuyết tật tỉnh Yên Bái”. Hoạt động nhằm lan tỏa tình yêu thương, chia sẻ những khó khăn, thiệt thòi và tạo điều kiện cho trẻ em khuyết tật tỉnh Yên Bái có cơ hội học tập, phát triển bản thân.

Kon Tum tiếp tục yêu cầu kiểm tra lại việc mã số vùng trồng cho sâm Ngọc Linh

Kon Tum tiếp tục yêu cầu kiểm tra lại việc mã số vùng trồng cho sâm Ngọc Linh

Liên quan đến những bất cập trong việc cấp mã vùng trồng sâm Ngọc Linh của Chi cục Nông nghiệp, Ủy ban nhân dân tỉnh Kon Tum tiếp tục có văn bản yêu cầu Sở Nông nghiệp và Môi trường khẩn trương kiểm tra, rà soát toàn bộ hồ sơ đề nghị, quy trình, trình tự cấp mã số vùng trồng đối với Công ty cổ phần Rượu sâm Ngọc Linh (số 2056/UBND-KTN ngày 6/6/2025).

Dự án đường dây 500kV Lào Cai - Vĩnh Yên: Bám tiến độ giữa mưa rừng, núi đá

Dự án đường dây 500kV Lào Cai - Vĩnh Yên: Bám tiến độ giữa mưa rừng, núi đá

Mặc dù đối mặt với nhiều khó khăn do thời tiết và địa hình hiểm trở, các đơn vị thi công thuộc dự án đường dây 500kV Lào Cai - Vĩnh Yên đang nỗ lực huy động tối đa nhân lực, thiết bị, linh hoạt tổ chức thi công để đảm bảo hoàn thành toàn tuyến trước ngày 19/8 theo chỉ đạo mới nhất của Thủ tướng Chính phủ.

Mùa xuân ‘gõ cửa’ trên những mái ấm xứ Thanh

Mùa xuân ‘gõ cửa’ trên những mái ấm xứ Thanh

Trong những thôn xóm tại huyện Như Xuân (tỉnh Thanh Hóa), một ngày mới bắt đầu như bao miền quê yên bình khác. Nhưng phía sau khung cảnh quen thuộc ấy là những thay đổi tích cực trong đời sống gia đình và vị thế người phụ nữ.

Tạo sự đồng thuận trong xây dựng nông thôn mới

Tạo sự đồng thuận trong xây dựng nông thôn mới

Từ vùng quê với muôn vàn khó khăn, xã Bình Hòa Nam (huyện Đức Huệ, tỉnh Long An) đang từng bước chuyển mình trở thành xã nông thôn mới vào năm 2020, mục tiêu thành xã nông thôn mới nâng cao vào cuối năm 2025 với sự chung sức đồng lòng của người dân và những định hướng quyết liệt từ chính quyền.

Nhân rộng và phát huy hiệu quả nhiều mô hình bảo vệ môi trường

Nhân rộng và phát huy hiệu quả nhiều mô hình bảo vệ môi trường

Ngày 6/6, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Tuyên Quang tổ chức tổng kết thực hiện phong trào "Tuyên Quang chung tay xử lý rác thải và chống rác thải nhựa" giai đoạn 2021 - 2025 và sơ kết công tác MTTQ Việt Nam tham gia thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2021 - 2025.

An Giang: Hoàn thành sớm xóa nhà tạm, dột nát

An Giang: Hoàn thành sớm xóa nhà tạm, dột nát

Tính đến đầu tháng 6/2025, tất cả 11/11 huyện, thị xã, thành phố trên địa bàn tỉnh An Giang đã cơ bản hoàn thành mục tiêu xóa nhà tạm, dột nát, sớm hơn so với kế hoạch của Ban Chỉ đạo tỉnh.

Kon Tum: Phát sinh hơn 1.300 nhà tạm, dột nát cần xóa

Kon Tum: Phát sinh hơn 1.300 nhà tạm, dột nát cần xóa

Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Kon Tum thông tin, đến đầu tháng 6/2025, công tác xóa nhà tạm, nhà dột nát ở tỉnh đạt 97% trong tổng số hơn 2.700 hộ. Tuy nhiên, qua rà soát, các huyện, thành phố đã đề xuất phê duyệt bổ sung thêm 1.312 hộ có nhà tạm, nhà dột nát cần xóa.

Hàng loạt cầu treo dân sinh ở Gia Lai xuống cấp nghiêm trọng

Hàng loạt cầu treo dân sinh ở Gia Lai xuống cấp nghiêm trọng

Qua đợt kiểm tra toàn diện hệ thống cầu treo dân sinh theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và Bộ Xây dựng, Sở Xây dựng tỉnh Gia Lai đã phát hiện nhiều cây cầu xuống cấp nghiêm trọng, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn giao thông và tính mạng người dân.

Trao tặng nhà tình nghĩa cho người dân vùng khó Kon Tum

Trao tặng nhà tình nghĩa cho người dân vùng khó Kon Tum

Ngày 5/6, Công ty Điện lực Kon Tum phối hợp với chính quyền xã Mường Hoong, huyện Đăk Glei tổ chức bàn giao 5 căn nhà tình nghĩa cho các hộ nghèo người đồng bào dân tộc thiểu số thôn Đăk Bối (xã Mường Hoong, huyện Đăk Glei, tỉnh Kon Tum).

Mưa lũ gây thiệt hại hơn 30 ha cây trồng ở Yên Bái

Mưa lũ gây thiệt hại hơn 30 ha cây trồng ở Yên Bái

Thông tin từ Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Yên Bái, do chịu ảnh hưởng của rãnh áp thấp có trục qua Bắc Trung Bộ kết hợp với hội tụ gió trên 3.000 m, các khu vực trong tỉnh Yên Bái đêm ngày 4 và sáng 5/6 có mưa rào, mưa to và dông. Mưa lũ to gây thiệt hại hơn 30 ha diện tích nông nghiệp của người dân và một số công trình giao thông ở huyện Văn Yên.

Nghệ An: Mưa lớn gây sạt lở nghiêm trọng trên Quốc lộ 16

Nghệ An: Mưa lớn gây sạt lở nghiêm trọng trên Quốc lộ 16

Những ngày qua, khu vực các huyện miền núi biên giới Tương Dương, Kỳ Sơn của tỉnh Nghệ An có mưa to. Đặc biệt, vào các ngày 28, 29/5 và tối 4/6, mưa rất to đã gây sạt lở nghiêm trọng trên Quốc lộ 16 khiến giao thông bị chia cắt hoàn toàn.

‘Thủ lĩnh của sự thay đổi’: Hành trình lớn từ những trái tim nhỏ

‘Thủ lĩnh của sự thay đổi’: Hành trình lớn từ những trái tim nhỏ

Giữa những ngọn núi phủ sương và những bản làng xa xôi, nơi con đường đến trường vẫn còn gập ghềnh đất đỏ, câu lạc bộ “Thủ lĩnh của sự thay đổi” như một tia sáng, mở ra hành trình mới cho những em nhỏ dân tộc thiểu số, học cách hiểu mình, hiểu người khác và mạnh dạn cất lên tiếng nói.