Nhiều cách làm hay trong giữ gìn, bảo tồn trang phục, lễ hội giàu bản sắc tại Lào Cai

Với 25 nhóm, ngành dân tộc cùng 41 di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia và 2 di sản đại diện nhân loại, Lào Cai là một trong những địa phương có truyền thống văn hóa độc đáo, giàu bản sắc, cũng như sở hữu nhiều di sản văn hóa hàng đầu cả nước. Công tác bảo tồn, gìn giữ văn hóa đang được địa phương đẩy mạnh, gắn với nhiều lĩnh vực, ở nhiều môi trường khác nhau. Những cách làm hay, sáng tạo trong việc giữ gìn, phát huy các giá trị văn hóa đồng bào dân tộc thiểu số tại Lào Cai đã mang lại những kết quả tích cực.

vna_potal_van_hoa_soi_duong_dac_sac_le_hoi_put_tong_va_qua_tang_lao_cai_7231022.jpg
Vũ điệu “Điệu Vạn Phù” mô phỏng tín ngưỡng đối với các cô dâu đồng bào dân tộc Dao (Lào Cai) trước khi bước vào nhà chồng làm lễ bái đường, thành hôn. Ảnh: Quốc Khánh - TTXVN

Mục tiêu kép

Bảo tồn văn hóa gắn với phát triển du lịch đang được coi là hướng đi bền vững, giúp Lào Cai hiện thực hóa “mục tiêu kép”, vừa gìn giữ nét đẹp truyền thống các dân tộc, vừa mang đến trải nghiệm mới lạ cho du khách, thúc đẩy du lịch phát triển, góp phần nâng cao thu nhập, xóa đói giảm nghèo.

Tranh thủ những lúc nông nhàn, bà Giàng Thị Chỉnh, thôn Hòa Sử Pán 1, xã Mường Hoa, thị xã Sa Pa, cùng những người phụ nữ Mông ở trong thôn may, thêu trang phục truyền thống. Trang phục được làm hoàn toàn thủ công và qua nhiều công đoạn, từ trồng lanh, se sợi, dệt, tạo hoa văn, đến nhuộm màu và tạo hình bằng sáp ong. Mỗi công đoạn đều đòi hỏi sự khéo léo, tỉ mỉ từ bàn tay của người phụ nữ. Bà Chỉnh cho biết, ở Mường Hoa, nghề may, thêu truyền thống được phụ nữ nâng niu và gìn giữ qua nhiều thế hệ. Các trang phục truyền thống của người Mông ở Sa Pa đang được địa phương lựa chọn trở thành những sản phẩm đặc trưng của địa phương, góp phần phát triển du lịch.

Trong dịp lễ 30/4-1/5 vừa qua, chị Caryln, một du khách người Anh đặc biệt ấn tượng với bức tường thổ cẩm xuất hiện trong Lễ hội Ẩm thực Mường Hoa - một trong những hoạt động trong khuôn khổ Lễ hội mùa Hè của Sa Pa năm 2024. "Họa tiết thực sự rất đẹp. Mọi người giới thiệu các hoa văn này đều được vẽ bằng sáp ong, tôi nhất định sẽ tìm hiểu cách người dân tạo ra các họa tiết đó", chị Caryln nói.

Ông Tần A Lềnh, Chủ tịch UBND xã Mường Hoa cho biết, địa phương coi việc giữ gìn bản sắc vắn hóa dân tộc vừa là trách nhiệm, vừa là một trong những giải pháp để thu hút khách du lịch đến với địa phương. Do đó, xã đã có những chính sách khuyến khích và tạo điệu kiện cho người dân mở các lớp thêu thổ cẩm để giữ gìn nghề may, thêu truyền thống.

Cùng với nghề thủ công truyền thống, thông qua các lễ hội, giá trị văn hóa của cộng đồng các dân tộc tại Lào Cai được phát huy, có sức lan tỏa mạnh mẽ, trở thành biểu tượng của tinh thần đoàn kết các dân tộc.

Lễ hội đua ngựa huyện Bắc Hà được công nhận là Di sản Văn hóa phi vật thể cấp quốc gia năm 2021, là một mảnh ghép quan trọng trong hoạt động văn hóa du lịch tại Lào Cai. Lễ hội diễn ra vào thời điểm giữa tháng 6 hằng năm, thu hút hàng vạn du khách thập phương đến tham quan, trải nghiệm. Những chú ngựa đến từ nhiều địa bàn vùng cao ở Lào Cai và Hà Giang gắn chặt với cuộc sống lao động, sản xuất, vận chuyển hàng hóa thường nhật của người vùng cao khi trở thành những chiến mã, đã mang đến cho du khách nhiều cung bậc cảm xúc.

vna_potal_lao_cai_ngua_tho_tung_vo_tren_cao_nguyen_bac_ha_6166194.jpg
Ngựa thồ tung vó trên cao nguyên Bắc Hà. Ảnh: Quốc Khánh - TTXVN

Đại diện lãnh đạo UBND huyện Bắc Hà cho biết, địa phương đã xây dựng Đề án để bảo tồn và phát triển đàn ngựa, đồng thời duy trì giải đua ngựa truyền thống trở thành một sản phẩm du lịch độc đáo với thương hiệu riêng có, nhằm thu hút du khách đến với Bắc Hà và nhớ về Bắc Hà nhiều hơn.

Nhiều cách làm hay

Trong xã hội hiện đại, nhiều nét đẹp văn hóa đặc trưng của đồng bào các dân tộc đang đứng trước nguy cơ bị mai một. Để hạn chế tình trạng này, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai Giàng Thị Dung cho biết, địa phương đã tích cực, chủ động bảo tồn, gìn giữ, phát huy giá trị văn hóa truyền thống các dân tộc bằng nhiều giải pháp và bước đầu cho thấy hiệu quả rõ rệt..

Điền hình, từ năm 2021 – 2023, tỉnh Lào Cai đã tổ chức hơn 30 lớp trao truyền kỹ năng, kỹ thuật cách thức tạo ra y phục, hoa văn truyền thống của các dân tộc trên địa bàn tỉnh bằng phương pháp trao truyền, bảo tồn sống trong cộng đồng, lấy nghệ nhân của cộng đồng truyền dạy lại cho người dân tại địa phương; xây dựng được 6 mô hình bảo tồn mẫu hoa văn, trang sức, trang phục dân tộc.

vna_potal_lan_dau_tien_phat_dong_tuan_le_trang_phuc_truyen_thong_cac_dan_toc_tinh_lao_cai_7323143.jpg
Học sinh trường THPT Dân tộc nội trú tỉnh Lào Cai hưởng ứng Tuần lễ.trang phục truyền thống các dân tộc tỉnh Lào Cai. Ảnh: TTXVN phát

Đặc biệt, Lào Cai đang dành nhiều nguồn lực để phục dựng lại nhiều lễ hội, với sự cố vấn của nhiều nghệ nhân, những chuyên gia trong lĩnh vực nghệ thuật, đặc biệt là sự tham gia của đông đảo người dân thuộc các dân tộc của địa phương. Đến nay, tỉnh đã khôi phục được toàn bộ hệ thống lễ hội ở các dân tộc ít người với gần 50 nghi lễ, lễ hội; kiểm kê di sản văn hóa phi vật thể của tất cả nhóm, ngành dân tộc ở 500 làng, bản...

Từ đây, các lễ hội, vốn là biểu tượng văn hóa tâm linh gói gọn trong một tộc người hay một địa bàn, đã trở thành sản phẩm du lịch hấp dẫn, thu hút đông đảo du khách trong và ngoài nước như: Lễ hội Đền Thượng ở thành phố Lào Cai; Lễ hội đền Bảo Hà (huyện Bảo Yên); Lễ hội "Gầu tào" ở xã Pha Long (Mường Khương); Lễ hội "Roóng poọc" của người Giáy ở xã Tả Van (Sa Pa); Lễ hội Khu Già Già (Bát Xát)...

Bên cạnh đó, tại nhiều thôn bản vùng cao, các địa phương đã bố trí kinh phí hỗ trợ thành lập đội văn nghệ nhằm truyền bá các loại hình âm nhạc, diễn xướng, hòa tấu nhạc cụ dân gian. Các đội văn nghệ duy trì tập luyện thường xuyên và sinh hoạt lồng ghép các hoạt động một tháng/lần. Theo Phòng Văn hóa và Thông tin huyện Bảo Thắng, thời gian qua, huyện đã lồng ghép các nguồn vốn trong các chương trình mục tiêu quốc gia để hỗ trợ phục dựng các đội văn nghệ, động viên nhân dân góp sức bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa.

Việc bảo tồn giá trị văn hóa không chỉ dừng lại ở cơ sở, nhiều trường học ở Lào Cai đã khéo léo lồng ghép các nội dung này vào hoạt động ngoại khóa, giúp học sinh thêm yêu và tự hào về văn hóa dân tộc mình.

Điển hình như Câu lạc bộ thêu tay của Trường Phổ thông dân tộc nội trú Trung học Cơ sở và Trung học Phổ thông huyện Bát Xát, được thành lập từ năm học 2017-2018. Trong gần 6 năm, Câu lạc bộ đã thực hiện nhiều sản phẩm, góp phần giữ gìn và tạo bản sắc riêng cho nhà trường như: biển lớp, các bộ thư pháp song ngữ, khẩu hiệu trong lớp học..., đều được thành viên Câu lạc bộ thêu tay hoàn toàn trên nền vải thổ cẩm.

Thầy Lê Huy Phú, Hiệu trưởng nhà trường cho biết, Câu lạc bộ có một số sản phẩm đã đạt giải cao tại các cuộc thi sáng tạo trong ngành Giáo dục và Đào tạo; trở thành sân chơi bổ ích, góp phần gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc, đồng thời tạo nên bản sắc riêng của nhà trường. Đặc biệt, năm 2023, tấm tranh thêu thổ cẩm “Trường học vùng cao”, sản phẩm đặc biệt của Trường Phổ thông dân tộc nội trú Trung học Cơ sở và Trung học Phổ thông huyện Bát Xát, tỉnh Lào Cai đã được Tổ chức Kỷ lục Việt Nam trao bằng Xác lập kỷ lục Việt Nam cho tấm tranh thêu thổ cẩm lớn nhất do các nữ sinh Trung học phổ thông thực hiện.

Mới đây nhất, vào trung tuần tháng 4/2024, Lào Cai lần đầu tiên phát động Tuần lễ trang phục truyền thống các dân tộc tỉnh Lào Cai, thể hiện quyết tâm khơi dậy niềm tự hào của nhân dân đối với trang phục truyền thống. Tuần lễ đã nhận được sự hưởng ứng nhiệt tình của toàn thể cán bộ, công chức, viên chức, người lao động, học sinh, sinh viên và các tầng lớp nhân dân.

Hương Thu

(TTXVN)

Có thể bạn quan tâm

Ngày hội Văn hóa dân tộc Chăm lần thứ VI năm 2025 diễn ra tại tỉnh Khánh Hòa

Ngày hội Văn hóa dân tộc Chăm lần thứ VI năm 2025 diễn ra tại tỉnh Khánh Hòa

Ngày 11/9, thông tin từ Cục Văn hóa các dân tộc Việt Nam (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) cho biết, Ngày hội Văn hóa dân tộc Chăm lần thứ VI năm 2025 sẽ diễn ra tại tỉnh Khánh Hòa từ ngày 17-19/10/2025, với sự tham gia của 6 tỉnh, thành phố gồm: Khánh Hòa, Gia Lai, Đắk Lắk, Lâm Đồng, An Giang và Thành phố Hồ Chí Minh.

Bảo tồn các giá trị di sản ở vùng đất Mường Vang

Bảo tồn các giá trị di sản ở vùng đất Mường Vang

Nằm ẩn mình trong thung lũng với cảnh sắc bình dị, nguyên sơ của núi rừng và những thửa ruộng bậc thang lúa đang trổ bông là cụm di tích khảo cổ đặc biệt bãi đá có hình khắc cổ Suối Cỏ (xã Nhân Nghĩa, tỉnh Phú Thọ).

Phát huy vai trò nghệ nhân trong bảo tồn văn hóa dân tộc

Phát huy vai trò nghệ nhân trong bảo tồn văn hóa dân tộc

Điện Biên là vùng đất hội tụ 19 dân tộc anh em cùng chung sống, tạo nên bức tranh văn hóa rực rỡ sắc màu, từ trang phục truyền thống đến phong tục, lễ hội đặc sắc. Nhiều giá trị văn hóa được tôn vinh là di sản của quốc gia, nhân loại. Người thổi niềm đam mê, là “linh hồn sống” của các di sản ấy chính là những nghệ nhân, họ thắp lên ngọn lửa đam mê, gìn giữ và truyền dạy tinh hoa văn hóa, để mạch nguồn di sản mãi lan tỏa, trường tồn cùng thời gian.

Nhiều hoạt động hấp dẫn tại Tháng Văn hóa đường phố Lâm Đồng

Nhiều hoạt động hấp dẫn tại Tháng Văn hóa đường phố Lâm Đồng

Tối 6/9, Tháng Văn hóa đường phố với chủ đề “Lâm Đồng - Hội tụ tinh hoa, Kết nối cảm xúc” đã diễn ra tại phường Phan Thiết. Đây là hoạt động chính nằm trong chương trình “Tháng trải nghiệm điểm đến du lịch tỉnh Lâm Đồng năm 2025” do Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Lâm Đồng tổ chức.

Trưng bày 200 bức ảnh, tư liệu chống rác thải nhựa

Trưng bày 200 bức ảnh, tư liệu chống rác thải nhựa

Ngày 5/9, tại phường Phú Yên (tỉnh Đắk Lắk), Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch phối hợp với Ban Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh tổ chức trưng bày tư liệu chống rác thải nhựa; tập huấn công tác thông tin đối ngoại, tuyên truyền chủ quyền biên giới biển, đảo Việt Nam.

Rực rỡ sắc màu văn hóa dân tộc trong chuỗi sự kiện "Vui Tết độc lập"

Rực rỡ sắc màu văn hóa dân tộc trong chuỗi sự kiện "Vui Tết độc lập"

Từ ngày 30/8 đến 2/9/2025, tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam (Hà Nội), diễn ra chuỗi hoạt động đặc sắc với chủ đề “Vui Tết độc lập”, nhân dịp kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám và Quốc khánh 2/9. Sự kiện có sự tham gia của gần 200 nghệ nhân, đồng bào đến từ 18 dân tộc trên cả nước, tái hiện không gian văn hóa truyền thống qua phiên chợ vùng cao, trình diễn dân ca, dân vũ, ẩm thực, trò chơi dân gian, giới thiệu sản vật địa phương...Ảnh: Vân Chi/TTXVN

80 năm Quốc khánh: Đa dạng hoạt động văn hóa, trải nghiệm tại Đắk Lắk

80 năm Quốc khánh: Đa dạng hoạt động văn hóa, trải nghiệm tại Đắk Lắk

Dịp Quốc khánh 2/9 năm nay, tỉnh Đắk Lắk sôi động với nhiều hoạt động văn hóa nghệ thuật đặc sắc. Các chương trình không chỉ tạo không gian vui tươi, gắn kết cộng đồng mà còn mang đến cho du khách những trải nghiệm mới mẻ về vùng đất và con người nơi đây. Qua đó, hình ảnh Đắk Lắk ngày càng thêm gần gũi, hấp dẫn trong mắt bạn bè và du khách gần xa.

Tôn vinh, lan tỏa giá trị của di sản Then

Tôn vinh, lan tỏa giá trị của di sản Then

Chiều 31/8, tại tỉnh Thái Nguyên, Bảo tàng Văn hóa các dân tộc Việt Nam phối hợp với Trường Cao đẳng Văn hóa Nghệ thuật Việt Bắc; Trung tâm cung ứng dịch vụ xã Bình Liêu, tỉnh Quảng Ninh; Hội Tinh hoa Việt Nam đến từ Cộng hòa Pháp tổ chức chương trình nghệ thuật “Sắc Then Việt Bắc”. Sự kiện với sự tham gia của nhiều nghệ nhân, nghệ sỹ, nhà nghiên cứu và đông đảo công chúng yêu mến di sản Then.

Khai mạc Lễ hội Tinh hoa đại ngàn - Biển xanh hội tụ năm 2025

Khai mạc Lễ hội Tinh hoa đại ngàn - Biển xanh hội tụ năm 2025

Kỷ niệm 80 năm Cách mạng tháng Tám thành công và Quốc khánh 2/9, tối 29/8, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Gia Lai tổ chức khai mạc Lễ hội Tinh hoa đại ngàn - Biển xanh hội tụ năm 2025 với chủ đề: "Khát vọng biển xanh - Đại ngàn tỏa sáng".

Hát Xoan - Di sản lan tỏa từ miền đất Tổ

Hát Xoan - Di sản lan tỏa từ miền đất Tổ

Trong kho tàng nghệ thuật dân gian Việt Nam, Hát Xoan Phú Thọ là loại hình độc đáo, gắn liền với tín ngưỡng thờ cúng Hùng Vương - cội nguồn dựng nước của dân tộc. Với giai điệu mộc mạc, ca từ dung dị nhưng giàu chiều sâu văn hóa, Hát Xoan không chỉ phản ánh đời sống tinh thần của cư dân vùng đất Tổ mà còn góp phần khẳng định bản sắc Việt Nam trên bản đồ di sản thế giới.

Độc đáo ngôi đình có một không hai ở Đồng Tháp

Độc đáo ngôi đình có một không hai ở Đồng Tháp

Hai cây bồ đề buông rễ ôm toàn bộ ngôi đình là một trong những nét độc đáo, cổ kính của đình Tân Đông ở xã Tân Đông, tỉnh Đồng Tháp. Hơn 100 năm qua, dù qua nhiều lần trùng tu, tôn tạo nhưng các giá trị lịch sử, văn hóa của ngôi đình này vẫn còn vẹn nguyên đến hôm nay. Ngày nay, đình Tân Đông là một trong những địa điểm thu hút, đón khách tham quan, du lịch nổi tiếng ở xã Tân Đông, tỉnh Đồng Tháp.

Trên 2.500 người sẽ tham gia màn đại xòe trong Tết Độc lập

Trên 2.500 người sẽ tham gia màn đại xòe trong Tết Độc lập

Ban Tổ chức Tết Độc lập tỉnh Lai Châu cho biết, chương trình Tết Độc lập năm 2025 tại xã Than Uyên ở quy mô cấp tỉnh sẽ diễn ra từ ngày 30/8 đến hết ngày 2/9. Chủ tịch UBND xã Than Uyên Phan Văn Ngọc nêu rõ, điểm nhấn trong dịp Tết Độc lập năm nay là màn đại xòe, với sự tham gia của trên 2.500 người. Trước khi diễn ra màn múa xòe sẽ diễn ra màn múa khèn, múa ô của dân tộc Mông.

Lào Cai: Xây dựng văn hóa trở thành động lực phát triển bền vững

Lào Cai: Xây dựng văn hóa trở thành động lực phát triển bền vững

“Trong giai đoạn phát triển mới, ngành Văn hóa cần nhận thức sâu sắc văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội, là cội nguồn sức mạnh nội sinh, là động lực thúc đẩy phát triển bền vững. Xây dựng nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc, gắn với nâng cao chỉ số hạnh phúc của nhân dân, chính là con đường đưa Lào Cai vươn lên phát triển xanh, hài hòa, bản sắc và hạnh phúc, trở thành một cực tăng trưởng mới, một trung tâm kết nối kinh tế - văn hóa của cả vùng”. Đó là nội dung được Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch HĐND tỉnh Lào Cai Trịnh Xuân Trường nhấn mạnh tại Lễ kỷ niệm 80 năm Ngày truyền thống ngành Văn hóa (28/8/1945 - 28/8/2025) diễn ra sáng 24/8.

'Vui Tết Độc lập' tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam

'Vui Tết Độc lập' tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam

Thông tin từ Cục Văn hóa các dân tộc Việt Nam (Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch) cho biết, từ ngày 30/8-2/9, tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam (Đoài Phương, Hà Nội), sẽ diễn ra nhiều hoạt động văn hóa, nghệ thuật chào mừng kỷ niệm 80 năm Quốc khánh 2/9.

Tập thơ Gia huấn ca nam được sáng tác theo thể loại Brahmakite (thể thơ 5-6 chữ), một thể thơ truyền thống phổ biến trong văn học dân gian Khmer. Ảnh: Sơn Hên

Giá trị giáo dục độc đáo trong "Gia huấn ca nam" của người Khmer Nam Bộ

“Gia huấn ca nam” là tác phẩm thơ giáo huấn đặc sắc của người Khmer Nam Bộ, được truyền từ đời này sang đời khác để răn dạy nam giới về đạo lý, nhân cách và cách ứng xử trong gia đình, xã hội. Với ngôn ngữ giản dị, thể thơ truyền thống dễ thuộc, dễ nhớ, tác phẩm được dạy trong gia đình, chùa chiền và trường học. Không chỉ mang giá trị đạo đức, “Gia huấn ca nam” còn là nền tảng văn hóa giáo dục, đồng thời là kho tàng tri thức dân gian của cộng đồng người Khmer.

Nhiều hoạt động sôi nổi tại Ngày hội văn hóa, thể thao tôn giáo tại Thái Nguyên

Nhiều hoạt động sôi nổi tại Ngày hội văn hóa, thể thao tôn giáo tại Thái Nguyên

Ngày 20/8, Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Thái Nguyên phối hợp với các sở, ngành, địa phương, các tổ chức tôn giáo trên địa bàn tổ chức Ngày hội văn hóa, thể thao tôn giáo lần thứ IV năm 2025, với sự tham gia của hơn 400 vận động viên là chức sắc, chức việc, nhà tu hành và tín đồ các tôn giáo.

Giữ gìn giá trị văn hóa từ lớp học tiếng Khmer

Giữ gìn giá trị văn hóa từ lớp học tiếng Khmer

Mỗi dịp hè, nhiều điểm chùa Phật giáo Nam tông Khmer tại thành phố Cần Thơ tổ chức các lớp dạy chữ Khmer cho học sinh đồng bào dân tộc thiểu số. Các lớp học này giúp truyền dạy tiếng nói, chữ viết, góp phần giữ gìn, phát huy những giá trị truyền thống, văn hóa tốt đẹp của đồng bào Khmer qua từng thế hệ.