Ẩn mình giữa núi rừng Lạc Sơn (Hòa Bình), xã Miền Đồi không chỉ gây ấn tượng bởi vẻ đẹp thiên nhiên nguyên sơ mà còn sở hữu những thửa ruộng bậc thang tầng lớp hùng vĩ, là tiềm năng lớn để phát triển du lịch sinh thái, cộng đồng. “Viên ngọc thô” ruộng bậc thang Miền Đồi vẫn đang chờ được "mài giũa" để tỏa sáng.
Vẻ đẹp nguyên sơ giữa đại ngàn
Cách trung tâm huyện Lạc Sơn khoảng 60km, xã Miền Đồi nằm ở độ cao khoảng 600m so với mực nước biển, có địa hình đồi núi cao xen kẽ các thung lũng. Trên hành trình từ chợ Mía theo đường Hồ Chí Minh, du khách sẽ được dẫn lối bằng những cung đường quanh co, uốn lượn giữa bạt ngàn cây rừng và núi non trùng điệp.
Điểm nhấn đặc biệt tại đây là hệ thống hơn 400 ha ruộng bậc thang, do đồng bào dân tộc Mường khai khẩn và canh tác từ hàng trăm năm nay. Vào mùa nước đổ (tháng 5 - 6) và mùa lúa chín (tháng 9 - 10), cả vùng đồi phủ lên mình một lớp áo vàng óng, uốn lượn theo triền núi tạo thành bức tranh sơn thủy sống động.
So với những địa danh nổi tiếng như Sa Pa hay Mù Cang Chải, ruộng bậc thang Miền Đồi mang vẻ đẹp mộc mạc, chưa bị thương mại hóa, rất phù hợp với xu hướng du lịch “sống chậm” và tìm về thiên nhiên nguyên sơ.
Chị Bùi Thị Hoa, người dân xã Miền Đồi cho biết: "Ruộng bậc thang có từ lâu đời, được khai phá từ đời ông cha. Nơi đây đất tốt, nước mát, gạo dẻo thơm. Gần đây có nhiều khách du lịch đến chụp ảnh, hỏi thăm, người dân mới nhận ra ruộng của mình đẹp lắm. Nếu được Nhà nước quan tâm, giúp làm đường, làm du lịch phát triển kinh tế thì người dân sẽ rất ủng hộ".
Hướng tới du lịch cộng đồng bền vững
Miền Đồi là một phần của vùng đất cổ Mường Vang, nơi đồng bào Mường vẫn giữ gìn nhiều phong tục, lễ nghi truyền thống và nếp sống văn hóa đậm đà bản sắc. Đây là nền tảng quý giá để phát triển du lịch cộng đồng gắn với văn hóa bản địa, thu hút du khách qua trải nghiệm chân thực.
Tuy nhiên, theo đánh giá, hạ tầng du lịch nơi đây còn nhiều hạn chế. Đường vào vùng ruộng bậc thang nhỏ hẹp, trơn trượt vào mùa mưa; dịch vụ lưu trú, vệ sinh, hướng dẫn viên vẫn chưa chuyên nghiệp. “Chúng tôi đã góp công sức bê tông hóa một phần đường liên thôn. Mong các cấp sớm có quy hoạch, bảo tồn cảnh quan và hướng dẫn người dân giữ gìn bản sắc truyền thống để phát triển du lịch bền vững”, anh Bùi Văn Thành (xóm Voi Hạ, xã Miền Đồi) chia sẻ.
Một số hộ dân đã chủ động thử nghiệm mô hình homestay kết hợp trải nghiệm mùa gặt, giã cốm, thưởng thức cơm lam, măng đắng, rượu cần và nghỉ tại nhà sàn truyền thống. Những hoạt động này bước đầu thu hút du khách từ Hà Nội, Ninh Bình, Thanh Hóa...
Anh Bùi Văn Thông, chủ homestay Cây Thông nhận định: “Tôi từng đi tham quan ruộng bậc thang ở Sa Pa, Hoàng Su Phì, Mù Cang Chải nhưng ruộng bậc thang ở Miền Đồi lại mang nét rất đặc biệt bởi nơi đây còn hoang sơ, trong trẻo và được nhiều du khác ví như một ‘thiên đường bí mật’. Nếu được quy hoạch bài bản, nơi đây hoàn toàn có thể trở thành điểm đến thu hút cả khách trong và ngoài nước”.
Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Hòa Bình Quách Thị Kiều cho biết, ngành Du lịch tỉnh đang phối hợp cùng chính quyền huyện Lạc Sơn xây dựng các sản phẩm du lịch đặc thù cho xã Miền Đồi, đồng thời đẩy mạnh quảng bá giá trị văn hóa Mường Vang và vùng đất Hòa Bình nói chung.
Theo Đề án phát triển du lịch cộng đồng huyện Lạc Sơn giai đoạn 2025 - 2030, Miền Đồi được xác định là 1 trong 5 điểm du lịch tiềm năng ưu tiên phát triển. Tỉnh và huyện đang tích cực kêu gọi doanh nghiệp, tổ chức du lịch hợp tác đầu tư nhằm hình thành các mô hình du lịch cộng đồng bền vững.
Để vẻ đẹp ruộng bậc thang Miền Đồi không bị "ngủ quên", cần có những chiến lược đầu tư đúng hướng để trở thành điểm đến mới trên bản đồ du lịch Tây Bắc, mang lại sinh kế và niềm tự hào cho đồng bào Mường tại tỉnh Hòa Bình./.
