Tổng tiến công Xuân 1968 (Bài 3): Dâng hiến tuổi thanh xuân vì Tổ quốc

Tổng tiến công Xuân 1968 (Bài 3): Dâng hiến tuổi thanh xuân vì Tổ quốc
Từ đây, những đoàn dân công hình thành ở “vành đai lửa” đã trở thành điểm son cách mạng của vùng Vĩnh Lộc, nơi ghi dấu sự hy sinh của 32 dân công hỏa tuyến.

Bài 3: Dâng hiến tuổi thanh xuân vì Tổ quốc
Bên cạnh bộ đội chủ lực, những thanh niên xã Vĩnh Lộc và vùng lân cận đã tích cực ngày đêm phục vụ chiến đấu cho cuộc Tổng tiến công và nổi dậy Xuân Mậu Thân 1968. Nhiều người chỉ mới 16 – 17 tuổi, độ tuổi thanh xuân đẹp nhất cuộc đời. Họ tham gia với mong muốn hỗ trợ để quân ta hoàn thành sứ mệnh tổng tiến công, sớm thống nhất đất nước, đưa non sông về một mối.
Bà Phạm Thị Ôi chia sẻ thông tin những liệt sĩ, là đồng đội trong đoàn dân công hỏa tuyến năm xưa tại Khu di tích Dân công hỏa tuyến Vĩnh Lộc Mậu Thân 1968 (xã Vĩnh Lộc A, huyện Bình Chánh, Thành phố Hồ Chí Minh), nơi ghi dấu mốc son chói lọi của lực lượng Dân công hỏa tuyến Vĩnh Lộc trong đợt Tổng tiến công và nổi dậy Xuân Mậu Thân 1968. Đây là nơi 32 dân công đã ngã xuống sau trận càn của địch đêm 15/6/1968. Ảnh: Tiến Lực – TTXVN
Bà Phạm Thị Ôi chia sẻ thông tin những liệt sĩ, là đồng đội trong đoàn dân công hỏa tuyến năm xưa tại Khu di tích Dân công hỏa tuyến Vĩnh Lộc Mậu Thân 1968 (xã Vĩnh Lộc A, huyện Bình Chánh, Thành phố Hồ Chí Minh), nơi ghi dấu mốc son chói lọi của lực lượng Dân công hỏa tuyến Vĩnh Lộc trong đợt Tổng tiến công và nổi dậy Xuân Mậu Thân 1968. Đây là nơi 32 dân công đã ngã xuống sau trận càn của địch đêm 15/6/1968. Ảnh: Tiến Lực – TTXVN

Những cô gái Sài Gòn đi tải đạn
Xã Vĩnh Lộc là vùng đất “đầu sóng ngọn gió” vì nằm ở địa thế giáp với căn cứ Vườn Thơm và căn cứ địa Củ Chi, từ vị trí này, ta tiến công vào cơ quan đầu não của địch.

Đầu năm 1968, nhân dân Vĩnh Lộc dưới sự lãnh đạo của Đảng bộ xã đã sát cánh cùng chiến dịch, vận động quần chúng tham gia phục vụ cách mạng, tiêu biểu là các đoàn dân công làm nhiệm vụ tải đạn, chuyển thương cho các đơn vị bộ đội chủ lực.

Theo tài liệu về “Dân công hỏa tuyến Vĩnh Lộc Mậu Thân 1968” (Đảng bộ huyện Bình Chánh), năm 1966, dưới sự chỉ đạo của phân khu II, Huyện ủy Bình Tân (nay là Bình Chánh), cấp ủy xã Vĩnh Lộc cùng các chi bộ trực thuộc đã hoạt động bí mật, hợp pháp xen cài trong các ấp chiến lược, nổi bật có đồng chí Phạm Văn Be (Tư Be, Bí thư Đảng ủy xã Tân Hòa I), Phạm Văn Năm (Xã đội trưởng).

Đầu năm 1968, cấp ủy cùng Chi bộ các ấp đã tổ chức, vận động hàng trăm nam, nữ thanh niên tham gia các đoàn dân công với nhiệm vụ tải đạn, cáng thương, phá rào ấp chiến lược, đắp mô, đào đường, phá cầu, đào công sự… để phục vụ chiến đấu.
Những giờ phút lịch sử của đợt 1 và đợt 2 của chiến dịch Mậu Thân, các đoàn dân công đã dũng cảm xuống đường, băng mình trong đạn lửa. Suốt cả hai đợt, mỗi dân công đều mang trên mình từ 15 – 20 kg đạn dược hay đồ dùng quân sự; dân công nào cũng tải từ 6 – 10 lần trở lên, để kịp chuyển vũ khí cho tuyến trên và đưa thương binh về tuyến sau. 
Với tinh thần cách mạng, sẵn sàng hy sinh tuổi thanh xuân cho đất nước, những cô gái tuổi đời còn rất trẻ đã quên mình tham gia đoàn dân công hỏa tuyến. Bà Lê Thị Khuynh (Ba Trang), một đảng viên trẻ trực tiếp vận động người dân tham gia đoàn khi đó, kể lại: “Mọi người đi đông lắm, cả 70 - 80 người. Đêm nào cũng có đoàn đi dân công. Lúc đó, nhờ tinh thần cách mạng nên việc vận động dân công cũng không khó khăn gì. Chiều chiều tôi xuống nói “chị, em ơi, tối nay mình đi dân công nha”, thì mọi người ừ liền. Tối hẹn tập trung ở đâu đó, nhà ai, rồi được dẫn đi”. 
Bà Phạm Thị Ôi (Bảy Ôi), một dân công hỏa tuyến xã Vĩnh Lộc thoát được trận càn của địch khi xưa, nay đã gần 70 tuổi, vẫn nhớ như in về thời kỳ hào hùng, oanh liệt của vùng quê.

“Trong năm 1967, tôi đi tải đạn không biết bao lần. Chị em tải được mấy chục ký (kg), vác thẳng lên vai. Tôi đã vác trái pháo để pháo kích sân bay, trái bự bự, để trên vai vác. Đi riết đi riết mỏi thì sang vai bên kia. Hồi đó tôi đi cùng chị Bảy Sàng, người thấp quá, vác không nổi nên bả chỉ cầm có hai cái chân nó thôi (giá pháo)”, bà Bảy Ôi vừa cười vừa nhớ lại những kỷ niệm khó phai.
Ra đi ở tuổi thanh xuân          
Phần lớn dân công hỏa tuyến tại Vĩnh Lộc là những cô gái ở độ tuổi trăng tròn. Đây là lứa tuổi với bao ước mơ tươi đẹp, họ có quyền chọn lựa cho mình một lối đi khác, bởi Vĩnh Lộc nằm ngay vị trí cửa ngõ Sài Gòn, sát gần một đô thành hào nhoáng, rồi bao lời khuyến dụ, mua chuộc và cả dọa nạt của địch. Nhưng vượt lên tất cả, những chàng trai, cô gái vì yêu quê hương đã hiến dâng tuổi thanh xuân khi Tổ quốc cần mình.
Phục vụ chiến đấu, mỗi cao điểm chiến dịch và khi có trận đánh của bộ đội địa phương như Tiểu đoàn 6 Bình Tân, bộ đội chủ lực của Sư đoàn 9, quân dân Vĩnh Lộc sẵn sàng giúp đỡ tải đạn, chuyển thương binh, nấu cơm, đắp đường…

Khi cấp ủy xã, đảng viên các ấp truyền lệnh, các tổ viên nòng cốt như các chị: Phạm Thị Tấm, Phạm Thị Nang, Nguyễn Thị Hai, Nguyễn Thị Khỏi, Nguyễn Thị Tư, Lê Thị Khuynh (Ba Trang) đi thông báo “đêm nay đàng mình có trận đánh” là nam nữ thanh niên nhanh chóng tập hợp và luân phiên nhau phục vụ. Mỗi đoàn dân công có khoảng 50 – 60 người, có du kích dẫn đường.
Theo tài liệu “Dân công hỏa tuyến Vĩnh Lộc Mậu Thân 1968”, trong đợt II của chiến dịch Mậu Thân, nhận được lệnh từ trước, đêm 15/6/1968, đoàn dân công Tân Hòa I và Tân Hòa II tập trung với 55 người, trong đó một đồng chí du kích có vũ trang dẫn đường, một thanh niên tòng quân. Nhiệm vụ của đoàn đêm đó là chuyển hai thương binh của Sư đoàn 9 đang nằm dưới ghe ở Bưng Cát (Vĩnh Lộc) về Bình Thủy (huyện Đức Hòa, Long An), sau đó đoàn tải đạn từ Long An về điểm tập kết.
Kế hoạch là vậy, nhưng khoảng 22 giờ 30 phút, khi đang di chuyển ở Bưng Cát đã bất ngờ bị địch phát hiện. Địch rọi đèn pha sáng cả một vùng, nên dù đã nấp dưới các bụi dứa, nhưng do hai chiếc ghe chuyển thương binh làm nước động tạo sóng và vẩn đục nên địch xả đạn liên tiếp xuống đìa dứa. Hai chiếc máy bay của địch bay sát đầu ngọn dứa và nhả đạn liên tục khiến nhiều dân công và chiến sĩ hy sinh.

Trận oanh kích đã cướp đi sinh mạng 32 người con ngoan cường của đất lửa Vĩnh Lộc gồm 25 nữ, 7 nam. Sáng hôm sau, lính địch ở đồn kéo vào kiểm tra, thấy xác chết toàn là dân thường nên chúng quay về và bắt đầu tìm kiếm những người bị thương, xem gia đình nào có người tham gia dân công. 
Sau trận mưa đạn đêm 15/6, địch tưởng đã giết hết dân công trung kiên ở vùng Tân Hòa, nhưng chúng không ngờ vẫn còn rất nhiều người thoát được và trở lại với ý chí cách mạng ngày càng mạnh mẽ hơn, tinh thần cách mạng bùng cháy hơn.

Bà Bảy Ôi chia sẻ, những người đi về từ cõi chết, hơn ai hết họ thấm thía nỗi đau mất đồng đội, thấm thía sự bạo tàn của quân thù. Như chị Phạm Thị Nàng, người chứng kiến đồng đội chết trong vòng tay của mình, khi bị giặc bắt và tra tấn dã man nhưng vẫn một lòng kiên trung với cách mạng.
Chiến tranh đã qua đi, 32 dân công hỏa tuyến Vĩnh Lộc mãi mãi không trở về, nhưng ký ức về những người con ưu tú của đất nước không phai mờ trong tâm trí những người còn lại, của thế hệ hôm nay và mai sau./.
Bài 4: Khắc ghi tinh thần bất khuất của dân công hỏa tuyến Vĩnh Lộc
Báo ảnh Dân tộc và Miền núi/TTXVN

Có thể bạn quan tâm

Ưu tiên nguồn lực hoàn thành các mục tiêu vì trẻ em

Ưu tiên nguồn lực hoàn thành các mục tiêu vì trẻ em

Ngày 1/6, Trung tâm hoạt động thanh thiếu nhi tỉnh Hòa Bình phối hợp với Thành đoàn Hòa Bình và sự đồng hành của tổ chức Childfund Việt Nam tổ chức Chương trình khai mạc các hoạt động Hè - Vui Tết thiếu nhi (1/6) và hưởng ứng Tháng hành động vì trẻ em năm 2025.

Niềm vui trong ngôi nhà mới của người dân vùng cao Trạm Tấu

Niềm vui trong ngôi nhà mới của người dân vùng cao Trạm Tấu

Trạm Tấu là huyện vùng cao phía Tây của tỉnh Yên Bái với 12 dân tộc sinh sống; trong đó, dân tộc Mông chiếm gần 80%. Là một trong những huyện nghèo, khó khăn của cả nước với địa hình phức tạp, tỷ lệ hộ nghèo còn cao, dân cư sinh sống không tập trung và trình độ dân trí không đồng đều, nên nhiều hộ dân còn sống trong nhà tạm bợ, dột nát.

Bàn giao 50 căn nhà Đại đoàn kết cho hộ nghèo, đặc biệt khó khăn

Bàn giao 50 căn nhà Đại đoàn kết cho hộ nghèo, đặc biệt khó khăn

Chiều 31/5, Ủy ban Mặt Trận Tổ quốc Việt Nam (MTTQVN) tỉnh Bến Tre tổ chức lễ bàn giao nhà Đại đoàn kết cho các hộ nghèo, hộ có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn tại huyện Mỏ Cày Nam. Kinh phí xây dựng do Phó Trưởng ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương Huỳnh Thành Đạt vận động Ngân hàng TMCP Nam Á (Nam Á Bank) tài trợ.

Dồn sức giúp dân bản nơi tâm lũ quét sớm ổn định cuộc sống

Dồn sức giúp dân bản nơi tâm lũ quét sớm ổn định cuộc sống

Liên tục trong các ngày 28/5 đến rạng sáng 30/5, trên địa bàn các huyện miền núi, vùng cao, biên giới phía Tây tỉnh Nghệ An như Quế Phong, Kỳ Sơn, Tương Dương… đã xảy ra mưa cường suất lớn, lũ ống, lũ quét cục bộ gây thiệt hại lớn về nhà cửa, tài sản, công trình dân sinh, cây trồng, vật nuôi…

Ra quân Chiến dịch Thanh niên tình nguyện hè năm 2025

Ra quân Chiến dịch Thanh niên tình nguyện hè năm 2025

Ngày 31/5, tại Thị trấn Phú Hòa, huyện Chư Păh, tỉnh Gia Lai, Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh tổ chức ra quân Chiến dịch Thanh niên tình nguyện hè năm 2025 và hưởng ứng Tháng hành động vì trẻ em năm 2025.

Tập trung thu hoạch lúa, tránh bất lợi về thời tiết

Tập trung thu hoạch lúa, tránh bất lợi về thời tiết

Tại tỉnh Quảng Bình, mặc dù gặp một số bất lợi ở cuối vụ do thời tiết bất thường, song vụ lúa Đông - Xuân 2025 vẫn thắng lợi kép. Nông dân phấn khởi khi lúa được mùa, được giá. Thời điểm này, nông dân đang tập trung thu hoạch khép kín diện tích lúa để tránh những diễn biến bất lợi của thời tiết.

Kon Tum đầu tư hơn 17,3 tỷ đồng sửa chữa lớn đường điện trước mùa mưa bão

Kon Tum đầu tư hơn 17,3 tỷ đồng sửa chữa lớn đường điện trước mùa mưa bão

Theo thông tin từ Công ty Điện lực Kon Tum, năm 2025, đơn vị triển khai 24 công trình sửa chữa lớn với tổng mức đầu tư hơn 17,3 tỷ đồng. Đến nay, khi mùa mưa bão năm 2025 đang đến gần, Công ty đã triển khai được 20 công trình, với tổng số tiền trên 10 tỷ đồng, giúp đảm bảo an toàn hành lang lưới điện trước các hình thái thời tiết cực đoan.

Mở rộng không gian phát triển mới cho Bình Phước

Mở rộng không gian phát triển mới cho Bình Phước

Sau thời gian dài “tạm dừng”, dự án đường Đồng Phú - Bình Dương đã bắt đầu được tái khởi động trở lại. Dự kiến sau khi hoàn thành và đưa vào sử dụng, tuyến đường này sẽ là điểm kết nối Bình Phước và các tỉnh Tây Nguyên với đường vành đai 4 TP Hồ Chí Minh, cảng Đồng Nai, cảng biển Bà Rịa - Vũng Tàu và sân bay Long Thành. Từ đó góp phần mở rộng không gian phát triển mới, thúc đẩy lưu thông hàng hóa, tạo đà cho kinh tế Bình Phước phát triển.

Đổi thay trên vùng đất cách mạng Bình Hòa Hưng

Đổi thay trên vùng đất cách mạng Bình Hòa Hưng

Nằm ở vùng biên giới phía Tây Nam của Tổ quốc, xã Bình Hòa Hưng (huyện Đức Huệ, tỉnh Long An) từng là căn cứ cách mạng quan trọng qua các cuộc kháng chiến chống giặc ngoại xâm. Sau 50 năm thống nhất đất nước, Bình Hòa Hưng đang từng bước chuyển mình mạnh mẽ cả về kinh tế, xã hội lẫn công tác giáo dục truyền thống, khẳng định vai trò của một vùng đất giàu giá trị lịch sử và tiềm năng phát triển.

Đảm bảo an toàn giao thông qua khu vực sụt lút ở thành phố Gia Nghĩa

Đảm bảo an toàn giao thông qua khu vực sụt lút ở thành phố Gia Nghĩa

Ngày 30/5, ông Nguyễn Thọ Hoàng, Trưởng phòng Kinh tế, Hạ tầng và Đô thị Gia Nghĩa (thuộc UBND thành phố Gia Nghĩa, tỉnh Đắk Nông) cho biết, đơn vị đang sửa chữa, khắc phục sự cố sụt lún cục bộ tại nút giao giữa đường Chu Văn An và Huỳnh Thúc Kháng, phường Nghĩa Thành, thành phố Gia Nghĩa.

Lãnh đạo các địa phương phải chịu trách nhiệm toàn diện về công tác phòng, chống thiên tai

Lãnh đạo các địa phương phải chịu trách nhiệm toàn diện về công tác phòng, chống thiên tai

Trước những diễn biến thời tiết phức tạp, nguy cơ mưa lớn kéo dài, sạt lở đất, lũ quét có thể xảy ra trong thời gian tới, sáng 30/5, UBND tỉnh Tuyên Quang đã chỉ đạo khẩn các sở, ngành, địa phương, lực lượng vũ trang trong tỉnh triển khai quyết liệt các biện pháp phòng chống, khắc phục hậu quả thiên tai, bảo vệ an toàn tính mạng, tài sản của nhân dân và Nhà nước.

Bắc Giang: Dứa được mùa được giá

Bắc Giang: Dứa được mùa được giá

Nhờ duy trì ứng dụng tiến bộ khoa học vào sản xuất, thổ nhưỡng phù hợp, thời tiết thuận lợi, vụ dứa năm 2025 tại tỉnh Bắc Giang có năng suất bình quân đạt từ 35-40 tấn/ha, diện tích thâm canh năng suất có thể lên tới 50 tấn/ha. Giá bán tại vườn thời điểm này khoảng 12.000 - 15.000 đồng/kg, cao hơn 3.000 - 5.000 đồng so với cùng kỳ năm 2024, người dân lãi từ 250-300 triệu đồng/ha.

Lũ quét tại xã biên giới Nhôn Mai (Nghệ An)

Lũ quét tại xã biên giới Nhôn Mai (Nghệ An)

Đêm 29/5/2025, lũ quét bất ngờ xảy ra tại xã Nhôn Mai (Tương Dương, Nghệ An), gây thiệt hại lớn về tài sản của người dân. Ngay trong đêm, lực lượng chức năng đã khẩn trương giúp người dân sơn tán, di chuyển đồ đạc, vật dụng đến nơi an toàn để tránh thiệt hại đến mức thấp nhất. Cũng trong đêm 29, rạng sáng 30/5, lũ lớn trên các con sông ở miền núi Nghệ An dâng cao, lũ đổ về thượng nguồn mạnh. Tại km304 +600, quốc lộ 16 xảy ra sạt lở, tắc đường khi đất đá, cây rừng với số lượng lớn đổ xuống.

Điểm tựa vững chắc, đồng hành cùng người lao động

Điểm tựa vững chắc, đồng hành cùng người lao động

Với mục tiêu đặt người lao động ở vị trí trung tâm, thời gian qua, các cấp Công đoàn tỉnh Đắk Lắk không ngừng đổi mới nội dung, phương thức hoạt động, tập trung chăm lo toàn diện đời sống vật chất, tinh thần cho đoàn viên, người lao động.

Nam Định tăng tốc xóa nhà tạm, nhà dột nát

Nam Định tăng tốc xóa nhà tạm, nhà dột nát

Triển khai phong trào thi đua “Chung tay xóa nhà tạm, nhà dột nát trên phạm vi cả nước” do Thủ tướng Chính phủ phát động, thời gian qua, tỉnh Nam Định đã có nhiều cách làm sáng tạo, linh hoạt với thực tế tại cơ sở, huy động được nhiều nguồn lực xã hội thực hiện khởi công xây mới, sửa chữa nhà cho hộ nghèo, hộ cận nghèo.

Công an nhân dân giúp người dân miền núi an cư

Công an nhân dân giúp người dân miền núi an cư

Ngày 29/5, Cục Truyền thông Công an nhân dân (Bộ Công an) phối hợp với Công an tỉnh Yên Bái và Tập đoàn Hoa Sen trao kinh phí hỗ trợ xóa nhà tạm, nhà dột nát cho người dân xã Tân Hương, huyện Yên Bình.

Giám sát chặt, kiểm soát hiệu quả dịch bệnh tại khu vực biên giới

Giám sát chặt, kiểm soát hiệu quả dịch bệnh tại khu vực biên giới

Theo thống kê của ngành Y tế tỉnh Kon Tum, từ đầu năm 2025 đến nay, trên địa bàn chưa ghi nhận ca mắc COVID-19. Tuy nhiên, trước tình hình dịch bệnh có diễn biến phức tạp tại các nước trong khu vực Đông Nam Á, thực hiện chỉ đạo của Bộ Y tế, Sở Y tế tỉnh Kon Tum đã triển khai các biện pháp chủ động phòng, chống COVID-19.

Lan toả tinh thần 'tốt đời, đẹp đạo', đồng hành cùng dân tộc

Lan toả tinh thần 'tốt đời, đẹp đạo', đồng hành cùng dân tộc

Ngày 29/5, Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Đồng Nai tổ chức gặp mặt đại biểu người có uy tín trong đồng bào dân tộc thiểu số và chức sắc, chức việc các tôn giáo trên địa bàn nhằm tăng cường sự gắn kết giữa lực lượng vũ trang với đồng bào các dân tộc, tôn giáo.

Hiệu quả từ nguồn vốn khởi nghiệp cho thanh niên

Hiệu quả từ nguồn vốn khởi nghiệp cho thanh niên

Đồng hành cùng thanh niên phát triển kinh tế, lập thân, lập nghiệp là một nhiệm vụ trọng tâm được các cấp bộ Đoàn tỉnh Bắc Ninh triển khai. Bắc Ninh là tỉnh đi đầu trong hỗ trợ thanh niên khởi nghiệp, góp phần phát triển kinh tế địa phương.

Bắc Giang ưu tiên phát triển công nghiệp số

Bắc Giang ưu tiên phát triển công nghiệp số

Theo Tỉnh ủy Bắc Giang, thời gian tới, tỉnh định hướng tập trung phát triển các ngành công nghiệp công nghệ cao, công nghiệp xanh, công nghiệp công nghệ số trên địa bàn.