Bản Sắt hồi sinh giữa đại ngàn Trường Sơn

Chiều tháng Tám, nắng như rót mật xuống thung lũng Trường Sơn. Bản Sắt (xã Trường Sơn, tỉnh Quảng Trị) nằm nép mình giữa "vòng tay" của những dãy núi Trường Sơn xanh thẳm.

Tiếng máy tuốt lúa quyện cùng tiếng cười trẻ thơ, mùi hương lúa mới lan theo gió, tạo thành một bản nhạc yên ả. Khó ai tin, chỉ vài năm trước, nơi này từng là "lòng chảo" hứng trọn lũ dữ, sạt lở khiến cả bản phải rời nhà, bỏ ruộng, chạy lên đồi cao tránh tai ương.

ban-sat-1.jpg
Bản Sắt ngày nay.

Ký ức từ "lòng chảo" mùa lũ

Bản Sắt nằm lọt thỏm giữa một thung lũng hẹp, nhỏ bé nhưng yên bình. Từ trên cao nhìn xuống, bản hiện lên như một dải màu dịu êm, với những mái nhà đỏ, xanh nép bên con đường đất vàng; sau nhà là ruộng bậc thang nối tiếp nhau, xa xa là những dãy núi trùng điệp phủ kín rừng nguyên sinh. Giữa khung cảnh ấy, ngày nay mái ngói đỏ của ngôi trường tiểu học nổi bật lên như điểm nhấn của sự đổi thay và niềm hy vọng.

Trường Tiểu học bản Sắt tại xã Trường Sơn (Quảng Trị).

Trường Tiểu học bản Sắt tại xã Trường Sơn (Quảng Trị).

Thế nhưng, trước năm 2020, mùa mưa luôn là nỗi ám ảnh với người dân nơi đây. Nước từ các sườn núi dốc ào ào đổ xuống, dâng ngập tới bậc cửa. Núi đá như "cựa mình", nứt ra, đe dọa sạt lở bất cứ lúc nào. Tháng 10/2020, một trận lũ lịch sử đã nhấn chìm tất cả. "Nhà cửa ngập hết, lợn gà cũng trôi mất. Quả núi nứt toác. Dân bản phải dắt díu nhau lên chỗ cao, dựng lán tạm sống qua ngày", ông Hồ Văn Muôn, Trưởng bản Sắt vẫn chưa quên ký ức tang thương ấy.

Bản Sắt tại xã Trường Sơn, tỉnh Quảng Trị.

Bản Sắt tại xã Trường Sơn, tỉnh Quảng Trị.

Ngay khi nước lũ còn chưa kịp rút, chính quyền xã Trường Sơn phối hợp với Đồn Biên phòng Làng Mô đã khẩn trương sơ tán dân, dựng lều bạt, tiếp tế từng cân gạo, chai mắm, gói muối. Người Bru-Vân Kiều vốn quen với gian khó nhưng mất nhà, mất đất vẫn là một vết thương sâu khó nguôi. Trong những lán trại tạm bợ, ẩm ướt, đồng bào chỉ mong có một mái nhà vững chãi, một mảnh đất an toàn để trồng lúa, nuôi con.

Khu tái định cư của người dân bản Sắt nằm ở nơi bằng phẳng, rộng khoảng 3ha.

Khu tái định cư của người dân bản Sắt nằm ở nơi bằng phẳng, rộng khoảng 3ha.

Sau trận lũ, chính quyền và Bộ đội Biên phòng Làng Mô thống nhất di dời toàn bộ 34 hộ dân khỏi vùng sạt lở, lên khu đất cao, bằng phẳng, cách xa khe suối. Trung tá Nguyễn Trung Dũng, Chính trị viên Đồn Biên phòng Làng Mô nhớ lại: Quyết định đó không dễ dàng, vì bà con gắn bó máu thịt với mảnh đất cũ từ đời cha ông, nhưng ai cũng hiểu, chỉ khi rời đi mới thoát cảnh chạy lũ, núi đè.

Khu tái định cư mới nhanh chóng được dựng lên với 34 căn nhà sàn khung bê tông, tường ván phin, mái tôn chống nóng. Mỗi căn rộng 40m², trị giá 90 triệu đồng; mỗi hộ được cấp 300m² đất ở, phía trước là gần 8ha ruộng nước. Đây là món quà lớn đối với đồng bào vốn chỉ quen canh tác nương rẫy.

Nhà văn hóa bản Sắt được xây dựng khang trang, phù hợp với truyền thống văn hóa người Bru-Vân Kiều.

Nhà văn hóa bản Sắt được xây dựng khang trang, phù hợp với truyền thống văn hóa người Bru-Vân Kiều.

Ngày nhận đất, nhiều người còn lúng túng trước ruộng nước. Bộ đội phải "cầm tay chỉ việc", từ cày bừa, gieo mạ đến dẫn nước, bón phân. Bờ mương dẫn nước từ khe suối đã biến đất khô thành cánh đồng mát xanh. "Những vụ đầu phải mượn máy cày, máy gặt. Giờ bản có máy riêng, làm nhanh, đỡ cực", ông Hồ Văn Muôn cười nói, tay vẫn xúc thóc vào bao.

Người dân bản Sắt phơi lúa.

Người dân bản Sắt phơi lúa.

Mùa hè này, sân nhà nào cũng phơi lúa vàng óng. "Ngày xưa, mùa mưa ai cũng nơm nớp lo nhà trôi, núi lở. Giờ nhà vững, ruộng đủ gạo ăn cả năm, còn dư nuôi trâu, bò, lợn, gà", già làng Hồ Linh phấn khởi.

Ngoài lúa, bà con trồng rau màu, nuôi gia súc, gia cầm; vài hộ trồng keo lai chờ ngày thu hoạch.

Về bản hôm nay, dễ bắt gặp trẻ em chạy nhảy ở sân trường, phụ nữ rửa rau bên giếng, đàn ông ra đồng làm đất. Không khí rộn ràng của làng quê vừa gặt xong mùa vàng khiến ai cũng ấm lòng.

Âm thanh của cuộc đời mới

Niềm vui của vợ chồng già làng Hồ Linh khi vụ mùa bội thu.

Niềm vui của vợ chồng già làng Hồ Linh khi vụ mùa bội thu.

Những ngày đầu về khu mới, bản Sắt chưa có điện lưới quốc gia. Bộ đội Biên phòng Làng Mô triển khai chương trình "Ánh sáng vùng biên", lắp 30 cột đèn năng lượng mặt trời dọc đường nội bản. Ban đêm, ánh sáng soi rõ lối đi, trẻ con vui đùa, người lớn an tâm đi lại. Các điểm trường và nhà văn hóa cũng được lắp đèn, giúp người dân đi học tối và sinh hoạt cộng đồng thuận tiện hơn. "Ánh sáng này không chỉ thắp sáng đường làng, mà còn thắp sáng niềm tin của dân bản", già làng Hồ Linh nói.

Không chỉ dựng nhà, kéo điện, bộ đội còn hướng dẫn bà con kỹ thuật trồng lúa nước, chăn nuôi, trồng keo, chăm rau. Mùa gặt, Bộ đội Biên phòng mặc quân phục, lưng áo đẫm mồ hôi, cùng dân tuốt lúa, gùi thóc về nhà. Thiếu tá Trần Huy Hoàng, Chính trị viên phó Đồn Biên phòng Làng Mô chia sẻ: "Bản Sắt là phên dậu của Tổ quốc. Bà con yên ổn, giàu mạnh thì biên cương mới vững. Giúp dân ổn định là nhiệm vụ chiến lược lâu dài".

Trưởng bản Sắt Hồ Văn Muôn dẫn chúng tôi đi thăm quanh bản, xúc động chia sẻ: "Công lao của cán bộ, chiến sĩ biên phòng lớn lắm. Nhờ họ hướng dẫn sản xuất, hỗ trợ ngày công, máy móc mà đời sống người dân được nâng lên. Giờ dân bản yên tâm định cư, chăm lo cho cuộc sống mới".

Đồn biên phòng Làng Mô tặng sách vở cho học sinh bản Sắt.

Đồn biên phòng Làng Mô tặng sách vở cho học sinh bản Sắt.

Tuy nhiên, bên cạnh niềm vui, bản Sắc vẫn còn nỗi trăn trở: Bản chưa có điện lưới quốc gia, tuyến đường vào bản còn nhiều đoạn đất bùn lầy lội, gập ghềnh. Hơn 150 người dân nơi đây mong sớm có điện lưới và hoàn thành đường bê tông nối bản, để sinh hoạt, học tập, sản xuất thuận lợi hơn.

Chủ tịch UBND xã Trường Sơn Hoàng Mạnh Hà cho biết: "Diện mạo bản Sắt thay đổi rõ rệt. Người dân đã có nơi ở ổn định, đời sống đồng bào ngày càng được nâng cao. Đây là thành quả từ sự quan tâm của Đảng, Nhà nước, sự đồng hành của Bộ đội Biên phòng và chính quyền. Chúng tôi mong sớm được đầu tư đường bê tông, điện lưới quốc gia để bà con thuận lợi, cuộc sống ấm no, hạnh phúc".

Người dân bản Sắt sử dụng máy tuốt lúa phục vụ sản xuất nông nghiệp. Ảnh: Nguyên Linh - TTXVN

Người dân bản Sắt sử dụng máy tuốt lúa phục vụ sản xuất nông nghiệp. Ảnh: Nguyên Linh - TTXVN

Từ trên cao nhìn xuống, bản Sắt hôm nay hiện ra với những dãy nhà sàn gọn gàng nép mình giữa màu xanh thẳm của đại ngàn Trường Sơn. Phía trước là cánh đồng lúa bậc thang, phía sau là đồi keo non đang lên xanh mướt. Không còn cảnh lũ cuốn, núi lở; không còn nỗi sợ mỗi mùa mưa bão. Bản Sắt không chỉ là câu chuyện thoát khỏi thiên tai, mà còn là minh chứng sống động cho sức mạnh của một cộng đồng khi nhận được "bàn tay" dìu dắt kịp thời. Khi Đảng, Nhà nước quan tâm, khi những người lính biên phòng nắm lấy tay dân, một bản nhỏ giữa đại ngàn có thể hồi sinh và đã hồi sinh rực rỡ.

Chiều buông, tiếng máy tuốt lúa vẫn vang vọng khắp bản, hòa quyện với tiếng cười giòn tan của lũ trẻ. Đó không chỉ là âm thanh mùa gặt, mà còn là nhịp đập của một cuộc sống mới, no ấm, bình yên và tràn đầy hy vọng nơi phên dậu của Tổ quốc./.

Có thể bạn quan tâm

Nâng bước học trò dân tộc Chứt giữa đại ngàn

Nâng bước học trò dân tộc Chứt giữa đại ngàn

Dưới chân dãy Giăng Màn, bản Rào Tre (xã Phúc Trạch) là nơi sinh sống của hơn 150 nhân khẩu đồng bào Chứt, một trong những cộng đồng dân tộc rất ít người ở tỉnh Hà Tĩnh. Từ lối sống hoang dã, tách biệt, đồng bào được lực lượng biên phòng và địa phương vận động định cư, ổn định đời sống. Từ đó, hành trình mang con chữ đến với trẻ em dân tộc Chứt bắt đầu, được viết nên bằng sự kiên trì của thầy, cô giáo, sự sát cánh của bộ đội biên phòng và sự hỗ trợ của nhiều tấm lòng hảo tâm.

Khẩn trương khắc phục ngập úng ở Buôn Nu sau bão 13 và mưa lũ

Khẩn trương khắc phục ngập úng ở Buôn Nu sau bão 13 và mưa lũ

Ảnh hưởng của bão số 13 cùng với đợt mưa lũ lịch sử (từ ngày 16-20/11) đã khiến Buôn Nu, xã Uar (tỉnh Gia Lai) ngập sâu trong nước nhiều ngày, buộc hàng trăm hộ dân phải sơ tán khẩn cấp. Cho đến thời điểm hiện tại, Buôn Nu vẫn còn 30 hộ dân với gần 100 nhân khẩu sinh sống trong điều kiện nước ngập từ 0,2-0,5m, đời sống bị đảo lộn nghiêm trọng.

Dứa chết hàng loạt, người nông dân thiệt hại nặng nề

Dứa chết hàng loạt, người nông dân thiệt hại nặng nề

Hàng trăm ha cây dứa của người dân trên địa bàn xã Hà Long và phường Quang Trung, tỉnh Thanh Hóa, đang trong giai đoạn phát triển xanh tốt, bỗng nhiên héo úa và chết hàng loạt trong khoảng một tháng trở lại đây, gây thiệt hại nặng nề cho người nông dân. Hiện chính quyền địa phương đang thống kê mức thiệt hại, tìm giải pháp hỗ trợ giúp nông dân giảm thiệt hại do cây dứa bị chết.

Điện Biên: Tăng cường trên 100 y, bác sĩ để củng cố y tế cơ sở

Điện Biên: Tăng cường trên 100 y, bác sĩ để củng cố y tế cơ sở

Ngày 5/12, Giám đốc Sở Y tế tỉnh Điện Biên Phạm Giang Nam cho biết, đơn vị đang tập trung triển khai đợt tăng cường trên 100 y, bác sĩ từ các bệnh viện tuyến tỉnh và trung tâm y tế xuống hỗ trợ các trạm y tế xã. Đây là bước đi quan trọng nhằm nâng cao năng lực chăm sóc sức khỏe ban đầu, đặc biệt tại các xã vùng sâu, vùng xa nơi tỷ lệ đồng bào dân tộc thiểu số cao và nhu cầu khám, chữa bệnh tại chỗ ngày càng lớn.

Khám bệnh và phát thuốc miễn phí cho người dân vùng sạt lở

Khám bệnh và phát thuốc miễn phí cho người dân vùng sạt lở

Trong hai ngày 4 - 5/12, đoàn y bác sĩ Bệnh viện Đa khoa Trung ương Quảng Nam đã tổ chức chương trình quân - dân y kết hợp, thăm khám và phát thuốc miễn phí cho người dân xã Trà My, thành phố Đà Nẵng. Đây chủ yếu là đồng bào dân tộc thiểu số, sinh sống tại khu vực bị ảnh hưởng bởi lũ quét, sạt lở núi trong đợt mưa lũ vừa qua.

75 ngầm tràn miền núi Thanh Hóa hư hỏng, xuống cấp

75 ngầm tràn miền núi Thanh Hóa hư hỏng, xuống cấp

Theo thống kê của Sở Xây dựng tỉnh Thanh Hóa, trên địa bàn có tổng số 561 công trình ngầm tràn; trong đó có 90 tràn trên các tuyến đường tỉnh, 471 tràn trên các tuyến đường giao thông nông thôn. Mặc dù Thanh Hóa đã dành các nguồn lực để nâng cấp, sửa chữa ngầm tràn xuống cấp, tuy nhiên, tỉnh vẫn còn khoảng 75 ngầm tràn tại các xã miền núi đang bị hư hỏng, xuống cấp mà chưa được sửa chữa.

Tập trung tăng trưởng kinh tế và đảm bảo đời sống nhân dân

Tập trung tăng trưởng kinh tế và đảm bảo đời sống nhân dân

Sáng 5/12, đoàn công tác của Quốc hội do Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Đỗ Văn Chiến làm Trưởng đoàn đã làm việc tại tỉnh Tuyên Quang về các dự án, chương trình chào mừng 80 năm Quốc hội Việt Nam (1946 - 2026) và về tình hình kinh tế - xã hội của tỉnh.

Hỗ trợ sinh kế giúp đồng bào thoát nghèo

Hỗ trợ sinh kế giúp đồng bào thoát nghèo

Thời gian qua, công tác giảm nghèo tại tỉnh Đắk Lắk, đặc biệt ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số, ghi nhận nhiều chuyển biến nhờ mô hình hỗ trợ sinh kế theo nhu cầu và điều kiện thực tế của người dân. Từ việc hỗ trợ con giống, cây trồng, đến tập huấn kỹ thuật và giám sát quá trình sản xuất, các mô hình giảm nghèo đã tạo sinh kế bền vững, giúp nhiều hộ vươn lên ổn định kinh tế.

Phát huy giá trị văn hóa cồng chiêng và dệt thổ cẩm của người Ba Na

Phát huy giá trị văn hóa cồng chiêng và dệt thổ cẩm của người Ba Na

Tại thôn Xí Thoại (xã Xuân Lãnh, tỉnh Đắk Lắk), loại hình nghệ thuật đặc sắc “Trống đôi, cồng ba, chiêng năm” của người Ba Na - Di sản Văn hóa phi vật thể quốc gia được ghi danh từ năm 2016 cùng với nghề dệt thổ cẩm truyền thống đã tạo nên bản sắc độc đáo của cộng đồng nơi đây. Việc triển khai Dự án Dịch vụ du lịch cộng đồng thôn Xí Thoại không chỉ góp phần phát huy các nét văn hóa đặc trưng mà còn mở ra sinh kế bền vững, tạo việc làm, nâng cao thu nhập cho người dân địa phương.

OCOP Tuyên Quang: Từ sản vật bản địa đến thương hiệu vùng miền

OCOP Tuyên Quang: Từ sản vật bản địa đến thương hiệu vùng miền

Miền đất Tuyên Quang sau hợp nhất hiện lên như một dải lụa xanh thẳm, nơi non cao trùng điệp ôm lấy những thung lũng êm đềm, nơi triền đá tai mèo, nếp nhà trình tường, những tầng ruộng bậc thang mùa nối mùa tạo nên vẻ đẹp vừa hoang sơ, vừa phồn thực. Khí hậu phân tầng theo độ cao, nguồn nước tinh khiết chảy ra từ dãy Tây Côn Lĩnh đã nuôi dưỡng những loại cây trồng, loài hoa chỉ sinh trưởng được trên miền đá này.

Già làng, trưởng thôn là điểm tựa của đồng bào dân tộc thiểu số vùng biên

Già làng, trưởng thôn là điểm tựa của đồng bào dân tộc thiểu số vùng biên

Ngày 2/12, tại xã Phú Nghĩa (Đồng Nai), Đoàn Kinh tế - Quốc phòng 778 (Quân Khu 7) tổ chức buổi gặp mặt già làng, trưởng thôn, người có uy tín tiêu biểu trên địa bàn đứng chân nhân dịp Kỷ niệm 80 năm Ngày truyền thống của lực lượng vũ trang Quân khu 7 (10/12/1945 - 10/12/2025) và 81 năm Ngày thành lập Quân đội Nhân dân Việt Nam (22/12/1944 - 22/12/2025).

Di tích Gò Thành - Bảo vật sống của nền văn hóa Óc Eo

Di tích Gò Thành - Bảo vật sống của nền văn hóa Óc Eo

Tọa lạc tại ấp Tân Thành, xã Chợ Gạo, tỉnh Đồng Tháp (trước đây là xã Tân Thuận Bình, huyện Chợ Gạo, tỉnh Tiền Giang), di chỉ khảo cổ Gò Thành đã được khai quật là di tích thuộc nền văn hóa Óc Eo, nền văn minh cổ từng phát triển rực rỡ tại khu vực Nam Bộ từ thế kỷ I đến thế kỷ VIII.

Người dân vùng chăn nuôi gia súc gượng dậy nơi cơn lũ đi qua

Người dân vùng chăn nuôi gia súc gượng dậy nơi cơn lũ đi qua

Những đợt lũ liên tiếp đã khiến các vùng chăn nuôi dê, cừu ở Khánh Hòa và vùng nuôi bò thịt ven sông Ngân Sơn (Đắk Lắk) thiệt hại nặng. Nước đã rút nhưng chuồng trại hư hỏng, đàn gia súc mất trắng khiến nhiều hộ rơi vào cảnh trắng tay, đang gượng dậy khôi phục sản xuất trong khó khăn.

Đưa hàng Việt tới người tiêu dùng vùng biên giới An Giang

Đưa hàng Việt tới người tiêu dùng vùng biên giới An Giang

Ở vùng biên giới Tây Nam, nơi hàng ngoại chỉ cần "qua một con nước" đã có thể tràn vào các chợ nội địa, nên việc giữ vững chỗ đứng cho hàng Việt chưa bao giờ là dễ. Giữa dòng chảy ấy, ông Tạ Minh Sơn, Giám đốc Siêu thị Tứ Sơn (phường Châu Đốc, An Giang) vẫn kiên định với hơn 20 năm dành trọn tâm huyết đưa hàng Việt, đặc sản vùng miền và sản phẩm OCOP đến gần người tiêu dùng vùng biên, vùng sâu, vùng xa.

Cao Bằng quy hoạch lại vùng sản xuất thích ứng biến đổi khí hậu

Cao Bằng quy hoạch lại vùng sản xuất thích ứng biến đổi khí hậu

Trước tình hình biến đổi khí hậu ngày càng cực đoan, Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Cao Bằng đã xác định chiến lược nâng cao khả năng chống chịu của ngành nông nghiệp dựa trên Kế hoạch hành động ứng phó biến đổi khí hậu giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến 2050.