Bảo tồn giá trị văn hóa dân tộc Mường gắn với phát triển du lịch

Những ngày cuối năm, “thủ phủ cam, bưởi” của Bắc Ninh bước vào vụ chín rộ, phủ lên triền đồi sắc vàng óng ả đặc trưng. Những vườn cây trĩu nặng, từng chùm quả căng mọng đung đưa trong nắng nhẹ hấp dẫn du khách dừng chân tham quan, trải nghiệm. Sắc vàng ấy không chỉ báo hiệu một mùa vàng bội thu mà còn mở ra cơ hội để địa phương phát triển du lịch nông nghiệp, xây dựng các sản phẩm trải nghiệm gần gũi, gắn với lợi thế vùng cây ăn quả.

Vùng đất Mai Châu (Hòa Bình cũ) nay là tỉnh Phú Thọ từ lâu đã nổi tiếng với cảnh quan thiên nhiên nguyên sơ, khí hậu trong lành cùng không gian văn hóa độc đáo của đồng bào người Thái. Sau sáp nhập, chính quyền xã Mai Châu đang từng bước định hình phát triển không gian du lịch cộng đồng mới song hành với bảo tồn bản sắc văn hóa bền vững, đưa Mai Châu trở thành điểm đến hàng đầu trên bản đồ du lịch cộng đồng miền núi phía bắc.

Tốc độ đô thị hóa nhanh, áp lực du lịch ngày càng lớn, hạ tầng chưa đồng bộ, nguy cơ sạt lở, suy giảm cảnh quan, bản sắc văn hóa đang là những vấn đề cấp bách đặt ra cho phường Sa Pa nói riêng và tỉnh Lào Cai nói chung.

Thời gian qua, tỉnh Đắk Lắk từng bước khai thác hiệu quả tiềm năng du lịch dựa trên nền tảng văn hóa truyền thống đặc sắc của các dân tộc thiểu số. Việc giữ gìn, phục dựng và phát huy bản sắc văn hóa bản địa không chỉ góp phần bảo tồn di sản mà còn mở ra hướng phát triển kinh tế, xã hội bền vững cho người dân, đặc biệt tại các buôn làng.

Trong định hướng phát triển du lịch bền vững, tỉnh Khánh Hòa đẩy mạnh việc bảo tồn, khai thác giá trị di sản văn hóa Chăm nhằm đa dạng hóa sản phẩm du lịch, phát huy bản sắc văn hóa bản địa trở thành sản phẩm du lịch đặc trưng của địa phương.

Giữa những dãy núi trầm mặc của Công viên Địa chất toàn cầu Cao nguyên đá Đồng Văn - nơi đá xếp lớp như trang sách ngàn năm, xã Đồng Văn (tỉnh Tuyên Quang) đang đổi thay bằng một cách rất riêng: đem công nghệ số hòa vào mạch sống du lịch.

Mỗi sáng sớm, đèo Keo Lôm thuộc xã Na Son (tỉnh Điện Biên) lại bừng tỉnh giữa biển mây trắng xóa dưới thung lũng. Trong ánh bình minh vàng óng, những dãy núi nối tiếp nhau hiện lên mờ ảo, tạo nên bức tranh thiên nhiên vừa hùng vĩ vừa thơ mộng. Vẻ đẹp nguyên sơ ấy khiến Keo Lôm trở thành điểm đến hấp dẫn với du khách và những người yêu cảnh quan núi rừng Tây Bắc.

Khi những cơn gió đông đầu mùa khe khẽ lùa qua các khe núi, Cao nguyên đá Đồng Văn lại thức dậy trong một vẻ đẹp rất riêng. Đá vẫn xám, núi vẫn cao, nhưng sắc hoa Tam giác mạch trải xuống những thung lũng, triền đá, khiến cả vùng biên ải như khoác lên tấm áo mỏng phớt hồng - tím - trắng, mềm mại đến ngỡ ngàng. Từ Quản Bạ, Yên Minh đến Đồng Văn, Mèo Vạc, loài hoa nhỏ bé ấy như sợi chỉ nối những tầng đá lạnh thành một miền ký ức dịu dàng.

Ngày 29/11, giữa không gian hùng vĩ của những dãy núi đá tai mèo dựng đứng và thung lũng nhỏ xen giữa mùa cỏ xanh, xã Phố Bảng (Tuyên Quang) tổ chức hội thi "Bò đẹp lần thứ I năm 2025". Sự kiện nằm trong chuỗi hoạt động của Lễ hội Hoa Tam giác mạch Đồng Văn năm 2025.

Giữa vùng cực Bắc Tổ quốc, Làng văn hóa du lịch tốt nhất thế giới Lô Lô Chải (xã Lũng Cú, Tuyên Quang) những ngày này trở nên nhộn nhịp khi du khách liên tục đổ về trải nghiệm văn hóa bản địa.

Giữa thung lũng xanh mướt của xã Sủng Là (tỉnh Tuyên Quang), thôn Lũng Cẩm hiện lên như một mảnh ghép độc đáo giữa "miền đá xám". Nơi đây từ lâu là chốn cư trú của cộng đồng người Mông, cùng một số hộ Hoa, Nùng, Giáy…, tạo nên sự phong phú về văn hóa và nếp sống. Những ngôi nhà trình tường dày màu đất vàng, những hàng rào đá xếp tay qua nhiều thế hệ và cánh đồng hoa trải rộng đã làm nên bản sắc riêng biệt của vùng đất này.

Sau hợp nhất, tỉnh Phú Thọ mới không chỉ là vùng đất Tổ linh thiêng mà còn là vùng đất có bề dày về những giá trị lịch sử, văn hóa đa sắc tộc cùng với cảnh quan thiên nhiên và hàng loạt các mô hình du lịch cộng đồng, giải trí và nghỉ dưỡng hiện đại. Phú Thọ đang từng bước định hình vị thế là trung tâm du lịch mới của miền Bắc, nơi văn hóa và du lịch song hành, tạo nên sức hút riêng biệt.

Khu Bảo tồn thiên nhiên Pù Huống (tỉnh Nghệ An) có diện tích gần 46.500ha, là một trong 3 khu rừng đặc dụng nằm trong vùng lõi Khu dự trữ sinh quyển thế giới, được UNESCO công nhận vào tháng 9/2007.

Phát triển du lịch cộng đồng tại vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi là một trong những hướng đi chiến lược, gắn bảo tồn bản sắc văn hóa với thiên nhiên, góp phần nâng cao đời sống nhân dân. Tỉnh Quảng Ngãi sở hữu tiềm năng to lớn về du lịch miền núi nhưng vẫn đang ở giai đoạn khai mở, chưa tương xứng với dư địa. Chính vì vậy, việc tìm được những giải pháp để phát triển du lịch cộng đồng bền vững là nhiệm vụ quan trọng của ngành văn hóa, thể thao và du lịch địa phương trong những năm tới.

Ngày 22/11, tại Suối Giàng, xã Văn Chấn diễn ra khai mạc Lễ hội Trà Shan tuyết tỉnh Lào Cai năm 2025, với chủ đề “Hương trà trên mây” thu hút đông đảo nhân dân và du khách đến tham dự.

Ngày 22/11, Hội thảo khoa học “Bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống của các dân tộc thiểu số gắn với phát triển du lịch” diễn ra tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam (Đoài Phương, Hà Nội). Sự kiện do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổ chức, trong khuôn khổ Tuần “Đại đoàn kết các dân tộc - Di sản Văn hóa Việt Nam” năm 2025 và “Ngày hội Văn hóa Mường lần thứ II”.

Ngày 22/11, tại Khu du lịch Tam Cốc, tỉnh Ninh Bình đã diễn ra chương trình “Sắc hồng Tam Cốc 2025 - Bản tình ca mùa thu”. Sự kiện nhằm tôn vinh vẻ đẹp thiên nhiên, văn hóa và con người vùng đất cố đô, đồng thời khẳng định Tam Cốc là điểm đến lễ hội bốn mùa của Việt Nam.

Giữa những giải mây bảng lảng và những dãy núi trùng điệp của núi rừng Tây Bắc, xã Vân Sơn, còn được gọi là “nóc nhà xứ Mường” của tỉnh Phú Thọ, hiện lên như một bản giao hòa của thiên nhiên, con người. Với cảnh sắc nguyên sơ, khí hậu mát lành và những giá trị văn hóa của vùng Mường cổ được lưu giữ vẹn nguyên, xã Vân Sơn đang trở thành điểm sáng du lịch mới của tỉnh Phú Thọ.

Nằm trên địa bàn bản Tông (xã Bình Chuẩn, tỉnh Nghệ An), dưới chân núi Pù Huột, bao quanh là những dãy núi trùng điệp, chợ phiên Mường Chon là chợ phiên duy nhất, có quy mô lớn tại địa phương vùng cao này.

Vùng đất cổ Mường Bi là vùng Mường lớn nhất trong bốn Mường (Mường Bi, Mường Vang, Mường Thàng, Mường Động). Nơi đây với những nếp nhà sàn cổ, thửa ruộng bậc thang cùng các điệu múa Mường trong thanh âm trầm hùng của chiêng Mường vẫn đang lưu giữ nhiều nét văn hóa nguyên bản của dân tộc Mường Hòa Bình cũ, được xem như “trái tim” của người Mường.

Tối 7/11, UBND xã Bắc Sơn, tỉnh Lạng Sơn, tổ chức khai mạc Lễ hội du lịch mùa vàng Bắc Sơn năm 2025 và công bố giải thưởng Làng du lịch tốt nhất năm 2025 của tổ chức du lịch Liên hợp quốc (UN Tourism) đối với Làng du lịch cộng đồng Quỳnh Sơn.

Sở hữu nền nhiệt thấp với thời tiết giá lạnh, sương mù và băng tuyết, Lễ hội Mùa Đông là sản phẩm du lịch, thương hiệu riêng có của Sa Pa - một điểm đến cực kỳ lý tưởng với trải nghiệm du lịch "ôn đới trong lòng nhiệt đới”; đồng thời, tạo động lực kích cầu du lịch, đóng góp không nhỏ vào sự tăng trưởng của ngành "công nghiệp không khói" tại địa phương.

Từ ngày 31/10 – 2/11, nhiều hoạt động du lịch đặc sắc, hứa hẹn mang đến cho du khách nhiều trải nghiệm mới mẻ, hấp dẫn đã diễn ra tại phường Mường Lay (tỉnh Điện Biên).

Hằng năm, vào tháng 9 - 10, thời điểm đẹp nhất trong năm khi những thửa ruộng bậc thang ở các xã Mù Cang Chải, Púng Luông (tỉnh Lào Cai) chuyển màu vàng óng, rực rỡ cả núi rừng Tây Bắc. Sắc vàng trải dài uốn lượn theo triền núi tạo nên bức tranh thiên nhiên hùng vĩ, thơ mộng giữa núi rừng. Đây là thời điểm thu hút hàng nghìn du khách và nhiếp ảnh gia đến chiêm ngưỡng và cảm nhận.

Được mệnh danh là “Sa Pa thứ hai” của vùng Tây Bắc, Cao nguyên Sìn Hồ (Lai Châu) không chỉ hấp dẫn bởi khí hậu mát mẻ quanh năm và cảnh quan hùng vĩ, mà còn là nơi lưu giữ nét văn hóa đặc sắc của đồng bào các dân tộc Mông, Dao. Những năm gần đây, xã Sìn Hồ đã và đang khai thác hiệu quả tiềm năng phát triển du lịch gắn với bảo tồn thiên nhiên và bản sắc văn hóa, từng bước đưa du lịch trở thành hướng phát triển kinh tế bền vững của địa phương.

Khu bảo tồn Làng nhà sàn dân tộc sinh thái Thái Hải (xã Tân Cương, tỉnh Thái Nguyên) là một trong những điển hình về công tác bảo tồn di sản sống gắn với phát triển kinh tế tuần hoàn ở vùng nông thôn Việt Nam. Đến đây, du khách sẽ được trải nghiệm cuộc sống vùng nông thôn tươi đẹp của văn hóa người Tày; trải nghiệm cuộc sống hằng ngày với các hoạt động như làm thuốc nam, nấu rượu, xay thóc, giã gạo, chơi đàn tính và các trò chơi dân gian…

Nằm cách trung tâm phường Hòa Bình, tỉnh Phú Thọ khoảng 10km, bản Giang Mỗ mang trong mình vẻ đẹp nguyên sơ và thanh bình. Đây là một không gian bản làng mang đậm nét văn hóa Mường cổ vẫn đang được người dân nơi đây gìn giữ và phát triển.

Chợ phiên Dào San họp vào sáng Chủ nhật hằng tuần, là nét sinh hoạt văn hóa đặc trưng của đồng bào vùng biên giới Lai Châu. Không chỉ đơn thuần là nơi trao đổi, mua bán hàng hóa, chợ còn là điểm giao thoa văn hóa độc đáo của các dân tộc thiểu số như Dao, Mông, Hà Nhì.

Sáng 24/10, tại Quảng trường Lâm Viên, phường Xuân Hương - Đà Lạt đã tưng bừng diễn ra Lễ hội Khinh khí cầu và Nghệ thuật Lâm Đồng 2025 do Công ty Trách nhiệm hữu hạn Golden Garden tổ chức.

Sáng 22/10, Ban Quản lý Khu du lịch quốc gia núi Sam (phường Vĩnh Tế, tỉnh An Giang) cho biết, dự kiến cuối tháng 10/2025, Ban Quản lý Khu du lịch quốc gia núi Sam sẽ triển khai phương án mới, bố trí lại các điểm bán và soát vé tham quan tại 3 di tích trọng điểm như: Miếu Bà Chúa Xứ núi Sam, chùa Tây An và lăng Thoại Ngọc Hầu.