Phát triển hài hòa thủy điện ở Kon Tum (Bài 2)

Phát triển hài hòa thủy điện ở Kon Tum (Bài 2)

Bài 2: Nhiều nỗi lo

Bên cạnh việc tạo ra nhiều lợi ích, các thủy điện vừa và nhỏ tại Kon Tum đã và đang xuất hiện những tồn tại, hạn chế chưa được xử lý dứt điểm, kịp thời. Đó là tình trạng ngập lụt cho vùng hạ du vào mùa mưa, gây khô hạn vào mùa khô; hay chậm đền bù, hỗ trợ cho người dân trong vùng bị ảnh hưởng, di dời, khiến nhiều năm nay, người dân sinh sống tại các vùng dự án thủy điện vẫn còn nhiều nỗi lo lắng.

Phát triển hài hòa thủy điện ở Kon Tum (Bài 2) ảnh 1Do ảnh hưởng của thủy điện, người dân phải mang máy bơm xuống lòng sông để bơm nước tưới cho cây trồng vào mùa khô. Ảnh: Dư Toán – TTXVN

Từ nhiều năm nay, cánh đồng gần 10 ha nằm cạnh suối Đăk So Rach (chảy từ Quảng Ngãi về Kon Tum) là nơi canh tác và cung cấp lương thực cho hàng chục hộ dân tại thôn Kon Plông, xã Hiếu, huyện Kon Plông, tỉnh Kon Tum. Tuy nhiên, kể từ năm 2016, khi công trình thủy điện Đăk Re do Công ty cổ phần Thủy điện Thiên Tân làm chủ đầu tư được khởi công, dòng chảy của con suối này đã bị dẫn ngược về Quảng Ngãi theo một ống dẫn nước ngầm để phục vụ cho hoạt động của thủy điện.

Ông A Nhát, làng Kon Plông, xã Hiếu nhớ lại, trước đây cánh đồng này được người dân trong làng canh tác lúa. Do nằm cạnh suối nên canh tác rất thuận lợi, lúa tốt, cung cấp đủ lương thực cho người dân. Nhưng khoảng 3 năm nay, khi dòng chảy của suối đổi dòng, người dân đã không thể canh tác lúa được, nên gần 10 ha đất đã phải bỏ hoang.

Phát triển hài hòa thủy điện ở Kon Tum (Bài 2) ảnh 2Thủy điện Đăk Re đặt ống dẫn nước ngầm dẫn nước ngược trở về Quảng Ngãi khiến lòng suối Đăk So Rach (xã Hiếu, huyện Kon Plông) trở nên khô khốc. Ảnh: Dư Toán – TTXVN
 

Theo ông Phan Thế Vinh, Chủ tịch UBND xã Hiếu, từ thời điểm khởi công xây dựng đến nay, Công ty cổ phần Thủy điện Thiên Tân đã tiến hành 5 đợt chi trả tiền hỗ trợ cho người dân bị ảnh hưởng trong vùng dự án với số tiền khoảng 4 tỷ đồng. Dù số tiền này góp phần giúp nhân dân có nguồn tài chính để ổn định sản xuất, song không thể phủ nhận những tác động tiêu cực từ dự án Thủy điện Đăk Re mang lại, nhất là việc thay đổi dòng chảy của suối Đăk So Rach.

Theo quan sát của phóng viên, suối Đăk So Rach bề mặt suối đã khô cạn, nứt nẻ làm ảnh hưởng đến việc canh tác nông nghiệp của người dân.

Hệ thống sông Đăk Psi có chiều dài khoảng 81 km, bắt nguồn từ huyện Đăk Glei, đổ vào sông Krông Pô Cô, diện tích lưu vực khoảng 824 km2. Với chiều dài và diện tích lưu vực tương đối lớn, việc quy hoạch các dự án thủy điện để khai thác hợp lý nguồn thủy năng trên sông Đăk Psi cũng đã được phê duyệt. Hiện, trên hệ thống sông này có 7 thủy điện đang hoạt động là Đăk Psi 1, Đăk Psi 2B, Đăk Psi 3, Đăk Psi 4, Đăk Psi 5, Đăk Psi 6, Đăk Psi (bậc 1, 2).

Ông A Chuh, xã Đăk Pxi, huyện Đăk Hà cho biết, ngày trước, hai bên bờ sông là các ghềnh đá, cây cối xanh tốt. Bây giờ, cát tràn về bồi lấp hoàn toàn bờ sông. Cũng chính vì cát nhiều, nên lòng sông bị bồi lấp, nước dâng cao hơn, cứ đến mùa mưa là các diện tích canh tác nông nghiệp ven sông lại bị ngập, điều mà trước kia không hề xuất hiện.

Phát triển hài hòa thủy điện ở Kon Tum (Bài 2) ảnh 3Sông Đăk Psi đoạn dưới chân đập thủy điện Đăk Psi 5 khô khốc vào mùa khô. Ảnh: Dư Toán – TTXVN

Không chỉ ảnh hưởng trực tiếp đến dòng chảy và hiện trạng hai bên bờ sông, việc tích nước vào mùa khô cũng ảnh hưởng không nhỏ đến dòng chảy của sông Đăk Psi. Dưới chân đập tràn của Thủy điện Đăk Psi 5, vào mùa khô, lượng nước từ cửa xả của thủy điện này rất ít, biến lòng sông trở thành một con suối nhỏ, không đủ để duy trì hệ sinh thái ở vùng dưới chân đập. Thậm chí, để lấy nước phục vụ cho sản xuất nông nghiệp, người dân phải mang máy bơm xuống dưới lòng sông để hút nước.

Theo ông Lê Như Nhất, Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Kon Tum, việc đầu tư xây dựng các dự án gây ảnh hưởng dòng chảy, giảm bùn, phù sa của dòng chảy nên ảnh hưởng đến năng suất trồng trọt, sản xuất nông nghiệp và nuôi trồng thủy sản.

Phát triển hài hòa thủy điện ở Kon Tum (Bài 2) ảnh 4Cánh đồng gần 10 ha của bà con thôn Kon Plông, xã Hiếu, huyện Kon Plông, tỉnh Kon Tum phải bỏ hoang vì suối Đăk So Rach bị Thủy điện Đăk Re đặt ống dẫn nước ngầm dẫn nước ngược trở về Quảng Ngãi. Ảnh: Dư Toán – TTXVN

Ông Võ Thanh Hải, Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường tỉnh Kon Tum cũng nhận định, việc tích nước hồ chứa của các thủy điện làm tăng nguy cơ xói mòn, bồi lắng lòng hồ, làm gia tăng nguy cơ rủi ro thiên tai và vấn đề liên quan đến an toàn đập và vùng hạ du… Ngoài ra, các công trình thủy điện trên địa bàn tỉnh hầu hết được xây dựng tại các huyện miền núi, địa hình hiểm trở, độ dốc lớn, thường xuyên sạt lở vào mùa mưa nên thường gặp nhiều rủi ro không lường trước trong thi công xây dựng và vận hành công trình. 

Mới đây nhất, Thủy điện Đăk Psi (bậc 1, 2) và Thủy điện Đăk Psi 5 vận hành xả lũ sai quy trình trong cơn bão số 9 năm 2020 đã gây ngập cho hàng trăm hộ dân tại hai xã Đăk Long và Đăk Pxi, huyện Đăk Hà.

Một vấn đề khác liên quan đến thủy điện chính là việc thực hiện chính sách đền bù, hỗ trợ cho người dân bị ảnh hưởng chậm trễ, gây bức xúc trong dư luận.

Đơn cử, dự án Thủy điện Đăk Đrinh, xã Đăk Nên, huyện Kon Plông dù đi vào hoạt động gần 10 năm nay, song đến cuối tháng 6/2022, Công ty cổ phần Thủy điện Đăk Đrinh (chủ đầu tư công trình) vẫn chưa hoàn tất đền bù, hỗ trợ cho gần 200 hộ dân nhường đất để xây dựng thủy điện.

Hay như tại Thủy điện Đăk Psi (bậc 1, 2) và Thủy điện Đăk Psi 5, dù hai thủy điện này gây ngập lụt từ năm 2020, song cho đến nay, vẫn chưa xong việc chi trả đền bù, hỗ trợ cho người dân bị ảnh hưởng vẫn. Nguyên nhân là bởi hai đơn vị chủ đầu tư là Công ty cổ phần Đức Thành Gia Lai và Công ty cổ phần Thủy điện Đức Nhân – Đăk Psi không đồng ý chịu trách nhiệm. Chỉ đến khi Sở Công Thương tỉnh Kon Tum vào cuộc, yêu cầu hai bên cùng chi trả, nếu không sẽ tham mưu UBND tỉnh đề nghị Tổng công ty Điện lực miền Trung tạm dừng huy động công suất, hai đơn vị này mới đồng ý thực hiện nghĩa vụ của mình. (Xem tiếp Bài 3: Khắc phục các tác động)

Dư Toán

(TTXVN)

Có thể bạn quan tâm

Xây dựng nhà hữu nghị cho hộ khó khăn vùng biên giới

Xây dựng nhà hữu nghị cho hộ khó khăn vùng biên giới

Ngày 1/11, Liên hiệp các tổ chức hữu nghị tỉnh Đồng Nai phối hợp với Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam xã, Ủy ban nhân dân xã Bù Gia Mập (Đồng Nai) và Trung tâm Dữ liệu phi chính phủ nước ngoài tổ chức khởi công xây dựng 10 căn nhà hữu nghị cho hộ có hoàn cảnh khó khăn về nhà ở” tại xã biên giới Bù Gia Mập.

Ngăn trâu lạ tấn công người ở bản Quăn

Ngăn trâu lạ tấn công người ở bản Quăn

Sáng 1/11, ông Lô Văn Lý, Chủ tịch UBND xã Bình Chuẩn (tỉnh Nghệ An) cho biết, liên quan đến vụ việc trâu lạ xuất hiện trên bản Quăn liên tục tấn công người, chính quyền địa phương đã lùa con trâu này ra khu vực mé rừng, biệt lập với cộng đồng dân cư.

Xã biên giới Nhôn Mai bàn giao mặt bằng cho các hộ có nhà bị cuốn trôi hồi tháng 7/2025

Xã biên giới Nhôn Mai bàn giao mặt bằng cho các hộ có nhà bị cuốn trôi hồi tháng 7/2025

Sáng 1/11, ông Mạc Văn Nguyên, Bí thư Đảng ủy xã Nhôn Mai, tỉnh Nghệ An xác nhận thông tin, ngày 31/10, cấp ủy, chính quyền địa phương và các ngành, đoàn thể xã đã tổ chức bốc thăm, bàn giao mặt bằng tái định cư cho 35 hộ gia đình có nhà cửa, đồ đạc bị cuốn trôi nhà hoàn toàn trong đợt lũ ống, lũ quét với mực nước dâng và lưu tốc vượt đỉnh mốc lịch sử đã xảy ra vào cuối tháng 7/2025 vừa qua.

Phối hợp đảm bảo an toàn giao thông trên Quốc lộ 24

Phối hợp đảm bảo an toàn giao thông trên Quốc lộ 24

Sở Xây dựng tỉnh Quảng Ngãi vừa có văn số 2740/SXD-KCHT bản gửi Công an tỉnh, Ủy ban nhân dân các xã Măng Đen, Kon Plông và Công ty cổ phần Xây dựng và Quản lý công trình giao thông Kon Tum về việc phối hợp đảm bảo an toàn giao thông trên Quốc lộ 24.

Bộ đội Biên phòng giúp dân gặt lúa chạy lũ

Bộ đội Biên phòng giúp dân gặt lúa chạy lũ

“Xanh nhà hơn già đồng”, để chủ động ứng phó với mưa lũ, cán bộ chiến sĩ Đồn Biên phòng Cát Khánh, Ban Chỉ huy Biên phòng Gia Lai đã về thôn Thắng Kiên, xã Đề Gi giúp đỡ người dân thu hoạch lúa.

Đưa thực phẩm vượt khe suối về làng

Đưa thực phẩm vượt khe suối về làng

Do ảnh hưởng của mưa lớn, rạng sáng 28/10, tuyến đường duy nhất nối 5 thôn Ngọc Nang, Mô Po, Xa Úa, Ngọc Lân, Tu Răng về trung tâm xã Ngọc Linh, tỉnh Quảng Ngãi bị sạt lở, đứt gãy hoàn toàn. Hơn 400 hộ dân với khoảng 1.700 nhân khẩu đã bị cô lập, khiến mọi việc đi lại, cung ứng lương thực, thực phẩm, nhu yếu phẩm cho 5 thôn gặp rất nhiều khó khăn.

Phân luồng giao thông do sạt lở trên đèo Dran

Phân luồng giao thông do sạt lở trên đèo Dran

Chiều 30/10, Sở Xây dựng Lâm Đồng đã có thông báo phân luồng, tổ chức giao thông trên Quốc lộ 20 trong thời gian sửa chữa chữa, khắc phục sự cố sạt lở trên đèo Dran, thuộc địa phận phường Xuân Trường - Đà Lạt.

Cử tri mong muốn có phương án lâu dài giảm thiểu thiệt hại do sạt lở đất

Cử tri mong muốn có phương án lâu dài giảm thiểu thiệt hại do sạt lở đất

Tiếp tục chương trình kỳ họp thứ 10, chiều 30/10, Quốc hội thảo luận tại hội trường về đánh giá kết quả thực hiện kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2025; dự kiến kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội năm 2026; kết quả thực hiện các nghị quyết của Quốc hội về kế hoạch 5 năm giai đoạn 2021 - 2025: phát triển kinh tế - xã hội; cơ cấu lại nền kinh tế và đầu tư công trung hạn giai đoạn 2026 - 2030. Các nội dung này đều được truyền hình, phát thanh trực tiếp và nhiều cử tri tại tỉnh Lào Cai đặc biệt quan tâm theo dõi.

Mưa lớn, nhiều trường học ở Lâm Đồng cho học sinh nghỉ học

Mưa lớn, nhiều trường học ở Lâm Đồng cho học sinh nghỉ học

Cơn mưa lớn từ tối 29/10 kéo dài đến sáng 30/10 đã khiến nước nhiều tuyến đường giao thông ở các địa phương ven biển tỉnh Lâm Đồng bị ngập, có nơi ngập nặng, nhất là các nơi đang chịu ảnh hưởng của mưa lũ. Nước tại nhiều sông, suối tiếp tục dâng cao, các vùng trũng, xung yếu vẫn đang bị chia cắt, ngập lụt. Tình hình mưa lũ vẫn còn diễn biến phức tạp. Để đảm bảo an toàn cho giáo viên và học sinh, nhiều trường học đã chủ động cho học sinh nghỉ học.

Đảng kiến tạo - Dân đồng hành - Bài cuối: 'Học dân' để xác định đường lối, chính sách phù hợp

Đảng kiến tạo - Dân đồng hành - Bài cuối: 'Học dân' để xác định đường lối, chính sách phù hợp

Trong tiến trình đổi mới phương thức lãnh đạo, một cụm từ giản dị mà hàm chứa sức nặng tư tưởng đã xuất hiện trang trọng trong Văn kiện Đại hội Đảng bộ tỉnh Gia Lai lần thứ I (nhiệm kỳ 2025 - 2030) đó là “học dân”. Từ hai chữ ấy, một cánh cửa mới mở ra trong lý luận của Đảng và tư duy lãnh đạo hiện đại.

Đảng kiến tạo - Dân đồng hành - Bài 3: Kiến tạo chính quyền phục vụ và phát huy nội lực

Đảng kiến tạo - Dân đồng hành - Bài 3: Kiến tạo chính quyền phục vụ và phát huy nội lực

Trong hành trình đổi mới phương thức lãnh đạo, khi Đảng chuyển từ “lãnh đạo, chỉ đạo” sang “đồng hành”, từ “quản lý” sang “phục vụ”, mô hình chính quyền ở Phường 1 Bảo Lộc và xã biên giới Quảng Trực (Lâm Đồng) đang khẳng định một hướng đi mới. Đó là xây dựng hệ thống vận hành minh bạch, dữ liệu hóa và gắn chặt với lòng dân.

Đảng kiến tạo - Dân đồng hành - Bài 2: Người giữ 'tần số' niềm tin giữa đại ngàn Ea K’Tur

Đảng kiến tạo - Dân đồng hành - Bài 2: Người giữ 'tần số' niềm tin giữa đại ngàn Ea K’Tur

Với 64 năm tuổi đời, 31 năm học và làm theo Đảng, bà H’Bliăk Niê (tên buôn làng thường gọi là Ami Bơng) vẫn bền bỉ giữ nguồn năng lượng, niềm tin vào Đảng. Mỗi ngày, nguồn năng lượng ấy càng được nhân lên và truyền đi "tín hiệu" bền bỉ của niềm tin, lan tỏa trong cộng đồng các dân tộc anh em. Bà là một trong số ít những già làng được đồng bào suy tôn.

Tìm kiếm nạn nhân bị nước cuốn mất tích khi đánh bắt cá trên sông Pô Kô

Tìm kiếm nạn nhân bị nước cuốn mất tích khi đánh bắt cá trên sông Pô Kô

Ngày 29/10, Phó Chủ tịch UBND xã Đăk Pék Đỗ Đăng Dự thông tin, lực lượng chức năng của xã đang nỗ lực tìm kiếm người đàn ông bị nước cuốn trôi, mất tích khi đang đánh bắt cá tại khu vực sông Pô Kô, đoạn đi qua thôn 14A, xã Đăk Pék. Nạn nhân là ông A Na (sinh năm 1977, không rõ hộ khẩu thường trú).

Nỗ lực hỗ trợ đồng bào bị ảnh hưởng lũ quét, sạt lở núi tại Đà Nẵng

Nỗ lực hỗ trợ đồng bào bị ảnh hưởng lũ quét, sạt lở núi tại Đà Nẵng

Mưa lớn trong nhiều ngày qua, nhất là từ đêm 28/10 đến ngày 29/10, khiến vùng núi cao của các xã Trà My, Trà Tân, Trà Giáp, thành phố Đà Nẵng bị sạt lở nhiều nơi. Hàng loạt tuyến giao thông vừa mới khôi phục, tạm thông tuyến đã tiếp tục bị sạt lở nặng, tái diễn tình trạng ách tắc. Lũ quét và sạt lở núi khiến nhiều người bị thương.

Quảng Ngãi gồng mình ứng phó với ngập úng, lở núi

Quảng Ngãi gồng mình ứng phó với ngập úng, lở núi

Sau 4 ngày mưa lớn kéo dài vùng núi của tỉnh Quảng Ngãi đã “no nước” gây sạt lở hàng trăm vị trí; những dòng nước lũ “đỏ ngầu” “cuồn cuộn” đang tiếp tục đổ về xuôi khiến nhiều khu vực khu dân cư vùng hạ lưu các sông bị ngập sâu, chia cắt.

Một người dân Quảng Ngãi mất tích do mưa lũ

Một người dân Quảng Ngãi mất tích do mưa lũ

Sáng 29/10, ông Đinh Xuân Hòa, Chủ tịch UBND xã Ngọc Linh, tỉnh Quảng Ngãi cho biết, trên địa bàn xã có 1 trường hợp là anh A Pôr (sinh năm 1994, trú thôn Làng Đung) không may bị nước lũ cuốn trôi. Lực lượng chức năng của xã đang nỗ lực tìm kiếm nạn nhân mất tích.