Quay lại
Say lòng khúc hát, điệu múa dân gian dân tộc Thổ

Say lòng khúc hát, điệu múa dân gian dân tộc Thổ

Dân ca, dân vũ là yếu tố quan trọng trong đời sống văn hóa tinh thần của các cộng đồng dân tộc thiểu số ở miền núi Nghệ An. Lâu nay các làn điệu dân ca, dân vũ và những khúc hát đồng dao của đồng bào dân tộc Thổ ở làng Mo Mới, xã Nghĩa Xuân, huyện Quỳ Hợp được bảo tồn, truyền dạy với mong muốn tôn vinh, phát huy những giá trị truyền thống tốt đẹp của dân tộc Thổ.

Lễ Bốc Mó của cộng đồng dân tộc Thổ ở Quỳ Hợp là dịp để đồng bào nơi đây giới thiệu tới du khách về nét văn hóa truyền thống đặc sắc của dân tộc mình những làn điệu dân ca, dân vũ, các loại nhạc cụ như đàn tỉnh, kèn, sáo, nhị… góp phần bảo tồn, gìn giữ và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống của cộng đồng 54 dân tộc Việt Nam nói chung và đồng bào dân tộc Thổ nói riêng.

1NHNGL~1.JPG
Kết thúc nghi thức cúng, tất cả người dân cùng tổ chức múa hát những làn điệu dân ca độc đáo, mang đậm dấu ấn đặc trưng văn hóa của dân tộc Thổ như: làn điệu Dạ ơi, Khai khai rế, Tập tính tập tang, Hát giao duyên, nhảy sạp, múa sạp...

Lễ Bốc Mó còn có tên gọi khác là lễ cúng đền Mó, khai Mó nước đầu năm, một nghi lễ quan trọng của đồng bào người Thổ có từ xa xưa. Mó nước là nguồn nước ngầm tự nhiên phục vụ sinh hoạt và sản xuất nông nghiệp của cộng đồng dân tộc Thổ ở huyện miền núi Quỳ Hợp.

Lễ Bốc Mó được tổ chức với ý nghĩa là lễ cúng khai thông mó nước, cầu cho mưa thuận gió hòa, cầu cho nguồn nước mó tuôn chảy dồi dào phục vụ cho cuộc sống sinh hoạt và cho việc tưới tiêu của cả cộng đồng.

8. Cúng thần Mó và làm lễ bốc mó thường diễn ra vào dịp mồng 10.3 (âm lịch) hàng năm (3).JPG
Cúng thần Mó và làm lễ bốc Mó thường diễn ra vào dịp mồng 10/3 (âm lịch) hàng năm, nếu hạn hán kéo dài có thể lễ cúng vào mồng 10/6 (âm lịch).
2. Phục dựng nhà sàn và vật dụng trong đời sống sinh hoạt của thế hệ trước (1).JPG
Phục dựng nhà sàn và vật dụng trong đời sống sinh hoạt của thế hệ trước của bà con dân tộc Thổ

Theo lời kể của các cụ cao niên cho biết, đất làng Mo cổ, gọi là đất “Mụ Quá”, tức là đất Quả phụ do chồng đi làm nghĩa quân bảo vệ đất nước bị hy sinh. Từ thời tổ xưa khi khai trương lập làng phải tranh giành đất đai và nguồn nước, thấy nơi đây có mó nước, có sông có suối, địa hình hiểm trở lại có thế chiến lược “dễ thủ, khó công”, cho nên các dòng họ lớn đã ưu tiên cho bà tổ quả phụ ở mảnh đất làng Mo này để dựng làng an cư tại đây. Họ biết rằng mảnh đất đắc đạo này có nhiều ưu thế về địa lý nhưng cũng đẹp về địa hình, rất linh thiêng nên người dân nơi đây đã chăm lo thờ phụng, bảo vệ tôn tạo và quý trọng Mó nước.

9. phụ nữ dân tộc Thổ trong trang phục truyền thống.JPG
Phụ nữ dân tộc Thổ trong trang phục truyền thống tham gia các hoạt động tại Cúng thần Mó và làm lễ bốc Mó, đặc biệt là biểu diễn những làn điệu dân ca độc đáo, mang đậm dấu ấn đặc trưng văn hóa của dân tộc Thổ
4NGIDN~1.JPG
Bà con dân tộc Thổ quan niệm nước ở mó nước có thể rửa tay, rửa mặt hay uống trực tiếp đều mang lại cho họ sự may mắn
5THANH~1.JPG
Thanh niên trai tráng hội tụ cùng khơi thông Mó nước, cầu mong mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu, ao chuôm đầy nước.

Cúng thần Mó và làm lễ bốc Mó thường diễn ra vào dịp mồng 10/3 (âm lịch) hàng năm, nếu hạn hán kéo dài có thể lễ cúng vào mồng 10/6 (âm lịch). Họ cầu cúng các chư vị thần linh như thần núi, thần cây, thần mó, cúng thổ công long mạch, thổ thần bản địa, đặc biệt là cầu cúng cho vua cha Ngọc Hoàng luôn luôn chứng giám, phù hộ độ trì cho nguồn nước chảy mãi không cạn, mưa lũ không lở, nước không đục cặn, cầu cho mưa thuận gió hòa, cho ao chuôm đầy nước, cho đồng ruộng tốt tươi, cho người dân ấm no, hạnh phúc.

3. Đánh trống theo điệu múa dân gian.JPG
Đánh trống theo điệu múa dân gian tại lễ Cúng thần Mó và làm lễ bốc Mó
7NHNGI~1.JPG
Cùng với lễ cúng linh thiêng, đậm bản sắc dân tộc Thổ, người dân nơi đây còn cùng nhau tham gia các trò chơi dân gian.
4NGIDN~2.JPG
Lễ Bốc Mó của cộng đồng dân tộc Thổ cũng là dịp để đồng bào dân tộc Thổ huyện Quỳ Hợp giới thiệu tới du khách về nét văn hóa truyền thống đặc sắc của dân tộc mình.

Ngoài các hoạt động tại buổi Lễ, những làn điệu dân ca,dân vũ và những khúc hát đồng dao của đồng bào dân tộc Thổ nơi đây vẫn được lưu truyền cho đến ngày nay. Về những bản, làng người Thổ, chúng ta vẫn có thể thường xuyên nghe hát dạ ơi, hát ru em Tún ta Tún, du du điềng điềng, khai khai rế, tập tính tập tang, ên ên ạc ac, hát giao duyên, hát đối đập.

Những làn điệu dân ca độc đáo, mang đậm dấu ấn đặc trưng ấy vẫn được ngân lên trong các cuộc vui, ngày tết, ngày hội. Đồng bào Thổ thường tổ chức hát đối đáp nam - nữ, gọi là hát giả bạn, hát ví… Ca từ thường được mượn từ những câu ca dao thể thơ lục bát, phát âm bằng tiếng Thố.

Theo Bà Trương Thị Kim Chi - Phó trưởng Phòng Văn hóa - Thông tin huyện Quỳ Hợp thì: Đến nay, trên địa bàn huyện Quỳ Hợp đã xây dựng được 7 câu lạc bộ văn hóa dân gian dân tộc Thổ, trong đó có 1 câu lạc bộ cấp tỉnh, 1 câu lạc bộ cấp huyện và 4 câu lạc bộ cấp xã.

Hầu hết các câu lạc bộ hoạt động rất hiệu quả, công tác sưu tầm, phát triển hội viên, tổ chức dàn dựng, giao lưu, hiểu diễn rất nhuần nhuyễn. Tiêu biểu trong số đó là Câu lạc bộ Văn hóa dân gian dân tộc Thổ ở xóm Đột Và, xã Nghĩa Xuân.

Ngoài những bài hát, điệu múa, tập tục được các nghệ nhân sưu tâm, lưu giữ, mới đây, đồng bào dân tộc Thổ ở xã Nghĩa Xuân còn phục dựng lại nhà sàn cổ của người Thổ trong khuôn viên Nhà Văn hóa cộng đồng xóm Mo Mới. Công trình này sẽ góp phần lưu giữ những giá trị truyền thống của ông cha cho thế hệ mai sau.

Đình Tuyên

(̣Báo ảnh Dân tộc và Miền núi)

Có thể bạn quan tâm

Nâng bước học trò dân tộc Chứt giữa đại ngàn

Nâng bước học trò dân tộc Chứt giữa đại ngàn

Dưới chân dãy Giăng Màn, bản Rào Tre (xã Phúc Trạch) là nơi sinh sống của hơn 150 nhân khẩu đồng bào Chứt, một trong những cộng đồng dân tộc rất ít người ở tỉnh Hà Tĩnh. Từ lối sống hoang dã, tách biệt, đồng bào được lực lượng biên phòng và địa phương vận động định cư, ổn định đời sống. Từ đó, hành trình mang con chữ đến với trẻ em dân tộc Chứt bắt đầu, được viết nên bằng sự kiên trì của thầy, cô giáo, sự sát cánh của bộ đội biên phòng và sự hỗ trợ của nhiều tấm lòng hảo tâm.

Rộn ràng chợ phiên vùng cao Keo Lôm

Rộn ràng chợ phiên vùng cao Keo Lôm

Trong tiết trời se lạnh của buổi sớm mai nơi vùng cao Na Son (Điện Biên), chợ phiên Keo Lôm bừng lên sức sống khi đồng bào các dân tộc mang nông sản, sản vật rừng xuống chợ trao đổi, mua bán. Phiên chợ được họp vào ngày thứ 7 hàng tuần, không chỉ là nơi giao thương quen thuộc của người dân địa phương mà còn trở thành điểm đến hấp dẫn để du khách khám phá, trải nghiệm những nét văn hóa đặc trưng của vùng cao Điện Biên.

Làng nghề đúc đồng Đại Bái giữ lửa nghề tổ

Làng nghề đúc đồng Đại Bái giữ lửa nghề tổ

Vốn nổi tiếng với nghề gò, đúc đồng truyền thống, trải qua bao thăng trầm, những đôi bàn tay khéo léo và sức sáng tạo của người thợ làng Đại Bái, xã Gia Bình, tỉnh Bắc Ninh vẫn ngày ngày giữ lửa, góp phần tạo dựng diện mạo mới cho làng nghề.

Khởi sắc du lịch mùa trái chín

Khởi sắc du lịch mùa trái chín

Những ngày cuối năm 2025, khắp các vùng cây ăn quả Phường Chũ, Phượng Sơn, xã Lục Ngạn, Lục Sơn (Bắc Ninh) rực rỡ sắc cam, hương bưởi vào vụ chín rộ. Du khách đổ về ngày một đông, tham quan, check-in, trải nghiệm hái cam, bưởi... hòa cùng không khí chuẩn bị cho Lễ hội trái cây Bắc Ninh 2025 (diễn ra từ ngày 5 - 10/12), tạo nên diện mạo mới cho du lịch nông nghiệp và tiêu thụ nông sản của địa phương.

Giữ hồn văn hóa giữa đại ngàn Trường Sơn

Giữ hồn văn hóa giữa đại ngàn Trường Sơn

Giữa đại ngàn Trường Sơn hùng vĩ, ở phía Tây tỉnh Quảng Trị, nơi những ngọn núi trùng điệp xanh mướt nối tiếp nhau trập trùng, có những bản làng bình yên của người Pa Cô, Vân Kiều sinh sống bao nhiêu năm nay với tiếng hát, tiếng đàn, điệu khèn vẫn ngân vang mỗi buổi sớm, chiều.

Khám phá vẻ đẹp nguyên sơ của Sam Mứn

Khám phá vẻ đẹp nguyên sơ của Sam Mứn

Xã Sam Mứn (tỉnh Điện Biên) sở hữu hệ thống hang đá tự nhiên, những cánh rừng ban cổ, dòng suối còn giữ được nét nguyên sơ. Phát huy lợi thế cảnh quan và bản sắc văn hóa các dân tộc, địa phương đang triển khai nhiều giải pháp nhằm phát triển các loại hình du lịch sinh thái, trải nghiệm và khám phá, góp phần tạo điểm nhấn mới trong phát triển du lịch.

Bộ đội Gia Lai xuống đồng hỗ trợ người dân vùng biên giới thu hoạch lúa

Bộ đội Gia Lai xuống đồng hỗ trợ người dân vùng biên giới thu hoạch lúa

Sau nhiều đợt mưa lớn kéo dài, cán bộ, chiến sĩ các đơn vị quân đội tỉnh Gia Lai đã trực tiếp xuống đồng hỗ trợ người dân thu hoạch, vận chuyển lúa, giúp người dân giảm thiểu thiệt hại và bảo đảm năng suất vụ mùa. Sự phối hợp nhịp nhàng giữa quân đội và chính quyền địa phương góp phần bảo đảm sản xuất, nâng cao đời sống nhân dân, tạo tiền đề phát triển kinh tế, xây dựng nền biên cương vững chắc nơi biên giới Gia Lai.

Tuyến đường kết nối giao thông các tỉnh miền núi phía Bắc quyết tâm về đích đúng hẹn

Tuyến đường kết nối giao thông các tỉnh miền núi phía Bắc quyết tâm về đích đúng hẹn

Dự án kết nối giao thông các tỉnh miền núi phía Bắc do Ngân hàng phát triển châu Á (ADB) và Chính phủ Australia tài trợ được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt chủ trương đầu tư gồm 2 tuyến với tổng chiều dài khoảng 200km. Trong đó, tuyến kết nối Lai Châu với cao tốc Nội Bài - Lào Cai với chiều dài khoảng 147km; tuyến nối Nghĩa Lộ với cao tốc Nội Bài - Lào Cai có chiều dài khoảng 53km.

Đắk Lắk: Khẩn trương khắc phục hậu quả mưa lũ và ứng phó với bão số 15

Đắk Lắk: Khẩn trương khắc phục hậu quả mưa lũ và ứng phó với bão số 15

Trước diễn biến phức tạp của tình hình thời tiết, tỉnh Đắk Lắk chỉ đạo chính quyền các địa phương, các lực lượng liên quan khẩn trương khắc phục hậu quả của mưa lũ, ổn định đời sống nhân dân. Đồng thời triển khai các giải pháp ứng phó với bão số 15 và áp thấp nhiệt đới trên biển đông.

Băng giá phủ trắng Y Tý

Băng giá phủ trắng Y Tý

Rạng sáng 29/11, nhiệt độ giảm sâu xuống từ dưới 0 độ C - 3 độ C khiến đợt băng giá thứ hai đã xuất hiện tại nhiều khu vực của xã Y Tý (tỉnh Lào Cai) thu hút du khách đến tham quan, trải nghiệm trong dịp cuối tuần.

Đắk Lắk: Cấp thiết sửa chữa, xây mới nhà ở cho người dân sau mưa lũ

Đắk Lắk: Cấp thiết sửa chữa, xây mới nhà ở cho người dân sau mưa lũ

Khu vực phía Đông tỉnh Đắk Lắk vừa trải qua trận mưa lũ lịch sử, gây thiệt hại nặng nề về người và tài sản. Theo thống kê chưa đầy đủ, đến nay, mưa lũ khiến hơn 150.000 ngôi nhà bị ngập sâu trong nước, 133 ngôi nhà bị sập, hư hỏng hoàn toàn. Tỉnh Đắk Lắk đã hỗ trợ ban đầu đối với người dân bị thiệt hại nhà ở, đồng thời yêu cầu các đơn vị liên quan rà soát, thống kê đầy đủ, chính xác để bố trí, sắp xếp quỹ đất xây dựng mới, tái định cư cho người dân.

Phập phồng nỗi lo sạt lở ở vùng miền núi Đà Nẵng

Phập phồng nỗi lo sạt lở ở vùng miền núi Đà Nẵng

Do ảnh hưởng của đợt mưa lũ lịch sử vừa qua, đoạn đường đi từ phường Tam Kỳ đến xã Trà Linh (thành phố Đà Nẵng) xuất hiện hơn 100 điểm sạt lở lớn nhỏ. Mặc dù đã thông xe được một làn, thế nhưng chỉ cần mưa lớn, người dân nơi đây phải sống trong tâm trạng “phòng mà lo” vì sạt lở có thể xảy ra bất cứ lúc nào, nhất là vào ban đêm.

Đòn bẩy giúp đồng bào vùng cao biên giới Thanh Hóa thoát nghèo

Đòn bẩy giúp đồng bào vùng cao biên giới Thanh Hóa thoát nghèo

Xác định nguồn vốn tín dụng chính sách ưu đãi là “đòn bẩy” để hỗ trợ người dân vùng cao, vùng đặc biệt khó khăn trong xóa đói giảm nghèo, Chi nhánh Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh Thanh Hóa đã bám sát các văn bản chỉ đạo, hướng dẫn của Trung ương, của tỉnh, nhanh chóng đưa nguồn vốn chính sách đến đúng đối tượng thụ hưởng.

Khắc tượng Phật Thích Ca cao 81m vào vách núi Sam

Khắc tượng Phật Thích Ca cao 81m vào vách núi Sam

Nằm giữa vùng Thất Sơn linh thiêng, núi Sam, phường Vĩnh Tế, tỉnh An Giang, công trình tượng Phật Thích Ca ngồi thiền khắc trực tiếp vào vách đá là hạng mục chính của Công viên Văn hóa núi Sam, cao 81m, đang được xây dựng trên khu đất rộng 5.500 m², tổng vốn đầu tư khoảng 255 tỷ đồng. Sau khi hoàn thiện, công trình sẽ trở thành tượng Phật khắc vào vách đá cao nhất thế giới, góp phần tôn tạo cảnh quan và phát triển du lịch tâm linh An Giang.

Hội chợ mùa Thu 2025: Sức hút của sản vật đặc trưng Sơn La

Hội chợ mùa Thu 2025: Sức hút của sản vật đặc trưng Sơn La

Gian hàng trưng bày, quảng bá sản phẩm đặc trưng, tiêu biểu tỉnh Sơn La nằm trong phân khu "Thu đất Việt - Sắc nước hương Thu" tại Hội chợ Mùa thu 2025 đang diễn ra tại Trung tâm triển lãm Quốc gia (Đông Anh, Hà Nội) thu hút đông đảo người dân và du khách bởi sản vật đặc trưng của Sơn La rất đa dạng và phong phú, mang những đặc trưng nổi bật của vùng núi Tây Bắc, với sự kết hợp hài hòa giữa hương vị tự nhiên của núi rừng và nét văn hóa ẩm thực độc đáo của đồng bào các dân tộc nơi đây.

Ấn tượng gian hàng trưng bày, quảng bá sản phẩm đặc trưng, tiêu biểu của tỉnh Gia Lai

Ấn tượng gian hàng trưng bày, quảng bá sản phẩm đặc trưng, tiêu biểu của tỉnh Gia Lai

Gian hàng trưng bày, quảng bá sản phẩm đặc trưng, tiêu biểu của tỉnh Gia Lai nằm trong phân khu "Thu đất Việt - Sắc nước hương thu" tại Hội chợ Mùa thu 2025 đang diễn ra tại Trung tâm triển lãm Quốc gia (Đông Anh, Hà Nội) mang đến nhiều ấn tượng cho người dân và du khách bởi các sản vật địa phương đa dạng cùng với bản sắc văn hoá độc đáo.

Chùa Som Rong - nơi lưu giữ các giá trị văn hóa, tín ngưỡng đặc sắc của đồng bào Khmer

Chùa Som Rong - nơi lưu giữ các giá trị văn hóa, tín ngưỡng đặc sắc của đồng bào Khmer

Chùa Som Rong (tên gọi đầy đủ là Wat Pătum Wôngsa Som Rông), tọa lạc ở phường Sóc Trăng, thành phố Cần Thơ, là một trong những địa điểm du lịch tâm linh nổi tiếng. Ngôi chùa nổi bật với kiến trúc độc đáo, thiết kế hài hòa giữa nét truyền thống và hiện đại, không chỉ là địa điểm hành hương mà còn là nơi lưu giữ các giá trị văn hóa, tín ngưỡng đặc sắc của đồng bào Khmer.

Đổi thay ở vùng đồng bào dân tộc Mảng

Đổi thay ở vùng đồng bào dân tộc Mảng

Được sự quan tâm, hỗ trợ của Đảng, Nhà nước, những năm qua, đời sống, diện mạo bản làng của đồng bào dân tộc Mảng tại xã Lê Lợi, tỉnh Lai Châu, đang dần thay đổi. Từ các nguồn vốn hỗ trợ, nhiều mô hình phát triển kinh tế của người dân đã triển khai hiệu quả, giúp người dân tăng thêm nguồn thu nhập vươn lên thoát nghèo, đồng thời thay đổi tư duy nhận thức về phát triển kinh tế từ nhỏ lẻ, manh mún sang phát triển kinh tế hợp tác, liên kết.

Nghi lễ cưới truyền thống của người Dao Tiền

Nghi lễ cưới truyền thống của người Dao Tiền

Nghi lễ cưới truyền thống của người Dao Tiền ở Bản Sưng, xã Cao Sơn (huyện Đà Bắc, Hòa Bình cũ) - nay thuộc tỉnh Phú Thọ, là một trong những nét sinh hoạt văn hóa đặc sắc, phản ánh đời sống tinh thần, tín ngưỡng của cộng đồng người Dao Tiền. Người Dao Tiền nơi đây quan niệm hôn nhân không chỉ là việc riêng của đôi lứa mà còn là chuyện trọng đại của hai gia đình, hai dòng họ. Truyền thống hôn nhân một vợ một chồng, cùng dân tộc nhưng ngoại hôn dòng họ được duy trì nghiêm ngặt qua nhiều thế hệ. 

Tái hiện Lễ cúng giọt nước của đồng bào Ba Na

Tái hiện Lễ cúng giọt nước của đồng bào Ba Na

Ngày 19/10/2025, tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam (Hà Nội) diễn ra hoạt động tái hiện Lễ cúng giọt nước của đồng bào Ba Na, tỉnh Gia Lai. Nghi lễ được tổ chức nhằm mục đích cầu Thần nước (Yang Ia) ban cho nguồn nước dồi dào để phục vụ sinh hoạt, canh tác, sản xuất. Lễ cúng giọt nước là một biểu tượng văn hóa độc đáo, thể hiện tính cố kết cộng đồng của đồng bào Ba Na cùng với ước vọng đón chờ một mùa vụ mới thuận lợi, bội thu.

Bộ đội Biên phòng Thanh Hóa hoàn thành tốt nhiệm vụ, giúp dân phát triển kinh tế

Bộ đội Biên phòng Thanh Hóa hoàn thành tốt nhiệm vụ, giúp dân phát triển kinh tế

Với nhiệm vụ trọng tâm là quản lý, bảo vệ vững chắc chủ quyền và an ninh biên giới quốc gia, những năm qua, Bộ đội Biên phòng tỉnh Thanh Hóa luôn làm tốt công tác tham mưu, phối hợp với các lực lượng tuyên truyền cho nhân dân nhận thức sâu sắc vị trí, tầm quan trọng về xây dựng nền biên phòng toàn dân vững mạnh; quản lý chặt địa bàn, triển khai hiệu quả và đề ra các giải pháp phù hợp trong thực hiện nhiệm vụ bảo vệ toàn vẹn chủ quyền lãnh thổ, đảm bảo an ninh biên giới quốc gia; đấu tranh phòng chống tội phạm và giúp nhân dân phát triển kinh tế, xóa đói giảm nghèo ổn định đời sống.

Các trường học ở Cao Bằng khắc phục hậu quả cơn bão số 11

Các trường học ở Cao Bằng khắc phục hậu quả cơn bão số 11

Các trường học bị ảnh hưởng bởi hoàn lưu bão số 11 trên địa bàn tỉnh Cao Bằng đã huy động cán bộ, giáo viên, nhân viên nhà trường, cùng các ban, ngành, đoàn thể, lực lượng vũ trang, phụ huynh học sinh tiến hành xịt rửa bùn đất trong khuôn viên sân trường, cơ sở vật chất, trang thiết bị, đồ dùng học tập, bảo đảm các điều kiện tốt nhất để học sinh trở lại trường học trong thời gian sớm nhất.

Cuộc sống khó khăn của người dân bản Na Ngân do bị cô lập giữa đại ngàn Pù Huống

Cuộc sống khó khăn của người dân bản Na Ngân do bị cô lập giữa đại ngàn Pù Huống

Dù đã bước sang ngày thứ 9 sau trận lũ ống, lũ quét lịch sử nhưng bản Na Ngân (Nghệ An), nơi có 153 hộ dân với 730 nhân khẩu đồng bào Thái, vẫn bị cô lập hoàn toàn do đường đất độc đạo dài 24km nối với trung tâm xã bị chia cắt bởi những điểm sạt lở núi nghiêm trọng chưa được khắc phục.