Công viên đá Đồng Văn vừa được Tổ chức Giải thưởng Du lịch Thế giới (World Travel Awards - WTA) trao tặng danh hiệu “Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Cao nguyên đá Đồng Văn, Tuyên Quang, Việt Nam - Điểm đến văn hóa khu vực hàng đầu châu Á năm 2025”. Đây là một trong những hạng mục danh giá nhất của WTA nhằm tôn vinh các điểm đến có thành tích nổi bật trong bảo tồn văn hóa bản địa, phát triển du lịch bền vững và gìn giữ hệ sinh thái tự nhiên.
Nhân sự kiện này, phóng viên TTXVN đã có trò chuyện với Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Tuyên Quang Nguyễn Thị Hoài về những tiềm năng, thế mạnh của Công viên địa chất toàn cầu Cao nguyên đá Đồng Văn cũng như các giải pháp nhằm bảo tồn và phát triển bền vững Công viên địa chất toàn cầu Cao nguyên đá Đồng Văn và du lịch Tuyên Quang.
Công viên đá Đồng Văn vừa được trao tặng danh hiệu “Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Cao nguyên đá Đồng Văn, Tuyên Quang, Việt Nam - Điểm đến văn hóa khu vực hàng đầu châu Á năm 2025”. Điều này có ý nghĩa như thế nào đối với du lịch của địa phương, thưa bà?
Cao nguyên đá Đồng Văn trải dài trên diện tích hơn 2.345 km², là nơi lưu giữ hệ tầng địa chất có niên đại hơn 500 triệu năm, với hàng trăm di sản địa chất, cổ sinh, địa mạo và cảnh quan karst độc đáo. Hàng loạt di chỉ hóa thạch sinh vật biển, các tầng đá vôi cổ, hệ thống hang động kỳ vĩ cùng dấu tích của những chuyển động kiến tạo vỏ trái đất đã tạo nên một “bảo tàng địa chất sống” hiếm có trên thế giới.
Việc tiếp tục được xướng tên tại Giải thưởng Du lịch Thế giới là niềm tự hào lớn lao, khẳng định hướng đi đúng đắn trong chiến lược phát triển du lịch bền vững gắn với bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa vùng cao nguyên đá của địa phương. Đây không chỉ là sự ghi nhận quốc tế đối với nỗ lực của địa phương mà còn là động lực để Tuyên Quang tiếp tục mở rộng liên kết, nâng cao chất lượng sản phẩm, quảng bá hình ảnh điểm đến ra khu vực và thế giới.
Danh hiệu trên một lần nữa khẳng định vị thế của Tuyên Quang trong bản đồ du lịch khu vực và quốc tế, là sự kế thừa xứng đáng cho chuỗi danh hiệu mà địa phương đã đạt được trong những năm gần đây. Đây cũng là minh chứng sinh động cho tầm nhìn chiến lược của tỉnh trong việc phát huy giá trị của di sản UNESCO, biến tài nguyên địa chất - văn hóa thành động lực phát triển kinh tế xanh, du lịch bền vững và sinh kế cộng đồng.
Cao nguyên đá Đồng Văn. Ảnh: TTXVN phát
Bà đánh giá như thế nào về vị trí, vai trò của Công viên đá Đồng Văn trong phát triển du lịch tại Tuyên Quang những năm qua?
Năm 2010, Công viên địa chất Cao nguyên đá Đồng Văn được UNESCO công nhận là Công viên địa chất toàn cầu UNESCO đầu tiên của Việt Nam và thứ hai tại Đông Nam Á. Trải qua gần 15 năm, với ba lần tái thẩm định và luôn giữ vững danh hiệu Công viên địa chất toàn cầu UNESCO đã trở thành điểm đến không thể bỏ qua đối với các nhà khoa học cũng như du khách trong nước và quốc tế. Năm 2025, Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Cao nguyên đá Đồng Văn tiếp tục được trao tặng danh hiệu “Điểm đến văn hóa khu vực hàng đầu châu Á năm 2025”.
Với 59 điểm di sản được chia thành 4 tuyến trải nghiệm khác nhau, các điểm di sản này được UNESCO công nhận là Công viên địa chất toàn cầu từ năm 2010, khẳng định giá trị khoa học, giáo dục và thẩm mỹ quốc tế, với cảnh quan hùng vĩ, kỳ vĩ với địa hình núi đá vôi (đá tai mèo) sắc nhọn, hẻm vực sâu, vách núi dựng đứng, hệ thống hang động đá vôi phong phú. Nơi đây lưu giữ nhiều hóa thạch cổ sinh và các điểm di sản kiến tạo địa chất quan trọng như: Mặt trượt đứt gãy ở xã Quản Bạ, thể hiện lịch sử hình thành trái đất kéo dài hơn 500 triệu năm. Qua đó, tạo điều kiện phát triển loại hình du lịch địa chất kết hợp giữa khám phá địa chất, môi trường và văn hóa.
Công viên địa chất Cao nguyên đá Đồng Văn là nơi sinh sống của 17 đồng bào dân tộc thiểu số như: Mông, Dao, Lô Lô, Tày..., tạo nên kho tàng văn hóa đa dạng. Đặc biệt, đến nay, các dân tộc vẫn bảo tồn được nhiều nét văn hóa truyền thống độc đáo như: Kỹ thuật thổ canh trên hốc đá, kiến trúc nhà trình tường (ở phố cổ Đồng Văn); trang phục truyền thống, ẩm thực đặc trưng (thắng cố, mèn mén, thịt treo gác bếp…); nhiều lễ hội truyền thống đặc sắc thu hút du khách như: Chợ phong lưu Khâu Vai, Lễ hội khèn Mông, Lễ hội hoa Tam giác mạch… cùng di tích lịch sử có giá trị như: Cột cờ Lũng Cú, Điểm cực Bắc, Dinh thự họ Vương, xã Sà Phìn; Di tích đồn Pháp và tường thành Lũng Hồ…
Việc UNESCO công nhận là Công viên địa chất toàn cầu, du lịch trên vùng đất Cao nguyên đá đã và đang giúp du lịch xứ Tuyên phát triển vượt bậc, là đòn bẩy quan trọng trong giảm nghèo, nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho người dân địa phương.
Cao nguyên đá Đồng Văn. Ảnh: TTXVN phát
Thời gian qua, du lịch Tuyên Quang phát triển với tốc độ tăng trưởng ấn tượng về lượng khách và doanh thu, trở thành ngành kinh tế mũi nhọn của tỉnh. Năm 2024, lượng khách du lịch đến Hà Giang (cũ) đạt trên 3 triệu lượt; trong đó khách đến Công viên địa chất toàn cầu Cao nguyên đá Đồng Văn chiếm trên 70%. Việc phát triển loại hình du lịch cộng đồng, đầu tư bảo tồn các làng văn hóa kết hợp với khu du lịch sinh thái và nghỉ dưỡng giúp người dân trực tiếp tham gia, hưởng lợi từ du lịch, góp phần bảo tồn bản sắc văn hóa.
Tuyên Quang xác định phát triển du lịch theo hướng bền vững gắn liền với bảo tồn các giá trị di sản địa chất, văn hóa và môi trường sinh thái; tập trung vào du lịch địa chất, du lịch văn hóa - lịch sử, du lịch cộng đồng, du lịch trải nghiệm khám phá. Bên cạnh đó, tỉnh không ngừng cải thiện cơ sở hạ tầng giao thông, hệ thống dịch vụ, đào tạo nguồn nhân lực du lịch tại chỗ để nâng cao chất lượng phục vụ và đảm bảo tính "an toàn - hấp dẫn - thân thiện".
Tuyên Quang đang triển khai các giải pháp nào để bảo tồn và phát triển du lịch bền vững ở Công viên địa chất toàn cầu UNESCO cao nguyên đá Đồng Văn và toàn tỉnh?
Thực hiện Nghị quyết Đại hội đại biểu Đảng bộ tỉnh Tuyên Quang lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 - 2030, với mục tiêu và nhiệm vụ trọng tâm đột phá, phát huy tiềm năng, lợi thế để đưa du lịch trở thành ngành kinh tế mũi nhọn gắn với phát triển kinh tế di sản, công nghiệp văn hóa và kinh tế cửa khẩu có thương hiệu và uy tín cao của tỉnh, Tuyên Quang tập trung quản lý chặt chẽ, hiệu quả việc đầu tư phát triển công viên địa chất theo đúng các quy hoạch đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt. Bên cạnh đó, tỉnh ban hành các Nghị quyết, Đề án chuyên đề, Kế hoạch về bảo tồn và phát huy giá trị Công viên địa chất nói riêng và toàn tỉnh nói chung; tăng cường kiểm tra, rà soát, ngăn chặn các hành vi vi phạm pháp luật xâm hại đến di sản.
Tỉnh phát triển du lịch gắn với bảo tồn văn hóa truyền thống như cải tạo nhà trình tường, phát triển nghề truyền thống…; đồng thời đẩy mạnh tuyên truyền, giáo dục cộng đồng về tầm quan trọng của việc bảo tồn di sản, gắn quyền lợi và trách nhiệm của người dân với việc bảo vệ di sản. Tỉnh tổ chức các hoạt động cộng đồng như hội chợ, lễ hội để người dân tham gia, thể hiện và gìn giữ các giá trị văn hóa, ẩm thực, phong tục tập quán địa phương truyền thống.
Tổ chức Giải thưởng Du lịch Thế giới (World Travel Awards – WTA) trao tặng danh hiệu “Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Cao nguyên đá Đồng Văn, Tuyên Quang, Việt Nam – Điểm đến văn hóa khu vực hàng đầu châu Á năm 2025” cho đại diện tỉnh Tuyên Quang. Ảnh: TTXVN phát
Tỉnh tiếp tục chú trọng đầu tư cơ sở hạ tầng, trong đó tăng cường kêu gọi và thu hút đầu tư để xây dựng hạ tầng giao thông và dịch vụ du lịch đồng bộ, giữ gìn nét văn hóa truyền thống địa phương; hoàn thiện xây dựng và nâng cấp hạ tầng giao thông kết nối liên vùng như cao tốc Tuyên Quang - Hà Giang, đường Na Hang - Ba Bể (Thái Nguyên cũ), đường Mèo Vạc - Bảo Lâm (Cao Bằng cũ)..., góp phần tạo thuận lợi đi lại và thu hút du khách.
Đặc biệt, tỉnh xác định phát triển các loại hình sản phẩm du lịch chính, bao gồm du lịch lịch sử - văn hóa; du lịch sinh thái, nghỉ dưỡng; du lịch cộng đồng; du lịch xanh; đẩy mạnh ứng dụng công nghệ số vào phát triển du lịch bền vững... Qua đó, đặt mục tiêu phát triển Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Cao nguyên đá Đồng Văn thành Khu du lịch quốc gia vào năm 2030 và phấn đấu đưa du lịch Tuyên Quang trở thành ngành kinh tế mũi nhọn theo hướng bền vững, giữ gìn bản sắc văn hóa truyền thống, chuyên nghiệp, chất lượng, hiệu quả…
Trân trọng cảm ơn bà!
