Ngày 16/04/2025 tại Sơn La, Cơ quan Hợp tác Quốc tế Nhật Bản (JICA) tại Việt Nam đã phối hợp với các đơn vị chức năng của Bộ Nông nghiệp và Môi trường tổ chức Lễ khánh thành đập Sabo đầu tiên của Việt Nam. Đập được xây dựng trong khuôn khổ Dự án hợp tác kỹ thuật về nâng cao năng lực giảm thiểu rủi ro lũ quét và sạt lở đất ở khu vực miền núi phía Bắc do JICA tài trợ.

Ông Kobayashi Yosuke, Trưởng Đại diện JICA tại Việt Nam cho biết, sạt lở và lũ quét do mưa lớn diễn ra thường xuyên và gây ra thiệt hại nặng nề tại khu vực miền núi phía Bắc Việt Nam. Đầu tháng 08/2023, mưa lớn liên tiếp đã dẫn đến lũ quét và sạt lở đất tại huyện Mường La, tỉnh Sơn La gây thiệt hại cho 134 nhà ở trong khu vực. Đặc biệt, các trận sạt lở sau bão Yagi diễn ra vào tháng 09/2024 đã san phẳng Làng Nủ ở khu vực miền núi của tỉnh Lào Cai và khiến 50 người chết ở tỉnh Yên Bái.

Sau bão Yagi, nhằm đáp ứng nhu cầu thực tiễn của tỉnh Yên Bái và để hỗ trợ các hoạt động giảm thiểu rủi ro thiên tai trong tương lai, JICA đã cấp bổ sung hơn 6,3 triệu yên Nhật cho ngân sách của Dự án để đánh giá thiệt hại và lập bản đồ cảnh báo rủi ro sạt lở lũ quét tại TP Yên Bái dựa trên ảnh vệ tinh và kết quả khảo sát thực địa.

Đập Sabo là một trong những giải pháp công trình sử dụng công nghệ của Nhật Bản, thường được xây dựng tại thượng lưu những sông có độ dốc lớn và tốc độ dòng chảy cao; giúp giữ lại bùn đá, gỗ trôi và ngăn ngừa thiệt hại ở khu vực hạ lưu. Công trình đập Sabo này có thể thu giữ trầm tích của dòng lũ bùn đá, gỗ trôi và phòng ngừa thiệt hại ở khu vực hạ lưu, không chỉ cho khu vực dân cư địa phương gần đập.

Quá trình xây dựng đập đã được các chuyên gia, nhà khoa học trực tiếp kiểm tra xác nhận trạng thái nền móng, đào nền, đổ bê tông, bảo vệ mái dốc và san lấp. Chất lượng của đập được kiểm soát thông qua các bài kiểm tra đo độ sụt và thí nghiệm cường độ bê tông liên tục tại vị trí xây dựng. Bên cạnh đó, một số hội thảo kỹ thuật cũng đã và đang được JICA tổ chức để chuyển giao kỹ thuật xây dựng đập Sabo tới chính quyền địa phương, các viện nghiên cứu, nhà thầu xây dựng.


Việc khánh thành đập Sabo đầu tiên tại tỉnh Sơn La sẽ là cơ sở tham khảo để xây dựng tiêu chuẩn kỹ thuật xây dựng các đập Sabo khác tại các khu vực có nguy cơ sạt lở cao, góp phần quan trọng trong quản lý rủi ro thiên tai tại Việt Nam.
Nguyễn Hoàng Linh