Quân và dân miền Nam trong cuộc đấu tranh giải phóng dân tộc: Vẹn nguyên ký ức của người bác sĩ quân y

Trung tá - Thầy thuốc nhân dân Trần Tấn Tài đi qua hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ của dân tộc. Ảnh: Đức Hạnh/TTXVN
Trung tá - Thầy thuốc nhân dân Trần Tấn Tài đi qua hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ của dân tộc. Ảnh: Đức Hạnh/TTXVN

Thầy thuốc Nhân dân Trần Tấn Tài tự hào đã sống một đời theo Đảng, theo cách mạng và hoàn thành sứ mệnh cao cả của người thầy thuốc.

Với 91 tuổi, 67 tuổi Đảng, 35 tuổi quân, nguyên Giám đốc Sở Y tế Long An - Trung tá, Thầy thuốc Nhân dân Trần Tấn Tài tự hào đã sống một đời theo Đảng, theo cách mạng và hoàn thành sứ mệnh cao cả của người thầy thuốc. Điều ông hạnh phúc nhất là đã đi qua hai cuộc chiến, góp phần giành lại độc lập tự do cho dân tộc, thống nhất đất nước.

Lần đầu trực tiếp đánh đế quốc Mỹ

Trung tá - Thầy thuốc Nhân dân Trần Tấn Tài quê ở huyện Cầu Kè, tỉnh Trà Vinh. Sau giải phóng, ông chọn ở lại quê hương của vợ ở huyện Châu Thành, tỉnh Long An. Trong ngôi nhà của hai ông bà ở Phường 4, thành phố Tân An hôm nay, chúng tôi được nghe câu chuyện của người bác sĩ quân y đã đi qua hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ.

180657-long-an-bai-3.jpg
Trung tá - Thầy thuốc nhân dân Trần Tấn Tài đi qua hai cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ của dân tộc. Ảnh: Đức Hạnh - TTXVN

Trong kháng chiến chống thực dân Pháp, bác sĩ Trần Tấn Tài (thường gọi là Năm Tài) là y tá, hoạt động ở địa bàn Khu 8 bốn năm. Kết thúc cuộc kháng chiến, Việt Nam tạm thời bị chia cắt bởi thực dân Pháp và đế quốc Mỹ phản bội Hiệp định Geneva 1954. Tháng 10/1954, ông được ra miền Bắc học bác sĩ quân y gần 2 năm, rồi đi thực tập ở Bắc Ninh, Bắc Giang.

Sau Quốc khánh năm 1963, bác sĩ Năm Tài được điều vào chiến trường miền Nam chiến đấu chống đế quốc Mỹ.

Đầu năm 1964 về đến miền Nam, ông được biên chế vào đơn vị chủ công của Trung đoàn 2, hoạt động tại tỉnh Bà Rịa. Đơn vị đánh địch ở các ấp chiến lược xã Bình Châu, Bà Tô, Bưng Riềng thuộc quận Xuyên Mộc, tỉnh Bà Rịa.

Năm 1965, tham gia chiến dịch Đồng Xoài, tỉnh Phước Long (nay là tỉnh Bình Phước), đơn vị ông được nhận lệnh tiêu diệt địch đóng giữ núi Bà Rá (lúc đó là tháng 6/1965) mưa rất nhiều, đánh địch vào lúc chiều, bắt sống 8 tù binh Ngụy.

Mùa khô năm 1967 (22/2/1967) địch mở cuộc càn quét rất lớn đánh vào Khu căn cứ của Bộ Chỉ huy miền ở tỉnh Tây Ninh. Cuộc càn quét mang tên Gian-xơn Xi-ty (Junction City). Quy mô lực lượng đế quốc Mỹ tham chiến là các Sư đoàn thiện chiến như: Anh cả Đỏ, Kỵ binh bay với hơn 1.000 xe tăng, có B52 - pháo đài bay ném bom rải thảm...

Cuộc càn kéo dài hơn 1 tháng. Chúng đổ quân xuống các trảng lớn ở trong rừng và đóng dã ngoại ở đó để lùng sục đánh vào các nơi đóng quân của ta.

“Tiểu đoàn trinh sát của tôi khi đó đóng quân gần trảng Bàu Cột, gần nơi đỗ quân dã ngoại của địch. Sau hơn 10 ngày đỗ quân địch đã đột kích vào nơi ở của chúng tôi. Thế là lần đầu tiên chúng tôi thật sự trực tiếp đánh lính Mỹ”, bác sĩ Năm Tài kể.

Như thường lệ, đội của ông thức dậy sớm cơm nước xong xuôi, sẵn sàng chiến đấu. Ông và một số người đang uống trà ở bếp Hoàng Cầm. Đồng chí Trường - y tá đứng gác địch vào báo cáo: Anh Năm, Mỹ tới! Ông Năm nói: Anh em C1 (tức Đại đội 1) đi vào Tiểu đoàn bộ chớ Mỹ nào? Trường nói: Nó nói tiếng Mỹ! Lập tức, tôi cho anh em nhanh chóng ra các hầm công sự chiến đấu.

Sau mấy phút nổ súng chiến đấu, đồng chí Trung bò qua hầm của ông báo cáo: Lấy được của địch 2 dao đi rừng, 3 băng đạn AR15 và 1 mũ sắt bỏ lại khi chúng lùi ra xa. Ông viết vội mấy dòng chữ báo cáo cho Thủ trưởng Tiểu đoàn về việc đánh địch của quân y Tiểu đoàn, đồng thời xin tăng cường lực lượng vì súng đạn của quân y hiện không giữ được trận địa lâu.

Nữ y tá Sinh mang thư trực tiếp vào Tiểu đoàn, y tá Hồng đã hy sinh do đạn pháo của địch. Đồng đội chôn cất y tá Hồng vào tối hôm ấy. Liệt sĩ Hồng hiện được người em trai thứ 8 - chú Tám Sậm ở huyện Mỏ Cày Nam, Bến Tre thờ cúng.

180944-long-an-bai-4.jpg
Giám đốc Sở Y tế Long An Huỳnh Minh Phúc thăm và tặng quà vợ chồng Thầy thuốc nhân dân Trần Tấn Tài - nguyên Giám đốc Sở Y tế Long An. Ảnh: Đức Hạnh - TTXVN

Trang thông tin của tỉnh Tây Ninh ghi: Cuộc hành quân lớn nhất của quân Mỹ ở miền Nam Việt Nam, với tham vọng lớn nhất được Bộ Tư lệnh Mỹ đặt niềm tin vào thắng lợi nhiều nhất, đã được mở màn và triển khai theo kế hoạch một cách hoàn hảo nhất. Thế nhưng cuối cùng quân đội Mỹ lại không đạt được bất cứ mục tiêu nào dù là nhỏ nhất, mà lại bị thiệt hại nặng nề nhất. Qua 53 ngày đêm (từ ngày 22/2/1967 đến 15/4/1967) chiến đấu dũng cảm quân, dân vùng căn cứ và quân, dân Tây Ninh đã bẻ gãy hoàn toàn cuộc hành quân lớn nhất của quân đội Mỹ. Lực lượng vũ trang giải phóng đã diệt gọn 2 tiểu đoàn, 11 đại đội bộ binh, tiểu đoàn pháo binh, 9 chi đoàn xe thiết giáp, tiêu hao nặng 3 tiểu đoàn bộ binh, 1 tiểu đoàn dù, loại khỏi vòng chiến đấu 14.233 tên Mỹ (1/3 quân số), phá hủy 992 xe (có 775 xe thiết giáp), 112 trong số 256 khẩu pháo, bắn rơi 160 máy bay, trong đó có 144 trực thăng, tiêu diệt và đánh thiệt hại nặng nhiều đơn vị tinh nhuệ của Mỹ.

Điều gì đã giúp cho Quân Giải phóng bảo toàn được lực lượng, bảo vệ an toàn các cơ quan đầu não của cách mạng miền Nam và các kho tàng dự trữ cho cuộc chiến tranh. Điều này chỉ có thể lý giải là Đảng Cộng sản Việt Nam mà trực tiếp là Trung ương Cục miền Nam đã vận dụng sáng tạo nghệ thuật lãnh đạo chiến tranh nhân dân của Đảng, chống chiến tranh xâm lược của đế quốc Mỹ.

Cứu chữa thương binh trên đỉnh núi

Tết Mậu Thân 1968, đơn vị ông Năm Tài tham gia đánh vào Sài Gòn - địa bàn Hóc Môn. Sau hơn 1 tháng quần nhau với địch thì được lệnh rút về căn cứ vì chưa giành được mục tiêu Tổng công kích. Tiểu đoàn của ông mất một đại đội ở sân bay Biên Hòa (đơn vị hy sinh hết).

Năm 1972, ông tham gia chiến dịch Quang Trung đánh địch ở Tiểu khu An Lộc, tỉnh Bình Long (đường lên Lộc Ninh ngày nay).

Cuối năm 1974 đến tháng 2/1975, ông là Đội trưởng đội phẫu thuật phục vụ các đơn vị đánh địch ở núi Bà Đen, tỉnh Tây Ninh. Đây là trận chiến ác liệt nhất trong suốt quá trình chiến đấu của Thầy thuốc Nhân dân Trần Tấn Tài.

Trong trận chiến ác liệt đó, có lúc trạm quân y tiếp nhận, điều trị cho một lúc 80 thương binh trong điều kiện thiếu thuốc, vật tư y tế. Bác sĩ cùng đội phẫu thuật phân loại bệnh, rồi tập trung giải quyết ca nặng trước.

165053-nhan-dan-don-mung-tieu-doan-307-thang-tran-tro-ve-vao-nam-1948-anh-ttxvn-phat.jpg
Nhân dân đón mừng Tiểu đoàn 307 thắng trận trở về vào năm 1948. Ảnh: TTXVN phát

Những thương binh nhẹ sau đó trả về đơn vị tiếp tục chiến đấu. Thương binh nặng nằm nhiều, vượt điều kiện khả năng hiện có, cần phải phẫu thuật trạm tổ chức chuyển về bệnh viện tuyến sau. Đây là một thử thách: pháo bom của địch đánh trên lối đi. Do đó tùy bệnh, tùy từng trận đánh mà chuyển ban ngày hay đêm. Đường núi khó đi, tất cả đều đi bộ và cáng thương bằng sức người. Mỗi cáng thương sẽ có 4 người, cứ 2 người khiêng lại 2 người nghỉ. Đường đêm chỉ có đèn dầu soi sáng.

Bác sĩ lúc bấy giờ rất ít. Lúc chiến trường ác liệt nhất ở núi Bà Đen giai đoạn 1972 - 1975 cũng chỉ có bác sĩ Năm Tài và bác sĩ Bé, chia ra mỗi người chịu trách nhiệm, cùng với đội phẫu thuật vài ba chục người.

Trận chiến ác liệt nhưng cuối cùng ta giành được thắng lợi, địch rút chạy về thị xã Tây Ninh. Núi Bà Đen được giải phóng tháng 2/1975.

Tháng 3/1975, đơn vị ông được tăng cường cho Quân đoàn 3, đánh chiếm căn cứ Đồng Dù, huyện Củ Chi trong Chiến dịch Hồ Chí Minh - là trận đánh cuối cùng của đơn vị trong cuộc chiến đấu chống đế quốc Mỹ ở chiến trường miền Đông Nam Bộ.

Suốt 12 năm tham gia kháng chiến chống đế quốc Mỹ xâm lược ở miền Nam, Trung tá - Thầy thuốc Nhân dân Trần Tấn Tài đều hoàn thành nhiệm vụ, không ngại gian khổ và ác liệt bom đạn của kẻ thù, dù ở căn cứ hay chiến trường của các chiến dịch. Ông được trao tặng nhiều Huy chương trong giai đoạn kháng chiến chống đế quốc Mỹ cứu nước.

Sau giải phóng, ông lại lên đường cùng lực lượng Quân khu 7 chiến đấu bảo vệ biên giới Tây Nam, giải phóng Campuchia khỏi họa diệt chủng. Khi đang ở chiến trường Campuchia, ông được tỉnh Long An làm đơn xin Bộ Quốc phòng cho chuyển ngạch. Đến năm 1983, ông trở về làm Phó Giám đốc, rồi Giám đốc Sở Y tế Long An vào năm 1987 liên tục đến năm 1999 thì nghỉ hưu.

Điều khiến ông đặc biệt hạnh phúc là chứng kiến ngày đất nước hòa bình, thống nhất, được góp phần cùng chính quyền địa phương chung tay xây dựng đất nước, đặc biệt là ngành Y tế ngày càng lớn mạnh.

Có thể bạn quan tâm

Sạt lở bờ sông Thao diễn biến phức tạp

Sạt lở bờ sông Thao diễn biến phức tạp

Theo ghi nhận của phóng viên ngày 22/10, trên tuyến đê hữu sông Thao, thuộc địa phận khu 9 đến khu 11 xã Tam Nông (Phú Thọ), tình trạng sạt lở, sụt trượt mái bờ sông đang diễn biến ngày càng phức tạp, đe dọa an toàn tuyến đê, đất sản xuất và khu dân cư ven sông.

Nối dài những căn nhà mơ ước cho người dân vùng biên Quảng Trực, Lâm Đồng

Nối dài những căn nhà mơ ước cho người dân vùng biên Quảng Trực, Lâm Đồng

Dù tỉnh Lâm Đồng đã hoàn thành chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát theo yêu cầu của Thủ tướng Chính phủ, nhưng việc hiện thực hóa những căn nhà mơ ước của người dân xã biên giới Quảng Trực vẫn được “nối dài”. Thông qua chương trình hỗ trợ xóa nhà tạm do Công an tỉnh Lâm Đồng triển khai, nhiều hộ dân đã có nơi ở ổn định, thêm động lực vươn lên phát triển kinh tế, góp phần giữ vững an ninh, trật tự nơi biên cương của Tổ quốc.

Lễ dâng y Kathina 2025 của đồng bào Khmer Nam Bộ

Lễ dâng y Kathina 2025 của đồng bào Khmer Nam Bộ

Hàng năm, theo truyền thống Phật giáo Nam tông Khmer, sau mỗi mùa an cư kiết hạ, các chùa Khmer tại các tỉnh, thành phố Nam Bộ lại tổ chức lễ dâng y Kathina. Đây là dịp để Phật tử dâng y cà sa lên chư Tăng đã hoàn mãn ba tháng nhập hạ. Đặc biệt, nghi lễ này chỉ diễn ra trong vòng một tháng kể từ ngày mãn hạ, mỗi chùa chỉ tổ chức thọ y một lần duy nhất theo giới luật.

Mô hình nuôi hươu ở bản Na Hai góp phần làm thay đổi diện mạo vùng cao Điện Biên

Mô hình nuôi hươu ở bản Na Hai góp phần làm thay đổi diện mạo vùng cao Điện Biên

Với vai trò là Bí thư Chi bộ, ông Nguyễn Đình Kiên ở xã Sam Mứn (tỉnh Điện Biên) không chỉ sâu sát địa bàn, thường xuyên tuyên truyền người dân chấp hành tốt các chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, mà còn tiên phong trong việc thay đổi tư duy sản xuất, áp dụng khoa học kỹ thuật vào phát triển kinh tế.

Thanh niên Quân đội với văn hóa giao thông

Thanh niên Quân đội với văn hóa giao thông

Ngày 21/10, tại Sư đoàn 320, Quân đoàn 34 (xã Biển Hồ, tỉnh Gia Lai), Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân Việt Nam chỉ đạo Ban Thanh niên Quân đội phối hợp với Cục Chính trị Quân đoàn 34, Cục Chính trị Binh chủng Thông tin liên lạc, Phòng Chính trị Binh đoàn 15, Công an tỉnh Gia Lai và Tỉnh đoàn Gia Lai tổ chức Ngày hội “Thanh niên Quân đội với văn hóa giao thông” năm 2025.

Phú Thọ: Khẩn trương xử lý tình trạng đá rơi trên đèo Thung Khe

Phú Thọ: Khẩn trương xử lý tình trạng đá rơi trên đèo Thung Khe

Đèo Thung Khe trên tuyến Quốc lộ 6, đoạn qua địa bàn xã Mai Châu, tỉnh Phú Thọ, từ lâu được xem là cung đường hiểm trở với địa hình đặc biệt nguy hiểm: một bên là vách núi đá dựng đứng với nhiều khối đá lớn, nhỏ nằm chênh vênh, tiềm ẩn nguy cơ sạt lở bất cứ lúc nào; một bên là vực sâu, tầm nhìn hạn chế nhất là vào thời điểm sương mù dày đặc.

Bộ đội Biên phòng Gia Lai huy động lực lượng ứng phó với bão số 12

Bộ đội Biên phòng Gia Lai huy động lực lượng ứng phó với bão số 12

Ban Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh Gia Lai cho biết, đơn vị đã chỉ đạo các Đồn Biên phòng phối hợp với chính quyền địa phương thông báo cho tàu thuyền hoạt động trên các vùng biển biết vị trí, hướng di chuyển của bão số 12; tổ chức rà soát, kiểm đếm tàu thuyền hoạt động trên các vùng biển để chủ động tránh trú.

Các xã biên giới tỉnh Tuyên Quang tái thiết mạnh mẽ sau thiên tai

Các xã biên giới tỉnh Tuyên Quang tái thiết mạnh mẽ sau thiên tai

Sau đợt mưa lớn do hoàn lưu bão số 10 và bão số 11 đầu tháng 10/2025, hai xã biên giới Thanh Thủy và Lao Chải (Tuyên Quang) là những địa phương chịu ảnh hưởng nặng nề. Đến thời điểm này, nhờ sự chỉ đạo quyết liệt của chính quyền cùng tinh thần đoàn kết, tự lực của người dân, diện mạo vùng biên đang dần hồi sinh, đời sống sinh hoạt và sản xuất trở lại ổn định.

Hết lòng vì sự nghiệp giáo dục nơi biên giới Tây Ninh

Hết lòng vì sự nghiệp giáo dục nơi biên giới Tây Ninh

Trên dải đất biên giới đầy nắng gió của xã Tân Hòa (tỉnh Tây Ninh), nơi những thầy cô đang ngày ngày miệt mài gieo từng con chữ, thắp sáng ước mơ cho con em vùng biên. Với họ, việc dạy học không chỉ là trách nhiệm nghề nghiệp mà còn là hành trình gieo niềm tin rằng tri thức sẽ mở ra con đường đổi thay cho vùng biên hôm nay và mai sau.

Kết nối, tạo việc làm cho đồng bào dân tộc thiểu số tỉnh Quảng Ngãi

Kết nối, tạo việc làm cho đồng bào dân tộc thiểu số tỉnh Quảng Ngãi

Tỉnh Quảng Ngãi có hơn 2,1 triệu dân, trong đó 25% dân số là người dân tộc thiểu số. Địa phương luôn xác định công tác kết nối, hỗ trợ tạo việc làm cho lao động là đồng bào dân tộc thiểu số góp phần quan trọng vào chuyển dịch cơ cấu kinh tế, nâng cao thu nhập cho người dân và thúc đẩy giảm nghèo bền vững.

Tiềm năng nghề nuôi dê thịt, dê sữa ở những vùng đất khó

Tiềm năng nghề nuôi dê thịt, dê sữa ở những vùng đất khó

Cụ thể hóa mục tiêu tổ chức lại sản xuất thích ứng biến đổi khí hậu, giảm nhẹ thiên tai, hiện nay, nông dân những địa bàn khó khăn (tỉnh Đồng Tháp) như: vùng ven biển Gò Công, vùng kiểm soát lũ đầu nguồn sông Tiền, vùng Đồng Tháp Mười, các xã cù lao nhiễm mặn hạ lưu sông Tiền… đang phát triển nghề nuôi dê thịt, dê sữa nhằm tăng thu nhập cho kinh tế gia đình, ổn định cuộc sống và an cư lạc nghiệp.

Tăng cường dạy Tiếng Việt, giúp học sinh vùng dân tộc thiểu số tự tin giao tiếp

Tăng cường dạy Tiếng Việt, giúp học sinh vùng dân tộc thiểu số tự tin giao tiếp

Lâm Đồng là một trong những địa phương có đông đồng bào dân tộc thiểu số với hơn 683.000 người, chiếm 17,6% dân số. Với mong muốn giúp các em nhỏ vùng cao tự tin hơn khi đến trường, tạo tiền đề cho việc học tập, lĩnh hội kiến thức, những năm qua, ngành Giáo dục Lâm Đồng đã triển khai đồng bộ nhiều giải pháp trong Đề án “Tăng cường Tiếng Việt cho học sinh tiểu học vùng dân tộc thiểu số”, mang lại những chuyển biến tích cực, góp phần thu hẹp khoảng cách giáo dục giữa các vùng miền.

Thấp thỏm khi sạt lở bủa vây khu tái định cư Đưng K’Nớ

Thấp thỏm khi sạt lở bủa vây khu tái định cư Đưng K’Nớ

Khu tái định cư thôn K’Nớ 5 nằm sát bên tuyến đường Đông Trường Sơn hiện có 73 hộ dân sinh sống ổn định khoảng 3-4 năm qua. Theo người dân, tình trạng sạt lở chỉ xuất hiện từ mùa mưa năm nay và mỗi ngày càng thêm trầm trọng hơn.

Ô nhiễm rác thải đe dọa hình ảnh du lịch sinh thái Biển Hồ

Ô nhiễm rác thải đe dọa hình ảnh du lịch sinh thái Biển Hồ

Biển Hồ được ví như “đôi mắt Pleiku”, khu vực này cũng được định hướng trở thành điểm du lịch sinh thái trọng điểm của tỉnh Gia Lai. Tuy nhiên, thời gian gần đây, Biển Hồ đang đối mặt với tình trạng rác thải sinh hoạt chất đống bừa bãi tại làng Nhing, gây ô nhiễm nghiêm trọng và làm xấu hình ảnh quần thể du lịch xanh tỉnh Gia Lai đang nỗ lực xây dựng.

Gia Lai yêu cầu chấn chỉnh toàn diện hoạt động y tế

Gia Lai yêu cầu chấn chỉnh toàn diện hoạt động y tế

Thời gian qua, việc xảy ra một số vụ việc vi phạm quy định về chuyên môn trong hoạt động khám, chữa bệnh tại các cơ sở y tế công lập và ngoài công lập đã gây ảnh hưởng đến chất lượng khám, chữa bệnh, uy tín của ngành Y tế và niềm tin của nhân dân. Gần đây nhất là vụ việc tại Bệnh viện Đa khoa vùng Tây Nguyên đã để xảy ra sai phạm trong quy trình chuyên môn, gây dư luận xã hội không tốt.

'Đòn bẩy' thúc đẩy kinh tế nông thôn

'Đòn bẩy' thúc đẩy kinh tế nông thôn

Chương trình Mỗi xã một sản phẩm (OCOP) đã “đánh thức” các sản phẩm đặc trưng của mỗi địa phương tại tỉnh Ninh Bình. Không chỉ nâng cao giá trị sản phẩm nông nghiệp, OCOP tạo cơ hội tiếp cận thị trường, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế nông thôn toàn diện, bền vững…