"Tính kế" để giúp 6 tỉnh nghèo nhất Tây Bắc giảm nghèo nhanh, bền vững

Phó Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc phát biểu tại hội nghị. Ảnh: An Đăng - TTXVN

Phát biểu tại hội nghị, Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cho rằng Tây Bắc chính là thách thức lớn nhất trong xóa đói giảm nghèo ở Việt Nam. Tây Bắc vẫn còn là vùng có tỷ lệ hộ nghèo cao nhất cả nước. 6 tỉnh Hà Giang, Cao Bằng, Yên Bái, Sơn La, Điện Biên, Lai Châu là lõi nghèo của Việt Nam. Tỷ lệ hộ nghèo đều cao, từ 20-30%. Nếu xét theo tiêu chí mới về chuẩn nghèo đa chiều theo Quyết định 59/2015/QĐ-TTg áp dụng cho giai đoạn 2016-2020 bao gồm nghèo về y tế, giáo dục, nhà ở, nước sạch, vệ sinh thông tin thì tỷ lệ hộ nghèo còn cao hơn nhiều. 

Phó Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc nhấn mạnh  lãnh đạo một đất nước, một xã hội mà để tỷ lệ nghèo cao, trách nhiệm thuộc về chúng ta, không thể đổ cho người dân mà chính là trách nhiệm của Đảng, Nhà nước, của các cấp, các ngành trong việc chỉ đạo, quản lý, thúc đẩy các giải pháp thiết thực để xóa đói, giảm nghèo. Vì vậy, theo Phó Thủ tướng cần nhìn nhận vào những tồn tại. Đó là nhận thức, giải pháp điều kiện xóa đói giảm nghèo trong một số lĩnh vực, ngành, địa phương còn hạn chế, vẫn theo cách làm truyền thống, chưa có biện pháp khoa học, chưa đưa tiến bộ khoa học, kinh nghiệm quốc tế vào để tiến hành công cuộc xóa đói giảm nghèo. Phải chống được bệnh hình thức, thành tích trong xóa đói giảm nghèo. 

Phó Thủ tướng nêu rõ phải đẩy mạnh hơn nữa phát triển kinh tế - xã hội vùng Tây Bắc một cách bền vững trên cơ sở phát triển khai thác tiềm năng, lợi thế của vùng như một cách toàn diện như: nông nghiệp, lâm nghiệp, công nghiệp chế biến, du lịch, dịch vụ và kinh tế biên mậu; ứng dụng công nghệ vào sản xuất, đào tạo lao động, nhất là đào tạo nghề, xuất khẩu lao động. Cải thiện môi trường đầu tư kinh doanh của cả vùng và mỗi địa phương, tháo gỡ khó khăn, tạo điều kiện cho doanh nghiệp phát triển, thu hút nguồn lực trong nước và quốc tế đầu tư vào Tây Bắc. Thực hiện liên kết sản xuất, liên kết ngang, liên kết dọc, liên kết giữa 4 nhà tạo điều kiện thúc đẩy sản xuất hàng hóa lớn trong vùng. 

Nhấn mạnh cần coi công tác giảm nghèo là nhiệm vụ trọng tâm của cả hệ thống chính trị, nhất là đối với các địa phương trong vùng Tây Bắc, Phó Thủ tướng yêu cầu nhân rộng các mô hình giảm nghèo hiệu quả; làm tốt công tác tuyên truyền, vận động, hỗ trợ để người dân chủ động vươn lên thoát nghèo, xây dựng chương trình phát triển bền vững vùng Tây Bắc.

Giám đốc Quốc gia Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam, bà Victoria Kwa Kwa phát biểu tại hội nghị. Ảnh: An Đăng- TTXVN

Giám đốc Quốc gia Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam Victoria Kwa Kwa đánh giá Việt Nam đã đạt được kết quả ấn tượng trong giảm nghèo. Việt Nam đã đạt nhiều tiến bộ ở các chỉ số phi thu nhập trong giảm nghèo như tăng cường tỷ lệ bao phủ y tế, dinh dưỡng, giáo dục… và đang đi đúng hướng nhưng những tiến bộ chưa đạt yêu cầu, đòi hỏi nhiều nỗ lực hơn nữa trong giảm nghèo. 

Theo bà Vitoria Kwa Kwa, tỷ lệ nghèo ở vùng Tây Bắc đã giảm từ 34,41% năm vào thời điểm cuối năm 2010 còn 18,3% vào năm 2014 nhưng khoảng cách giữa các tỉnh chưa được thu hẹp và nghèo đói còn tập trung ở khu vực này. 
 

Thứ trưởng Bộ Lao động, Thương binh và Xã hội Huỳnh Văn Tý phát biểu tại hội nghị. Ảnh: An Đăng - TTXVN

Thứ trưởng Bộ Lao động – Thương binh và Xã hội Huỳnh Văn Tý cũng nhận định kết quả giảm nghèo chưa mang tính bền vững, tốc độ giảm nghèo giữa các vùng, miền không đồng đều, thiếu tính bền vững, nguy cơ tái nghèo còn cao. Việc tổ chức thực hiện Nghị quyết 30a của Chính phủ ở các huyện nghèo còn lúng túng, chậm tiến hành giao đất, giao rừng cho nhân dân, việc triển các chính sách hỗ trợ hộ nghèo gặp khó khăn. Chính sách hỗ trợ đất sản xuất đã được triển khai từ giai đoạn 2006-2010 nhưng kết quả thực hiện rất hạn chế, do quỹ đất không còn; nhiều tỉnh gặp khó khăn trong việc tạo quỹ đất. Một số địa phương còn thụ động trong thực hiện các chính sách hỗ trợ giảm nghèo trên địa bàn, phụ thuộc chủ yếu vào nguồn hỗ trợ từ ngân sách Trung ương. Công tác lồng ghép nguồn lực đầu tư từ các chương trình, dự án và các chính sách hỗ trợ giảm nghèo, phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn còn gặp nhiều khó khăn và chưa đạt hiệu quả cao. 
 

Quang cảnh hội nghị. Ảnh: An Đăng – TTXVN

Theo báo cáo của Ban chỉ đạo Tây Bắc, bằng nhiều nguồn lực và các chương trình mục tiêu quốc gia, cơ sở vật chất và hạ tầng từ tỉnh đến cơ sở, vùng Tây Bắc nói chung và 6 tỉnh Hà Giang, Cao Bằng, Yên Bái, Sơn La, Điện Biên, Lai Châu nói riêng đã có bước phát triển mới. Điện, đường, trường, trạm, chợ, nước sạch nông thôn đã được đầu tư, xây dựng khá đồng bộ, tạo một diện mạo mới cho nông thôn vùng cao. Đời sống vật chất, tinh thần của người dân có bước cải thiện đáng kể, đồng bào đã biết sản xuất hàng hóa, nhiều hộ thoát nghèo, vươn lên làm giàu. Tỷ lệ hộ nghèo toàn vùng giảm từ 34,41% vào cuối năm 2010 xuống còn 18,26% cuối năm 2014; bình quân giảm 3,91%/năm. Tỷ lệ hộ nghèo của các huyện nghèo theo Nghị quyết số 30a/2008/NQ-CP của Chính phủ trong vùng Tây Bắc đã giảm xuống còn 31,94% vào cuối năm 2014, bình quân giảm trên 6%/năm, vượt so với mục tiêu giảm bình quân 4%/năm theo Nghị quyết. Tỷ lệ hộ nghèo của các xã được hỗ trợ đầu tư theo Chương trình 135 cũng giảm 3-5%/năm, trong đó 21 xã đã cơ bản hoàn thành các mục tiêu theo Chương trình 135. 

Xác định được vai trò trọng yếu của khu vực Tây Bắc trong ổn định chính trị, phát triển kinh tế – xã hội của đất nước, trong những năm qua, ngành ngân hàng đã triển khai các giải pháp để hướng dòng vốn tín dụng tập trung vào các ngành, lĩnh vực ưu tiên. Ngân hàng Nhà nước luôn quan tâm, tạo điều kiện, hỗ trợ để Ngân hàng chính sách xã hội thực hiện tốt các chương trình tín dụng ưu đãi. Bên cạnh đó, tích cực đàm phán, ký kết với Ngân hàng Thế giới, Ngân hàng Phát triển châu Á đầu tư các chương trình, dự án hỗ trợ cho các tỉnh khu vực Tây Bắc, đặc biệt là 6 tỉnh có tỷ lệ hộ nghèo cao. Trong giai đoạn 2009-2015, đã có nhiều dự án, chương trình tập trung hỗ trợ phát triển kinh tế-xã hội khu vực Tây Bắc, với số vốn đạt trên 648 triệu USD. 

Theo Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Văn Bình, tổng dư nợ cho vay tại vùng Tây Bắc ước tính đến cuối tháng 12/2015 đạt 175.047 tỷ đồng (tăng 17,85% so với cùng kỳ năm trước), chiếm tỷ trọng 3,9% so với tổng dư nợ tín dụng đối với nền kinh tế. Tại 6 tỉnh có tỷ lệ hộ nghèo cao, dư nợ đạt 67.959 tỷ đồng, chiếm tỷ trọng 38,8% trên tổng dư nợ tín dụng khu vực Tây Bắc. Đối với hoạt động tín dụng chính sách tại Ngân hàng Chính sách xã hội, ước tính đến cuối 2015, tổng dư nợ các chương trình tín dụng chính sách vùng Tây Bắc đạt 30.000 tỷ đồng, chiếm khoảng 21% tổng dư nợ toàn quốc. Giai đoạn 2009-2015 đã có trên 2,6 triệu lượt hộ nghèo và các đối tượng chính sách khác được vay vốn để đầu tư phát triển sản xuất, kinh doanh, phục vụ đời sống, góp phần giúp trên 360 ngàn hộ thoát nghèo, trên 122 ngàn lao động có việc làm, xây dựng trên 663 ngàn công trình nước sạch và vệ sinh môi trường ở nông thôn, gần 152 ngàn căn nhà cho hộ nghèo và các đối tượng chính sách./.