45 năm chiến thắng "Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không": Chiến thắng của ý chí và trí tuệ Việt Nam

45 năm chiến thắng "Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không": Chiến thắng của ý chí và trí tuệ Việt Nam
Nắm rõ kẻ thù để chủ động đối phó 

Cuối năm 1972, Việt Nam và Mỹ đáng lẽ đã đi tới một hiệp định chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình ở Việt Nam, nhưng Washington lại quyết định dùng sức mạnh của "át chủ bài" cuối cùng là máy bay ném bom chiến lược B52, để âm mưu “đưa Việt Nam về thời kỳ đồ đá”, sử dụng sức mạnh quân sự để buộc ta phải chấp nhận những điều kiện áp đặt của họ trên bàn đàm phán. 
 
Tự vệ Thủ đô nổ súng quyết liệt đánh trả máy bay B-52 của Mỹ đêm 19, rạng sáng 20/12/1972. Ảnh: Minh Lộc - TTXVN.
Tự vệ Thủ đô nổ súng quyết liệt đánh trả máy bay B-52 của Mỹ đêm 19, rạng sáng 20/12/1972. Ảnh: Minh Lộc - TTXVN.

Ngày 14/12/1972, Tổng thống Mỹ đã ra lệnh cho Hội đồng Tham mưu trưởng liên quân lập kế hoạch sử dụng máy bay B52 đánh phá Hà Nội mang tên "Chiến dịch Linebacker II". Trong 12 ngày đêm kể từ ngày 18/12, Mỹ đã huy động 663 lượt máy bay B52, 3.920 lượt máy bay chiến thuật tấn công Hà Nội và các tỉnh miền Bắc của Việt Nam. 

Trước tình hình đó, quân đội Việt Nam đã triển khai, bố trí lực lượng đối phó với quân địch, đồng thời lên kế hoạch sơ tán người dân đến khu vực an toàn. Sau 4 ngày khẩn trương thực hiện, Hà Nội đã chuyển ra khỏi nội thành 26 vạn người. 

Thiếu tướng Nguyễn Văn Ninh, nguyên Phó Cục trưởng Cục Tác chiến, năm nay đã 93 tuổi, là một trong những sỹ quan chỉ huy đầu tiên trực tiếp tham gia trận đánh khẳng định, một trong những nhân tố dẫn đến thắng lợi trong trận Điện Biên Phủ trên không là phải hiểu, nắm rõ được âm mưu của kẻ thù. Thiếu tướng Nguyễn Văn Ninh nhớ lại: Trước khi tấn công miền Bắc, tình báo của ta đã nắm được kế hoạch cụ thể của quân đội Hoa Kỳ. Ngay từ sáng sớm ngày 18/12, ông cùng kíp trực ban chiến đấu đã có mặt tại sở chỉ huy để tiếp nhận mọi thông tin của lực lượng tình báo gửi về. Sau khi nắm rõ ngày giờ tấn công cùng số lượng máy bay mà Hoa Kỳ sẽ huy động, Thiếu tá Nguyễn Văn Minh (cấp bậc lúc bấy giờ) lập tức báo cáo với Tổng Tham mưu trưởng Quân đội Nhân dân Việt Nam Văn Tiến Dũng và Đại tướng Võ Nguyên Giáp. Ngay sau đó, Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã ra lệnh cho lực lượng Phòng không - Không quân triển khai kế hoạch, sẵn sàng chiến đấu và báo động toàn bộ Hà Nội, Hải Phòng; đồng chí Văn Tiến Dũng trực tiếp sang đơn vị chỉ huy tác chiến. 

"Chỉ vài giờ sau đó, từng đàn máy bay B52 đã rền vang trên bầu trời Hà Nội. Từng loạt bom rung chuyển thành phố. Trong những giờ phút cam go và quyết định ấy, từ hầm sở chỉ huy tác chiến, liên tiếp các mệnh lệnh chiến đấu chính xác, kịp thời được phát ra cho các đơn vị tên lửa, phòng không quyết đánh trúng đích...", Thiếu tướng Nguyễn Văn Ninh kể lại. 
 
Máy bay của ta xuất kích tiêu diệt địch. Ảnh: Tư liệu TTXVN
Máy bay của ta xuất kích tiêu diệt địch. Ảnh: Tư liệu TTXVN

Sau nhiều giờ chiến đấu căng thẳng, từng đơn vị Không quân liên tục báo tin chiến thắng, cùng lúc đó đài quan sát trên đỉnh cột cờ đã nhìn thấy những đám cháy lớn trên bầu trời phía Bắc. Trời sáng, trực ban sở chỉ huy bấm công tắc báo cáo lãnh đạo: Trận đánh B 52 đêm 18 rạng ngày 19/12 kết thúc, quân đội ta đã bắn rơi 3 máy bay B52 của Mỹ, 5 máy bay phản lực chiến đấu, bắt sống 7 giặc lái. 

Thiếu tướng Nguyễn Văn Ninh cho biết: Đây là cuộc chiến mà Hoa Kỳ đã tập trung lực lượng mạnh nhất từ trước tới nay trong chiến tranh nhằm gây sức ép đối với Việt Nam, gồm tàu sân bay hiện đại, sử dụng công nghệ cao lần đầu tiên được áp dụng trong quân sự. Tuy nhiên, đêm 18/12/1972, đêm mở màn chiến dịch “Điện Biên Phủ trên không” đã trở thành đêm chiến thắng của quân và dân ta. Chiến công này mang dấu ấn thời đại sâu sắc, thể hiện sức mạnh của chiến tranh nhân dân Việt Nam, để lại những bài học, kinh nghiệm vô giá về phát huy trí tuệ, tài thao lược, sự huy động sức mạnh tổng hợp để giành thắng lợi trước cuộc tấn công bằng quy mô lớn của kẻ thù. 

Cẩm nang quý đem lại chiến thắng 

Trong 12 ngày đêm, Mỹ đã thả hơn 36.000 tấn bom, vượt quá khối lượng bom đã ném xuống miền Bắc Việt Nam trong toàn bộ thời kì từ năm 1969 đến 1971. Cuộc tập kích chiến lược quy mô lớn bằng máy bay B52 của Mỹ vào Hà Nội, Hải Phòng kéo dài 12 ngày đêm đã bị thất bại hoàn toàn. Trong chiến dịch “Điện Biên Phủ trên không” tháng 12/1972, Quân chủng Phòng không - Không quân có một “bảo bối” rất quan trọng, hỗ trợ tác chiến góp phần tạo nên chiến thắng, đó là cuốn “Cách đánh B52 của Bộ đội tên lửa” hay còn gọi là “Cẩm nang bìa đỏ”. 

Đại tá Nguyễn Xuân Minh, Sư đoàn 361, Quân chủng Phòng không - Không quân, người trực tiếp tham gia viết cuốn "Cẩm nang bìa đỏ" cho biết, B52 là một loại máy bay ném bom rất hiện đại lúc bấy giờ. Trước khi quân đội Hoa Kỳ thực hiện kế hoạch tấn công miền Bắc bằng máy bay B 52, quân đội Việt Nam đã nghiên cứu cách bắn hạ hiệu quả nhất từ những trận chiến trước đó có sự xuất hiện của B52. 

Là một sỹ quan từng qua đào tạo quân sự tại Liên Xô (cũ), Đại tá Nguyễn Xuân Minh rất am hiểu về B52, nên được giao nhiệm vụ cùng các chuyên gia khác nghiên cứu cách đánh loại máy bay được mệnh danh là "Pháo đài bay" này. Đầu năm 1972, Đại tá Nguyễn Xuân Minh cùng những sĩ quan có trình độ chiến thuật giỏi, dày dạn trong chiến đấu như: Nguyễn Sinh Huy, Tô Ngội, La Văn Sàng, Vũ Lai Trường, Nguyễn Xuân Minh, Quách Hải Lượng, Trần Xanh, Hoàng Bảo… được yêu cầu phải gấp rút hoàn chỉnh tài liệu về cách đánh B52 cho bộ đội tên lửa. Tháng 11/1972, cẩm nang Cách đánh B52 của Bộ đội tên lửa đã được hoàn chỉnh và chính thức được phổ biến đến tất cả các tiểu đoàn tên lửa. 

Theo Đại tá Nguyễn Xuân Minh, tập thể tác giả đã chỉ rõ để bắn trúng B52 quan trọng nhất là tìm trong dải nhiễu tín hiệu của B52. Đó là các đám nhiễu tín hiệu mịn trôi dần theo tốc độ di chuyển của B52. Tuy các đám nhiễu này kích thước to nhưng không hiển thị rõ rệt để có thể xác định mục tiêu và điều khiển tên lửa chính xác, và cẩm nang đã đề ra biện pháp bắn theo xác suất. Nghĩa là bắn một loạt quả đạn tên lửa vào đám nhiễu theo cự ly giãn cách nhất định sẽ có xác suất tiêu diệt mục tiêu khá cao. Phương án bắn xác suất này được cẩm nang gọi là “phương án P”. Khi mục tiêu B52 đi thẳng vào, đài phát cường độ nhiễu sẽ tăng lên, mục tiêu hiển thị khá rõ nét. Đây là thời cơ có thể điều khiển tên lửa chính xác, chỉ cần bắn 1 đến 2 quả tên lửa, B52 sẽ phải rơi tại chỗ. 

Nhờ nắm bắt được kế hoạch tấn công của địch cũng như vận dụng tài tình phương án tác chiến, trong 12 ngày đêm, cuộc tập kích chiến lược ồ ạt và tàn bạo bằng B52 của Mỹ đã thất bại hoàn toàn. Quân và dân ta đã bắn rơi 81 máy bay các loại, trong đó có 34 máy bay B52, 5 máy bay F111 và 42 máy bay chiến thuật khác, bắt 43 phi công Mỹ (có 33 phi công B-52). 

Thiếu nữ làng hoa Ngọc Hà tưới hoa đón mùa xuân chiến thắng bên xác máy bay B-52 của Mỹ (12/1972). Ảnh: Văn Bảo - TTXVN
Thiếu nữ làng hoa Ngọc Hà tưới hoa đón mùa xuân chiến thắng bên xác máy bay B-52 của Mỹ (12/1972). Ảnh: Văn Bảo - TTXVN

Sau 45 năm, chiến thắng trong chiến dịch “Điện Biên Phủ trên không” trên bầu trời miền Bắc vẫn còn nguyên giá trị lịch sử; mở ra thời cơ lớn cho quân và dân ta giành thắng lợi quyết định, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước vào mùa Xuân 1975. Quân và dân miền Bắc nói chung, người dân Thủ đô Hà Nội nói riêng đã chứng tỏ với những người yêu chuộng hòa bình và công lý trên toàn thế giới rằng, sức mạnh của bom đạn không thể hủy diệt được tinh thần yêu nước, ý chí kiên cường và quyết tâm chiến đấu, chiến thắng của nhân dân và lực lượng vũ trang Thủ đô Hà Nội.

Đỗ Bình

Có thể bạn quan tâm

Xây dựng 650 căn nhà cho các hộ dân Đắk Lắk bị thiệt hại do thiên tai

Xây dựng 650 căn nhà cho các hộ dân Đắk Lắk bị thiệt hại do thiên tai

UBND tỉnh Đắk Lắk đã quyết định hỗ trợ xây mới và sửa chữa khẩn cấp 650 nhà dân bị sập, đổ, trôi hoặc hư hỏng do bão số 13 (Kalmaegi) và đợt mưa lớn từ ngày 15 - 20/11/2025. Tổng kinh phí dự kiến hơn 110 tỷ đồng (khoảng 170 triệu đồng/nhà), được huy động từ nguồn vận động của Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh và Công an tỉnh Đắk Lắk.

Thay đổi tư duy làm nông nghiệp của đồng bào vùng cao

Thay đổi tư duy làm nông nghiệp của đồng bào vùng cao

Tỉnh Quảng Ngãi có khoảng 25% dân số là người đồng bào dân tộc thiểu số. Những năm gần đây, nhờ triển khai linh hoạt các Chương trình Mục tiêu Quốc gia, chính quyền địa phương đã đưa ra nhiều giải pháp đồng bộ. Người dân được hỗ trợ đa chiều về nhà ở, cây con giống, vốn vay ưu đãi, tạo thêm điều kiện để vươn lên, cuộc sống vật chất lẫn tinh thần không ngừng phát triển, khởi sắc.

Lực lượng quân y Binh đoàn 15 thăm, khám sức khỏe cho các đối tượng chính sách, người có hoàn cảnh khó khăn và nhân dân bị ảnh hưởng bởi thiên tai, lũ lụt tại phường Quy Nhơn Đông (tỉnh Gia Lai). Ảnh: Quang Thái/TTXVN

Chăm sóc sức khỏe và hỗ trợ an sinh cho người dân vùng lũ Gia Lai

Trong ngày 11-12/12, Binh đoàn 15 (Bộ Quốc phòng) tổ chức chương trình khám bệnh, tư vấn sức khỏe, cấp thuốc miễn phí và trao quà an sinh cho các đối tượng chính sách, người có hoàn cảnh khó khăn và nhân dân bị ảnh hưởng bởi thiên tai, lũ lụt tại phường Quy Nhơn Đông, tỉnh Gia Lai.

'Lợi kép' từ chủ trương giao, khoán bảo vệ rừng

'Lợi kép' từ chủ trương giao, khoán bảo vệ rừng

Giao rừng gắn với giao đất cho hộ gia đình, cộng đồng dân cư là chủ trương lớn của Đảng, Nhà nước nhằm mục đích đảm bảo toàn bộ diện tích rừng tự nhiên đều có chủ rừng cụ thể. Tại Quảng Ngãi, tính đến thời điểm hiện tại, tỉnh đã thực hiện giao, khoán bảo vệ rừng cho khoảng hơn 5.600 hộ gia đình và 500 cộng đồng dân cư với tổng diện tích lên tới hơn 204.000 ha. Chính sách này đã và đang đem lại nhiều lợi ích thiết thực.

Đắk Lắk triển khai 'Chiến dịch Quang Trung' với tinh thần tổng lực, thần tốc

Đắk Lắk triển khai 'Chiến dịch Quang Trung' với tinh thần tổng lực, thần tốc

Triển khai “Chiến dịch Quang Trung” thần tốc xây dựng mới, sửa chữa nhà ở cho các hộ gia đình có nhà bị sập, đổ, trôi do bão số 13 và đợt mưa lũ lịch sử trong tháng 11 vừa qua, các cơ quan, đơn vị, địa phương trong tỉnh Đắk Lắk cùng sự hỗ trợ của các lực lượng quân đội, công an… đang huy động tối đa nhân lực, vật lực, đẩy nhanh tiến độ thi công, đảm bảo chất lượng theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.

Cao Bằng yêu cầu chi tiết hóa thông báo xả lũ, đẩy mạnh trồng rừng đầu nguồn

Cao Bằng yêu cầu chi tiết hóa thông báo xả lũ, đẩy mạnh trồng rừng đầu nguồn

Ngày 11/12, Kỳ họp thứ 38 HĐND tỉnh Cao Bằng khóa XVII, nhiệm kỳ 2021-2026 tiếp tục phiên chất vấn, trả lời chất vấn và bế mạc kỳ họp. Vấn đề về xả lũ của các thủy điện trong mùa mưa lũ, giải ngân vốn đầu tư cho các dự án, trồng rừng, hỗ trợ người dân bị ảnh hưởng bởi dịch tả châu Phi được nhiều đại biểu quan tâm.

Thực hiện Nghị quyết 72-NQ/TW: Niềm vui ở vùng biên viễn

Thực hiện Nghị quyết 72-NQ/TW: Niềm vui ở vùng biên viễn

Nghị quyết 72-NQ/TW của Bộ Chính trị về một số giải pháp đột phá, tăng cường bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân đang được tỉnh Đồng Nai tích cực triển khai. Tại xã biên giới Hưng Phước, niềm vui, sự phấn khởi hiện rõ trên gương mặt của bà con dân tộc thiểu số khi các đoàn y tế tìm đến từng ấp để thăm khám sức khỏe.

Chăm lo phát triển vùng đồng bào dân tộc Khmer ở biên giới

Chăm lo phát triển vùng đồng bào dân tộc Khmer ở biên giới

Xã Tân Hòa, tỉnh Tây Ninh là địa bàn biên giới có đông đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống, trong đó người Khmer chiếm tỷ lệ lớn với gần 200 hộ, tập trung chủ yếu tại ấp Con Trăn. Những năm qua, đời sống của đồng bào từng bước được cải thiện nhờ sự quan tâm của Đảng, Nhà nước cùng sự nỗ lực vươn lên của người dân.

Trao học bổng Vừ A Dính tiếp sức học sinh dân tộc thiểu số đến trường

Trao học bổng Vừ A Dính tiếp sức học sinh dân tộc thiểu số đến trường

Ngày 10/12, tại xã Càng Long, tỉnh Vĩnh Long, Quỹ học bổng Vừ A Dính và Câu lạc bộ “Vì Hoàng Sa - Trường Sa thân yêu” phối hợp với Tỉnh Đoàn, Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Vĩnh Long tổ chức trao học bổng năm học 2025 - 2026 cho học sinh dân tộc thiểu số, vùng biển đảo và con sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp Bộ đội Biên phòng tỉnh.

Xây dựng thương hiệu từ vùng quýt cổ Phú Thọ

Xây dựng thương hiệu từ vùng quýt cổ Phú Thọ

Đang vào chính vụ mùa thu hoạch quýt Nam Sơn, xã Vân Sơn, tỉnh Phú Thọ. Từ vùng trồng quýt cổ, đến việc áp dụng mở rộng diện tích trồng cam canh, đang được chính quyền địa phương triển khai bài bản, khoa học. Qua đó, rà soát các cây đầu dòng chất lượng cao để nhân giống, áp dụng quy trình chăm sóc hữu cơ, sử dụng phân vi sinh nhằm khôi phục độ phì đất và nâng cao sức đề kháng cho cây.

Sinh kế nhỏ mở lối đổi thay vùng biên giới Gia Lai

Sinh kế nhỏ mở lối đổi thay vùng biên giới Gia Lai

Tại các xã biên giới của tỉnh Gia Lai, các chương trình mục tiêu quốc gia về giảm nghèo bền vững và phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số đang mang lại chuyển biến rõ nét. Những hỗ trợ thiết thực như cây giống, vật nuôi, hướng dẫn kỹ thuật và vốn ưu đãi đã tạo điểm tựa để đồng bào cải thiện thu nhập, ổn định đời sống và từng bước vươn lên thoát nghèo.

Tiếp sức đồng bào vùng biên an cư, lạc nghiệp

Tiếp sức đồng bào vùng biên an cư, lạc nghiệp

Với quyết tâm cao và sự đồng lòng của cấp ủy, chính quyền, người dân, xã vùng cao biên giới Phong Thổ của tỉnh Lai Châu hướng đến mục tiêu mọi hộ dân trên địa bàn đều có nhà kiên cố để an cư, lạc nghiệp. Địa phương này đang khẩn trương triển khai xóa nhà tạm, dột nát đợt 2 để góp phần nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho người dân vùng cao.

Đậm đà bản sắc Cơ Tu qua từng món ăn dân dã

Đậm đà bản sắc Cơ Tu qua từng món ăn dân dã

Đơn giản, không cầu kỳ trong cách chế biến, cũng không kén chọn nguyên liệu, ẩm thực của người Cơ Tu hiện diện như hơi thở tự nhiên của núi rừng, mộc mạc mà tinh tế, giản dị nhưng vẫn mang đậm dấu ấn văn hóa của đồng bào mình.

Đắk Lắk khẩn trương khôi phục sản xuất và nhà ở cho người dân

Đắk Lắk khẩn trương khôi phục sản xuất và nhà ở cho người dân

Các địa phương phía Đông tỉnh Đắk Lắk vừa trải qua đợt mưa lũ lịch sử vào giữa tháng 11 với thiệt hại nặng nề về người và tài sản. Đến nay, các dịch vụ, hạ tầng thiết yếu đã được khôi phục, tỉnh Đắk Lắk tiếp tục khắc phục hậu quả thiên tai, đặc biệt sớm khôi phục sản xuất, ổn định đời sống nhân dân.

Tiếp thêm động lực cho học sinh, người dân khó khăn vùng biên giới Tây Nam

Tiếp thêm động lực cho học sinh, người dân khó khăn vùng biên giới Tây Nam

Chiều 9/12, Đồn Biên phòng Phú Mỹ (thuộc Ban Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh An Giang) tổ chức gặp mặt, trao quà và học bổng cho học sinh thuộc chương trình “Nâng bước em tới trường - Con nuôi Đồn Biên phòng” và dự án “Cán bộ, chiến sĩ Quân đội nâng bước em tới trường” trên địa bàn xã Giang Thành (tỉnh An Giang) và huyện Kampong Trach, tỉnh Kampot (Vương quốc Campuchia).

Đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học ở xứ Lạng

Đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học ở xứ Lạng

Chiều 9/12, tại Trường Trung học phổ thông chuyên Chu Văn An (phường Đông Kinh, tỉnh Lạng Sơn) đã diễn ra lễ phát động điểm “Đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học”. Đây là trường đầu tiên tại Lạng Sơn được Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Lạng Sơn chọn triển khai mô hình này trên địa bàn tỉnh.

Xây dựng chính quyền liêm chính vì nhân dân phục vụ

Xây dựng chính quyền liêm chính vì nhân dân phục vụ

Chiều 9/12, Hội đồng nhân dân tỉnh Đắk Lắk, khóa X, nhiệm kỳ 2021 - 2026 tổ chức Kỳ họp chuyên đề lần thứ 4 để xem xét, thông qua một số nội dung quan trọng trong phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh năm 2025 và năm 2026.

Tìm hướng chăn nuôi hiệu quả, ổn định sinh kế

Tìm hướng chăn nuôi hiệu quả, ổn định sinh kế

Từ mô hình nhỏ lẻ của vài hộ dân ở ấp Kiến Bình 2, xã Chợ Mới, tỉnh An Giang, đến nay Tổ hợp tác chăn nuôi bò thương phẩm ấp Kiến Bình 2 do anh Huỳnh Hữu Đức Tinh (sinh năm 1991) khởi xướng đã trở thành điểm sáng trong phát triển kinh tế nông thôn, giúp nhiều hộ dân vươn lên khá, giàu bền vững.