45 năm chiến thắng "Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không": Chiến thắng của ý chí và trí tuệ Việt Nam

45 năm chiến thắng "Hà Nội - Điện Biên Phủ trên không": Chiến thắng của ý chí và trí tuệ Việt Nam
Nắm rõ kẻ thù để chủ động đối phó 

Cuối năm 1972, Việt Nam và Mỹ đáng lẽ đã đi tới một hiệp định chấm dứt chiến tranh, lập lại hòa bình ở Việt Nam, nhưng Washington lại quyết định dùng sức mạnh của "át chủ bài" cuối cùng là máy bay ném bom chiến lược B52, để âm mưu “đưa Việt Nam về thời kỳ đồ đá”, sử dụng sức mạnh quân sự để buộc ta phải chấp nhận những điều kiện áp đặt của họ trên bàn đàm phán. 
 
Tự vệ Thủ đô nổ súng quyết liệt đánh trả máy bay B-52 của Mỹ đêm 19, rạng sáng 20/12/1972. Ảnh: Minh Lộc - TTXVN.
Tự vệ Thủ đô nổ súng quyết liệt đánh trả máy bay B-52 của Mỹ đêm 19, rạng sáng 20/12/1972. Ảnh: Minh Lộc - TTXVN.

Ngày 14/12/1972, Tổng thống Mỹ đã ra lệnh cho Hội đồng Tham mưu trưởng liên quân lập kế hoạch sử dụng máy bay B52 đánh phá Hà Nội mang tên "Chiến dịch Linebacker II". Trong 12 ngày đêm kể từ ngày 18/12, Mỹ đã huy động 663 lượt máy bay B52, 3.920 lượt máy bay chiến thuật tấn công Hà Nội và các tỉnh miền Bắc của Việt Nam. 

Trước tình hình đó, quân đội Việt Nam đã triển khai, bố trí lực lượng đối phó với quân địch, đồng thời lên kế hoạch sơ tán người dân đến khu vực an toàn. Sau 4 ngày khẩn trương thực hiện, Hà Nội đã chuyển ra khỏi nội thành 26 vạn người. 

Thiếu tướng Nguyễn Văn Ninh, nguyên Phó Cục trưởng Cục Tác chiến, năm nay đã 93 tuổi, là một trong những sỹ quan chỉ huy đầu tiên trực tiếp tham gia trận đánh khẳng định, một trong những nhân tố dẫn đến thắng lợi trong trận Điện Biên Phủ trên không là phải hiểu, nắm rõ được âm mưu của kẻ thù. Thiếu tướng Nguyễn Văn Ninh nhớ lại: Trước khi tấn công miền Bắc, tình báo của ta đã nắm được kế hoạch cụ thể của quân đội Hoa Kỳ. Ngay từ sáng sớm ngày 18/12, ông cùng kíp trực ban chiến đấu đã có mặt tại sở chỉ huy để tiếp nhận mọi thông tin của lực lượng tình báo gửi về. Sau khi nắm rõ ngày giờ tấn công cùng số lượng máy bay mà Hoa Kỳ sẽ huy động, Thiếu tá Nguyễn Văn Minh (cấp bậc lúc bấy giờ) lập tức báo cáo với Tổng Tham mưu trưởng Quân đội Nhân dân Việt Nam Văn Tiến Dũng và Đại tướng Võ Nguyên Giáp. Ngay sau đó, Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã ra lệnh cho lực lượng Phòng không - Không quân triển khai kế hoạch, sẵn sàng chiến đấu và báo động toàn bộ Hà Nội, Hải Phòng; đồng chí Văn Tiến Dũng trực tiếp sang đơn vị chỉ huy tác chiến. 

"Chỉ vài giờ sau đó, từng đàn máy bay B52 đã rền vang trên bầu trời Hà Nội. Từng loạt bom rung chuyển thành phố. Trong những giờ phút cam go và quyết định ấy, từ hầm sở chỉ huy tác chiến, liên tiếp các mệnh lệnh chiến đấu chính xác, kịp thời được phát ra cho các đơn vị tên lửa, phòng không quyết đánh trúng đích...", Thiếu tướng Nguyễn Văn Ninh kể lại. 
 
Máy bay của ta xuất kích tiêu diệt địch. Ảnh: Tư liệu TTXVN
Máy bay của ta xuất kích tiêu diệt địch. Ảnh: Tư liệu TTXVN

Sau nhiều giờ chiến đấu căng thẳng, từng đơn vị Không quân liên tục báo tin chiến thắng, cùng lúc đó đài quan sát trên đỉnh cột cờ đã nhìn thấy những đám cháy lớn trên bầu trời phía Bắc. Trời sáng, trực ban sở chỉ huy bấm công tắc báo cáo lãnh đạo: Trận đánh B 52 đêm 18 rạng ngày 19/12 kết thúc, quân đội ta đã bắn rơi 3 máy bay B52 của Mỹ, 5 máy bay phản lực chiến đấu, bắt sống 7 giặc lái. 

Thiếu tướng Nguyễn Văn Ninh cho biết: Đây là cuộc chiến mà Hoa Kỳ đã tập trung lực lượng mạnh nhất từ trước tới nay trong chiến tranh nhằm gây sức ép đối với Việt Nam, gồm tàu sân bay hiện đại, sử dụng công nghệ cao lần đầu tiên được áp dụng trong quân sự. Tuy nhiên, đêm 18/12/1972, đêm mở màn chiến dịch “Điện Biên Phủ trên không” đã trở thành đêm chiến thắng của quân và dân ta. Chiến công này mang dấu ấn thời đại sâu sắc, thể hiện sức mạnh của chiến tranh nhân dân Việt Nam, để lại những bài học, kinh nghiệm vô giá về phát huy trí tuệ, tài thao lược, sự huy động sức mạnh tổng hợp để giành thắng lợi trước cuộc tấn công bằng quy mô lớn của kẻ thù. 

Cẩm nang quý đem lại chiến thắng 

Trong 12 ngày đêm, Mỹ đã thả hơn 36.000 tấn bom, vượt quá khối lượng bom đã ném xuống miền Bắc Việt Nam trong toàn bộ thời kì từ năm 1969 đến 1971. Cuộc tập kích chiến lược quy mô lớn bằng máy bay B52 của Mỹ vào Hà Nội, Hải Phòng kéo dài 12 ngày đêm đã bị thất bại hoàn toàn. Trong chiến dịch “Điện Biên Phủ trên không” tháng 12/1972, Quân chủng Phòng không - Không quân có một “bảo bối” rất quan trọng, hỗ trợ tác chiến góp phần tạo nên chiến thắng, đó là cuốn “Cách đánh B52 của Bộ đội tên lửa” hay còn gọi là “Cẩm nang bìa đỏ”. 

Đại tá Nguyễn Xuân Minh, Sư đoàn 361, Quân chủng Phòng không - Không quân, người trực tiếp tham gia viết cuốn "Cẩm nang bìa đỏ" cho biết, B52 là một loại máy bay ném bom rất hiện đại lúc bấy giờ. Trước khi quân đội Hoa Kỳ thực hiện kế hoạch tấn công miền Bắc bằng máy bay B 52, quân đội Việt Nam đã nghiên cứu cách bắn hạ hiệu quả nhất từ những trận chiến trước đó có sự xuất hiện của B52. 

Là một sỹ quan từng qua đào tạo quân sự tại Liên Xô (cũ), Đại tá Nguyễn Xuân Minh rất am hiểu về B52, nên được giao nhiệm vụ cùng các chuyên gia khác nghiên cứu cách đánh loại máy bay được mệnh danh là "Pháo đài bay" này. Đầu năm 1972, Đại tá Nguyễn Xuân Minh cùng những sĩ quan có trình độ chiến thuật giỏi, dày dạn trong chiến đấu như: Nguyễn Sinh Huy, Tô Ngội, La Văn Sàng, Vũ Lai Trường, Nguyễn Xuân Minh, Quách Hải Lượng, Trần Xanh, Hoàng Bảo… được yêu cầu phải gấp rút hoàn chỉnh tài liệu về cách đánh B52 cho bộ đội tên lửa. Tháng 11/1972, cẩm nang Cách đánh B52 của Bộ đội tên lửa đã được hoàn chỉnh và chính thức được phổ biến đến tất cả các tiểu đoàn tên lửa. 

Theo Đại tá Nguyễn Xuân Minh, tập thể tác giả đã chỉ rõ để bắn trúng B52 quan trọng nhất là tìm trong dải nhiễu tín hiệu của B52. Đó là các đám nhiễu tín hiệu mịn trôi dần theo tốc độ di chuyển của B52. Tuy các đám nhiễu này kích thước to nhưng không hiển thị rõ rệt để có thể xác định mục tiêu và điều khiển tên lửa chính xác, và cẩm nang đã đề ra biện pháp bắn theo xác suất. Nghĩa là bắn một loạt quả đạn tên lửa vào đám nhiễu theo cự ly giãn cách nhất định sẽ có xác suất tiêu diệt mục tiêu khá cao. Phương án bắn xác suất này được cẩm nang gọi là “phương án P”. Khi mục tiêu B52 đi thẳng vào, đài phát cường độ nhiễu sẽ tăng lên, mục tiêu hiển thị khá rõ nét. Đây là thời cơ có thể điều khiển tên lửa chính xác, chỉ cần bắn 1 đến 2 quả tên lửa, B52 sẽ phải rơi tại chỗ. 

Nhờ nắm bắt được kế hoạch tấn công của địch cũng như vận dụng tài tình phương án tác chiến, trong 12 ngày đêm, cuộc tập kích chiến lược ồ ạt và tàn bạo bằng B52 của Mỹ đã thất bại hoàn toàn. Quân và dân ta đã bắn rơi 81 máy bay các loại, trong đó có 34 máy bay B52, 5 máy bay F111 và 42 máy bay chiến thuật khác, bắt 43 phi công Mỹ (có 33 phi công B-52). 

Thiếu nữ làng hoa Ngọc Hà tưới hoa đón mùa xuân chiến thắng bên xác máy bay B-52 của Mỹ (12/1972). Ảnh: Văn Bảo - TTXVN
Thiếu nữ làng hoa Ngọc Hà tưới hoa đón mùa xuân chiến thắng bên xác máy bay B-52 của Mỹ (12/1972). Ảnh: Văn Bảo - TTXVN

Sau 45 năm, chiến thắng trong chiến dịch “Điện Biên Phủ trên không” trên bầu trời miền Bắc vẫn còn nguyên giá trị lịch sử; mở ra thời cơ lớn cho quân và dân ta giành thắng lợi quyết định, giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước vào mùa Xuân 1975. Quân và dân miền Bắc nói chung, người dân Thủ đô Hà Nội nói riêng đã chứng tỏ với những người yêu chuộng hòa bình và công lý trên toàn thế giới rằng, sức mạnh của bom đạn không thể hủy diệt được tinh thần yêu nước, ý chí kiên cường và quyết tâm chiến đấu, chiến thắng của nhân dân và lực lượng vũ trang Thủ đô Hà Nội.

Đỗ Bình

Có thể bạn quan tâm

Gửi yêu thương đến đồng bào vùng lũ

Gửi yêu thương đến đồng bào vùng lũ

Từ ngày 23 - 27/10, Chi đoàn Phòng Tham mưu, Công an tỉnh Tuyên Quang phối hợp với Hội thiện nguyện “Từ tâm Thới Lai” - thành phố Cần Thơ tổ chức chương trình “Trao yêu thương - Gửi ấm áp đến đồng bào vùng lũ tỉnh Tuyên Quang”, trao tặng 1.600 suất quà cho các hộ dân bị thiệt hại nặng sau bão số 10 và 11. Đây là hoạt động mang đậm ý nghĩa nhân văn, thể hiện tinh thần “lá lành đùm lá rách”, kết nối tấm lòng của những người con miền Tây sông nước với đồng bào vùng lũ, góp phần sẻ chia khó khăn, lan tỏa yêu thương.

Bố trí khu cách ly, điều trị bệnh lỵ trực trùng tại xã Nậm Kè, Mường Nhé

Bố trí khu cách ly, điều trị bệnh lỵ trực trùng tại xã Nậm Kè, Mường Nhé

Ngày 26/10, Phó Giám đốc Sở Y tế tỉnh Điện Biên Vừ A Sử cho biết, từ 15 giờ ngày 25/10 đến 7 giờ ngày 26/10, ổ dịch lỵ trực trùng tại xã Nậm Kè (tỉnh Điện Biên) ghi nhận thêm 11 trường hợp mắc mới đều tại Trường Phổ thông Dân tộc bán trú Trung học cơ sở Nậm Kè. Toàn bộ bệnh nhân đã được chuyển vào khu cách ly tại trường để điều trị.

Đà Nẵng: Mưa to trên diện rộng, sạt lở núi ở nhiều nơi gần khu dân cư

Đà Nẵng: Mưa to trên diện rộng, sạt lở núi ở nhiều nơi gần khu dân cư

Đêm 25 và ngày 26/10, trên địa bàn thành phố Đà Nẵng có mưa to trên diện rộng. Ở khu vực miền núi, lượng mưa lớn khiến đồi núi tích tụ lượng nước lớn, cộng với nước lũ tràn về, đã dẫn đến sạt lở nhiều nơi trong khu dân cư của đồng bào các dân tộc thiểu số. Nhiều xã miền núi đã và đang khẩn trương di chuyển người dân ở khu vực nguy hiểm đến nơi an toàn.

Ra mắt mô hình 'Xe cứu thương 0 đồng Biên phòng'

Ra mắt mô hình 'Xe cứu thương 0 đồng Biên phòng'

Ngày 26/10, tại Đồn Biên phòng Cổ Chiên (Bộ đội Biên phòng tỉnh Vĩnh Long), Ban Chỉ huy Đồn tổ chức ra mắt mô hình Dân vận khéo “Xe cứu thương 0 đồng Biên phòng”, nhân kỷ niệm 35 năm ngày Điều dưỡng Việt Nam (26/10/1990 - 26/10/2025).

Điện Biên cần nỗ lực hoàn thành các chỉ tiêu của năm 2025

Điện Biên cần nỗ lực hoàn thành các chỉ tiêu của năm 2025

Ngày 26/10, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cùng đoàn công tác đã có buổi làm việc với tỉnh Điện Biên về tình hình sản xuất kinh doanh, đầu tư công, xuất nhập khẩu, xây dựng hạ tầng, nhà ở xã hội, các chương trình mục tiêu quốc gia và việc thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp.

Sạt lở lớn trên Quốc lộ 4C, Quản Bạ (Tuyên Quang) phân luồng giao thông tạm thời

Sạt lở lớn trên Quốc lộ 4C, Quản Bạ (Tuyên Quang) phân luồng giao thông tạm thời

Vào khoảng 8 giờ 30 phút ngày 25/10, tại Km43+600 Quốc lộ 4C, đoạn qua xã Quản Bạ (Tuyên Quang) đã xảy ra vụ sạt lở taluy dương với chiều dài khoảng 50m, khối lượng đất đá sạt ước tính lên tới 5.000m³. Vụ sạt lở khiến toàn bộ tuyến đường bị ách tắc, các phương tiện giao thông không thể lưu thông qua khu vực này.

Nâng cao đời sống vùng đồng bào dân tộc thiểu số, biên giới

Nâng cao đời sống vùng đồng bào dân tộc thiểu số, biên giới

Sau khi nghiên cứu dự thảo các văn kiện trình Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng, lãnh đạo, cán bộ, đảng viên tỉnh Sơn La đều đồng tình, nhất trí cao với bố cục, nội dung; khẳng định dự thảo được chuẩn bị công phu, nghiêm túc, khoa học, có chất lượng cao, thể hiện rõ tư duy đổi mới, tầm nhìn chiến lược và khát vọng phát triển đất nước hùng cường, thịnh vượng.

Đột phá theo Nghị quyết 57: Thúc đẩy nhận thức về đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số

Đột phá theo Nghị quyết 57: Thúc đẩy nhận thức về đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số

Chiều 24/10, tại xã Măng Đen (Quảng Ngãi), Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Ngãi tổ chức khai mạc Ngày hội Đổi mới sáng tạo và Chuyển đổi số năm 2025 với chủ đề “Hội tụ nguồn lực khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số - Vì một Quảng Ngãi phát triển nhanh và bền vững”.

Trung thu muộn cho trẻ em vùng cao

Trung thu muộn cho trẻ em vùng cao

Tại ngôi trường vùng cao của tỉnh Thái Nguyên – Trường Tiểu học Đồng Phúc – nơi nhiều năm liên tiếp chịu ảnh hưởng nặng nề bởi các đợt bão lớn. Trong hai năm 2024 và 2025, xã Đồng Phúc bị tàn phá bởi 3 cơn bão: Yagi, số 5 và số 11, gây sạt lở nghiêm trọng, đường sá bị chia cắt khiến nhà trường không thể khai giảng đúng lịch như các nơi khác. Học sinh nơi đây phải nhập học muộn hơn một tháng so với cả nước.

Chính sách tín dụng ưu đãi tiếp sức học sinh, sinh viên vùng biên

Chính sách tín dụng ưu đãi tiếp sức học sinh, sinh viên vùng biên

Phòng giao dịch Ngân hàng Chính sách Xã hội Bù Gia Mập (tỉnh Đồng Nai) đã nhanh chóng triển khai Quyết định số 29/2025/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về chính sách tín dụng đối với học sinh, sinh viên, học viên thạc sĩ, nghiên cứu sinh học các ngành khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán.

Thanh Hóa: Khẩn trương thi công các công trình, dự án phòng, chống thiên tai

Thanh Hóa: Khẩn trương thi công các công trình, dự án phòng, chống thiên tai

Hiện, trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa có khoảng 200 công trình ứng phó với mưa, lũ đang được thi công nhằm đưa vào sử dụng phục vụ cho công tác phòng, chống thiên tai. Ngay sau khi cơn bão số 10, 11 đi qua, các đơn vị thi công đã huy động máy móc, nhân lực để khẩn trương thi công các hạng mục còn lại của công trình, phấn đấu hoàn thành toàn bộ dự án trong năm 2025.

Nhiều xã vùng núi ở miền Trung đối mặt nguy cơ sạt lở đất đá

Nhiều xã vùng núi ở miền Trung đối mặt nguy cơ sạt lở đất đá

Sau khi cơn bão số 12 đi qua, mặc dù mưa đã ngớt, nhưng các xã miền núi ở miền Trung vẫn đang phải đối mặt với nguy cơ sạt lở đất đá tiềm ẩn do lượng nước mà bão trút xuống làm cho đất bị “ngấm nước”, kết cấu yếu. Chính quyền và người dân địa phương đang chủ động triển khai các biện pháp ứng phó để đảm bảo an toàn tính mạng và tài sản trước nguy cơ xảy ra sạt lở đất đá.

Lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm triển khai Chiến lược dữ liệu quốc gia

Lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm triển khai Chiến lược dữ liệu quốc gia

Từ ngày 22/10, tỉnh Lâm Đồng bắt đầu triển khai thực hiện Kế hoạch Chiến lược dữ liệu quốc gia đến năm 2030. Kế hoạch nhằm xây dựng, phát triển hạ tầng dữ liệu đồng bộ, thống nhất, đảm bảo khả năng kết nối, chia sẻ dữ liệu thông suốt giữa các cơ quan, đơn vị, địa phương, tạo nền tảng cho phát triển chính quyền số, kinh tế số, xã hội số.

Cà Mau: Xây dựng thương hiệu cây đặc sản giúp nông dân tăng thu nhập

Cà Mau: Xây dựng thương hiệu cây đặc sản giúp nông dân tăng thu nhập

Tại tỉnh Cà Mau, có một thời năn bộp được xem là loài cỏ dại ngự trị trên các cánh đồng, nông dân ai nhìn thấy cũng đều thở dài ngao ngán, vì tốn rất nhiều công sức để phá bỏ, cải tạo trồng lúa. Nhưng đó là câu chuyện của ngày trước, năn bộp giờ đây đã được trồng, chăm sóc, xây dựng thương hiệu sản phẩm OCOP mang lại thu nhập cho nông dân cao hơn hẳn so với trồng lúa.

Sạt lở bờ sông Thao diễn biến phức tạp

Sạt lở bờ sông Thao diễn biến phức tạp

Theo ghi nhận của phóng viên ngày 22/10, trên tuyến đê hữu sông Thao, thuộc địa phận khu 9 đến khu 11 xã Tam Nông (Phú Thọ), tình trạng sạt lở, sụt trượt mái bờ sông đang diễn biến ngày càng phức tạp, đe dọa an toàn tuyến đê, đất sản xuất và khu dân cư ven sông.

Nối dài những căn nhà mơ ước cho người dân vùng biên Quảng Trực, Lâm Đồng

Nối dài những căn nhà mơ ước cho người dân vùng biên Quảng Trực, Lâm Đồng

Dù tỉnh Lâm Đồng đã hoàn thành chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát theo yêu cầu của Thủ tướng Chính phủ, nhưng việc hiện thực hóa những căn nhà mơ ước của người dân xã biên giới Quảng Trực vẫn được “nối dài”. Thông qua chương trình hỗ trợ xóa nhà tạm do Công an tỉnh Lâm Đồng triển khai, nhiều hộ dân đã có nơi ở ổn định, thêm động lực vươn lên phát triển kinh tế, góp phần giữ vững an ninh, trật tự nơi biên cương của Tổ quốc.

Lễ dâng y Kathina 2025 của đồng bào Khmer Nam Bộ

Lễ dâng y Kathina 2025 của đồng bào Khmer Nam Bộ

Hàng năm, theo truyền thống Phật giáo Nam tông Khmer, sau mỗi mùa an cư kiết hạ, các chùa Khmer tại các tỉnh, thành phố Nam Bộ lại tổ chức lễ dâng y Kathina. Đây là dịp để Phật tử dâng y cà sa lên chư Tăng đã hoàn mãn ba tháng nhập hạ. Đặc biệt, nghi lễ này chỉ diễn ra trong vòng một tháng kể từ ngày mãn hạ, mỗi chùa chỉ tổ chức thọ y một lần duy nhất theo giới luật.