Mùa này ở vùng quê Nam Bộ, những con nước cuộn trào phù sa chảy đều mỗi sáng mang lại thu nhập không nhỏ cho người dân. Các dụng cụ đánh bắt cá như lưới, chài, vó, đáy... hầu như không ngơi nghỉ. Chúng hoạt động đêm ngày dưới dòng nước để giăng bẫy các loài thủy sản, trong đó có tép bạc.
Nhiều nơi thường gọi đánh đồng tép bạc (còn gọi là tép bạc đất) là tôm nhưng thực chất tép bạc vỏ mỏng, không càng, màu bạc, có râu và chót đuôi màu đỏ, con lớn cỡ ngón tay cái. Tép bạc là nguyên liệu chế biến được rất nhiều món ăn ngon, ngọt. Tuy nhiên, người ở quê tôi thường nướng lá chuối. Cứ sau khi đi làm đồng về, bắt được mớ tép là xỏ xâu nướng. Món này dễ làm, ngon, không tốn nhiều thời gian nên ai cũng thích.
Tép bạc đất sống rửa sạch, để ráo nước, không cần cắt râu hay đuôi. Tép bạc tuy nhỏ nhưng rất mạnh, búng cao, xa. Cần cẩn thận, cho tép vào rổ rồi xóc vài lần trong nước lấy ra, đừng chạm tay vào kẻo đầu tép đâm chảy máu. Tàu lá chuối xiêm non lau sạch rồi rửa cho ướt. Sở dĩ làm thế để khi nướng trên than hồng, lửa không làm cháy khô lá đến quéo, thịt tép vì thế cũng mau ngả màu đỏ au. Một tàu lá dừa già róc từng lá làm xiên que để lụi tép. Ở tàu lá dừa già làm que xiên sẽ cứng chắc, dễ xiên tép hơn và không khó khăn khi trở nguyên liệu nướng.
Tép có thể nướng thô hoặc ướp gia vị. Tuy nhiên, tép bạc nướng thô với lá chuối không ngán lại có mùi thơm rất đặc trưng, nguyên thủy. Để các que xiên lụi tép cho đều, đầu đuôi thẳng hàng cho dễ nướng. Trong thời gian này, tranh thủ đi nhóm lửa để có than nướng ngay khi xỏ tép xong. Ở quê, củi khô rất nhiều nên việc tìm củi làm than rất dễ. Nếu có than vỏ dừa thì càng tốt, vì lâu tàn lại có mùi dầu tỏa ra dễ chịu (do cơm dừa còn vương lại).
Khi đã có than, đặt vỉ nướng lên bếp, sau đó để khoảng 3 lớp lá chuối hơi ướt nước (cho lá không cháy thành tro) rồi đặt từng xâu tép lên. Lấy một tàu chuối nữa úp lại để hương vị tép không bay hơi và mau chín. Nướng kiểu này vừa hợp vệ sinh mà nguyên liệu không khét vì không trực tiếp áp lửa. Độ 4 phút thì lật mặt tép một lần cho chín đều. Khi tép chín, mang ra đĩa dùng nóng.
Đến lượt làm nước chấm. Không cần phải làm nước chấm chua ngọt. Cho một muỗng canh nước sôi đĩa to, trong đó có sẵn bột ngọt. Khi bột ngọt tan đều, vắt chanh, cho ít ớt tươi dầm rồi đổ nước mắm gia truyền vào. Lại chịu khó chạy ra vườn hái một ít rau răm rửa sạch, đem xắt nhuyễn vào đĩa nước mắm. Giờ thì tước từng con tép bạc nướng chín cho vào đĩa nước mắm, trộn đều lên và dùng. Món này ăn với cơm, bún hoặc làm thức nhắm đều ngon tuyệt.
Tép bạc đất tuy nhỏ nhưng vị không thua gì tôm biển, thịt ngọt, giòn. Đã vậy tép được nằm gọn lỏn trong lá chuối xiêm, khiến cho hương thơm nhân đôi. Cái mùi hương của lá chuối khi qua lửa nó nồng nàn, rồi thấm vào thịt tép, khiến người nhìn không thể cưỡng lại được. Nhưng nhớ, khi ăn cần lột bỏ đầu tép kéo xóc vào trong miệng.
Tép bạc đất không phải lúc nào cũng có mà tùy vào con nước, theo mùa. Vì vậy dù là hương vị làng quê dân dã nhưng món tép bạc nướng lá chuối được xem là món lạ, mỹ vị thiên hương.
Nhiều nơi thường gọi đánh đồng tép bạc (còn gọi là tép bạc đất) là tôm nhưng thực chất tép bạc vỏ mỏng, không càng, màu bạc, có râu và chót đuôi màu đỏ, con lớn cỡ ngón tay cái. Tép bạc là nguyên liệu chế biến được rất nhiều món ăn ngon, ngọt. Tuy nhiên, người ở quê tôi thường nướng lá chuối. Cứ sau khi đi làm đồng về, bắt được mớ tép là xỏ xâu nướng. Món này dễ làm, ngon, không tốn nhiều thời gian nên ai cũng thích.
 |
| Tép bạc nướng lá chuối dễ làm, ngon, không tốn nhiều thời gian nên ai cũng thích. |
Tép bạc đất sống rửa sạch, để ráo nước, không cần cắt râu hay đuôi. Tép bạc tuy nhỏ nhưng rất mạnh, búng cao, xa. Cần cẩn thận, cho tép vào rổ rồi xóc vài lần trong nước lấy ra, đừng chạm tay vào kẻo đầu tép đâm chảy máu. Tàu lá chuối xiêm non lau sạch rồi rửa cho ướt. Sở dĩ làm thế để khi nướng trên than hồng, lửa không làm cháy khô lá đến quéo, thịt tép vì thế cũng mau ngả màu đỏ au. Một tàu lá dừa già róc từng lá làm xiên que để lụi tép. Ở tàu lá dừa già làm que xiên sẽ cứng chắc, dễ xiên tép hơn và không khó khăn khi trở nguyên liệu nướng.
Tép có thể nướng thô hoặc ướp gia vị. Tuy nhiên, tép bạc nướng thô với lá chuối không ngán lại có mùi thơm rất đặc trưng, nguyên thủy. Để các que xiên lụi tép cho đều, đầu đuôi thẳng hàng cho dễ nướng. Trong thời gian này, tranh thủ đi nhóm lửa để có than nướng ngay khi xỏ tép xong. Ở quê, củi khô rất nhiều nên việc tìm củi làm than rất dễ. Nếu có than vỏ dừa thì càng tốt, vì lâu tàn lại có mùi dầu tỏa ra dễ chịu (do cơm dừa còn vương lại).
Khi đã có than, đặt vỉ nướng lên bếp, sau đó để khoảng 3 lớp lá chuối hơi ướt nước (cho lá không cháy thành tro) rồi đặt từng xâu tép lên. Lấy một tàu chuối nữa úp lại để hương vị tép không bay hơi và mau chín. Nướng kiểu này vừa hợp vệ sinh mà nguyên liệu không khét vì không trực tiếp áp lửa. Độ 4 phút thì lật mặt tép một lần cho chín đều. Khi tép chín, mang ra đĩa dùng nóng.
Đến lượt làm nước chấm. Không cần phải làm nước chấm chua ngọt. Cho một muỗng canh nước sôi đĩa to, trong đó có sẵn bột ngọt. Khi bột ngọt tan đều, vắt chanh, cho ít ớt tươi dầm rồi đổ nước mắm gia truyền vào. Lại chịu khó chạy ra vườn hái một ít rau răm rửa sạch, đem xắt nhuyễn vào đĩa nước mắm. Giờ thì tước từng con tép bạc nướng chín cho vào đĩa nước mắm, trộn đều lên và dùng. Món này ăn với cơm, bún hoặc làm thức nhắm đều ngon tuyệt.
 |
| Món này ăn với cơm, bún hoặc làm thức nhắm đều ngon tuyệt. |
Tép bạc đất không phải lúc nào cũng có mà tùy vào con nước, theo mùa. Vì vậy dù là hương vị làng quê dân dã nhưng món tép bạc nướng lá chuối được xem là món lạ, mỹ vị thiên hương.
Đặng Trung Thành (Theo langvietonline.vn)
