Vào một ngày cuối tháng 11, trung tâm xã Vĩnh Tuy (tỉnh Tuyên Quang) rộn ràng hơn thường lệ. Những quả cam vàng óng, hũ mật ong trong veo, các sản phẩm OCOP (Chương trình Mỗi xã một sản phẩm) được bày biện đẹp mắt dưới nắng nhẹ. Dòng người đổ về Hội chợ số lần đầu tiên của xã, nơi những trải nghiệm tưởng như xa xỉ đối với một vùng nông thôn bỗng trở nên gần gũi đến bất ngờ: quét mã QR mua hàng, thanh toán không tiền mặt, xem livestream bán sản phẩm ngay tại sân hội chợ.
Không gian số giữa vùng quê
Giữa khu vực trải nghiệm dịch vụ công, một hình ảnh giản dị khiến nhiều người dừng lại: một đoàn viên thanh niên kiên nhẫn hướng dẫn ông Hoàng Văn Hà hơn 60 tuổi tạo tài khoản để nộp hồ sơ trực tuyến. Cụ ông run, thao tác chậm, nhưng ánh mắt sáng lên khi hồ sơ được gửi thành công. “Thế này thì đỡ phải nhờ con cháu đi lại nhiều”, cụ cười hiền. Chỉ một khoảnh khắc nhỏ, nhưng nó cho thấy chuyển đổi số không phải chuyện xa lạ - nó đang chạm tới từng người dân một cách nhẹ nhàng và tự nhiên.
Ông Ngô Văn Hiếu, Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND xã Vĩnh Tuy, tỉnh Tuyên Quang chia sẻ: Hội chợ số không phải phong trào một lần rồi thôi, mà là cách để bà con hiểu rằng công nghệ có thể hỗ trợ mình mỗi ngày. Khi họ biết quét mã QR, quen với thanh toán điện tử, tự tin nộp hồ sơ dịch vụ công… thì chuyển đổi số mới thật sự đi vào đời sống.
Lãnh đạo xã Vĩnh Tuy và các đại biểu tham quan phụ nữ dân tộc Dao trình diễn nghề thêu trong khu trải nghiệm văn hóa - số tại Hội chợ số.
Hội chợ năm nay quy tụ 25 gian hàng, từ dịch vụ công trực tuyến, gian của công an và trung tâm phục vụ hành chính công, đến các gian nông sản đặc trưng. Người dân lần đầu trải nghiệm việc mua một túi gạo bằng vài thao tác trên điện thoại; các hội viên phụ nữ tự quét mã QR để truy xuất nguồn gốc sản phẩm; học sinh thì háo hức tham gia trò chơi tìm hiểu nông sản quê mình bằng công nghệ số.
Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND xã Vĩnh Tuy Ngô Văn Hiếu cho biết, mục tiêu sâu xa nhất là tạo thói quen mới. “Nếu người dân quen tay với các ứng dụng số, họ sẽ tự tin đưa sản phẩm lên sàn thương mại điện tử, bán hàng bằng livestream, mở rộng thị trường mà không bị bó hẹp bởi không gian chợ truyền thống”.
Nông sản Vĩnh Tuy tìm đường đi xa
Nằm nổi bật giữa các gian hàng, khu trưng bày cam của Hợp tác xã Anh Tài thu hút đông người. Không chỉ bày bán sản phẩm, hợp tác xã còn tổ chức livestream ngay tại hội chợ, giới thiệu quy trình trồng, chăm sóc và cách đặt hàng qua mã QR.
Đại biểu tham quan gian hàng giới thiệu thiết bị và giải pháp chuyển đổi số tại Hội chợ số xã Vĩnh Tuy.
Anh Phạm Quang Huyên, Giám đốc Hợp tác xã Anh Tài chia sẻ, ban đầu cầm điện thoại mà ai cũng run, sợ sai. Nhưng xã hỗ trợ tập huấn, đoàn viên hướng dẫn từng bước, giờ livestream không còn khó nữa. Đưa cam lên sàn thương mại điện tử giúp hợp tác xã tiếp cận nhiều khách hàng mới, có đơn từ miền Trung, miền Nam, thậm chí cả khách từng du lịch đến đây rồi đặt lại.
Từ một hợp tác xã nhỏ, giờ đây cam Vĩnh Tuy đã mang câu chuyện của mình lên môi trường số, mở ra hướng đi mới cho nông sản địa phương. Khi mã QR trở thành “chứng minh thư” của sản phẩm, khi nông dân biết làm thương mại điện tử, việc “được mùa mất giá” không còn là nỗi lo thường trực.
Lãnh đạo xã Vĩnh Tuy (Tuyên Quang) tìm hiểu mô hình tiếp nhận, giải quyết thủ tục hành chính trên nền tảng số của lực lượng Công an.
Điểm nhấn của Hội chợ số còn ở việc xã Vĩnh Tuy ra mắt 27 Tổ công nghệ số cộng đồng và phát động phong trào “Bình dân học vụ số” và “Chuyển đổi số toàn dân”. Đoàn thanh niên, Hội Phụ nữ, Mặt trận Tổ quốc và các đoàn thể đều đảm nhận vai trò “cầu nối” trong việc hướng dẫn người dân sử dụng công nghệ, từ cài đặt ứng dụng, tạo mã QR đến bảo vệ thông tin cá nhân khi lên mạng.
Bí thư Đảng ủy, Chủ tịch HĐND xã Vĩnh Tuy Ngô Văn Hiếu nhấn mạnh, hội chợ số chỉ là khởi đầu. Thời gian tới, xã Vĩnh Tuy sẽ tổ chức thêm các lớp tập huấn, phấn đấu 100% hộ sản xuất kinh doanh có mã QR và đưa phần lớn sản phẩm đặc trưng lên sàn thương mại điện tử. Khi cả cộng đồng cùng chuyển đổi, kinh tế nông thôn sẽ có bước bứt phá thực sự.
Cán bộ xã Vĩnh Tuy hướng dẫn người dân trải nghiệm dịch vụ công trực tuyến tại Hội chợ số.
Hội chợ số ở Vĩnh Tuy không lớn, không phô trương, nhưng mang theo một chuyển động âm thầm: một nếp nghĩ mới, một sự tự tin mới, một cách nhìn mới về nông sản quê hương. Từ hình ảnh cụ bà lần đầu nộp hồ sơ trực tuyến đến hợp tác xã cam mạnh dạn livestream bán hàng, tất cả tạo nên một bức tranh sống động về vùng quê đang thay đổi.
Một hội chợ nhỏ có thể không làm xáo trộn kinh tế, nhưng nó mở ra một cánh cửa. Và từ cánh cửa ấy, Vĩnh Tuy đang bước vào hành trình chuyển đổi số bằng những bước chân vững chãi, tin tưởng rằng nông sản quê hương sẽ vươn mình mạnh mẽ hơn trong không gian số rộng lớn./.