Lớp học tình thương nơi rốn lũ

Nghệ nhân Triệu Thị Vui, 67 tuổi, ở xã Thuận Hòa (TP Cần Thơ), được biết đến như “người giữ lửa” của nghề vẽ tranh trên kiếng truyền thống, một nét nghệ thuật đặc trưng của văn hóa Khmer Nam Bộ. Qua từng nét vẽ tinh tế, bà tái hiện các tích Phật, mang giá trị nghệ thuật và đậm tính tâm linh, đồng thời truyền cảm hứng cho thế hệ trẻ, góp phần gìn giữ sắc màu tranh kiếng Khmer đang ngày càng hiếm người theo loại tranh thủ công này.

Với ý chí vươn lên và khát vọng làm giàu ngay trên mảnh đất biên cương, anh Lý Đức Dân (người dân tộc Tày, thôn Nà Toong, xã Thanh Thủy, tỉnh Tuyên Quang) đã trở thành một trong 36 thanh niên tiêu biểu được Trung ương Đoàn tuyên dương năm 2025.

Ngày 3/12, UBND tỉnh Đồng Nai tổ chức Hội nghị biểu dương các gương điển hình tiên tiến trong đồng bào dân tộc thiểu số năm 2025, nhằm tôn vinh những cá nhân có thành tích xuất sắc trong lao động, sản xuất, học tập và gìn giữ bản sắc văn hóa dân tộc.

Hơn 10 năm nay, ông Thạch Bình, 63 tuổi, người dân tộc Khmer - người có uy tín tiêu biểu tại xã Nha Bích (Đồng Nai) được người dân biết đến bởi tinh thần nhiệt huyết, tận tâm trong công việc và luôn gương mẫu trong cộng đồng. Với vai trò là người có uy tín, ông đã và đang trở thành cầu nối quan trọng, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, đồng thời bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa đặc sắc của đồng bào dân tộc Khmer tại địa phương.

Những năm qua, công tác phát hiện, bồi dưỡng, tổng kết và nhân rộng điển hình tiên tiến đã được các cấp, ngành tỉnh Lào Cai chú trọng thực hiện, qua đó xuất hiện nhiều tấm gương trong cộng đồng đi đầu về phát triển kinh tế, xã hội.

Giữa không gian núi rừng Điện Biên, lực lượng người có uy tín từ lâu giữ vai trò quan trọng trong cộng đồng. Am hiểu phong tục, tiếng nói địa phương, họ là cầu nối đưa chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước đến với người dân một cách gần gũi và thuyết phục.

Tối 21/11, tại xã Na Sang (tỉnh Điện Biên), Trung ương Đoàn Thanh niên Cộng sản Hồ Chí Minh tổ chức Lễ tuyên dương 36 gương thanh niên dân tộc thiểu số tiêu biểu, người có uy tín và những tấm gương khởi nghiệp thành công ở vùng đồng bào dân tộc thiểu số miền núi năm 2025.

Sinh ra trong gia đình có truyền thống dạy tiếng Khmer, cô Thạch Thị Phắt Cà Đi, giáo viên Trường Tiểu học Hòa Đông (xã Phước Vinh, tỉnh Tây Ninh) nỗ lực học tập và chọn mảnh đất vùng biên tỉnh Tây Ninh gắn bó với nghề giáo.

Tỉnh An Giang hiện có 3 đặc khu gồm: Phú Quốc, Thổ Châu, Kiên Hải; nhiều đảo, xã đảo có trường học ở các cấp học. Với sự tâm huyết, nỗ lực, các thế hệ giáo viên nơi đây đã từng bước nâng cao chất lượng giáo dục địa phương. Nhiều cán bộ, giáo viên từ đất liền đã không ngại vất vả, gian khổ đến với các xã đảo, đặc khu từ giai đoạn còn nhiều khó khăn và gắn bó trong nhiều thập kỷ qua.

Tháng 11 lại về, mang theo không khí lắng đọng của mùa tri ân Ngày Nhà giáo Việt Nam 20/11. Trên dải đất miền biên viễn xã Kim Phú (Quảng Trị), nơi những bản làng của đồng bào Rục, Chứt còn gặp muôn vàn gian khó, hành trình “gieo chữ” của thầy cô giáo dường như càng trở nên thiêng liêng và xúc động hơn bao giờ hết.

Ở miền biên giới tỉnh Tây Ninh trước đây, công tác giáo dục với học sinh dân tộc thiểu số luôn khó khăn do điều kiện kinh tế, rào cản ngôn ngữ và tập quán truyền thống. Bằng sự tận tâm, kiên trì và hiểu biết sâu sắc văn hóa dân tộc Chăm, cô giáo A My Ná - giáo viên Trường Tiểu học Tân Hưng (xã Tân Phú, tỉnh Tây Ninh) đã trở thành điểm tựa vững chắc cho nhiều thế hệ học sinh vùng biên viễn. Cô đã còn góp phần thay đổi nhận thức của phụ huynh, giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc và nâng cao chất lượng giáo dục tại địa phương.

Giữa mây trắng lưng chừng núi và những bản làng heo hút nơi vùng cao Thanh Hóa, nhiều thầy cô giáo đã lặng lẽ gửi lại tuổi trẻ của mình theo từng trang vở học trò.

Sinh ra và lớn lên ở vùng quê Bảy Núi, cô giáo trẻ người dân tộc Khmer Nèang Lai My (sinh năm 1996, trú tại phường Chi Lăng, tỉnh An Giang) nung nấu suy nghĩ “trao truyền” con chữ, góp phần khơi dậy niềm tin về con đường học vấn của trẻ em nghèo quê hương An Giang.

Sinh ra và lớn lên ở vùng quê Bảy Núi An Giang, cô giáo trẻ người dân tộc Khmer Nèang Lai My (sinh năm 1996), ngụ phường Chi Lăng, tỉnh An Giang cũng như các bạn cùng trang lứa, muốn mang kiến thức, con chữ được học về giúp bà con quê hương thoát nghèo.

Vượt qua đói nghèo, những cung đường hiểm trở và khó khăn, các giáo viên cắm bản đã chọn ở lại để gieo mầm tri thức trên chính quê hương mình. Tình yêu nghề, yêu trẻ đã trở thành động lực mạnh mẽ, giúp họ kiên trì bám trụ, là những "ngọn hải đăng" mang ánh sáng tri thức đến bản làng xa xôi.

Giữa vùng đất biên cương nơi cực Tây của Tổ quốc, dù còn nhiều gian khó, nhưng ngày cũng như đêm, những người lính vẫn chắc tay súng, kiên cường bám trụ nơi tuyến đầu, bảo vệ từng cột mốc, từng tấc đất thiêng liêng của non sông. Không chỉ hoàn thành tốt nhiệm vụ quốc phòng - an ninh, các chiến sĩ Ban Chỉ huy Phòng thủ khu vực 1 - Mường Nhé còn đồng hành, sẻ chia cùng đồng bào, góp phần củng cố “thế trận lòng dân”, gieo niềm tin và khát vọng bình yên nơi phên dậu Tổ quốc.

Hơn 15 năm qua, bà Vi Thị Dung, gần 80 tuổi, dân tộc Thái tại bản Văng Môn (xã Nga My, tỉnh Nghệ An), nơi đồng bào Ơ Đu tập trung sinh sống, vẫn luôn đau đáu việc gìn giữ, trao truyền bộ trang phục truyền thống của người Ơ Đu. Hiện nay, bà Vi Thị Dung là một trong số rất ít người tại bản Văng Môn nắm bắt được kỹ thuật dệt và nhớ được các mẫu họa tiết, hoa văn trên các bộ phận váy, dây thắt lưng, áo, khăn quàng của bộ trang phục truyền thống phụ nữ Ơ Đu.

Những năm qua, người có uy tín là lực lượng nòng cốt, “cầu nối” hỗ trợ đồng bào dân tộc thiểu số thực hiện tốt tuân thủ chủ trương, chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước, góp phần củng cố khối đại đoàn kết toàn dân tộc.

Với lòng yêu nghề và kiến thức chuyên môn vững vàng, thầy Lê Văn Sơn, giáo viên Trường Trung học phổ thông Lấp Vò 1 (tỉnh Đồng Tháp) đã đạt nhiều thành tích xuất sắc trong bồi dưỡng học sinh giỏi môn Sinh học. Thầy được ví như “người gieo mầm xanh”, tận tâm dìu dắt nhiều thế hệ học trò vươn tới thành công, trong đó có không ít em đạt giải cao trong kỳ thi chọn học sinh giỏi quốc gia và được tuyển thẳng vào các trường đại học.

Với khát vọng vươn lên, dám nghĩ dám làm, chị Mai Thị Thủy, Giám đốc Công ty Trách nhiệm hữu hạn Cao Dược liệu Định Sơn Mai Thị Thủy, xã Cam Lộ, tỉnh Quảng Trị, đã mạnh dạn khởi nghiệp, phát triển thương hiệu các sản phẩm dược liệu ở địa phương ra thị trường lớn, làm giàu trên chính mảnh đất quê hương.

Giám đốc Công ty TNHH MEDIFOOD.IO Trần Mạc Vân Anh ở phường Chơn Thành (tỉnh Đồng Nai) là điển hình sáng về người phụ nữ khởi nghiệp sáng tạo, đưa sản phẩm làm bằng hạt gạo truyền thống Việt Nam vươn ra thị trường quốc tế, đồng thời có những đóng góp tích cực cho cộng đồng và phát triển bền vững.

Bà Thị Khưi (41 tuổi, người dân tộc M’nông) sống tại xã Thọ Sơn, tỉnh Đồng Nai không chỉ nối gót ông cha xây dựng quê hương mà còn trở thành Giám đốc một hợp tác xã trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số, tiên phong đưa nông sản Việt vươn ra thế giới. Bà còn góp phần phát triển nông nghiệp sạch bền vững, cải thiện cuộc sống ấm no cho đồng bào dân tộc thiểu số tại địa phương.

Gần 30 năm gắn bó với công tác xét nghiệm, nghiên cứu vi sinh và phòng chống dịch bệnh, bác sĩ Nguyễn Thị Tuyết Vân (sinh năm 1969), Trưởng khoa Vi sinh - Miễn dịch, Viện Vệ sinh Dịch tễ Tây Nguyên (phường Tân An, tỉnh Đắk Lắk) đã trở thành hình ảnh tiêu biểu của người phụ nữ tận tụy với nghề, luôn lấy lợi ích cộng đồng làm mục tiêu.

Ngày 17/10, Trung ương Hội Liên hiệp Thanh niên Việt Nam công bố danh sách 80 gương thầy giáo, cô giáo tiêu biểu, xuất sắc tham dự chương trình “Chia sẻ cùng thầy cô” năm 2025.

Trong những năm tháng kháng chiến chống đế quốc Mỹ, giữa núi rừng Tây Nguyên khốc liệt, người phụ nữ Jrai tên Rơ Châm H’Yéo (sinh năm 1950, phường Pleiku, tỉnh Gia Lai) đã trở thành biểu tượng của lòng quả cảm và trung kiên. Bà được biết đến với nhiều danh hiệu như "Kiện tướng gùi đạn", "Dũng sĩ diệt Mỹ", "Dũng sĩ diệt xe cơ giới", "Người phụ nữ thép trên chiến trường Tây Nguyên".

Dù mang trong mình căn bệnh suy thận giai đoạn cuối nhưng với tấm lòng nhân ái, Thượng sỹ Giàng A Thắng, cán bộ Bệnh viện 7/5 (tỉnh Điện Biên) đã thành lập mô hình "bó đũa yêu thương” nhằm tạo việc làm, giúp người bệnh có thêm nguồn kinh phí để chữa bệnh. Mô hình còn là nơi kết nối những trái tim, giúp những bệnh nhân chạy thận ở Điện Biên vươn lên trong cuộc sống.

Từng là địa bàn vùng trũng về y tế cơ sở với tỷ lệ tử vong mẹ và trẻ sơ sinh trong nhóm cao nhất cả nước, giờ đây, công tác bảo vệ, chăm sóc sức khỏe nhân dân tại tỉnh Lào Cai đã đạt được nhiều kết quả nổi bật. Trong đó, không thể không kể đến sự đóng góp thầm lặng của những cô đỡ thôn bản đang ngày đêm tận tụy chăm sóc sự sống mới giữa núi rừng.

Trong khi nhiều người trẻ rời bỏ quê hương tìm kiếm cơ hội nơi phố thị thì anh Nguyễn Tiến Lộc (xã Vĩnh Phú, tỉnh Phú Thọ) đã chọn quay về quê hương, mang theo khát vọng nâng tầm nông sản địa phương, đưa sản vật quê hương vươn xa.

Tại xã Nghĩa Trung (tỉnh Đồng Nai), nhiều nông dân ai cũng biết chàng trai người dân tộc Khmer Thạch Sum ngụ tại thôn 4 là một điển hình khởi nghiệp tiêu biểu cho tinh thần dám nghĩ, dám làm từ đặc sản cây rau nhíp rừng hoang dại thành nguồn thu nhập bền vững cho gia đình.

Từ đam mê với những chú ong nhỏ bé nhưng cần mẫn làm việc, ông Lê Lộc Quân (46 tuổi, xã Dầu Giây, tỉnh Đồng Nai) từng bước gây dựng thương hiệu mật ong Việt Nam vươn ra thị trường quốc tế. Không chỉ là nông dân sản xuất giỏi với doanh thu 25 tỷ đồng/năm, ông còn là người tiên phong ứng dụng công nghệ cao trong nuôi ong góp phần khẳng định vị thế mật ong Việt Nam trên bản đồ xuất khẩu nông sản thế giới.