Ngọt thơm hương vị đường phên Bó Tờ

Ngọt thơm hương vị đường phên Bó Tờ
Đặc sản của “vựa mía”

Phục Hòa được xem là “vựa mía” của vùng biên ải phía Bắc của Tổ quốc, với diện tích trồng mía chiếm tới trên 50% diện tích trồng mía của tỉnh Cao Bằng. Ở đây, mỗi năm mía chỉ thu hoạch một vụ. Nhiều nhà trồng làm nguyên liệu cho nhà máy đường Cao Bằng, cũng có người dân Bó Tờ (Thị trấn Hòa Thuận, huyện Phục Hòa) thu mua về làm đường phên.
 
Nghề làm đường phên chủ yếu dựa vào thủ công
Nghề làm đường phên chủ yếu dựa vào thủ công

Những triền núi, thung lũng xanh mướt ở Phục Hòa giờ đã thay bằng màu vàng ươm của những thân cây mía đã róc lá, phơi nắng hanh để bớt nước cho thân cây. Cứ vào khoảng đầu tháng 10 âm lịch là các gia đình bắt đầu chuẩn bị vào mùa thu hoạch. Qua mùa mưa, trời khô dần, gió heo may về làm mía rút bớt nước, có độ ngọt sắc, chất lượng mía đạt tốt nhất, sẽ đảm bảo đường thành phẩm thơm ngon và chất lượng. Khi đó cũng là lúc mọi người chuẩn bị nồi niêu, khuôn đúc để đổ đường phên.

Anh Nông Văn Phương, một người dân của xóm Bó Tờ giờ vẫn đang tranh thủ dọn lá mía cho trâu bò ăn để chờ đến vụ thu hoạch. Mía chọn làm đường phên thường phải là cây to, nhiều nước. Đến Bó Tờ đúng dịp thu hoạch sẽ thấy một không khí đặc biệt, những con đường làng phơi đầy bã mía, cả làng thơm ngào ngạt mùi mật ngọt. Bà con trong xóm đều dùng bã mía phơi khô để làm nhiên liệu đốt lò nấu đường phên nên có mùi thơm tự nhiên của khói từ mía quyện với hương thơm từ những nồi nấu đường rất đặc trưng.

Qua bao nhiêu năm, so với đời cha ông, giờ người làm mía cũng bớt được nhiều công đoạn thủ công. Chẳng hạn như chặt mía xong đã có xe ô tô, xe công nông chở về tận nhà. Mía róc sạch sẽ cho vào máy ép để lấy hết nước mía thay vì nhờ tới sức người hay lực kéo của trâu bò. Nhưng phần nhiều các công đoạn vẫn cần tới bàn tay con người. Sau khi ép xong, đổ nước mía vào những chiếc chảo gang to để trên bếp lò để đun.
 
Người nấu đường phải đảo liên tục để nước mía chín đều
Người nấu đường phải đảo liên tục để nước mía chín đều

Trong quá trình đun, hầu như lúc nào cũng phải có người túc trực quanh bếp để canh lửa, đảo tay liên tục để nước mía quyện đều và căn độ chín của mật mía. Thường sau khi nước mía sôi sùng sục, người nấu phải hạ bớt lửa để mật sánh dần, nếu lửa to sẽ làm đường cháy đắng. Đến khi mật mía cô lại đặc quánh, nổi lên sắc vàng ươm quanh chảo sẽ đổ ra khuôn. Đây là lúc cần tới đôi mắt và kinh nghiệm của người làm bởi mật phải đảm bảo chín tới mới thơm ngon, sánh quyện. Nếu non quá thì đường sẽ nhanh chảy nước, già quá thì dễ có vị gắt, mùi cháy phảng phất làm mất vị ngon của đường. Mật mía sau khi đổ ra một khuôn to, để khoảng 2 tiếng cho nguội thì sẽ được người làm cắt thành từng miếng nhỏ hơn, thường từ 1 - 2 kg để dễ vận chuyển và bán lẻ cho khách.

Những đặc sản ngọt ngào

Vụ làm đường phên thường làm trong suốt mùa đông, có khi tới ra tháng Giêng, tháng Hai vẫn làm. Hầu như mỗi nhà ở Bó Tờ là một lò đường phên, với tuổi đời cũng tới mấy chục năm, nhiều gia đình giữ gìn như nghề gia truyền giữa các thế hệ. Do không mất tiền mua củi đốt, máy móc đỡ sức người nên nhiều gia đình trước kia đã ngưng làm nghề nay đã hoạt động trở lại, giữ nghề truyền thống của quê hương. Đến giờ, cả xóm có 140 hộ thì cũng khoảng 100 hộ làm đường phên. Bí quyết làm nghề cũng chẳng có gì, nhưng chính cách làm truyền thống thủ công nên chất lượng thành phẩm tốt, người tiêu dùng luôn tin vào các yếu tố sạch, ngon, lành từ mía đường.
 
Những món ăn không thể thiếu vị ngọt của đường phên
Những món ăn không thể thiếu vị ngọt của đường phên

Đến những phiên chợ quê, chợ huyện ở Cao Bằng đều có thể dễ dàng tìm được những người bán đường phên Bó Tờ. Cách nhận biết sản phẩm này rất đơn giản, đường phên không bọc trực tiếp bằng túi nilong mà thường được gói kín trong lá vông khô rồi mới cuốn lại, để đảm bảo độ khô ráo, không chảy nước, có thể giữ dùng trong cả năm. Bà Phùng Thị Xoa, một tiểu thương ở chợ Thị trấn Hòa Thuận cho biết, mặt hàng truyền thống này bán chạy nhất vào dịp giáp Tết Nguyên đán. Một phần vì khi đó đường phên mới ra lò, màu vàng ươm, đặc mịn, thơm ngon nên ai cũng muốn mua làm quà biếu Tết cho người thân. Một phần nữa vì đường phên là nguyên liệu phổ biến, dùng để làm bánh khảo, bánh gai, nhân bánh chưng, bánh bao, chấm bánh gio… thường được bà con làm mỗi dịp gia đình sum họp, đoàn tụ nên nhu cầu tích trữ trước dịp lễ, Tết rất lớn. “Nhiều món quà vặt, ăn chơi hằng ngày của trẻ con như bỏng gạo cũng nhào bằng đường phên, mùa hè thì nhất định phải có đường phên nấu chè mới đúng vị…, vậy nên người bán chẳng bao giờ sợ ế, mà hàng để cả năm cũng chẳng lo ôi thiu”, bà Xoa vui vẻ nói.

Một trong những sản phẩm được kết tinh trong quá trình làm đường phên cũng rất đắt hàng là rượu mía. Trong quá trình đun sôi nước mía, bọt mía được người nấu vớt ra để riêng rồi nấu thành rượu. Những thùng rượu mía ngọt đậm, thơm ngon là đặc sản của Phục Hòa, thường được chủ nhà mang ra mời khách quý.

Tạo ra những viên đường ngọt ngào, công việc này cũng đã giải quyết việc làm ổn định cho hàng nghìn lao động tại địa phương, làm đổi thay cuộc sống của nhiều gia đình trong huyện. Đặc biệt, công việc này tạo thêm sinh kế cho phụ nữ nông thôn, giúp họ có được nguồn tài chính ổn định, đảm bảo chăm lo cho con cái và gia đình.
Theo Langvietonline.vn

Có thể bạn quan tâm

Vũng Tàu mở đường vươn mình từ những mũi tiến công lịch sử

Vũng Tàu mở đường vươn mình từ những mũi tiến công lịch sử

Ngày 30/4/1975, chiến dịch giải phóng miền Nam đi đến thắng lợi hoàn toàn, thống nhất đất nước. Vũng Tàu, với vị trí chiến lược quan trọng, là một trong những cứ điểm cố thủ cuối cùng của quân đội Sài Gòn. Đến 13 giờ 30 ngày 30/4, những tên địch cuối cùng buông súng đầu hàng, Vũng Tàu hoàn toàn giải phóng.

"Mùa vàng" sứa biển, ngư dân ven bờ bội thu

"Mùa vàng" sứa biển, ngư dân ven bờ bội thu

Những ngày đầu tháng 4/2025, biển cả đã ban tặng cho ngư dân các xã vùng ven biển Thạch Hà, thị Xã Kỳ Anh, thành phố Hà Tĩnh (Hà Tĩnh) món quà giá trị đó là sứa biển. Liên tiếp những chuyến ra khơi gần bờ đã mang về sản lượng sứa rất lớn, giúp nhiều gia đình ngư dân thu về hàng triệu đồng, tạo nên không khí phấn khởi trong những chuyến ra khơi.

Hiệu quả kinh tế từ trồng lúa giảm phát thải

Hiệu quả kinh tế từ trồng lúa giảm phát thải

Tại tỉnh Trà Vinh, thực hiện Đề án "Phát triển bền vững một triệu ha chuyên canh lúa chất lượng cao và phát thải thấp gắn với tăng trưởng xanh vùng Đồng bằng sông Cửu Long đến năm 2030", người dân đã đăng ký gần 5.000 ha tham gia sản xuất theo mô hình ở vụ sản xuất lúa Hè Thu, cao gấp trên 5 lần so với diện tích tham gia đề án ở vụ lúa Đông Xuân 2024-2025.

Trà Vinh nâng chất tiêu chí nông thôn mới

Trà Vinh nâng chất tiêu chí nông thôn mới

Chiều 4/4, UBND tỉnh Trà Vinh tổ chức hội nghị sơ kết Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới năm 2024 và công tác xóa nhà tạm, dột nát trên địa bàn theo hình thức trực tuyến kết nối với 9 điểm cầu các huyện, thị xã, thành phố trong tỉnh.

Khai mạc Hội chợ thương mại và sản phẩm OCOP tỉnh Phú Thọ năm 2025

Khai mạc Hội chợ thương mại và sản phẩm OCOP tỉnh Phú Thọ năm 2025

Nằm trong chương trình Giỗ Tổ Hùng Vương và Tuần văn hóa du lịch – Đất Tổ 2025, tối 2/4, tại sân vận động Bảo Đà, thành phố Việt Trì, Ban Tổ chức Giỗ tổ Hùng Vương và Tuần văn hóa du lịch – Đất Tổ 2025, Sở Công Thương tỉnh Phú Thọ tổ chức Hội chợ thương mại và sản phẩm OCOP (Chương trình Mỗi xã một sản phẩm) tỉnh Phú Thọ năm 2025

Tiền Giang phát triển vùng chuyên canh nuôi nghêu xuất khẩu

Tiền Giang phát triển vùng chuyên canh nuôi nghêu xuất khẩu

Với lợi thế 32 km bờ biển, tỉnh Tiền Giang đã hình thành và phát triển vùng chuyên canh nuôi nghêu trên địa bàn huyện Gò Công Đông có diện tích 2.200 ha, tập trung tại xã Tân Thành, sản lượng khai thác bình quân hàng năm đạt khoảng 20.000 tấn. Nghêu Gò Công có chất lượng tốt, được nhiều người tiêu dùng trong và ngoài tỉnh ưa chuộng.

"Mỗi xã một sản phẩm" - Động lực mới cho phát triển kinh tế nông thôn Thái Bình

"Mỗi xã một sản phẩm" - Động lực mới cho phát triển kinh tế nông thôn Thái Bình

Với tiềm năng và thế mạnh sẵn có trong sản xuất nông nghiệp, tỉnh Thái Bình đang ghi dấu ấn đậm nét trong việc triển khai hiệu quả Chương trình "Mỗi xã một sản phẩm" (OCOP). Chương trình đang là động lực quan trọng, góp phần thúc đẩy phát triển kinh tế nông thôn, nâng cao thu nhập cho người dân và xây dựng nông thôn mới bền vững.

Đồng Tháp đưa toàn bộ sản phẩm OCOP lên các sàn thương mại điện tử

Đồng Tháp đưa toàn bộ sản phẩm OCOP lên các sàn thương mại điện tử

Ông Huỳnh Minh Tuấn, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đồng Tháp cho biết, đến nay, tỉnh có 581 sản phẩm được công nhận OCOP (464 sản phẩm 3 sao, 116 sản phẩm 4 sao và 1 sản phẩm 5 sao) của 246 chủ thể duy trì kinh doanh trên các sàn thương mại điện tử; 100% sản phẩm OCOP được duy trì trên các sàn thương mại điện tử.

Đồng Tháp bảo tồn, phát triển các làng nghề truyền thống

Đồng Tháp bảo tồn, phát triển các làng nghề truyền thống

Nhằm tạo việc làm, tăng thu nhập cho người dân, góp phần bảo tồn giá trị văn hóa, truyền thống, phát triển kinh tế - xã hội nông thôn và xây dựng nông thôn mới nâng cao, kiểu mẫu, tỉnh Đồng Tháp quan tâm bảo tồn và phát triển các nghề truyền thống, làng nghề, làng nghề truyền thống.

Nghệ nhân trăn trở “giữ lửa” nghề truyền thống ở Thái Bình

Nghệ nhân trăn trở “giữ lửa” nghề truyền thống ở Thái Bình

Thái Bình có hơn 140 làng nghề được UBND tỉnh công nhận. Việc gìn giữ, bảo tồn và phát triển các làng nghề truyền thống luôn được tỉnh quan tâm, chú trọng, trong đó không thể thiếu vai trò của các nghệ nhân - “báu vật sống” nắm giữ tinh hoa của làng nghề. Nhờ tinh thần sáng tạo và tâm huyết của họ, nhiều làng nghề đã “hồi sinh” mạnh mẽ trước nguy cơ bị mai một.

Đồng bào Mông ở Suối Bu thoát nghèo từ cây măng tre bát độ

Đồng bào Mông ở Suối Bu thoát nghèo từ cây măng tre bát độ

Trong những năm gần đây, cây măng tre bát độ đã trở thành "cây xóa đói giảm nghèo" cho đồng bào Mông tại xã Suối Bu, huyện Văn Chấn, tỉnh Yên Bái. Với điều kiện thổ nhưỡng và khí hậu thuận lợi, cây măng tre Bát độ không chỉ mang lại hiệu quả kinh tế cao mà còn giúp cải thiện đời sống của người dân nơi đây.

Món cà đắng lòng gà bọc lá chuối của người Jrai

Món cà đắng lòng gà bọc lá chuối của người Jrai

Ẩm thực của người Jrai ở Gia Lai luôn độc đáo với những món ăn ngon, dân dã, đậm nét truyền thống. Trong số đó, món cà đắng lòng gà bọc lá chuối nổi bật như một biểu tượng của sự sáng tạo và gắn kết với thiên nhiên.

Một số sản phẩm OCOP tiêu biểu của Bình Phước. Ảnh: K GỬIH

Bình Phước khai thác giá trị sản phẩm OCOP

Thực hiện chương trình “Mỗi xã một sản phẩm” (chương trình OCOP), nhiều địa phương trên địa bàn tỉnh Bình Phước đã đẩy mạnh khai thác giá trị sản phẩm nông sản, từng bước xây dựng thương hiệu OCOP Bình Phước.

Gìn giữ món bánh bạc đầu truyền thống của người Sán Dìu

Gìn giữ món bánh bạc đầu truyền thống của người Sán Dìu

Văn hóa ẩm thực của người Sán Dìu tại Quảng Ninh sở hữu những đặc trưng riêng, thể hiện sự khéo léo, tinh tế trong chế biến, phối hợp các thực phẩm. Một trong những món ăn đặc sắc đó là bánh bạc đầu đã trở thành đặc sản nổi tiếng. Thưởng thức các món bánh thơm ngon và tìm hiểu về văn hóa độc đáo của người Sán Dìu ở vùng cao Quảng Ninh là trải nghiệm đáng nhớ.

Kiên Giang tăng sức cạnh tranh, mở rộng thị trường sản phẩm OCOP

Kiên Giang tăng sức cạnh tranh, mở rộng thị trường sản phẩm OCOP

Thực hiện Chương trình Mỗi xã một sản phẩm (OCOP) giai đoạn 2021 - 2025, tỉnh Kiên Giang triển khai nhiều giải pháp thúc đẩy phát triển gắn với nâng cao chất lượng, giá trị sản phẩm. Từ đó, số lượng sản phẩm OCOP của tỉnh không ngừng tăng, đặc biệt các sản phẩm từ 3 sao tăng lên 4 sao thời gian gần đây tăng mạnh, giúp tăng sức cạnh tranh hàng hóa, nâng cao thu nhập người dân nông thôn.

Bình Phước xây dựng chính sách hỗ trợ phát triển sản phẩm OCOP

Bình Phước xây dựng chính sách hỗ trợ phát triển sản phẩm OCOP

Để sản phẩm thuộc Chương trình Mỗi xã một sản phẩm (OCOP) tăng dần về lượng và chất qua từng năm, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Bình Phước Trần Tuyết Minh đã đề nghị các ngành chức năng tiếp tục nghiên cứu, có những giải pháp hỗ trợ phát triển các sản phẩm OCOP thế mạnh của tỉnh. Các sở, ngành, địa phương cần thường xuyên kiểm tra, đánh giá chất lượng gắn với đẩy mạnh tuyên truyền, tạo điều kiện cho người dân, hợp tác xã tham gia xây dựng, phát triển sản phẩm OCOP, góp phần giới thiệu, quảng bá cũng như tăng thêm tính cạnh tranh cho nông sản Bình Phước trong quá trình hội nhập.

Sau hơn 6 năm triển khai, Chương trình Mỗi xã một sản phẩm (OCOP) tại tỉnh Yên Bái phát triển mạnh mẽ, khơi dậy tiềm năng, thế mạnh của từng địa phương. Ảnh: TTXVN phát

Yên Bái gia tăng giá trị và thương hiệu cho các sản phẩm OCOP

Sau hơn 6 năm triển khai, Chương trình Mỗi xã một sản phẩm (OCOP) tại tỉnh Yên Bái phát triển mạnh mẽ, khơi dậy tiềm năng, thế mạnh của từng địa phương, dần hình thành các vùng nguyên liệu tập trung gắn với chuỗi liên kết để nâng cao giá trị đặc sản của nông sản, đóng góp đáng kể vào phát triển kinh tế, cải thiện đời sống người dân và xây dựng nông thôn mới.

 Tham vọng đưa Buôn Ma Thuột trở thành điểm đến của cà phê thế giới

Tham vọng đưa Buôn Ma Thuột trở thành điểm đến của cà phê thế giới

Cà phê là loại nông sản đóng vai trò rất quan trọng trong đời sống kinh tế - xã hội, đem lại nguồn sinh kế cho người dân, nhất là người dân vùng Tây Nguyên nói chung, tỉnh Đắk Lắk nói riêng; trong đó, Buôn Ma Thuột được mệnh danh là “Thủ phủ Cà phê của Việt Nam”, vì vậy địa phương “tham vọng” trở thành điểm đến của cà phê thế giới. Đây là thông tin được đại diện UBND tỉnh Đắk Lắk cho biết trong khuôn khổ chuỗi hoạt động và họp báo công bố thông tin Lễ hội Cà phê Buôn Ma Thuột lần thứ 9 năm 2025, tại Tp. Hồ Chí Minh, ngày 21/2.

Ảnh minh họa: baobinhdinh.vn

Bình Định xây dựng thương hiệu cho sản phẩm dừa đặc sản

Tỉnh Bình Định đang có những giải pháp thúc đẩy phát triển ngành dừa nhằm hướng tới nâng cao giá trị, thương hiệu cho “đặc sản” này. Nổi bật là thị xã Hoài Nhơn - nơi được mệnh danh là một trong những vựa dừa lớn nhất của cả nước.

Ứng dụng thiết bị thông minh (máy bay không người lái) phun thuốc bảo vệ thực vật trong canh tác lúa tại Hợp tác xã Thanh Sơn ở xã Vĩnh Bình, huyện Hòa Bình (Bạc Liêu). Ảnh: Tuấn Kiệt

Những nông dân số ở Bạc Liêu

Những năm gần đây, Bạc Liêu đang chứng kiến sự thay đổi lớn trong ngành nông nghiệp thông qua việc ứng dụng công nghệ số. Đây là một xu hướng chuyển mình mạnh mẽ, giúp nâng cao hiệu quả sản xuất và thay đổi diện mạo ngành nông nghiệp ở địa phương này.

Khách tham quan vườn quýt hồng Hai Kiệt ở xã Long Hậu, huyện Lai Vung (Đồng Tháp). Ảnh: Nhựt An - TTXVN

Lai Vung phát triển nghề truyền thống

Huyện Lai Vung là một trong những địa phương của tỉnh Đồng Tháp có nhiều nghề truyền thống. Thời gian qua, ngành chức năng của huyện Lai Vung nỗ lực bảo tồn, phát triển các nghề truyền thống theo hướng hài hòa giữa gìn giữ, phát huy giá trị văn hóa truyền thống với cải tiến, nâng cao chất lượng sản phẩm, thích ứng nền kinh tế thị trường.