Trải qua hàng trăm năm người Ơ Đu tại bản Văng Môn (xã Nga My, tỉnh Nghệ An) đã bảo lưu, gìn giữ và trao truyền được nhiều tập tục, nghi thức văn hóa, tín ngưỡng, nét sinh hoạt mang giá trị bản sắc văn hóa rất độc đáo, riêng có. Trong đó, nghi thức cột chỉ cổ tay và lễ đặt tên đều nằm trong Lễ đón tiếng sấm đầu năm, vốn là những nghi lễ tâm linh, tín ngưỡng độc đáo trong hệ thống lễ tục vòng đời của người Ơ Đu; thể hiện văn hóa ứng xử hài hòa giữa con người với thiên nhiên, hướng về cội nguồn, tri ân các vị tiền bối đã có công khai phá, bảo vệ bản mường, tạ ơn trời đất.
Ơ Đu là một trong 5 dân tộc ít người nhất cả nước, sinh sống duy nhất ở huyện Tương Dương (Nghệ An). Năm 2006, đồng bào chuyển về sinh sống tại bản tái định cư Văng Môn (xã Nga My, huyện Tương Dương) để nhường đất xây dựng Thủy điện Bản Vẽ. Trong 18 năm định cư tại nơi ở mới, đồng bào Ơ Đu đã nỗ lực phát triển kinh tế, phá thế độc canh cây lúa trên nương rẫy, xây dựng bản làng ấm no, khởi sắc và đặc biệt chú trọng bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa độc đáo, riêng có.
Dân tộc Ơ Đu là một trong 5 dân tộc ít người nhất trong cộng đồng 54 dân tộc trên cả nước. Đồng bào Ơ Đu hiện diện duy nhất trên địa bàn huyện Tương Dương, Nghệ An. Trước đây, người Ơ Đu sinh sống chủ yếu ở hai bản Xốp Pột, Kim Hòa thuộc xã Kim Đa và một số ít hộ sinh sống rải rác ở xã Kim Tiến và xã Xá Lượng, huyện Tương Dương. Năm 2006, người Ơ Đu di chuyển về sinh sống tại bản tái định cư Văng Môn (xã Nga My, huyện Tương Dương) để nhường đất cho Nhà máy thủy điện Bản Vẽ.
Dân tộc Ơ Đu là một trong 5 dân tộc ít người nhất trong cộng đồng 54 dân tộc trên cả nước, cư trú ở huyện Tương Dương, tỉnh Nghệ An. Trước đây, người Ơ Đu sinh sống tập trung ở hai bản Xốp Pột và Kim Hòa thuộc xã Kim Đa và một số ít hộ sống rải rác ở các bản của hai xã Kim Tiến và Xá Lượng. Tháng 11/2006, người Ơ Đu về sinh sống tập trung ở bản tái định cư Văng Môn, xã Nga My, cách bản cũ khoảng 30km. Trên vùng đất mới Văng Môn, cuộc sống của người Ơ Đu đã có nhiều đổi thay theo chiều hướng tích cực. Tết Giáp Thìn năm 2024 đang đến gần, cộng đồng dân tộc Ơ Đu tất bật, nhộn nhịp chuẩn bị đón một cái Tết đầm ấm, đoàn viên, hạnh ngộ và đoàn kết bản làng.
Trong nhiều năm qua, chất lượng đời sống, trình độ dân trí của người dân Ơ Đu ở bản Văng Môn đã có những chuyển biến. Được sự quan tâm của Đảng, Nhà nước và các cấp chính quyền địa phương, nhiều chương trình mục tiêu, dự án đầu tư, hỗ trợ đã giúp cuộc sống của người Ơ Đu và diện mạo nông thôn có sự khởi sắc.
Là dân tộc duy nhất có ở Tương Dương (Nghệ An), dân tộc Ơ Đu cũng có truyền thống tự dệt vải và may trang phục cho dân tộc mình. Bộ trang phục nam giới của dân tộc cũng có nhiều nét độc đáo riêng so với các dân tộc khác.
Nhiệt tình, trách nhiệm, tận tụy và gương mẫu là những nhận xét của bà con đồng bào Ơ Đu ở bản Văng Môn, xã Nga My, huyện Tương Dương (Nghệ An) về Bí thư Chi bộ Lo Xuân Tình.
Tiếng chiêng không phải là âm thanh mong đợi của người Ơ Đu cư trú ở xã Nga My, huyện Tương Dương (Nghệ An). Khi một ai đó gõ chiêng là thảm họa của cả nhà, thậm chí là cả dòng họ. Tiếng chiêng vang lên được cho là sẽ động đến Then (nhà Trời) và sẽ bị giáng họa.
Xưa kia người Ơ Ðu cư trú suốt một vùng dọc theo hai con sông Nặm Mộ và Nặm Nơn. Hiện người Ơ Ðu ở hai bản đông nhất là Xốp Pột và Kim Hoà, xã Kim Ða huyện Tương Dương, Nghệ An. Ở Lào họ hợp với nhóm Tày Phoọng cư trú ở tỉnh Sầm Nưa.
Tết mừng tiếng sấm (Tết Chăm phtrong) là tập tục cổ xưa duy nhất được người Ơ Đu còn lưu giữ đến ngày nay, với mong muốn một năm mưa thuận gió hòa, thuận lợi cho việc trồng trọt, săn bắt.
