Lâu nay, nhiều người tin rằng thịt đỏ là một thực phẩm không tốt cho sức khỏe và việc thường xuyên tiêu thụ thực phẩm này làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh tim và đột quỵ. Tuy nhiên, nghiên cứu mới đây của các nhà khoa học tại Đại học Washington (Mỹ) cho thấy không có bằng chứng đủ mạnh và nhất quán chứng minh rằng việc tiêu thụ thịt đỏ làm tăng nguy cơ đột quỵ.
Nghiên cứu trên do nhóm nhà khoa học thuộc Viện Đo lường và Đánh giá sức khỏe (IHME) tại Đại học Washington tiến hành và được công bố trên tạp chí Nature Medicine. Nhóm chuyên gia đã phân tích mức độ đáng tin cậy của các bằng chứng về 180 cặp yếu tố nguy cơ và ảnh hưởng đối với sức khỏe, chẳng hạn như thói quen hút thuốc với ung thư phổi, chế độ ăn ít rau với tiểu đường tuýp 2, cũng như huyết áp tâm thu cao và bệnh thiếu máu cơ tim. Họ đánh giá mối liên hệ giữa thực phẩm hoặc thói quen/hành vi với nguy cơ tiềm ẩn đối với sức khỏe con người bằng hệ thống xếp hạng từ 1 – 5 sao. Xếp hạng 1 sao chỉ ra rằng không có mối liên hệ thực sự giữa hành vi hoặc tình trạng cụ thể đối với sức khỏe. Xếp hạng 2 sao cho thấy mối liên hệ giữa hành vi hoặc tình trạng đó với sức khỏe đạt ít nhất 0 – 15%, trong khi xếp hạng 3 sao cho thấy mức độ liên quan ít nhất đạt 15-50%. Xếp hạng 5 sao chỉ ra rằng mối liên hệ chặt chẽ và nhiều khả năng sẽ không thay đổi trong tương lai.
Kết quả cho thấy mối liên hệ giữa chế độ ăn nhiều thịt đỏ và chứng đột quỵ do thiếu máu cục bộ được đánh giá 1 sao. Mối liên hệ giữa chế độ ăn nhiều thịt đỏ và ung thư ruột kết hoặc trực tràng cũng như nguy cơ mắc ung thư vú, bệnh tim mạch và tiểu đường tuýp 2 được đánh giá 2 sao. Trong khi đó, có 8 cặp yếu tố nguy cơ-bệnh tật bị đánh giá 5 sao, trong đó có thói quen hút thuốc và ung thư phổi; chế độ ăn ít rau xanh và bệnh tiểu đường tuýp 2; cũng như huyết áp tâm thu cao và bệnh mạch vành. Nghiên cứu cũng cho thấy 112 trong số 180 cặp yếu tố nguy cơ - bệnh tật nhận được đánh giá 1 hoặc 2 sao.
Qua phân tích 50 nghiên cứu bao gồm 4,6 triệu người tham gia tại 34 quốc gia, các nhà nghiên cứu cũng phát hiện nếu tăng chế độ ăn rau củ quả lên gấp 4 lần/ngày giúp giảm 23% nguy cơ đột quỵ do thiếu máu cục bộ. Mối liên hệ giữa chế độ ăn nhiều rau củ quả và bệnh tiểu đường tuýp 2 được đánh giá 1 sao.
Theo các tác giả nghiên cứu, hệ thống đánh giá mới bằng xếp hạng sao nói trên nhằm làm sáng tỏ những lầm tưởng lâu nay về mối liên hệ giữa bệnh tật với việc tiêu thụ thực phẩm hay thói quen hằng ngày, qua đó giúp mọi người đưa ra quyết định sáng suốt về chế độ ăn, tập luyện và những hoạt động khác có thể ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe. Bên cạnh đó, kết quả phân tích trên cũng giúp định hướng cho các chính sách về sức khỏe cũng như nghiên cứu trong tương lai.
Nguyễn Hằng
