Viện Nghiên cứu Bông và Phát triển nông nghiệp Nha Hố (trực thuộc Viện Khoa học Nông nghiệp Việt Nam) đã tuyển chọn thành công giống nho NH04-102, còn gọi là nho ngón tay đen, chuyển giao cho người dân trên địa bàn tỉnh Ninh Thuận trồng thử nghiệm. Giống nho mới này có đặc điểm hình dạng quả thon dài, khi chín chuyển sang màu tím đen bắt mắt, không hạt, ăn giòn ngọt nên rất được người tiêu dùng ưa chuộng.
Giống nho ngón tay đen không hạt NH04-102 có hình dáng, màu sắc quả rất bắt mắt. Ảnh: Nguyễn Thành – TTXVN
Vừa hướng dẫn cho đoàn khách du lịch cắt những chùm nho chín đẹp, anh Nguyễn Đình Trí (xã Nhơn Sơn, huyện Ninh Sơn) vui vẻ cho biết, rất nhiều du khách trong và ngoài tỉnh đến Ninh Thuận đều tìm hỏi vườn nho ngón tay đen NH04-102 để chụp hình, tự tay cắt, thưởng thức ngay tại vườn và mua về làm quà. Vụ nho này, gia đình anh Trí trồng 2 sào (2.000 m2) nho NH04-102, nhờ chăm sóc tốt vườn nho cho thu hoạch với năng suất ước đạt 1,2 tấn nho/sào, giá bán bình quân tại vườn 220.000 đồng/kg, cho lợi nhuận kinh tế cao gấp 2 – 4 lần so với các giống nho khác.
Chị Nguyễn Thị Phượng, du khách tham quan vườn nho hào hứng cho biết, chị ở Ninh Thuận nhưng lần đầu tiên được thấy vườn nho ngón tay đen NH04-102 tuyệt đẹp mà vốn trước đây chỉ thấy trên phim ảnh. Nho ngón tay đen ở đây có chất lượng quả tương đương với các loại nho nhập khẩu, hơn nữa đây là nho tươi, được miễn phí vào vườn chụp hình, tự tay cắt những chùm nho ưng ý, cảm giác giống như tự tay mình trồng rồi thu hoạch, rất thú vị. "Tôi sẽ về giới thiệu cho bạn bè, người thân đến tham quan, hái nho ngón tay đen ngay tại vườn", chị Phượng chia sẻ.
Anh Nguyễn Đình Trí (xã Nhơn Sơn, huyện Ninh Sơn) chăm sóc vườn nho ngón tay đen không hạt NH04-102. Ảnh: Nguyễn Thành – TTXVN
Tiến sĩ Phan Công Kiên, Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu Bông và Phát triển nông nghiệp Nha Hố cho biết, giống nho NH04-102 có nguồn gốc từ vườn tập đoàn các giống nho của Viện, giống nho mới này được trồng trên giống gốc ghép Couderc 1613. Qua quá trình nghiên cứu, đánh giá giống nho NH04-102 có những ưu điểm nhất định so với những giống nho đang trồng phổ biến tại Ninh Thuận cũng như cả nước. Cụ thể, giống nho NH04-102 sinh trưởng khỏe, cây dễ ra hoa đậu quả, tính chống chịu sâu bệnh khá, từ lúc trồng đến khi thu hoạch lứa quả đầu tiên từ 8-10 tháng, thời gian sinh trưởng từ lúc cắt cành đến khi thu hoạch quả chín khoảng 115 đến 130 ngày (tùy từng vụ).
Giống nho NH04-102 có hình dạng quả dài, hình ngón tay, khối lượng quả trung bình từ 4-5g, khối lượng chùm trung bình từ 300-500g; độ ngọt brix trên 16%, trong điều kiện mùa vụ chăm sóc tốt có thể đạt 20%. Năng suất thu hoạch đạt 11 – 15 tấn/ha/vụ, nếu trồng trong điều kiện thâm canh có thể đạt từ 16 – 18 tấn/ha/vụ, sản xuất được 2 -2,5 vụ/năm. Điểm nổi bật của giống nho này là khi chín chuyển sang màu tím đen rất bắt mắt, thịt quả chắc giòn nhẹ, không hạt, vị ngọt đậm. Cuống quả đóng chặt, ít rụng nên rất thuận lợi khi bảo quản và vận chuyển. Ngoài mục đích dùng cho ăn tươi thì nho NH04-102 có thể làm nho sấy khô.
Theo Tiến sĩ Phan Công Kiên, để bảo hộ quyền giống nho không hạt NH04-102, Viện Nghiên cứu Bông và Phát triển nông nghiệp Nha Hố đã gửi hồ sơ và được Cục Trồng trọt (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) chấp nhận đơn đăng ký bảo hộ giống cây trồng mới. Hiện nay, Viện Nghiên cứu Bông và Phát triển nông nghiệp Nha Hố đang tiếp tục hoàn thiện hồ sơ để công bố giống lưu hành dự kiến vào cuối năm 2023 theo quy định của Luật Trồng trọt trước khi phát triển đại trà trong sản xuất. Đồng thời, tiến tới xác lập sở hữu trí tuệ giống nho NH04-102 nhằm tạo ra sản phẩm mới và đa dạng hóa sản phẩm cho thị trường nho của tỉnh Ninh Thuận và cả nước.
Vườn nho giống ngón tay đen không hạt NH04-102 chuẩn bị cho thu hoạch. Ảnh: Nguyễn Thành – TTXVN
Để làm cơ sở để đưa giống nho mới NH04-102 vào sản xuất, giúp người dân có giống nho tốt để trồng, lựa chọn thay thế một số giống nho cũ đang bị thoái hóa, Viện Nghiên cứu Bông và Phát triển nông nghiệp Nha Hố tiếp tục đánh giá khả năng thích ứng của giống nho này ở các vùng sinh thái khác nhau; đồng thời nghiên cứu nâng cao độ ngọt và chín tập trung, hoàn thiện các quy trình kỹ thuật canh tác để chuyển giao vào sản xuất thông qua các lớp tập huấn kỹ thuật, hội thảo đầu bờ, xây dựng các mô hình trình diễn để bà con nông dân tham quan, học hỏi kinh nghiệm.
Vừa qua, trong chuyến thăm mô hình trồng giống nho mới NH04-102, Chủ tịch UBND tỉnh Ninh Thuận Trần Quốc Nam đã đánh giá cao nỗ lực của ngành nông nghiệp, Viện Nghiên cứu Bông và Phát triển nông nghiệp Nha Hố, hộ anh Nguyễn Đình Trí đã trồng thí điểm thành công giống nho đen không hạt mới NH04-102. Đồng thời, đề nghị các bên liên quan sớm tiến hành đánh giá mô hình để trình cấp có thẩm quyền cấp quyền bảo hộ giống và đưa vào sản xuất đại trà. Cùng đó có các cơ chế hỗ trợ nông dân phát triển giống nho đen không hạt mới NH04-102 trở thành sản phẩm sạch, chất lượng cao, đặc biệt áp dụng mạnh mẽ công nghệ cao vào sản xuất nho để hướng đến xuất khẩu.
Chủ tịch UBND tỉnh Ninh Thuận Trần Quốc Nam (người đứng giữa, áo sơ mi trắng) cùng đại diện các đơn vị kiểm tra mô hình trồng nho ngón tay đen không hạt NH04-102. Ảnh: Nguyễn Thành – TTXVN
Tỉnh Ninh Thuận hiện đang phát triển bốn giống nho ăn tươi chính gồm: nho đỏ Cardinal, nho xanh NH01-48, nho hồng NH01-152 và nho đen NH01-26, cả bốn giống nho này đều có hạt. Việc nghiên cứu chọn tạo, phát triển sản xuất thành công giống nho đen không hạt NH04-102 có ý nghĩa quan trọng về mặt khoa học, góp phần làm đa dạng sản phẩm nho ăn tươi chất lượng cao, tăng khả năng cạnh tranh với các sản phẩm nho nhập khẩu trên thị trường hiện nay.
Đến thời điểm hiện tại, Viện Nghiên cứu Bông và Phát triển nông nghiệp Nha Hố đang lưu giữ 210 mẫu giống nho tại vườn tập đoàn quỹ gen, với các mục đích khai thác sử dụng khác nhau, gồm: nho ăn tươi, nho rượu, nho không hạt (sấy khô), nho chuyên làm gốc ghép và nho lấy lá. Trong thời gian đến, việc nghiên cứu lai tạo và tuyển chọn các giống nho mới có năng suất, chất lượng và chống chịu với các điều kiện bất lợi của ngoại cảnh sẽ được Viện tiếp tục triển khai và thực hiện nhằm giới thiệu bộ giống tốt để phục vụ sản xuất nho của người dân ở các địa phương.
Năm 2023, tỉnh Ninh Thuận đề ra kế hoạch phát triển diện tích trồng nho lên 1.115 ha, sản lượng thu hoạch 27.652 tấn nho tươi cung cấp cho thị trường. Cùng với phát triển các giống nho ăn tươi mới chất lượng, để gia tăng giá trị kinh tế cho quả nho, tỉnh tiếp tục mở rộng các vùng trồng nho theo tiêu chuẩn VietGAP; hỗ trợ, tạo điều kiện cho người trồng nho liên kết với các doanh nghiệp tham gia đầu tư, sản xuất nho theo chuỗi giá trị; chuyển giao công nghệ hiện đại vào sản xuất, bảo quản, đa dạng hóa các sản phẩm chế biến từ quả nho gắn với phát triển du lịch sinh thái tham quan vườn nho.
Nguyễn Thành
