Quay lại
Thổ cẩm Châu Phong, điểm nhấn văn hóa Chăm bên bờ sông Hậu

Thổ cẩm Châu Phong, điểm nhấn văn hóa Chăm bên bờ sông Hậu

Nếu “Nghi lễ vòng đời của người Chăm Islam” có giá trị lịch sử, gắn kết cộng đồng và bảo tồn văn hóa truyền thống của dân tộc thì “Nghề dệt thổ cẩm của người Chăm xã Châu Phong” không chỉ độc đáo ở kỹ thuật, sáng tạo của con người mà còn chứa đựng những giá trị về văn hóa và lịch sử người Chăm.

Đồng bào Chăm xã Châu Phong (thị xã Tân Châu, tỉnh An Giang) sống tập trung ở 3 ấp Phũm Xoài, Châu Giang và Hòa Long với trên 4.500 nhân khẩu, 100% người dân theo đạo Hồi giáo Islam.

Với đồng bào dân tộc Chăm ở Tân Châu, nghề dệt thổ cẩm là một nghề truyền thống lâu đời, phát trển mạnh mẽ cho đến ngày nay và đóng vai trò quan trọng trong việc giữ gìn nét đẹp văn hóa đặc trưng.

Nghề dệt thổ cẩm Châu Phong ra đời từ khoảng những năm đầu của thế kỉ XIX với cả trăm hộ dân tham gia. Dù không còn hưng thịnh như những năm trước, nhưng nghề dệt thổ cẩm của đồng bào Chăm ở xã Châu Phong vẫn được giữ gìn và phát triển bởi những người nặng lòng với giá trị truyền thống. Tiêu biểu là ông Mohamad và bà Say Mah ở ấp Phũm Soài, chủ cơ sở dệt thổ cẩm Mohamach, đã có gần 50 năm gắn bó với nghề dệt thổ cẩm và đưa các sản phẩm dệt thổ cẩm truyền thống của người Chăm vươn xa. Ông bà là những người thuộc thế hệ thứ ba làm nghề, gắn bó với nghề hơn 50 năm và hiện đang từng bước phát triển bằng cách vừa bán sản phẩm, vừa liên kết với các tour tuyến du lịch đưa khách đến tham quan và trải nghiệm.

IMG_3873.jpg
Những sản phẩm dệt thổ cẩm của đồng bào Chăm Châu Phong, vừa có sự mềm mại, duyên dáng, lại vừa thể hiện sự tinh xảo từ cách phối màu, lên bố cục đến đến kỹ thuật dệt, tạo hình hoa văn… Ảnh: An Hiếu
cp1_R4A8545.jpg
... sản phẩm dệt thổ cẩm của người dân Châu Phong vừa có sự mềm mại từ chất liệu, cuốn hút bởi dáng vẻ duyên dáng, kết hợp tinh xảo từ cách phối màu tơ, đến kỹ thuật dệt... Ảnh: Trọng Chính
cp1 3G0A8552.jpg
... và khi đến thăm ông Mohamad và bà Say Mah ở ấp Phũm Soài, chủ cơ sở dệt thổ cẩm Mohamach, du khách còn có cơ hội ngắm nhìn những tác phẩm độc đáo như trang phục cưới của cô dâu chú rể và bộ ga, gối, rèm trang trí phòng cưới được dệt tỉ mỉ và bắt mắt. Ảnh: Trọng Chính

Hiện cơ sở dệt của ông Mohamad có khoảng 18 nhân công, mỗi nhân công có thể dệt từ 3-4 tấm khăn/ngày, giá bán trung bình khoảng 70.000 đồng/khăn rằn và 150.000 đồng/khăn họa tiết vân mây, mang lại thu nhập ổn định từ 3-4 triệu đồng/lao động/tháng.

Nghề dệt thổ cẩm của người Chăm Châu Phong được biết đến bởi những kỹ thuật đặc biệt, xen kẽ giữa go nền và go hoa văn. Để xỏ xong go cho một khung dệt, trung bình phải mất khoảng 3 ngày, sử dụng nhiều loại go khác nhau, số lượng khung go thay đổi khác nhau tùy từng loại hoa văn. Chính nhờ kỹ thuật dệt thủ công, với nguyên liệu là sợi tơ được nhuộm tự nhiên giúp cho màu sắc sản phẩm luôn tươi tắn, bền màu và mang đặc trưng riêng.

cp1_R4A8608.jpg
Canh dọc, công đoạn khó nhất trong dệt thổ cẩm đòi hỏi người thợ phải nắm chắc kĩ thuật nên vợ ông Mohamad là người trực tiếp thực hiện. Ảnh: Trọng Chính
cp1_R4A8554.jpg
Điểm độc đáo trong kỹ thuật nhuộm màu tơ vải truyền thống của người Chăm là màu sắc sặc sỡ thường được lấy từ cây lá thiên nhiên. Các màu chủ đạo như: trắng, vàng, đỏ, đỏ sẫm, tím đỏ, đen, xanh được tạo ra từ vỏ và lá cây. Ảnh: Trọng Chính
cp1_R4A8538.jpg
Với bàn tay điêu luyện của một nghệ nhân, chẳng mấy chốc một tấm vải đẹp đã được hình thành từ những sợi chỉ đủ màu. Ảnh: Trọng Chính

Theo ông Mohamad, có 6 công đoạn chính để làm ra một sản phẩm thổ cẩm từ việc có sợi thô, sợi thô ngâm nước qua đêm cho mềm sợi, sau đó đem đi nhuộm màu, rồi phơi khô, sau khi khô đánh ra con suốt, đến công đoạn kế tiếp là làm canh dọc - công đoạn khó nhất trong dệt, đòi hỏi người thợ phải nắm chắc kĩ thuật như sắp bao nhiêu sợ, màu sắc bao nhiêu, khổ bao nhiêu, chiều dài bao nhiêu…

IMG_4478.jpg
Những người phụ nữ Chăm với bàn tay khéo léo đã lưu giữ văn hóa truyền thống của dân tộc qua những sản phẩm dệt thổ cẩm thủ công. Ảnh: An Hiếu
IMG_3790.jpg
IMG_3779.jpg

Người thợ phải thực hiện nhiều công đoạn khác nhau để hình thành một sản phẩm vải thổ cẩm chất lượng với sắc màu đa dạng.

IMG_3859.jpg
Ngày ngày, những người phụ nữ Chăm ở Châu Phong vẫn khéo léo "chế tác" ra những sản phẩm thổ cẩm thủ công rất công phu. Ảnh: An Hiếu
IMG_3946.jpg
Với tinh thần đam mê và lòng nhiệt huyết, các phụ nữ Chăm ở Châu Phong đã tạo ra những sản phẩm thổ cẩm rất riêng biệt, mang đậm văn hóa Chăm. Ảnh: An Hiếu

Theo ông Mohamad thì các sản phẩm chủ yếu của cơ sở là khăn rằn dệt họa tiết vân mây, loại họa tiết đặc biệt chỉ có ở đây và được khách hàng nhiều nơi ưa chuộng. Cơ sở của ông thường sản xuất theo đơn đặt hàng của Việt kiều và xuất đi Đức, Pháp, Úc...

IMG_3908.jpg
Với tâm huyết của mình, ông Mohamad đã góp phần giữ gìn nghề dệt thổ cẩm, tạo việc làm cho nhiều chị em phụ nữ Chăm và đưa nghề dệt thổ cẩm xã Châu Phong thành di sản văn hóa phi vật thể quốc gia. Ảnh: An Hiếu
IMG_4306.jpg
Thiếu nữ Chăm tham quan, tìm hiểu về những sản phẩm dệt thổ cẩm truyền thống tại cơ sở dệt thổ cẩm Mohamach ở ấp Phũm Soài, xã Châu Phong, thị xã Tân Châu (An Giang). Ảnh: An Hiếu
IMG_4155.jpg
Thiếu nữ Chăm trải nghiệm công đoạn để hình thành sản phẩm thổ cẩm truyền thống tại cơ sở dệt thổ cẩm Mohamach ở ấp Phũm Soài, xã Châu Phong, thị xã Tân Châu (An Giang). Ảnh: An Hiếu
IMG_4525.jpg
Không gian đa sắc màu tại cơ sở dệt thổ cẩm Mohamach ở ấp Phũm Soài, xã Châu Phong, thị xã Tân Châu (An Giang) thu hút các bạn trẻ người Chăm đến tham quan, trải nghiệm. Ảnh: An Hiếu

Ngày 06/03/2023, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch ban hành Quyết định số 480/QĐ-BVHTTDL về việc công bố danh mục di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia, theo đó nghề dệt thổ cẩm của người Chăm ở xã Châu Phong, thị xã Tân Châu, tỉnh An Giang được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể cấp quốc gia.

Đến nay An Giang đã có 7 di sản được công nhận là Di sản văn hóa Quốc gia là: Lễ hội Vía Bà Chúa Xứ núi Sam; hội đua bò Bảy Núi; tri thức và kỹ thuật viết chữ trên lá buông của đồng bào dân tộc Khmer và lễ hội Kỳ Yên ở đình thần Thoại Ngọc Hầu (huyện Thoại Sơn); nghệ thuật trình diễn sân khấu Dù Kê của người Khmer xã Ô Lâm (huyện Tri Tôn, tỉnh An Giang); nghi lễ vòng đời của người Chăm Islam (thị xã Tân Châu và huyện An Phú) và nghề dệt thổ cẩm của người Chăm xã Châu Phong, thị xã Tân Châu.

Đây là niềm vinh dự, tự hào trong cộng đồng người Chăm ở An Giang, tạo tiền đề giúp chính quyền địa phương và bà con nơi đây cùng nâng cao nhận thức trong công tác bảo tồn, phát huy giá trị của di sản văn hóa dân tộc mình.

Thu Hương - An Hiếu - Trọng Chính

Đồ họa: Ngọc Dương

(Báo ảnh Dân tộc và Miền núi)

Có thể bạn quan tâm

Rộn ràng mùa cá linh non nơi đầu nguồn châu thổ Cửu Long

Rộn ràng mùa cá linh non nơi đầu nguồn châu thổ Cửu Long

Đối với người dân Đồng bằng sông Cửu Long, nhất là các địa phương vùng đầu nguồn biên giới Tây Nam như An Giang, Đồng Tháp, mùa nước nổi (mùa lũ) về mang theo nhiều sản vật cá tôm, nhưng thứ được người ta trông chờ hơn cả là cá linh non - một đặc sản trứ danh, riêng chỉ có ở miền Tây Nam Bộ.

Tết Độc lập của người Mông ở xóm vùng cao Đà Vĩ

Tết Độc lập của người Mông ở xóm vùng cao Đà Vĩ

Hòa chung niềm vui của cả nước, chào mừng kỷ niệm 80 năm Ngày Cách mạng Tháng Tám thành công (19/8/1945 - 19/8/2025) và Ngày Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2/9/1945 - 2/9/2025), khu hạ sơn của đồng bào Mông ở xóm Đà Vĩ, xã Quảng Uyên, tỉnh Cao Bằng cũng ngập tràn sắc đỏ cờ Đảng, cờ Tổ quốc, nhân dân náo nức đón Tết Độc lập.

17 gia đình bản Phá Mựt trong khu nhà bạt dưới tán rừng săng lẻ

17 gia đình bản Phá Mựt trong khu nhà bạt dưới tán rừng săng lẻ

Trong đợt mưa lũ cuối tháng 7 vừa qua, xã Nhôn Mai là một trong những tâm lũ, chịu thiệt hại nặng nề, có 73 nhà bị nước lũ cuốn trôi và sập hoàn toàn là 73 nhà ở 12 bản làng. Riêng bản Phá Mựt có 13 ngôi nhà bị lũ cuốn trôi hoàn toàn. Xã Nhôn Mai đã tổ chức khảo sát lấy ý kiến nhân dân, thống nhất vị trí làm, phối hợp với lực lượng biên phòng Đồn Biên phòng Nhôn Mai (Bộ đội biên phòng tỉnh Nghệ An) và các lực lượng khác dựng 13 nhà bạt cho 17 hộ gia đình với 60 người dân trong rừng săng lẻ thuộc bản Na Hỷ, bên cạnh đường dân sinh, cách đường quốc lộ 16 khoảng 2 km.

Lưu giữ nghề truyền thống làm lân sư rồng

Lưu giữ nghề truyền thống làm lân sư rồng

Tây Ninh đang từng ngày gìn giữ và phát huy nghề truyền thống làm đầu lân cùng nghệ thuật múa lân sư rồng. Bằng đôi bàn tay khéo léo, các nghệ nhân tỉ mỉ tạo hình những chiếc đầu lân rực rỡ, hòa với nghệ thuật múa lân sư rồng trong các dịp lễ, Tết và chương trình nghệ thuật, tạo nên nét đẹp văn hóa gắn liền với đời sống tinh thần người dân, góp phần bảo tồn và lan tỏa bản sắc văn hóa đặc trưng của địa phương.

'Con đường đẹp nhất xứ Nghệ' tan hoang sau trận lũ lịch sử

'Con đường đẹp nhất xứ Nghệ' tan hoang sau trận lũ lịch sử

Sau trận lũ lịch sử cuối tháng 7/2025, Tỉnh lộ 543D nối xã Mường Xén đi các xã Mường Típ, tỉnh Nghệ An bị sạt lở nghiêm trọng. Ngoài những điểm sạt lở taluy dương thì hàng chục điểm sạt lở taluy âm ăn sâu vào nền đường tạo thành những vách đá dựng đứng tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn. Đây là tuyến đường có chiều dài gần 60 km với tổng mức đầu tư gần 600 tỷ đồng vừa được khánh thành, đưa vào sử dụng từ cuối năm 2023.

Nhiều cầu treo bị lũ kéo đổ sập, cuốn trôi trong đợt mưa lũ lịch sử tại Nghệ An

Nhiều cầu treo bị lũ kéo đổ sập, cuốn trôi trong đợt mưa lũ lịch sử tại Nghệ An

Trong đợt mưa lũ với mực nước dâng vượt đỉnh lịch sử xảy ra vào đêm 22 và ngày 23/7, cùng với hơn 7.430 ngôi nhà bị sập, vùi lấp, cuốn trôi hoàn toàn, bị hư hỏng, tỉnh Nghệ An cũng thiệt hại nặng nề về hạ tầng, giao thông. Trong đó, toàn tỉnh có 6 cầu treo bắc qua các con sông lớn bị lũ dâng cao, dòng chảy mạnh cuốn trôi hoàn toàn, thiệt hại hàng chục tỷ đồng.

15 thôn, bản ở Nghệ An vẫn bị cô lập một phần

15 thôn, bản ở Nghệ An vẫn bị cô lập một phần

Tính đến sáng 3/8/2025, tỉnh Nghệ An vẫn còn 4 xã với 15 thôn, bản, hơn 1.210 hộ (khoảng 5.600 người) bị cô lập một phần do đợt mưa lũ lịch sử gây ra, chủ yếu do đường giao thông bị sạt lở, chia cắt, cầu treo bị lũ cuốn trôi... Sau đợt lũ xảy ra vào đêm 22 và ngày 23/7 với mực nước dâng vượt mốc lịch sử, tỉnh Nghệ An có gần 7.500 nhà bị sập, vùi lấp, cuốn trôi hoàn toàn hoặc hư hỏng.

1.000 cán bộ, chiến sĩ Cảnh sát cơ động luyện tập diễu binh, diễu hành tại Lào Cai

1.000 cán bộ, chiến sĩ Cảnh sát cơ động luyện tập diễu binh, diễu hành tại Lào Cai

Những ngày qua, dưới nắng hè đổ lửa, trên thao trường tại Tiểu đoàn Cảnh sát Cơ động số 3, Trung đoàn Cảnh sát Cơ động Tây Bắc, thuộc Bộ Tư lệnh Cảnh sát Cơ động (Bộ Công an) ở phường Văn Phú, tỉnh Lào Cai, các cán bộ, chiến sĩ tập luyện với tinh thần nghiêm túc, quyết tâm, hướng tới Lễ kỷ niệm 80 năm Cách mạng Tháng Tám thành công (19/8/1945 - 19/8/2025) và Quốc khánh nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam (2/9/1945 - 2/9/2025).

Chiến sĩ ngâm mình trong bùn tìm kiếm nạn nhân mất tích do sạt lở đất ở Điện Biên

Chiến sĩ ngâm mình trong bùn tìm kiếm nạn nhân mất tích do sạt lở đất ở Điện Biên

Đến 17 giờ ngày 1/8/2025, lũ quét, sạt lở đất tại tỉnh Điện Biên đã khiến 7 người chết, 3 người bị mất tích và 7 người bị thương. Trong đó tại xã Xa Dung, 3 người vẫn còn đang mất tích. Các chiến sĩ Phòng cháy, chữa cháy và Cứu nạn cứu hộ Công an tỉnh Điện Biên cùng với Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh ngâm mình trong lớp bùm dày hơn 1m, nỗ lực tìm kiếm nạn nhân vẫn còn đang mất tích.

Điện Biên: Mưa lũ làm 12 người chết và mất tích, nhiều nhà bị vùi lấp

Điện Biên: Mưa lũ làm 12 người chết và mất tích, nhiều nhà bị vùi lấp

Sáng 1/8/2025, mưa lớn cục bộ đã trút xuống các xã Xa Dung, Na Son, Tìa Dình, Mường Luân và Phình Giàng (tỉnh Điện Biên) khiến quốc lộ 12 đoạn từ xã Na Son đi xã Xa Dung xuất hiện nhiều điểm sạt lở nghiêm trọng, giao thông tê liệt hoàn toàn. Mưa lũ đã làm 12 người chết và mất tích, nhiều nhà bị vùi lấp.

Cung đường Quốc lộ 16 từ Mỹ Lý đi Nhôn Mai tan hoang do lũ dữ

Cung đường Quốc lộ 16 từ Mỹ Lý đi Nhôn Mai tan hoang do lũ dữ

Sau 10 ngày khi lũ dữ càn quét, tàn phá và gây thiệt hại nghiêm trọng tại nhiều địa phương miền núi phía Tây tỉnh Nghệ An, đến nay, xã Nhôn Mai là địa phương duy nhất còn lại vẫn bị cô lập hoàn toàn bởi tuyến Quốc lộ 16 bị sạt lở, sụt sạt, vùi lấp nghiêm trọng. Trên cung đường Quốc lộ 16 nối xã Mỹ Lý với Nhôn Mai, lũ dữ trên sông Nậm Nơn dâng cao, dòng chảy mạnh, xiết đã càn quét dữ dội và xóa sổ nhiều cụm dân cư vốn sầm uất, trù phú gây nên cảnh hoang tàn, tiêu điều, khó có thể khôi phục lại.

Hồn quê trong tấm chiếu cói Phú Tân

Hồn quê trong tấm chiếu cói Phú Tân

Những tấm chiếu cói thôn Phú Tân dẻo dai, tinh xảo được dệt nên từ đôi tay tài hoa của các nghệ nhân, lưu giữ một nét đẹp văn hóa truyền thống đặc sắc của vùng đất Ô Loan, tỉnh Đắk Lắk. Làng nghề truyền thống hơn trăm năm tuổi, trải qua nhiều thế hệ, nghề dệt chiếu thủ công vẫn bền bỉ tồn tại, không chỉ là kế sinh nhai mà còn là di sản văn hóa, là "hồn quê" của người dân nơi đây.

Đà Nẵng: Đánh thức tiềm năng du lịch từ những tháp Chăm ngàn năm tuổi

Đà Nẵng: Đánh thức tiềm năng du lịch từ những tháp Chăm ngàn năm tuổi

Thành phố Đà Nẵng không chỉ nổi tiếng với Thánh địa Mỹ Sơn – Di sản văn hóa thế giới, Bảo tàng Chăm nơi lưu giữ nhiều hiện vật và Bảo vật Quốc gia liên quan đến nền văn hóa Chăm mà còn có các ngọn cổ tháp Chăm ngàn năm tuổi vẫn tồn tại đến tận ngày nay như cụm tháp Khương Mỹ (xã Tam Xuân), Chiên Đàn (xã Tây Hồ) và tháp Bằng An (phường An Thắng). Tuy nhiên, những ngọn tháp cổ này dường như đang bị “bỏ quên”, chưa được kết nối để trở thành các điểm du lịch hấp dẫn.

Cận cảnh cơn lũ lịch sử ở miền tây Nghệ An

Cận cảnh cơn lũ lịch sử ở miền tây Nghệ An

Hoàn lưu cơn bão số 3 tràn qua khiến nhiều địa phương miền Tây Nghệ An chìm trong lũ. Dù đã 4 ngày trôi qua, nhưng đến nay vẫn còn 15 xã với gần 12.000 hộ vẫn bị cô lập, trong đó, có 3 xã với gần 5.000 hộ bị cô lập hoàn toàn.