Tu sửa, tôn tạo hệ thống tượng đài, tạo điểm nhấn cảnh quan, du lịch

Tượng đài An Dương Vương tại vòng xoay ngã sáu Nguyễn Tri Phương. Ảnh: Quang Định/Tuổi trẻ
Tượng đài An Dương Vương tại vòng xoay ngã sáu Nguyễn Tri Phương. Ảnh: Quang Định/Tuổi trẻ

Sài Gòn - Gia Định (nay là Thành phố Hồ Chí Minh) được hình thành từ hơn 300 năm với nhiều công trình tượng đài mang ý nghĩa lịch sử, điểm nhấn quan trọng cho cảnh quan đô thị và văn hóa thành phố. Trải qua thời gian, một số tượng đài tại thành phố đang xuống cấp nhưng chưa được quan tâm, tu bổ...

Mất cân đối, xuống cấp

Theo thống kê của Sở Văn hóa và Thể thao, Thành phố có 10 tượng đài được xây dựng trước năm 1975. Hầu hết những tượng đài này đang "kêu cứu" vì tình trạng xuống cấp, hư hỏng, bắt đầu mục nát, ngã đổ. 

Tu sửa, tôn tạo hệ thống tượng đài, tạo điểm nhấn cảnh quan, du lịch ảnh 1Tượng đài An Dương Vương tại vòng xoay ngã sáu Nguyễn Tri Phương. Ảnh: Quang Định/Tuổi trẻ

Tượng đài An Dương Vương tại vòng xoay ngã sáu đường Nguyễn Tri Phương, Ngô Gia Tự, Nguyễn Chí Thanh, tiếp giáp Quận 5 và Quận 10 hiện xuống cấp nghiêm trọng. Xung quanh tượng, từ chân lên đến đỉnh tượng có nhiều vết nứt, bong tróc, cây xanh mọc lên từ khe nứt và ngày càng lớn dần.

Tương tự, tượng đài Phan Đình Phùng nằm ở vòng xoay bưu điện Chợ Lớn (Quận 5) cũng rơi vào tình trạng xuống cấp, cũ kỹ. Dưới chân tượng đài xuất hiện nhiều rác thải, gây mất mĩ quan đô thị.

Tượng đài Lê Văn Tám (nằm trong Công viên Lê Văn Tám, Quận 1) xuất hiện nhiều điểm nứt vỡ, ố màu. Bên cạnh đó, một số tượng đài được xây dựng từ trước năm 1975 bằng bê tông cốt thép là chất liệu không bền vững, đến nay đã xuống cấp cần được tu sửa để đảm bảo an toàn như: Tượng đài Phù Đổng Thiên Vương (Tượng đài Thánh Gióng, Quận 1); Tượng đài Công nhân (tiếp giáp Quận 3 và Quận 10). 

Phó Giáo sư, Tiến sĩ, nhà điêu khắc Nguyễn Xuân Tiên, nguyên Phó Hiệu trưởng Trường Đại học Mỹ thuật Thành phố Hồ Chí Minh nhận định, đa số các công trình điêu khắc hoành tráng của thành phố hiện nay đều thực hiện bằng chất liệu xi măng, bê tông cốt thép. Chưa kể một số công trình có vị trí, chất lượng nghệ thuật không còn phù hợp với tính hiện đại và nhu cầu phát triển của thành phố. Rất ít công trình được đặt ở những quảng trường, vườn hoa công cộng trung tâm thành phố để làm điểm nhấn biểu trưng cho nét văn hóa, thẩm mỹ của đô thị.

Họa sĩ, Nhà giáo nhân dân Huỳnh Văn Mười, người đã gắn bó, tham gia giảng dạy về lĩnh vực mỹ thuật gần 60 năm, cho rằng tượng đài là công trình văn hóa nghệ thuật biểu hiện nội dung tư tưởng và tinh thần thời đại, mang hình thái xã hội đương thời, tác động đến nhận thức xã hội.

Thế nhưng, hệ thống tượng đài trên địa bàn thành phố đang mất cân đối, quá nhiều tượng đài mà lại thiếu sự hiện diện của tác phẩm điêu khắc trong không gian công cộng của thành phố. Trong số 50 công trình, tượng đài đang hiện hữu, có đến 76% là tượng đài lãnh tụ, anh hùng liệt sĩ, sự kiện lịch sử cách mạng; 24% còn lại là tượng đài mang tính biểu tượng và các loại khác.

Chậm được tu sửa, tôn tạo

Trước tình trạng xuống cấp của các tượng đài trên địa bàn thành phố, đầu năm 2019, Sở Văn hóa và Thể thao đã có văn bản kiến nghị Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh tu sửa, tôn tạo tượng đài Trần Hưng Đạo, tượng đài Thánh Gióng và đã được chấp thuận chủ trương.

Cụ thể, Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh giao Ủy ban nhân dân Quận 1 thực hiện việc tu sửa, tôn tạo hai công trình tượng đài Trần Hưng Đạo và Thánh Gióng. Tuy nhiên, đến nay, chỉ có tượng đài Trần Hưng Đạo đang trong quá trình tu sửa, tôn tạo, còn tượng đài Thánh Gióng vẫn như cũ.

Qua rà soát và khảo sát thực tế, đầu tháng 12/2019, Sở Văn hóa và Thể thao có công văn gửi Ủy ban nhân dân Thành phố Hồ Chí Minh về quản lý, tu sửa, tôn tạo tượng đài An Dương Vương và tượng đài Công nhân.

Ngày 19/12/2019, Uỷ ban nhân dân Thành phố thống nhất với đề xuất của Sở, giao Ủy ban nhân dân Quận 5 thực hiện quản lý, tu sửa, tôn tạo công trình tượng đài An Dương Vương theo đúng quy định; Ủy ban nhân dân Quận 10 thực hiện quản lý, tu sửa, tôn tạo công trình tượng đài Công nhân. Nhưng đến nay, việc tu sửa, tôn tạo 2 công trình này vẫn chưa được các cấp chính quyền triển khai, trong khi tượng đài đang ngày càng xuống cấp trầm trọng.

Là một chuyên gia, Nhà giáo nhân dân, họa sĩ Huỳnh Văn Mười cho rằng, thành phố cần quan tâm đến nhiều lĩnh vực, trong đó có văn hóa công cộng. Cụ thể về tượng đài, có 2 phần là tượng đài Sài Gòn xưa và tượng đài mới. 

Trong đó, tượng đài mới trên địa bàn thành phố còn khá tốt, tượng đài Nam Kỳ Khởi Nghĩa và tượng đài Thống Nhất đã được đề cập, bàn nhiều, nhưng chưa được thành phố triển khai xây dựng.

Tượng đài Sài Gòn xưa để lại có ưu điểm là tôn vinh các danh nhân như Trần Nguyên Hãn, Lê Lợi, Phan Đình Phùng…, nhưng do xây dựng trong thời gian ngắn nên tuổi thọ không cao, xuống cấp.

Nhà giáo nhân dân Huỳnh Văn Mười cho rằng, tượng đài là phương tiện giáo dục truyền thống lịch sử dân tộc suốt 4.000 năm chứ không phải chỉ một giai đoạn ngắn. Do đó, cần sửa chữa những gì ngày xưa làm chưa tốt, nghiên cứu làm lại một cách nghiêm túc, trọn vẹn.

Đồng quan điểm, điêu khắc gia Phan Gia Hương, nguyên Phó Chủ tịch phụ trách phía Nam, Hội Mỹ thuật Việt Nam, cho rằng mỗi tượng trong thành phố đều có giá trị lịch sử nhưng nên thay đổi phù hợp với xu thế của thời đại; đừng để tình trạng hư hỏng xuống cấp.

Từng có hơn 50 năm kinh nghiệm nghiên cứu lịch sử mỹ thuật thế giới và Việt Nam, theo nhà nghiên cứu, phê bình mỹ thuật, họa sĩ Nguyễn Quân, cần nhanh chóng quy hoạch lại hệ thống tượng đài ở Thành phố Hồ Chí Minh bởi không còn phù hợp, như một "chiếc áo đã quá chật" giữa một không gian đô thị mới đang từng ngày phát triển. Có thể chia thành từng mảng riêng biệt: chính trị, lãnh tụ, văn hóa, danh nhân...  Nhà nước giữ lại đầu tư một phần, phần còn lại nên xã hội hóa để giảm bớt gánh nặng cho ngân sách. 

Về xây dựng hệ thống công trình, tượng đài nói chung, công trình, tác phẩm điêu khắc nói riêng trong không gian công cộng tại thành phố, bà Nguyễn Thị Thanh Thúy, Phó Giám đốc Sở Văn hóa và Thể thao cho biết, Thành phố và các ban, ngành đã nhìn nhận thực tế này, tuy nhiên việc quy hoạch không hề đơn giản.

Vì thế, các nhà chuyên môn cần "ngồi lại" để nghiên cứu, đánh giá và thống nhất phương án một cách chính xác, phù hợp. Bên cạnh đó, các nghệ sĩ, nhà điêu khắc, chuyên gia có thể tham khảo thực tế để định hình, tính toán sáng tạo tác phẩm phù hợp, kể cả về quy mô, thể loại, chất liệu…, đồng thời học hỏi các nước khác về quy hoạch tượng đài để áp dụng có hiệu quả./.

Thu Hương

(TTXVN)

Có thể bạn quan tâm

Mùa quả chín 'đánh thức' du lịch nông nghiệp

Mùa quả chín 'đánh thức' du lịch nông nghiệp

Những ngày cuối năm, “thủ phủ cam, bưởi” của Bắc Ninh bước vào vụ chín rộ, phủ lên triền đồi sắc vàng óng ả đặc trưng. Những vườn cây trĩu nặng, từng chùm quả căng mọng đung đưa trong nắng nhẹ hấp dẫn du khách dừng chân tham quan, trải nghiệm. Sắc vàng ấy không chỉ báo hiệu một mùa vàng bội thu mà còn mở ra cơ hội để địa phương phát triển du lịch nông nghiệp, xây dựng các sản phẩm trải nghiệm gần gũi, gắn với lợi thế vùng cây ăn quả.

Phát triển du lịch cộng đồng gắn với giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc Thái

Phát triển du lịch cộng đồng gắn với giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc Thái

Vùng đất Mai Châu (Hòa Bình cũ) nay là tỉnh Phú Thọ từ lâu đã nổi tiếng với cảnh quan thiên nhiên nguyên sơ, khí hậu trong lành cùng không gian văn hóa độc đáo của đồng bào người Thái. Sau sáp nhập, chính quyền xã Mai Châu đang từng bước định hình phát triển không gian du lịch cộng đồng mới song hành với bảo tồn bản sắc văn hóa bền vững, đưa Mai Châu trở thành điểm đến hàng đầu trên bản đồ du lịch cộng đồng miền núi phía bắc.

Tổ chức không gian du lịch Sa Pa trong mối liên kết vùng

Tổ chức không gian du lịch Sa Pa trong mối liên kết vùng

Tốc độ đô thị hóa nhanh, áp lực du lịch ngày càng lớn, hạ tầng chưa đồng bộ, nguy cơ sạt lở, suy giảm cảnh quan, bản sắc văn hóa đang là những vấn đề cấp bách đặt ra cho phường Sa Pa nói riêng và tỉnh Lào Cai nói chung.

Khai thác hiệu quả du lịch dựa trên nền tảng văn hóa đặc sắc

Khai thác hiệu quả du lịch dựa trên nền tảng văn hóa đặc sắc

Thời gian qua, tỉnh Đắk Lắk từng bước khai thác hiệu quả tiềm năng du lịch dựa trên nền tảng văn hóa truyền thống đặc sắc của các dân tộc thiểu số. Việc giữ gìn, phục dựng và phát huy bản sắc văn hóa bản địa không chỉ góp phần bảo tồn di sản mà còn mở ra hướng phát triển kinh tế, xã hội bền vững cho người dân, đặc biệt tại các buôn làng.

Đưa di sản văn hóa Chăm trở thành sản phẩm du lịch đặc trưng

Đưa di sản văn hóa Chăm trở thành sản phẩm du lịch đặc trưng

Trong định hướng phát triển du lịch bền vững, tỉnh Khánh Hòa đẩy mạnh việc bảo tồn, khai thác giá trị di sản văn hóa Chăm nhằm đa dạng hóa sản phẩm du lịch, phát huy bản sắc văn hóa bản địa trở thành sản phẩm du lịch đặc trưng của địa phương.

Cao nguyên đá Đồng Văn bước vào kỷ nguyên du lịch thông minh

Cao nguyên đá Đồng Văn bước vào kỷ nguyên du lịch thông minh

Giữa những dãy núi trầm mặc của Công viên Địa chất toàn cầu Cao nguyên đá Đồng Văn - nơi đá xếp lớp như trang sách ngàn năm, xã Đồng Văn (tỉnh Tuyên Quang) đang đổi thay bằng một cách rất riêng: đem công nghệ số hòa vào mạch sống du lịch.

Bình minh giữa biển mây trên đèo Keo Lôm (Điện Biên)

Bình minh giữa biển mây trên đèo Keo Lôm (Điện Biên)

Mỗi sáng sớm, đèo Keo Lôm thuộc xã Na Son (tỉnh Điện Biên) lại bừng tỉnh giữa biển mây trắng xóa dưới thung lũng. Trong ánh bình minh vàng óng, những dãy núi nối tiếp nhau hiện lên mờ ảo, tạo nên bức tranh thiên nhiên vừa hùng vĩ vừa thơ mộng. Vẻ đẹp nguyên sơ ấy khiến Keo Lôm trở thành điểm đến hấp dẫn với du khách và những người yêu cảnh quan núi rừng Tây Bắc.

Mùa hoa đánh thức bước chân về miền cực Bắc Tổ quốc

Mùa hoa đánh thức bước chân về miền cực Bắc Tổ quốc

Khi những cơn gió đông đầu mùa khe khẽ lùa qua các khe núi, Cao nguyên đá Đồng Văn lại thức dậy trong một vẻ đẹp rất riêng. Đá vẫn xám, núi vẫn cao, nhưng sắc hoa Tam giác mạch trải xuống những thung lũng, triền đá, khiến cả vùng biên ải như khoác lên tấm áo mỏng phớt hồng - tím - trắng, mềm mại đến ngỡ ngàng. Từ Quản Bạ, Yên Minh đến Đồng Văn, Mèo Vạc, loài hoa nhỏ bé ấy như sợi chỉ nối những tầng đá lạnh thành một miền ký ức dịu dàng.

Rộn ràng hội thi Bò đẹp ở xã biên giới Phố Bảng, Tuyên Quang

Rộn ràng hội thi Bò đẹp ở xã biên giới Phố Bảng, Tuyên Quang

Ngày 29/11, giữa không gian hùng vĩ của những dãy núi đá tai mèo dựng đứng và thung lũng nhỏ xen giữa mùa cỏ xanh, xã Phố Bảng (Tuyên Quang) tổ chức hội thi "Bò đẹp lần thứ I năm 2025". Sự kiện nằm trong chuỗi hoạt động của Lễ hội Hoa Tam giác mạch Đồng Văn năm 2025.

Lũng Cẩm - Điểm nhấn của du lịch văn hóa trên Cao nguyên đá Đồng Văn

Lũng Cẩm - Điểm nhấn của du lịch văn hóa trên Cao nguyên đá Đồng Văn

Giữa thung lũng xanh mướt của xã Sủng Là (tỉnh Tuyên Quang), thôn Lũng Cẩm hiện lên như một mảnh ghép độc đáo giữa "miền đá xám". Nơi đây từ lâu là chốn cư trú của cộng đồng người Mông, cùng một số hộ Hoa, Nùng, Giáy…, tạo nên sự phong phú về văn hóa và nếp sống. Những ngôi nhà trình tường dày màu đất vàng, những hàng rào đá xếp tay qua nhiều thế hệ và cánh đồng hoa trải rộng đã làm nên bản sắc riêng biệt của vùng đất này.

Kết hợp văn hóa và du lịch trong không gian liên kết mới

Kết hợp văn hóa và du lịch trong không gian liên kết mới

Sau hợp nhất, tỉnh Phú Thọ mới không chỉ là vùng đất Tổ linh thiêng mà còn là vùng đất có bề dày về những giá trị lịch sử, văn hóa đa sắc tộc cùng với cảnh quan thiên nhiên và hàng loạt các mô hình du lịch cộng đồng, giải trí và nghỉ dưỡng hiện đại. Phú Thọ đang từng bước định hình vị thế là trung tâm du lịch mới của miền Bắc, nơi văn hóa và du lịch song hành, tạo nên sức hút riêng biệt.

Tạo sức hấp dẫn riêng biệt, phát triển du lịch cộng đồng bền vững

Tạo sức hấp dẫn riêng biệt, phát triển du lịch cộng đồng bền vững

Phát triển du lịch cộng đồng tại vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi là một trong những hướng đi chiến lược, gắn bảo tồn bản sắc văn hóa với thiên nhiên, góp phần nâng cao đời sống nhân dân. Tỉnh Quảng Ngãi sở hữu tiềm năng to lớn về du lịch miền núi nhưng vẫn đang ở giai đoạn khai mở, chưa tương xứng với dư địa. Chính vì vậy, việc tìm được những giải pháp để phát triển du lịch cộng đồng bền vững là nhiệm vụ quan trọng của ngành văn hóa, thể thao và du lịch địa phương trong những năm tới.

Bảo tồn văn hóa truyền thống các dân tộc với phát triển du lịch bền vững

Bảo tồn văn hóa truyền thống các dân tộc với phát triển du lịch bền vững

Ngày 22/11, Hội thảo khoa học “Bảo tồn, phát huy giá trị văn hóa truyền thống của các dân tộc thiểu số gắn với phát triển du lịch” diễn ra tại Làng Văn hóa - Du lịch các dân tộc Việt Nam (Đoài Phương, Hà Nội). Sự kiện do Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch tổ chức, trong khuôn khổ Tuần “Đại đoàn kết các dân tộc - Di sản Văn hóa Việt Nam” năm 2025 và “Ngày hội Văn hóa Mường lần thứ II”.

Sắc hồng Tam Cốc thu hút đông đảo du khách trong nước và quốc tế

Sắc hồng Tam Cốc thu hút đông đảo du khách trong nước và quốc tế

Ngày 22/11, tại Khu du lịch Tam Cốc, tỉnh Ninh Bình đã diễn ra chương trình “Sắc hồng Tam Cốc 2025 - Bản tình ca mùa thu”. Sự kiện nhằm tôn vinh vẻ đẹp thiên nhiên, văn hóa và con người vùng đất cố đô, đồng thời khẳng định Tam Cốc là điểm đến lễ hội bốn mùa của Việt Nam.

'Thung lũng trường thọ' lưu giữ văn hóa Mường cổ

'Thung lũng trường thọ' lưu giữ văn hóa Mường cổ

Giữa những giải mây bảng lảng và những dãy núi trùng điệp của núi rừng Tây Bắc, xã Vân Sơn, còn được gọi là “nóc nhà xứ Mường” của tỉnh Phú Thọ, hiện lên như một bản giao hòa của thiên nhiên, con người. Với cảnh sắc nguyên sơ, khí hậu mát lành và những giá trị văn hóa của vùng Mường cổ được lưu giữ vẹn nguyên, xã Vân Sơn đang trở thành điểm sáng du lịch mới của tỉnh Phú Thọ.

Xóm Mường cổ Lũy Ải - bản giao hưởng của di sản văn hóa và du lịch

Xóm Mường cổ Lũy Ải - bản giao hưởng của di sản văn hóa và du lịch

Vùng đất cổ Mường Bi là vùng Mường lớn nhất trong bốn Mường (Mường Bi, Mường Vang, Mường Thàng, Mường Động). Nơi đây với những nếp nhà sàn cổ, thửa ruộng bậc thang cùng các điệu múa Mường trong thanh âm trầm hùng của chiêng Mường vẫn đang lưu giữ nhiều nét văn hóa nguyên bản của dân tộc Mường Hòa Bình cũ, được xem như “trái tim” của người Mường.

Đặc sắc Lễ hội du lịch mùa vàng Bắc Sơn năm 2025

Đặc sắc Lễ hội du lịch mùa vàng Bắc Sơn năm 2025

Tối 7/11, UBND xã Bắc Sơn, tỉnh Lạng Sơn, tổ chức khai mạc Lễ hội du lịch mùa vàng Bắc Sơn năm 2025 và công bố giải thưởng Làng du lịch tốt nhất năm 2025 của tổ chức du lịch Liên hợp quốc (UN Tourism) đối với Làng du lịch cộng đồng Quỳnh Sơn.

Sa Pa tăng tốc hút khách mùa du lịch lễ hội cuối năm

Sa Pa tăng tốc hút khách mùa du lịch lễ hội cuối năm

Sở hữu nền nhiệt thấp với thời tiết giá lạnh, sương mù và băng tuyết, Lễ hội Mùa Đông là sản phẩm du lịch, thương hiệu riêng có của Sa Pa - một điểm đến cực kỳ lý tưởng với trải nghiệm du lịch "ôn đới trong lòng nhiệt đới”; đồng thời, tạo động lực kích cầu du lịch, đóng góp không nhỏ vào sự tăng trưởng của ngành "công nghiệp không khói" tại địa phương.

Mùa vàng rực rỡ ở Mù Cang Chải

Mùa vàng rực rỡ ở Mù Cang Chải

Hằng năm, vào tháng 9 - 10, thời điểm đẹp nhất trong năm khi những thửa ruộng bậc thang ở các xã Mù Cang Chải, Púng Luông (tỉnh Lào Cai) chuyển màu vàng óng, rực rỡ cả núi rừng Tây Bắc. Sắc vàng trải dài uốn lượn theo triền núi tạo nên bức tranh thiên nhiên hùng vĩ, thơ mộng giữa núi rừng. Đây là thời điểm thu hút hàng nghìn du khách và nhiếp ảnh gia đến chiêm ngưỡng và cảm nhận.

Đánh thức tiềm năng phát triển du lịch cao nguyên Sìn Hồ

Đánh thức tiềm năng phát triển du lịch cao nguyên Sìn Hồ

Được mệnh danh là “Sa Pa thứ hai” của vùng Tây Bắc, Cao nguyên Sìn Hồ (Lai Châu) không chỉ hấp dẫn bởi khí hậu mát mẻ quanh năm và cảnh quan hùng vĩ, mà còn là nơi lưu giữ nét văn hóa đặc sắc của đồng bào các dân tộc Mông, Dao. Những năm gần đây, xã Sìn Hồ đã và đang khai thác hiệu quả tiềm năng phát triển du lịch gắn với bảo tồn thiên nhiên và bản sắc văn hóa, từng bước đưa du lịch trở thành hướng phát triển kinh tế bền vững của địa phương.

Nông nghiệp tuần hoàn gắn với du lịch trải nghiệm ở nông thôn

Nông nghiệp tuần hoàn gắn với du lịch trải nghiệm ở nông thôn

Khu bảo tồn Làng nhà sàn dân tộc sinh thái Thái Hải (xã Tân Cương, tỉnh Thái Nguyên) là một trong những điển hình về công tác bảo tồn di sản sống gắn với phát triển kinh tế tuần hoàn ở vùng nông thôn Việt Nam. Đến đây, du khách sẽ được trải nghiệm cuộc sống vùng nông thôn tươi đẹp của văn hóa người Tày; trải nghiệm cuộc sống hằng ngày với các hoạt động như làm thuốc nam, nấu rượu, xay thóc, giã gạo, chơi đàn tính và các trò chơi dân gian…

Giang Mỗ bảo tồn văn hóa Mường gắn với phát triển du lịch

Giang Mỗ bảo tồn văn hóa Mường gắn với phát triển du lịch

Nằm cách trung tâm phường Hòa Bình, tỉnh Phú Thọ khoảng 10km, bản Giang Mỗ mang trong mình vẻ đẹp nguyên sơ và thanh bình. Đây là một không gian bản làng mang đậm nét văn hóa Mường cổ vẫn đang được người dân nơi đây gìn giữ và phát triển.

Sắc màu chợ phiên Dào San

Sắc màu chợ phiên Dào San

Chợ phiên Dào San họp vào sáng Chủ nhật hằng tuần, là nét sinh hoạt văn hóa đặc trưng của đồng bào vùng biên giới Lai Châu. Không chỉ đơn thuần là nơi trao đổi, mua bán hàng hóa, chợ còn là điểm giao thoa văn hóa độc đáo của các dân tộc thiểu số như Dao, Mông, Hà Nhì.