"Vàng tặc" lộng hành tàn phá những cánh rừng phòng hộ ở Lai Châu (Bài 1)

Một người dân đập các quặng vàng ra nhỏ để dễ cho vào máy nghiền. Ảnh: Nhóm PV TTXVN tại Lai Châu
Một người dân đập các quặng vàng ra nhỏ để dễ cho vào máy nghiền. Ảnh: Nhóm PV TTXVN tại Lai Châu

Thực trạng khai thác vàng trái phép ở địa bàn huyện biên giới Mường Tè (Lai Châu) diễn ra hàng chục năm nay đã tàn phá những cánh rừng phòng hộ, gây ảnh hưởng nghiêm trọng tới đời sống của người dân cũng như ô nhiễm nguồn nước, hủy hoại đất sản xuất. Mặc dù, chính quyền và lực lượng chức năng đã nhiều lần lập đoàn kiểm tra, xử lý các lán trại, máy móc… nhưng hoạt động khai thác vàng trái phép vẫn diễn ra một cách rầm rộ.

Để ghi nhận những hệ lụy của việc khai thác vàng trái phép và trách nhiệm của chính quyền địa phương trong quản lý tài nguyên khoáng sản, phóng viên Thông Tấn Xã Việt Nam (TTXVN) thực hiện chùm ba bài viết với chủ đề: “Vàng tặc lộng hành tán phá những cánh rừng phòng hộ ở Lai Châu”.

Bài 1: “Đại công trường” khai thác vàng trái phép


Huyện biên giới Mường Tè là địa phương được thiên nhiên ưu đãi với nguồn tài nguyên khoáng sản có trữ lượng lớn, đặc biệt là kim loại vàng. Hoạt động khai thác vàng trái phép trên địa bàn diễn ra từ nhiều năm nhưng gần đây trở nên nhộn nhịp ở Nậm Suổng thuộc xã Vàng Sang và Nậm Khá thuộc xã Mù Cả, gây bức xúc trong nhân dân. Các đối tượng "vàng tặc" ngang nhiên dựng lán trại, thuê lao động, đưa máy nổ phát điện, máy hơi, máy khoan, máy nghiền… để thực hiện hoạt động khai thác vàng trái phép như “đại công trường”. Đối tượng khai thác vàng trái phép rất manh động và nguy hiểm, sẵn sàng tấn công nếu thấy người lạ mặt vào địa bàn.

"Vàng tặc" lộng hành tàn phá những cánh rừng phòng hộ ở Lai Châu (Bài 1) ảnh 1Đường hầm đào vàng dài 200 m với hệ thống đèn điện đẩy đủ để phục vụ khai thác vàng tại một đỉnh núi ở rừng phòng hộ thuộc bản Nậm Suổng, xã Vàng San, huyện Mường tè, tỉnh Lai Châu. Ảnh: Nguyễn Oanh – TTXVN

Khoét núi tìm vàng

Nhắc tới khai thác vàng trái phép ở huyện Mường Tè, rầm rộ và nóng nhất là ở khu vực Nậm Khá, xã Mù Cả. Khu vực này nằm sâu trong rừng phòng hộ, thuộc địa bàn giáp ranh giữa xã Mù Cả, Tà Tổng và Nậm Khao của huyện. Để tránh bị các đối tượng khai thác vàng trái phép phát hiện, ngày 10/8/2022, nhóm phóng viên đã cải trang thành những người mua vàng; sau đó thuê xuồng, xe máy dân bản vượt sông Đà, dốc núi cheo leo hơn một giờ đồng hồ để vào bãi vàng Nậm Khá.

Tới khu vực khai thác, phóng viên không khỏi bất ngờ trước khung cảnh nhộn nhịp, tấp nập của hoạt động khai thác vàng trái phép. Tiếng máy nổ phát điện, tiếng máy nghiền và máy khoan vang cả núi rừng, cùng với việc vận chuyển thực phẩm, xăng dầu, quặng vàng bằng xe máy giống như một “đại công trường” giữa lòng rừng phòng hộ. Đặc biệt, những phu vàng ai nấy đều tấp nập, miệt mài khoan hầm, đập đá, nghiền đá, lọc vàng…

"Vàng tặc" lộng hành tàn phá những cánh rừng phòng hộ ở Lai Châu (Bài 1) ảnh 2Tại bãi vàng Nậm Khá, Nậm Khá, xã Mù Cả, huyện Mường Tè, hoạt động khai thác vàng diễn ra nhộn nhịp với sự tham gia của hơn 200 người. Ảnh: TTXVN

Ghi nhận của phóng viên, tại đây có khoảng gần 200 phu vàng và những đối tượng vàng tặc chuyên nghiệp với khoảng 50 lán trại được dựng bằng khung cây gỗ và phủ bạt phục vụ cho hoạt động khai thác vàng trái phép. Trong lán được chuẩn bị đầy đủ các nhu yếu phẩm phục vụ sinh hoạt, có lán còn có cả tủ lạnh để thực phẩm. Xung quanh khu vực làm vàng, đồi núi bị vàng tặc đào bới nham nhở. Hàng chục hầm vàng được đào thẳng xuống lòng đất và khoét sâu vào núi.

Phu vàng Sùng Vạ Sấu, dân tộc Mông ở bản Tà Tổng, xã Tà Tổng, huyện Mường Tè cho biết Sấu cùng bà con rủ nhau vào rừng tìm vàng, vào làm được vài ngày mà chưa tìm thấy gì. Công việc làm vàng cũng đơn giản, lấy cuốc và búa đục rồi đập đá, sau đó đãi vàng bằng dụng cụ thô sơ. Bà con có người làm được mấy chục triệu đồng, nhưng có người làm cả tháng chỉ được vài triệu. Công việc này cũng nguy hiểm lắm, phải chặt cây chống hầm để giảm sự cố sập hầm.

Rời điểm khai thác vàng ở khu vực Nậm Khá, ngày 11/8, phóng viên tiếp tục tới điểm khai thác vàng trái phép ở đầu suối bản Nậm Suổng, xã Vàng San, huyện Mường Tè. Đây là điểm khai thác vàng trái phép do những đối tượng làm vàng chuyên nghiệp ở tỉnh khác đến đầu tư máy nổ, máy nghiền, hóa chất và dựng lán thuê lao động tổ chức hoạt động khai thác vàng. Nhờ dân bản cảnh báo trước, những đối tượng này rất manh động và nguy hiểm. Vì vậy, phóng viên phải chuẩn bị nhiều dụng cụ, trang bị đảm bảo an toàn để tiếp cận được khu vực này.

Từ trung tâm bản Nậm Suổng, sau gần một giờ đồng hồ đi bộ men theo dòng suối ngược lên phía thượng nguồn, phóng viên mới tiếp cận được bãi làm vàng; chứng kiến các phu vàng tấp nập khai thác, vận chuyển quặng vàng ra từ đường hầm sâu khoảng 200 mét. Một số đối tượng khi thấy mặt phóng viên, đã lao ra cản trở tác nghiệp, có đối tượng chạy lên núi lảng tránh. Tại bãi làm vàng có một máy nổ, máy hơi được đặt gần hầm để phát điện và tạo khí phục vụ cho việc đào vàng. Hầm vàng được các đối tượng đào sâu vào trong lòng đất và lắp hệ thống bóng điện thắp sáng. Khi phóng viên đến khu vực cửa hầm, các đối tượng tắt điện không cho phóng viên vào trong.

Vàng A Dình - người được thuê khai thác vàng trái phép cho biết Dình đến từ huyện Sìn Hồ (Lai Châu). Vào làm được 3 ngày, mỗi tháng được trả công 6 triệu đồng và làm vào ban ngày.

Theo quan sát của phóng viên, nẹp đá mà các đối tượng khai thác từ hầm sẽ cho vào máy nghiền nhỏ cùng với nước đổ vào bể chứa. Sau đó cho chảy qua hệ thống máng gỗ có trải thảm và hóa chất thủy ngân lọc lấy vàng. Đất bùn và nước thải đục ngầu đều thải thẳng ra dòng suối phía đầu nguồn.

"Vàng tặc" lộng hành tàn phá những cánh rừng phòng hộ ở Lai Châu (Bài 1) ảnh 3Một phu vàng vận chuyển quặng vàng tại hầm khai thác sâu hun hút ở điểm Nậm Khá, xã Mù Cả, huyện Mường tè, tỉnh Lai Châu. Ảnh: TTXVN

Tái diễn "vàng tặc"

Hoạt động khai thác vàng trái phép ở Mường Tè diễn ra từ nhiều năm nay nhưng chính quyền địa phương vẫn chưa chấm dứt được vấn trạng này. Hàng năm, huyện và các địa phương đã thành lập hàng chục đoàn kiểm tra liên ngành xử lý lán trại, máy móc, hầm. Thế nhưng, sau tất cả đâu vẫn hoàn đấy, thậm chí "vàng tặc" còn hoạt động một mạnh mẽ, lộng hành hơn.

"Vàng tặc" lộng hành tàn phá những cánh rừng phòng hộ ở Lai Châu (Bài 1) ảnh 4Có khoảng 40 lán trại cùng hơn 200 người tại bãi vàng Nậm Khá, Nậm Khá, xã Mù Cả, huyện Mường Tè. Ảnh: TTXVN

Trao đổi với phóng viên, ông Lò A Chu, Chủ tịch UBND xã Vàng San, huyện Mường Tè cho hay: Từ đầu năm đến nay, xã đã thành lập 3 đoàn kiểm tra, xử lý máy móc, phá lán trại của các đối tượng làm vàng. Đầu tháng 8/2022, xã cũng kiểm tra và đốt lán nhưng đến nay "vàng tặc" vẫn tái diễn. Xã đã báo cáo huyện và theo quan điểm cứ tái diễn lại tiến hành xử lý. Do không có lực lượng truy vết, các đối tượng lẩn sâu vào rừng nên địa phương gặp khó khăn trong việc chấm dứt tình trạng khai thác vàng trái phép.

Đại úy Lý Anh Thành, Trưởng Công an xã Vàng San cho biết, thẩm quyền của công an xã ở mức đẩy mạnh tuyên truyền để các đối tượng khai thác vàng trái phép ra khỏi địa bàn và tiến hành xử lý máy móc, lán trại chứ không có quyền bắt giữ người.

"Vàng tặc" lộng hành tàn phá những cánh rừng phòng hộ ở Lai Châu (Bài 1) ảnh 5Nhiều khu vực rộng lớn trong rừng phòng hộ đầu nguồn tan hoang do khai tác vàng trái phép tại huyện Mường Tè. Ảnh: TTXVN

Thời gian qua, bên cạnh quy định của Nhà nước về tài nguyên khoáng sản, huyện Mường Tè đã xây dựng kế hoạch tài nguyên khoáng sản trước khai thác và kế hoạch kiểm tra định kỳ hằng năm; thành lập tổ công tác để tuần tra, kiểm tra định kỳ mỗi tháng một lần... Với vòng luẩn quẩn kiểm tra rồi lại kiểm tra nhưng "vàng tặc" vẫn ngang nhiên lộng hành. Không biết đến bao giờ vấn nạn này ở huyện Mường Tè mới thực sự chấm dứt mặc dù lãnh đạo UBND tỉnh Lai Châu đã chỉ đạo quyết liệt việc ngăn chặn hoạt động khai thác khoáng sản trái phép, đặc biệt là triệt phá nạn “vàng tặc”. (Xem tiếp Bài 2: "Vàng tặc" thu lợi, rừng thu hẹp

PV

(TTXVN)

Có thể bạn quan tâm

Người phụ nữ Khmer giữ nét vẽ tranh trên kiếng ở xã Thuận Hòa

Người phụ nữ Khmer giữ nét vẽ tranh trên kiếng ở xã Thuận Hòa

Nghệ nhân Triệu Thị Vui, 67 tuổi, ở xã Thuận Hòa (TP Cần Thơ), được biết đến như “người giữ lửa” của nghề vẽ tranh trên kiếng truyền thống, một nét nghệ thuật đặc trưng của văn hóa Khmer Nam Bộ. Qua từng nét vẽ tinh tế, bà tái hiện các tích Phật, mang giá trị nghệ thuật và đậm tính tâm linh, đồng thời truyền cảm hứng cho thế hệ trẻ, góp phần gìn giữ sắc màu tranh kiếng Khmer đang ngày càng hiếm người theo loại tranh thủ công này.

Chăm lo sức khỏe cho người cao tuổi, tiếp sức đến trường cho học sinh dân tộc Khmer

Chăm lo sức khỏe cho người cao tuổi, tiếp sức đến trường cho học sinh dân tộc Khmer

Sáng 13/12, hướng đến chào mừng Đại hội đại biểu Đoàn Thanh niên thành phố Cần Thơ lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 - 2030, Thành đoàn Cần Thơ phối hợp cùng Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam xã Mỹ Tú tổ chức hoạt động khám bệnh, cấp phát thuốc miễn phí và tặng quà cho người dân, trẻ em tại địa phương.

Phẫu thuật miễn phí cho bệnh nhân ở Đắk Lắk và vùng lân cận

Phẫu thuật miễn phí cho bệnh nhân ở Đắk Lắk và vùng lân cận

Sáng 13/12, Trung tâm Bảo trợ xã hội và Trẻ em tỉnh Đắk Lắk (Sở Y tế) phối hợp với Tổ chức Phẫu thuật nụ cười Operation Smile Việt Nam và Bệnh viện Đại học Y dược Buôn Ma Thuột tổ chức Chương trình khám và phẫu thuật miễn phí cho bệnh nhân trên địa bàn tỉnh và các vùng lân cận.

Xây dựng 650 căn nhà cho các hộ dân Đắk Lắk bị thiệt hại do thiên tai

Xây dựng 650 căn nhà cho các hộ dân Đắk Lắk bị thiệt hại do thiên tai

UBND tỉnh Đắk Lắk đã quyết định hỗ trợ xây mới và sửa chữa khẩn cấp 650 nhà dân bị sập, đổ, trôi hoặc hư hỏng do bão số 13 (Kalmaegi) và đợt mưa lớn từ ngày 15 - 20/11/2025. Tổng kinh phí dự kiến hơn 110 tỷ đồng (khoảng 170 triệu đồng/nhà), được huy động từ nguồn vận động của Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh và Công an tỉnh Đắk Lắk.

Thay đổi tư duy làm nông nghiệp của đồng bào vùng cao

Thay đổi tư duy làm nông nghiệp của đồng bào vùng cao

Tỉnh Quảng Ngãi có khoảng 25% dân số là người đồng bào dân tộc thiểu số. Những năm gần đây, nhờ triển khai linh hoạt các Chương trình Mục tiêu Quốc gia, chính quyền địa phương đã đưa ra nhiều giải pháp đồng bộ. Người dân được hỗ trợ đa chiều về nhà ở, cây con giống, vốn vay ưu đãi, tạo thêm điều kiện để vươn lên, cuộc sống vật chất lẫn tinh thần không ngừng phát triển, khởi sắc.

Lực lượng quân y Binh đoàn 15 thăm, khám sức khỏe cho các đối tượng chính sách, người có hoàn cảnh khó khăn và nhân dân bị ảnh hưởng bởi thiên tai, lũ lụt tại phường Quy Nhơn Đông (tỉnh Gia Lai). Ảnh: Quang Thái/TTXVN

Chăm sóc sức khỏe và hỗ trợ an sinh cho người dân vùng lũ Gia Lai

Trong ngày 11-12/12, Binh đoàn 15 (Bộ Quốc phòng) tổ chức chương trình khám bệnh, tư vấn sức khỏe, cấp thuốc miễn phí và trao quà an sinh cho các đối tượng chính sách, người có hoàn cảnh khó khăn và nhân dân bị ảnh hưởng bởi thiên tai, lũ lụt tại phường Quy Nhơn Đông, tỉnh Gia Lai.

'Lợi kép' từ chủ trương giao, khoán bảo vệ rừng

'Lợi kép' từ chủ trương giao, khoán bảo vệ rừng

Giao rừng gắn với giao đất cho hộ gia đình, cộng đồng dân cư là chủ trương lớn của Đảng, Nhà nước nhằm mục đích đảm bảo toàn bộ diện tích rừng tự nhiên đều có chủ rừng cụ thể. Tại Quảng Ngãi, tính đến thời điểm hiện tại, tỉnh đã thực hiện giao, khoán bảo vệ rừng cho khoảng hơn 5.600 hộ gia đình và 500 cộng đồng dân cư với tổng diện tích lên tới hơn 204.000 ha. Chính sách này đã và đang đem lại nhiều lợi ích thiết thực.

Đắk Lắk triển khai 'Chiến dịch Quang Trung' với tinh thần tổng lực, thần tốc

Đắk Lắk triển khai 'Chiến dịch Quang Trung' với tinh thần tổng lực, thần tốc

Triển khai “Chiến dịch Quang Trung” thần tốc xây dựng mới, sửa chữa nhà ở cho các hộ gia đình có nhà bị sập, đổ, trôi do bão số 13 và đợt mưa lũ lịch sử trong tháng 11 vừa qua, các cơ quan, đơn vị, địa phương trong tỉnh Đắk Lắk cùng sự hỗ trợ của các lực lượng quân đội, công an… đang huy động tối đa nhân lực, vật lực, đẩy nhanh tiến độ thi công, đảm bảo chất lượng theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ.

Cao Bằng yêu cầu chi tiết hóa thông báo xả lũ, đẩy mạnh trồng rừng đầu nguồn

Cao Bằng yêu cầu chi tiết hóa thông báo xả lũ, đẩy mạnh trồng rừng đầu nguồn

Ngày 11/12, Kỳ họp thứ 38 HĐND tỉnh Cao Bằng khóa XVII, nhiệm kỳ 2021-2026 tiếp tục phiên chất vấn, trả lời chất vấn và bế mạc kỳ họp. Vấn đề về xả lũ của các thủy điện trong mùa mưa lũ, giải ngân vốn đầu tư cho các dự án, trồng rừng, hỗ trợ người dân bị ảnh hưởng bởi dịch tả châu Phi được nhiều đại biểu quan tâm.

Thực hiện Nghị quyết 72-NQ/TW: Niềm vui ở vùng biên viễn

Thực hiện Nghị quyết 72-NQ/TW: Niềm vui ở vùng biên viễn

Nghị quyết 72-NQ/TW của Bộ Chính trị về một số giải pháp đột phá, tăng cường bảo vệ, chăm sóc và nâng cao sức khỏe nhân dân đang được tỉnh Đồng Nai tích cực triển khai. Tại xã biên giới Hưng Phước, niềm vui, sự phấn khởi hiện rõ trên gương mặt của bà con dân tộc thiểu số khi các đoàn y tế tìm đến từng ấp để thăm khám sức khỏe.

Chăm lo phát triển vùng đồng bào dân tộc Khmer ở biên giới

Chăm lo phát triển vùng đồng bào dân tộc Khmer ở biên giới

Xã Tân Hòa, tỉnh Tây Ninh là địa bàn biên giới có đông đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống, trong đó người Khmer chiếm tỷ lệ lớn với gần 200 hộ, tập trung chủ yếu tại ấp Con Trăn. Những năm qua, đời sống của đồng bào từng bước được cải thiện nhờ sự quan tâm của Đảng, Nhà nước cùng sự nỗ lực vươn lên của người dân.

Trao học bổng Vừ A Dính tiếp sức học sinh dân tộc thiểu số đến trường

Trao học bổng Vừ A Dính tiếp sức học sinh dân tộc thiểu số đến trường

Ngày 10/12, tại xã Càng Long, tỉnh Vĩnh Long, Quỹ học bổng Vừ A Dính và Câu lạc bộ “Vì Hoàng Sa - Trường Sa thân yêu” phối hợp với Tỉnh Đoàn, Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Vĩnh Long tổ chức trao học bổng năm học 2025 - 2026 cho học sinh dân tộc thiểu số, vùng biển đảo và con sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp Bộ đội Biên phòng tỉnh.

Xây dựng thương hiệu từ vùng quýt cổ Phú Thọ

Xây dựng thương hiệu từ vùng quýt cổ Phú Thọ

Đang vào chính vụ mùa thu hoạch quýt Nam Sơn, xã Vân Sơn, tỉnh Phú Thọ. Từ vùng trồng quýt cổ, đến việc áp dụng mở rộng diện tích trồng cam canh, đang được chính quyền địa phương triển khai bài bản, khoa học. Qua đó, rà soát các cây đầu dòng chất lượng cao để nhân giống, áp dụng quy trình chăm sóc hữu cơ, sử dụng phân vi sinh nhằm khôi phục độ phì đất và nâng cao sức đề kháng cho cây.

Sinh kế nhỏ mở lối đổi thay vùng biên giới Gia Lai

Sinh kế nhỏ mở lối đổi thay vùng biên giới Gia Lai

Tại các xã biên giới của tỉnh Gia Lai, các chương trình mục tiêu quốc gia về giảm nghèo bền vững và phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số đang mang lại chuyển biến rõ nét. Những hỗ trợ thiết thực như cây giống, vật nuôi, hướng dẫn kỹ thuật và vốn ưu đãi đã tạo điểm tựa để đồng bào cải thiện thu nhập, ổn định đời sống và từng bước vươn lên thoát nghèo.

Tiếp sức đồng bào vùng biên an cư, lạc nghiệp

Tiếp sức đồng bào vùng biên an cư, lạc nghiệp

Với quyết tâm cao và sự đồng lòng của cấp ủy, chính quyền, người dân, xã vùng cao biên giới Phong Thổ của tỉnh Lai Châu hướng đến mục tiêu mọi hộ dân trên địa bàn đều có nhà kiên cố để an cư, lạc nghiệp. Địa phương này đang khẩn trương triển khai xóa nhà tạm, dột nát đợt 2 để góp phần nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho người dân vùng cao.

Đậm đà bản sắc Cơ Tu qua từng món ăn dân dã

Đậm đà bản sắc Cơ Tu qua từng món ăn dân dã

Đơn giản, không cầu kỳ trong cách chế biến, cũng không kén chọn nguyên liệu, ẩm thực của người Cơ Tu hiện diện như hơi thở tự nhiên của núi rừng, mộc mạc mà tinh tế, giản dị nhưng vẫn mang đậm dấu ấn văn hóa của đồng bào mình.

Đắk Lắk khẩn trương khôi phục sản xuất và nhà ở cho người dân

Đắk Lắk khẩn trương khôi phục sản xuất và nhà ở cho người dân

Các địa phương phía Đông tỉnh Đắk Lắk vừa trải qua đợt mưa lũ lịch sử vào giữa tháng 11 với thiệt hại nặng nề về người và tài sản. Đến nay, các dịch vụ, hạ tầng thiết yếu đã được khôi phục, tỉnh Đắk Lắk tiếp tục khắc phục hậu quả thiên tai, đặc biệt sớm khôi phục sản xuất, ổn định đời sống nhân dân.

Tiếp thêm động lực cho học sinh, người dân khó khăn vùng biên giới Tây Nam

Tiếp thêm động lực cho học sinh, người dân khó khăn vùng biên giới Tây Nam

Chiều 9/12, Đồn Biên phòng Phú Mỹ (thuộc Ban Chỉ huy Bộ đội Biên phòng tỉnh An Giang) tổ chức gặp mặt, trao quà và học bổng cho học sinh thuộc chương trình “Nâng bước em tới trường - Con nuôi Đồn Biên phòng” và dự án “Cán bộ, chiến sĩ Quân đội nâng bước em tới trường” trên địa bàn xã Giang Thành (tỉnh An Giang) và huyện Kampong Trach, tỉnh Kampot (Vương quốc Campuchia).

Đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học ở xứ Lạng

Đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học ở xứ Lạng

Chiều 9/12, tại Trường Trung học phổ thông chuyên Chu Văn An (phường Đông Kinh, tỉnh Lạng Sơn) đã diễn ra lễ phát động điểm “Đưa tiếng Anh trở thành ngôn ngữ thứ hai trong trường học”. Đây là trường đầu tiên tại Lạng Sơn được Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Lạng Sơn chọn triển khai mô hình này trên địa bàn tỉnh.