Việt Nam là một trong những quốc gia chịu tác động mạnh nhất của biến đổi khí hậu, trong đó xâm nhập mặn là một trong rất nhiều hậu quả do biến đổi khí hậu gây nên. Tại nhiều tỉnh, thành phố thuộc khu vực Đồng bằng sông Cửu Long, tình hình xâm nhập mặn đã và đang diễn biến khó lường, đòi hỏi cần phải tiếp tục có những giải pháp ứng phó hiệu quả nhằm giảm thiểu thiệt hại cho người dân tại các địa phương khu vực nêu trên.
Các cơ quan khí tượng thủy văn dự báo, tình hình hạn hán trong mùa khô năm 2024 – 2025 sẽ còn diễn biến gay gắt, nghiêm trọng hơn do sự nóng lên của khí hậu toàn cầu. Hạn hán cùng với xâm nhập mặn ở vùng ngọt ngày càng lấn sâu nội đồng sẽ ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống, sản xuất của người dân trên địa bàn tỉnh Cà Mau.
Ngày 22/3, nhân Ngày Nước thế giới, tại xã Hỏa Tiến, thành phố Vị Thanh, tỉnh Hậu Giang, Tập đoàn Keppel Việt Nam phối hợp với báo Tiền Phong tổ chức chương trình Living Well - trao tặng hệ thống máy lọc nước mặn cho người dân
Theo dự báo của ngành chức năng, từ giữa tháng 3 đến hết mùa khô năm 2025, Đồng bằng sông Cửu Long còn các đợt xâm nhập mặn và các kỳ triều cường: Từ ngày 11 - 15/3/2025 và từ ngày 30/3 - 2/4.
Cục Quản lý và Xây dựng công trình thủy lợi, Bộ Nông nghiệp và Môi trường vừa có văn bản gửi Sở Nông nghiệp và Môi trường các tỉnh, thành phố vùng Đồng bằng sông Cửu Long về việc tăng cường vận hành công trình thủy lợi lấy nước phục vụ sản xuất nông nghiệp, dân sinh vùng Đồng bằng sông Cửu Long.
Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng Thủy văn Quốc gia, mùa khô năm 2024 – 2025, xâm nhập mặn tại Đồng bằng sông Cửu Long ở mức cao hơn trung bình nhiều năm và tập trung từ tháng 2 - 4/2025. Các đợt xâm nhập mặn khả năng đi sâu vào các cửa sông Cửu Long và tăng cao gây ảnh hưởng đến dân sinh, nông nghiệp, tình hình phát triển kinh tế - xã hội tại nhiều địa phương như Tiền Giang, Sóc Trăng, Cà Mau…
Ngày 17/2, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính ký ban hành Công điện số 15/CĐ-TTg về việc chủ động ứng phó đợt xâm nhập mặn cao điểm ở Đồng bằng sông Cửu Long và Thành phố Hồ Chí Minh.
Cục Thủy lợi, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết, tháng 2/2025, ở Đồng bằng sông Cửu Long, xâm nhập mặn ảnh hưởng đến việc lấy nước của các công trình thủy lợi cách biển 45 - 65 km trong các kỳ triều cường. Xâm nhập mặn có xu thế biến động khó lường, các địa phương cần đề phòng các tình huống gia tăng đột xuất trong các đợt triều cường.
Nhận định về xu thế xâm nhập mặn ở khu vực Đồng bằng sông Cửu Long từ ngày 1-10/2, ngày 1/2, Trưởng phòng Dự báo thủy văn, Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia Phùng Tiến Dũng cho biết, xâm nhập mặn ở khu vực trên ở mức cao trong 2-3 ngày đầu tuần sau đó giảm dần vào cuối tuần. Độ mặn cao nhất tại các trạm phổ biến ở mức thấp hơn độ mặn cao nhất tháng 2/2024, riêng một số trạm ở Trà Vinh có độ mặn cao hơn.
Ban Thường vụ Tỉnh ủy Bến Tre vừa có chỉ thị yêu cầu các cấp ủy, tổ chức đảng, chính quyền, Mặt trận Tổ quốc, tổ chức chính trị - xã hội các cấp, các cơ quan, đơn vị, địa phương khẩn trương thực hiện các biện pháp chủ động ứng phó với tình hình xâm nhập mặn trong mùa khô 2024-2025, góp phần hạn chế thiệt hại, bảo vệ sản xuất, kinh doanh và ổn định đời sống nhân dân trên địa bàn.
Để đưa ra được các giải pháp có tính toàn diện và bền vững giải quyết các vấn đề biến đổi khí hậu ở Đồng bằng sông Cửu Long, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đang xây dựng đề án “Phòng chống sụt lún đất, sạt lở bờ sông, bờ biển, ngập úng, hạn hán, xâm nhập mặn vùng Đồng bằng sông Cửu Long”. Phát triển Đồng bằng sông Cửu Long sẽ theo hướng thích nghi có kiểm soát, chủ động tạo ra chế độ nước hợp lý trên nền chế độ tự nhiên, làm giảm mức độ rủi ro, bấp bênh trong các hoạt động kinh tế - xã hội.
Việc phục hồi rừng ngập mặn ở các tỉnh Nam Trung Bộ mới chỉ là bước khởi đầu. Ngoài tiếp tục mở rộng diện tích rừng ngập mặn, các địa phương cần có cơ chế để duy trì, chính sách hỗ trợ, khuyến khích, thu hút người dân và cộng đồng tham gia phục hồi, bảo vệ, chia sẻ lợi ích từ nhằm phát huy hiệu quả, bền vững rừng ngập mặn - “vành đai xanh” trong ứng phó với biến đổi khí hậu.
Ngày 23/5, Tỉnh đoàn Long An phối hợp với Tỉnh đoàn Tây Ninh tổ chức chương trình trao tặng nước ngọt và bồn chứa nước cho người dân vùng bị ảnh hưởng bởi hạn hán, xâm nhập mặn tại xã Nhựt Ninh, huyện Tân Trụ.
Bí thư, Chủ tịch UBND huyện Tân Phú Đông (tỉnh Tiền Giang) Bùi Thái Sơn cho biết, sau khi công bố tình huống khẩn cấp về thiên tai xâm nhập mặn tại huyện vào ngày 5/4/2024, địa phương đã tập trung mọi nguồn lực, chung tay triển khai các giải pháp cấp nước sinh hoạt cho nhân dân trên địa bàn đang phải đối mặt với thiên tai hạn mặn gay gắt.
Tuy tỉnh Đồng Tháp nằm sâu trong đất liền, có sông Tiền và sông Hậu chảy qua nhưng ngành chức năng dự báo tình hình thiếu nước sinh hoạt, sản xuất có thể xảy ra cục bộ ở một số địa phương. Đáng quan tâm là thị trấn Cái Tàu Hạ và một số xã của huyện Châu Thành có thể chịu ảnh hưởng của xâm nhập mặn. Trước tình hình này, UBND huyện và các ngành, đơn vị liên quan cùng người dân ở huyện Châu Thành tích cực chủ động thực hiện nhiều giải pháp phòng ngừa, sẵn sàng ứng phó khi độ mặn trong nước lên cao.
Theo Trung tâm Dự báo Khí tượng thủy văn Quốc gia, mùa mưa năm 2024 đến muộn, tổng lượng mưa trên khu vực Đồng bằng sông Cửu Long trong tháng 5/2024 ở mức thấp hơn trung bình nhiều năm khoảng 20%. Ủy hội sông Mê Công quốc tế và các tổ chức quốc tế dự báo lượng mưa trong tháng 5/2024 trên lưu vực sông Mê Công thấp hơn trung bình nhiều năm từ 20-30%.
Nhận định về xu thế xâm nhập mặn ở khu vực Đồng bằng sông Cửu Long từ ngày 1-10/5, ngày 30/4, Trưởng phòng Dự báo thủy văn, Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia Phùng Tiến Dũng cho biết, xâm nhập mặn tại khu vực trên có xu thế tăng dần vào cuối tuần. Độ mặn cao nhất tại các trạm ở mức cao hơn độ mặn cao nhất tháng 5/2023.
Cục Thủy lợi, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cho biết, từ tháng 5 xâm nhập mặn ở Đồng bằng sông Cửu Long tiếp tục giảm, không còn ảnh hưởng đến nguồn nước phục vụ sản xuất nông nghiệp từ đầu tháng 6.
Thực hiện chỉ đạo ứng phó khẩn cấp triều cường và xâm nhập mặn theo Công điện của Thủ tướng Chính phủ, tỉnh Tiền Giang đã triển khai quyết liệt các giải pháp nhằm đảm bảo phục vụ nước sinh hoạt cho gần 113.000 hộ với gần 409.000 dân ở các huyện phía Đông trước tình hình hạn mặn diễn biến phức tạp trong mùa khô 2023 – 2024.
Nhận định về xu thế xâm nhập mặn ở khu vực Đồng bằng sông Cửu Long từ ngày 1-10/4, ngày 31/3, Trưởng phòng Dự báo thủy văn, Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia Phùng Tiến Dũng cho biết, xâm nhập mặn tại khu vực trên giảm dần đến giữa tuần sau đó tăng dần. Độ mặn cao nhất tại các trạm phổ biến ở mức cao hơn độ mặn cao nhất tháng 4/2023.
Mặc dù Đồng bằng sông Cửu Long đã có nhiều phương án “giải khát”, “giải nhiệt" tạm thời, nhưng xét về lâu dài, để “sống chung” với hạn, mặn thì cần có phương án liên hoàn công trình và phi công trình để thích ứng bền vững.
Thiếu nước ngọt là điều khiến người dân Đồng bằng sông Cửu Long lo lắng trong thời gian hạn hán và xâm nhập mặn kéo dài. Chính vì vậy, nhu cầu “giải khát” cho vườn tược, “giải nhiệt” cho người dân đang được đặt lên hàng đầu.
Hiện nay hạn hán, xâm nhập mặn đang tiến sâu vào các cửa sông ở khu vực Đồng bằng sông Cửu Long. Nhiều nơi ở Bến Tre, Tiền Giang, Trà Vinh, Cà Mau... người dân đang thiếu nước sinh hoạt, tưới cho cây trồng. Nhưng cũng có nhiều nơi, người dân đã thành thạo kinh nghiệm ứng phó với hạn mặn, ổn định cuộc sống, sinh hoạt hàng ngày.
Chiều ngày 14/3, Đoàn công tác Cục Thủy lợi (Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) do ông Nguyễn Hồng Khanh – Cục phó Cục Thủy lợi làm Trưởng đoàn có buổi làm việc tại tỉnh Bạc Liêu về tác chuẩn bị ứng phó với tình hình hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn.
Trước diễn biến phức tạp của thời tiết trong mùa khô 2023-2024, tỉnh Tiền Giang đã và đang triển khai nhiều giải pháp tích cực để bảo vệ các vùng trồng cây chuyên canh cây ăn trái; trong đó, có hơn 8.000 ha thanh long ở các huyện, thị phía Đông của địa phương.
Thời điểm này đang là mùa khô 2024, trên địa bàn cả nước nhiều nơi đã xảy ra tình trạng xâm nhập mặn, độ mặn đo được nhiều nơi cao hơn và xâm nhập sâu hơn so với trung bình nhiều năm trước. Tại Thanh Hoá, do không có mưa bổ sung, cộng với thời tiết hanh khô nên mực nước tại nhiều hồ, đập, sông suối đã xuống thấp hơn so với cùng kỳ nhiều năm trước, một số trạm bơm đã xuất hiện tình trạng xâm nhập mặn.
Ngày 8/3, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính ký Công điện số 19/CĐ-TTg yêu cầu các bộ, địa phương liên quan tập trung ứng phó đợt xâm nhập mặn cao điểm tại Đồng bằng sông Cửu Long.
Ngày 23/1, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã có chỉ thị về việc tăng cường thực hiện các giải pháp phòng, chống hạn hán, thiếu nước, xâm nhập mặn, phục vụ sản xuất nông nghiệp và dân sinh mùa khô năm 2023-2024.
54 dân tộc Việt Nam