Theo Văn phòng điều phối nông thôn mới tỉnh Phú Yên, đến nay Phú Yên đã xây dựng, cải tạo được công nhận 9 vườn mẫu nông thôn mới. Trong số đó, huyện Phú Hòa 5 vườn mẫu, 4 vườn thuộc huyện Đồng Xuân...
Vườn mẫu của ông Nguyễn Ngọc Sơn ở thôn Tân Phú, xã Xuân Sơn Nam, huyện Đồng Xuân (Phú Yên) có nhiều loại cây trái có giá trị. Ảnh: Phạm Cường - TTXVN
Phó Chánh Văn phòng Chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng nông thôn mới tỉnh Phú Yên Hồ Văn Nhân cho biết, vườn mẫu được thiết kế và trồng theo quy hoạch từng bước mang lại hiệu quả kinh tế cao, tăng thu nhập cho nông dân. Đặc biệt, từ các mô hình vườn mẫu, nhiều hộ dân đã có cách làm sáng tạo, khai thác thế mạnh từ vườn để phát triển du lịch, hay mạnh dạn đầu tư khoa học kỹ thuật, áp dụng các giống cây trồng, vật nuôi mới để từng bước nâng cao kinh tế gia đình, phát triển diện mạo các vùng quê, nâng tầm nông thôn mới.
Tỉnh Phú Yên cũng có nhiều cơ chế khuyến khích hỗ trợ nông dân xây dựng thương hiệu, tìm kiếm các kênh tiêu thụ ổn định và nâng cao giá trị nông sản. Đây cũng là mục tiêu Phú Yên hướng đến nhằm xây dựng những vùng quê trù phú, nông nghiệp sinh thái, nông dân văn minh, nông thôn hiện đại.
Nhiều nông dân Phú Yên đã nỗ lực cải tạo vườn tạp, xây dựng phát triển mô hình vườn mẫu nông thôn mới với các loại cây trồng có giá trị và hiệu quả kinh tế cao. Vườn mẫu không chỉ là giải pháp nâng cao chất lượng chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới, mà còn góp phần nâng cao thu nhập, cải thiện đời sống cho người dân, tạo cảnh quan xanh, sạch, đẹp cho khu vực nông thôn tại tỉnh.
Đến xã Hòa Quang Bắc, huyện Phú Hòa thời điểm này dễ dàng nhận thấy những "quả ngọt" từ chương trình xây dựng nông thôn mới. Hòa Quang Bắc là địa phương đầu tiên ở Phú Yên đạt chuẩn nông thôn mới, nâng cao và đang trên đường xây dựng kiểu mẫu. Qua hơn 10 năm xây dựng nông thôn mới, cơ sở vật chất hạ tầng của địa phương đã được đầu tư đồng bộ, đời sống vật chất, tinh thần của người dân được nâng cao, nhiều nông hộ ở Hòa Quang Bắc đang tận dụng lợi thế đất đai phát triển kinh tế vườn, vươn lên làm giàu.
Ông Nguyễn Ngọc Sơn ở thôn Tân Phú, xã Xuân Sơn Nam, huyện Đồng Xuân (Phú Yên) chăm sóc mít thái tại khu vườn mẫu. Ảnh: Phạm Cường - TTXVN
Được công nhận là vườn mẫu năm 2020, khu vườn rộng hơn 5ha của anh Ngô Quốc Dũng, thôn Ngọc Sơn, xã Hòa Quang Bắc là điểm đến mới hấp dẫn thu hút ngày càng nhiều du khách tham quan. Khu vườn được quy hoạch ngăn nắp với hàng chục loại cây ăn quả phát triển xanh tốt, có dòng suối chảy bao quanh.
Anh Ngô Quốc Dũng chia sẻ, trước đây làm thợ điện, nhưng vì đam mê với nông nghiệp nên đã chuyển hướng sang làm mô hình kinh tế vườn. Từ khu vườn tạp năm 2015, anh đã cải tạo trồng mít thái, mãng cầu dai. Sản phẩm trái cây thu hoạch tại vườn được thương lái thu mua bán ở các chợ, siêu thị trong tỉnh. Tuy nhiên, do thị trường nông sản thời điểm đó bấp bênh, khó tiêu thụ nên anh phải quyết tâm tìm hướng đi mới.
"Năm 2017, một lần đi du lịch miền Tây, nhận thấy bà con tổ chức các chuyến du lịch sinh thái trong vườn cây, du khách đến thăm quan vườn được tự tay hái quả, thưởng thức tại vườn. Nhận thấy, đây là cách làm rất hay, tôi bắt tay ngay vào việc quy hoạch lại vườn cây, trồng thêm nhiều loại cây ăn quả, hoa, cây thuốc dân gian. Với lợi thế có dòng suối chảy tự nhiên chảy qua vườn, tôi đào thêm một ao để tích trữ nước tưới cho cây trồng mùa khô, xây dựng thêm các tuyến đường đi bộ, khu lưu trú, nhà sàn, nơi vui chơi cho trẻ em. Đến nay, vườn mẫu của tôi đã phát triển được trên 10 loại cây ăn quả có giá trị cao như mít, mãng cầu, bơ, cam, bưởi, dừa, đu đủ… Các loại cây trồng trong vườn được áp dụng các tiến bộ kỹ thuật trong chăm sóc nên cho hoa, kết quả theo các thời điểm phù hợp. Hiện du khách tìm đến thăm quan, thưởng thức trái cây tại vườn ngày càng nhiều, do vậy mỗi năm gia đình tôi thu nhập từ kinh doanh vườn mẫu hơn 300 triệu đồng", anh Dũng nói.
Theo chị Trần Thị Oanh, du khách đến từ huyện Tây Hòa, vườn mẫu của anh Dũng rất đẹp, mùa nào cũng có trái cây chín, du khách đến thăm quan vườn được thỏa sức vui đùa cùng suối nước mát, lên vườn được tự tay lựa chọn trái cây chín để ăn và mang về.
Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Hòa Quang Bắc Trương Đức Phụng cho biết, Hòa Quang Bắc đã thành công trong việc chuyển đổi những vùng đất kém hiệu quả sang các loại cây trồng khác mang hiệu quả kinh tế cao hơn. Nhiều hộ dân đã có cách làm hiệu quả, vươn lên làm giàu từ kinh tế vườn. Ủy ban nhân dân xã đang phối hợp với các cơ quan liên quan tiếp tục hỗ trợ phát triển nhân rộng mô hình, để người dân tạo ra nhiều sản phẩm giá trị, khai thác hiệu quả tiềm năng đất đai rất lớn trên địa bàn xã.
Tại xã Xuân Sơn Nam, huyện miền núi Đồng Xuân, nhiều nông hộ cũng đã tận dụng đặc thù về điều kiện tự nhiên, quỹ đất để phát triển mô hình vườn mẫu nông thôn mới. Khu vườn mẫu rộng hơn 1,2ha của gia đình ông Nguyễn Ngọc Sơn, thôn Tân Phú, xã Xuân Sơn Nam đang mang lại thu nhập cao cho gia đình. Theo ông Sơn, để biến vườn tạp thành vườn mẫu, ông đã không ngừng tìm đưa các giống cây trồng có năng suất, chất lượng có đầu ra ổn định trồng trên diện tích đất vườn của gia đình. Với diện tích hơn 1,2ha ông Sơn sử dụng 0,7ha trồng cây ăn trái chủ yếu là mít, cam và bưởi. Khuôn viên xung quanh vườn được bố trí trồng cây tre để chắn gió, cát. Khu vườn được lắp đặt hệ thống tưới nước tự động giúp cho việc chăm bón, tưới nước cho cây trồng thuận tiện hơn.
Chia sẻ về kết quả xây dựng vườn mẫu nông thôn mới, ông Trần Ngọc Sơn cho biết, hiện thu nhập từ vườn mẫu của gia đình đạt 300 triệu đồng một năm, cao gấp 5 lần so với trồng lúa.
Vườn mẫu của ông Ngô Quốc Dũng ở thôn Ngọc Sơn, xã Hòa Quang Bắc, huyện Phú Hòa (Phú Yên) có nhiều loại cây ăn quả có giá trị. Ảnh: Phạm Cường - TTXVN
"Để xây dựng vườn cây hiệu quả, trước tiên phải hiểu rõ chất đất, trồng chăm sóc cây gì phù hợp. Vườn của tôi gần bờ sông Kỳ Lộ, nên chọn cây trồng phù hợp với đất cát pha như mít, dừa, bưởi. Trồng đa đạng các loại cây ăn quả theo mùa không những tạo việc làm, dễ tiêu thụ, mang đến thu nhập quanh năm cho gia đình, góp phần tạo cảnh quan, môi trường vùng quê, xanh sạch đẹp", ông Sơn nhấn mạnh.
Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện Đồng Xuân Phạm Trung Chánh chia sẻ, việc xây dựng vườn mẫu không chỉ giúp các địa phương trong huyện hoàn thành tiêu chí trong chương trình xây dựng nông thôn mới, mà còn góp phần quan trọng thay đổi phương thức sản xuất, cải thiện đời sống, xây dựng môi trường xanh - sạch - đẹp. Tuy nhiên, để phát triển, duy trì được nhiều vườn mẫu vấn đề kết nối tiêu thụ được nông sản do nông dân là vô cùng quan trọng. Ủy ban nhân dân huyện Đồng Xuân đã chỉ đạo Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện hỗ trợ kết nối đưa các sản phẩm từ vườn mẫu của nông dân tiêu thụ ở các cửa hàng thương mại, siêu thị. Ngoài ra, chính quyền địa phương cũng hỗ trợ người dân các biện pháp xây dựng nhãn hiệu, bảo vệ nhãn hiệu vùng trồng.
"Hiện nay huyện Đông Xuân hỗ trợ mỗi hộ có vườn mẫu từ 20 đến 50 triệu đồng. Để vườn mẫu phát triển hiệu quả và có tính "lan tỏa" ngoài hỗ trợ của chính quyền địa phương thì bản thân hộ làm vườn phải chủ động liên kết với các hộ kinh doanh trong ngoài tỉnh tạo đầu mối tiêu thụ sản phẩm; bên cạnh đó, nông hộ cần phải chủ động, áp dụng thành tựu khoa học mới, tạo ra những sản phẩm đặc trưng của vùng mới thành công được. Ví dụ như vườn mẫu ở Đa Lộc phải chọn cây Bưởi vì phù hợp với điều kiện, chất đất, quả bưởi có múi căng mọng, thơm, ngon", ông Chánh nói.
Phạm Cường
