Lâm Đồng tìm giải pháp ổn định đời sống người dân di cư tự do

Lâm Đồng tìm giải pháp ổn định đời sống người dân di cư tự do
Khi chúng tôi đề nghị vào tiểu khu 179, 178, thuộc xã Liêng S’rônh, huyện Đam Rông, ông Trương Quốc Khánh, Chủ tịch UBND xã Liêng S’rônh đắn đo: “Đang vào mùa mưa, đường vào đó khó khăn lắm, phải tranh thủ đi từ sáng sớm, xã bố trí thêm hai công an viên dẫn đường cho các anh”.
 
Một lớp học tạm, hiện chỉ có lớp 1 đến lớp 4 tại tiểu khu 179, xã Liêng S’rônh, huyện Đam Rông. Ảnh: Đặng Tuấn - TTXVN
Một lớp học tạm, hiện chỉ có lớp 1 đến lớp 4 tại tiểu khu 179, xã Liêng S’rônh, huyện Đam Rông. Ảnh: Đặng Tuấn - TTXVN

Trong khi chờ cán bộ xã dẫn đường vào rừng, ông Khánh cho chúng tôi xem những bức ảnh những lán trại trái phép vừa mọc lên được chụp từ rừng sâu. "Xã đang làm văn bản xin ý kiến chỉ đạo của huyện về việc thêm nhiều hộ dân dựng nhà lập xóm. Xã Liêng S’rônh, huyện Đam Rông có diện tích trên 24.000 ha, rộng tương đương với một tỉnh ở phía Bắc. Địa bàn rộng, lại bị chia cắt bởi nhiều đồi núi gây khó khăn cho việc quản lý di dân tự do” – ông Khánh nói. Từ trung tâm xã Liêng S’rônh, hành trình đến khu vực “nóng” về di dân tự do gần 80km. Cung đường đất đá heo hút dẫn vào Tiểu khu 179 gồ ghề một bên là dòng sông Sêrêpôk chảy cuồn cuộn. Sau hơn 4 giờ đi xe máy, vượt qua nhiều cung đường khó khăn, trơn trượt, chúng tôi đến tiểu khu 179 – nơi có tình trạng di dân tư do diễn ra khá phức tạp. 
 
Ngôi làng tự phát tại tiểu khu 179, xã Liêng S’rônh, huyện Đam Rông. Ảnh: Đặng Tuấn-TTXVN
Ngôi làng tự phát tại tiểu khu 179, xã Liêng S’rônh, huyện Đam Rông.
Ảnh: Đặng Tuấn-TTXVN

Cuộc sống khó khăn giữa rừng sâu 

Tiểu khu 179 nằm giữa rừng, một bên là sông Đắk Măng giáp với địa phận huyện Đắk Glong, tỉnh Đắk Nông. Đứng từ trên cao nhìn xuống, nơi đây đã dần hình thành một ngôi làng, một số căn nhà khá kiên cố. Cuộc sống người dân chủ yếu là trồng lúa nước, trồng cà phê, sắn trên đất quy hoạch lâm nghiệp thuộc đất rừng phòng hộ. Diện tích đất rừng tại đây không còn cây rừng, thay vào đó những ngôi nhà gỗ, nhà tranh tre và đất sản xuất. Vòng quanh ngôi làng, ngoại trừ những hộ dân đã vào một thời gian dài (từ 2003) có đất sản xuất, nhà của khá ổn định vẫn còn nhiều hộ dân mới đặt chân đến vẫn còn nhiều khó khăn thiếu thốn. Hầu hết những người Mông vào Lâm Đồng, Tây Nguyên đều theo sự mách bảo của người đi trước truyền cho người đi sau. Họ cho rằng Tây Nguyên đất đai màu mỡ, phì nhiêu và là “miền đất hứa”. Tuy nhiên khi đến Đam Rông, những người di dân phải đối mặt với nhiều vấn đề khó khăn thiếu thốn: nhà ở, thiếu lương thực, không đất sản xuất… Ngồi trước căn nhà gỗ, ông Giang Seo Chỉnh, người dân ngụ tại Tiểu khu 197, xã Liêng S’rônh, huyện Đam Rông đưa tay chỉ về phía ngọn đồi phía xa nhớ lại: “Chục năm trước, đây là khu rừng rậm có nhiều cây gỗ quý, giờ chỉ còn lồ ô (tre nứa) thôi”. 
 
Một lớp học tạm, hiện chỉ có lớp 1 đến lớp 4 tại tiểu khu 179, xã Liêng S’rônh, huyện Đam Rông. Ảnh: Đặng Tuấn-TTXVN
Một lớp học tạm, hiện chỉ có lớp 1 đến lớp 4 tại tiểu khu 179, xã Liêng S’rônh, huyện Đam Rông. Ảnh: Đặng Tuấn-TTXVN

Theo báo cáo của Ban Dân tộc tỉnh Lâm Đồng, trong vòng 10 năm (từ năm 2006-2016), số dân di cư tự do đã tăng lên nhanh chóng từ khoảng 260.000 nhân khẩu tăng lên 13.840 nhân khẩu. Đồng nghĩa với việc tăng số dân cơ học là tình trạng phá rừng, đốt nương làm rẫy. Tổng diện tích bị lấn chiếm tính từ năm 2014 đến nay là trên 534 ha tập trung chủ yếu tại các tiểu khu 175B, 176 và 179 thuộc huyện Đam Rông. Tiểu khu 176 đã có trên 176 ha rừng bị “đốt sạch”. 

Ông Ma Seo Cháng (43 tuổi quê Hà Giang), một trong những người đầu tiên vào Tiểu khu 179, đưa chúng tôi tới những hộ dân mới vào cách đây chỉ vài tuần. Những căn nhà tre nứa dựng tạm nằm cheo leo bên sườn đồi, có gia đình 2-3 thế hệ, với khoảng 14 người cùng sống chung. Gia đình ông Vừ Sềnh Tùng, quê gốc Mường Chà, Điện Biên vừa mới vào đến Tiểu khu 179 khoảng một tháng. Cả gia đình 14 người nhưng không có đất sản xuất. Ông Ma Seo Cháng cho biết: Hiện nơi đây chưa có trường Tiểu học, chưa có cán bộ y tế thôn bản, việc sinh nở phải đi xa gần 80km mới đến trung tâm xã, có khi phải sang Đắk Nông mới có bệnh viện. Điều khó khăn nhất là gần 100 hộ dân không có bất kỳ một giấy tờ gì để có thể làm thủ tục mua xe máy, trẻ em chỉ học đến lớp 4 con muốn học thêm nữa cũng không được vì không có hồ sơ. 
 
Cán bộ y tế dự phòng huyện Đam Rông tiêm chủng cho trẻ em và phụ nữ tại tiểu khu 179, xã Liêng S’rônh. Ảnh: Đặng Tuấn-TTXVN
Cán bộ y tế dự phòng huyện Đam Rông tiêm chủng cho trẻ em và phụ nữ tại tiểu khu 179, xã Liêng S’rônh. Ảnh: Đặng Tuấn-TTXVN

Bài toán khó 

Không chỉ riêng trên địa bàn xã Liêng S’rônh, các địa bàn khác như xã Đạ Long, Đưng K Nớ, Đạ Sar huyện Lạc Dương cũng đang đối mặt với việc chăm lo cuộc sống, quy hoạch khu định cư, xây dựng cơ sở hạ tầng, cấp đất ở và đất sản xuất cho dân di cư tự do. Đây là vấn đề nan giải cho các địa phương. 
Nói về những khó khăn trong quản lý di cư tự do, ông Liêng Hót Ha Hai, Phó Chủ tịch UBND huyện Đam Rông cho biết: “Hầu hết những người dân nơi đây chưa được đăng ký hộ khẩu, hộ tịch, chưa có tổ chức thôn, buôn được chính quyền công nhận mà chủ yếu là tự quản. Do sinh sống ở khu vực xa xôi, hẻo lánh chưa được phép định canh, định cư, người dân sống tại các tiểu khu này chưa được hưởng bất kỳ chính sách nào của nhà nước như giáo dục, y tế an sinh xã hội”. 
 
Cán bộ y tế dự phòng huyện Đam Rông tiêm chủng cho trẻ em và phụ nữ tại tiểu khu 179, xã Liêng S’rônh. Ảnh: Đặng Tuấn-TTXVN
Cán bộ y tế dự phòng huyện Đam Rông tiêm chủng cho trẻ em và phụ nữ tại tiểu khu 179, xã Liêng S’rônh. Ảnh: Đặng Tuấn-TTXVN

Từ năm 2014 đến tháng 5/2016, thực hiện Quyết định số 755/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về việc phê duyệt chính sách hỗ trợ đất ở, đất sản xuất, nước sinh hoạt cho hộ đồng bào dân tộc thiểu số nghèo và hộ nghèo ở xã, thôn, bản đặc biệt khó khăn, UBND huyện Đam Rông đã có rất nhiều báo cáo gửi các cấp, Bộ, ngành, gần đây nhất báo có số 93/BC-UBND gửi Đoàn Đại biểu Quốc hội tỉnh Lâm Đồng về tình hình thực hiện Quyết định này. Đoàn công tác của Đại biểu Quốc hội tỉnh Lâm Đồng đã khảo sát và thống nhất đề xuất chủ trương đưa vào quy hoạch bố trí dân cư trong thời gian tới tại Tiểu khu 179 xã Liêng S’rônh để sắp sếp bố trí ổn định dân cư tại chỗ cho hơn 100 hộ với 600 nhân khẩu đang sinh sống. 

Trong những năm qua, huyện Đam Rông được UBND tỉnh Lâm Đồng phê duyệt bốn điểm định canh, định cư cho 450 hộ với trên 2.400 nhân khẩu di cư tự do, chủ yếu là người Mông; đã xây dựng hoàn thành các điểm định canh, định cư tại xã Rô Men, Phi Liêng và xã Liêng S’rônh. 

Tại cuộc họp vừa tổ chức vào giữa tháng 5/2017 về điều chỉnh quy hoạch ba loại rừng của tỉnh Lâm Đồng, các đại biểu đã nêu lên vấn đề khi Chính phủ kiên quyết chỉ đạo đóng cửa rừng tự nhiên không cho chuyển đổi đất rừng nghèo sang đất nông nghiệp, các địa phương gặp khó khăn trong giải quyết vấn đề dân di cư tự do trên địa bàn. Để giải quyết được vấn đề dân di cư tự do, rất cần có sự quan tâm giúp đỡ, tạo điều kiện hơn nữa của cấp trên. 

Ông Bon Yô Soan, Phó trưởng Ban Dân tộc tỉnh Lâm Đồng, cho rằng cần quản lý chặt, “khoanh vùng” những hộ dân đã sinh sống lâu năm tại các Tiểu khu 178, 179, và Tây Sơn (xã Liêng S’rônh), không để tình trạng di cư mới phát sinh, từ đó có chính sách ổn định và thực hiện việc định canh định cư. Qua đó mới có thể quản lý bảo vệ được rừng, họ chính là là người có trách nhiệm giữ màu xanh của rừng. Đây là cơ sở để thực hiện các chính sách chăm lo đến đời sống, an sinh xã hội. 

Ông Phạm Hưng, Chi cục trưởng Chi cục Phát triển Nông thôn (Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Lâm Đồng) cho biết: Đối với các điểm dân cư có các hộ dân đã sinh sống tại các Tiểu khu 177, 178, 179, 180 xã Liêng S’rônh (dân đã sống lâu năm), Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã có văn bản đề nghị UBND tỉnh bổ sung, rà soát lại quy hoạch bố trí dân cư đến tháng 5/2017. Qua đó, để bổ sung vào Quyết định của UBND tỉnh Lâm Đồng phê duyệt quy hoạch tổng thể bố trí dân cư tỉnh Lâm Đồng đến năm 2020 định hướng 2025. 

“Đặc biệt, đối với những khu vực có tình trạng di cư tự do mới phát sinh, lấn chiếm đất rừng, chính quyền sở tại, đơn vị quản lý bảo vệ rừng cần sớm báo cáo UBND tỉnh để sớm xử lý, cương quyết vận động, giải tỏa, đưa dân ra khỏi rừng” – ông Hưng nói. 

Việc chăm lo cuộc sống, quy hoạch khu định cư, xây dựng cơ sở hạ tầng, cấp đất ở và đất sản xuất cho dân di cư tự do là vấn đề hết sức nan giải cho các địa phương khi phải liên tiếp đón nhập làn sóng di cư từ nơi khác đến. 

Tình hình dân di cư tự do hiện nay của tỉnh Lâm Đồng đang là bài toán khó, ảnh hưởng tiêu cực đến các mặt kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh, trật tự, an toàn xã hội của địa phương... Để có thể giải quyết có hiệu quả vấn đề này, cần phải có sự tập trung lãnh đạo, chỉ đạo và phối hợp hành động chặt chẽ giữa các cấp, các ngành, các địa phương, đơn vị có liên quan. Đặc biệt là phải có các giải pháp đồng bộ, nhất là vấn đề giải quyết, bố trí nguồn vốn đề tỉnh có kinh phí sắp xếp, ổn định cuộc sống cho bà con di cư tự do. 

Đặng Tuấn
TTXVN

Có thể bạn quan tâm

Khan hiếm bất thường, giá cát xây dựng tại Đắk Nông tăng mạnh

Khan hiếm bất thường, giá cát xây dựng tại Đắk Nông tăng mạnh

Hơn 1 tuần nay, giá cát xây dựng tại tỉnh Đắk Nông tăng đột biến khiến nhiều nhà thầu xây dựng điêu đứng. Theo một số doanh nghiệp vận tải, nguyên nhân chính là do các mỏ cát đóng cửa hoặc chỉ bán ra thị trường với số lượng rất hạn chế, bằng khoảng 20 – 30% so với trước đây.

Xóa nhà tạm: Mang lại niềm vui cho người dân nghèo vùng biên giới

Xóa nhà tạm: Mang lại niềm vui cho người dân nghèo vùng biên giới

Chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát tại tỉnh Bình Phước đã hoàn thành mục tiêu vào ngày 30/4, mang đến những thay đổi tích cực và niềm vui lớn cho người dân, đặc biệt là những người ở vùng biên giới. Với sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị, chương trình đã thể hiện tinh thần triển khai quyết liệt, đồng bộ nhiều giải pháp nhằm mang lại chỗ ở ổn định, khang trang cho nhiều hộ dân có hoàn cảnh khó khăn.

Sạt lở đất tại Sa Pa khiến 1 người tử vong

Sạt lở đất tại Sa Pa khiến 1 người tử vong

Theo UBND thị xã Sa Pa, tỉnh Lào Cai, vào lúc 4 giờ 40 phút sáng 15/5, tại tổ dân phố số 3, phường Cầu Mây, thị xã Sa Pa đã xảy ra vụ sạt đất, làm sập 1 nhà của người dân, khiến 1 người tử vong.

Cao Bằng ngăn chặn dịch tả lợn châu Phi bùng phát

Cao Bằng ngăn chặn dịch tả lợn châu Phi bùng phát

Thời gian gần đây, tại tỉnh Cao Bằng tiếp tục phát sinh các ổ dịch tả lợn châu Phi. Địa phương đang khẩn trương triển khai biện pháp khoanh vùng, xử lý, ngăn chặn không để dịch bệnh bùng phát, gây thiệt hại cho người chăn nuôi.

Cảnh báo trục lợi chờ đền bù cao tốc Quảng Ngãi - Kon Tum

Cảnh báo trục lợi chờ đền bù cao tốc Quảng Ngãi - Kon Tum

Sau khi nắm bắt thông tin về dự án đường cao tốc Quảng Ngãi - Kon Tum, khoảng từ đầu tháng 4/2025 tới nay, tại huyện Ba Tơ, tỉnh Quảng Ngãi một số hộ dân đã trồng xen cây huỳnh đàn với các loại cây khác như cây keo, chuối, cau trên đất lâm nghiệp nhằm trục lợi từ dự án.

Phú Yên nỗ lực hoàn thành sớm chương trình xóa nhà tạm

Phú Yên nỗ lực hoàn thành sớm chương trình xóa nhà tạm

Với sự nỗ lực của các địa phương và ban, ngành, đoàn thể, đến nay, số lượng nhà khởi công trong chương trình xóa nhà tạm, dột nát trên địa bàn tỉnh Phú Yên đạt hơn 80%. Trong đó, có 4/9 huyện, thị xã, thành phố đã hoàn thành chương trình xóa nhà tạm, dột nát. Tỉnh đặt mục tiêu hoàn thành chương trình sớm hơn so với kế hoạch đề ra.

Những mái ấm giữa đá núi biên cương

Những mái ấm giữa đá núi biên cương

Trên hành trình hướng tới mục tiêu phát triển bền vững và bao trùm, tỉnh Hà Giang đang từng bước hiện thực hóa cam kết “không để ai bị bỏ lại phía sau” bằng những hành động thiết thực, đầy tính nhân văn. Một điểm sáng nổi bật là chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát cho hộ nghèo, cận nghèo và người có công, một chủ trương lớn do Thủ tướng Chính phủ phát động được tỉnh triển khai sâu rộng, quyết liệt và hiệu quả.

Cây chè Shan tuyết - 'tài sản xanh' của đại ngàn Tây Côn Lĩnh

Cây chè Shan tuyết - 'tài sản xanh' của đại ngàn Tây Côn Lĩnh

Trên độ cao gần 1.000 m so với mực nước biển, nơi dãy Tây Côn Lĩnh sừng sững vươn mình giữa trời mây, những gốc chè Shan tuyết cổ thụ ở xã Cao Bồ (huyện Vị Xuyên) vẫn xanh tốt giữa sương gió đại ngàn. Từ những cây chè hàng trăm năm tuổi ấy, người Dao Cao Bồ đang từng bước đánh thức tiềm năng nông nghiệp đặc sản, phát triển kinh tế xanh và xây dựng mô hình du lịch bản địa gắn với bảo tồn văn hóa truyền thống.

Triển vọng trồng cây gai xanh ở vùng núi Cao Bằng

Triển vọng trồng cây gai xanh ở vùng núi Cao Bằng

Tại các xã miền núi của tỉnh Cao Bằng, nhiều hộ dân đã có thêm nguồn thu nhập ổn định nhờ chuyển đổi một số diện tích đất canh tác sang trồng cây gai xanh. Việc phát triển vùng trồng loại cây gắn với chuỗi liên kết tiêu thụ đã mở ra hướng phát triển kinh tế mới, tạo nhiều triển vọng cho người nông dân vùng sâu vùng xa.

Khu tái định cư xóm Nhàng, xã Kim Thượng nằm giữa đồi xanh bạt ngàn ở huyện miền núi Tân Sơn, tỉnh Phú Thọ. Ảnh: laodong.vn

Gấp rút hoàn thành dự án tái định cư cho đồng bào ở vùng bị ảnh hưởng sạt lở đất

Nhiều năm qua, mỗi khi vào mùa mưa lũ, người dân tại khu Nhàng, xã Kim Thượng (huyện miền núi Tân Sơn, tỉnh Phú Thọ) lại thấp thỏm lo âu do sạt lở đất. Được di chuyển đến nơi ở mới an toàn, thuận tiện hơn là mong muốn từ lâu của những hộ dân nơi đây. Do đó, Dự án Khu tái định cư mới khu Nhàng, xã Kim Thượng đang được gấp rút hoàn thành sẽ giúp hàng chục hộ dân vùng sạt lở có nơi ở mới.

Gia Lai yêu cầu hoàn thành các công trình trọng điểm trước khi hợp nhất

Gia Lai yêu cầu hoàn thành các công trình trọng điểm trước khi hợp nhất

Gia Lai đang tập trung nguồn lực đẩy nhanh tiến độ các công trình trọng điểm, đặc biệt là các dự án giao thông với mục tiêu hoàn thành trước thời điểm hợp nhất tỉnh. Mặc dù đã đạt được những kết quả tích cực, song công tác giải phóng mặt bằng vẫn là điểm nghẽn lớn nhất rất cần sự vào cuộc quyết liệt của cả hệ thống chính trị.

Dốc toàn lực hỗ trợ người dân khó khăn sớm có nơi ở ổn định

Dốc toàn lực hỗ trợ người dân khó khăn sớm có nơi ở ổn định

Không để người dân phải sống trong những căn nhà tạm bợ, dột nát là mục tiêu xuyên suốt trong chiến lược an sinh xã hội của tỉnh Phú Thọ. Với quyết tâm chính trị cao, tỉnh đang huy động tối đa nguồn lực, quyết liệt triển khai xóa nhà tạm, nhà dột nát nhằm đảm bảo mọi người dân đều có nơi ở ổn định, hướng tới mục tiêu phát triển bền vững.

Xây dựng nông thôn mới hướng đến nâng cao đời sống người dân

Xây dựng nông thôn mới hướng đến nâng cao đời sống người dân

Tiền Giang đã được Hội đồng thẩm định Trung ương thống nhất trình Thủ tướng Chính phủ công nhận tỉnh đạt chuẩn nông thôn mới năm 2024 nhờ triển khai đồng bộ các giải pháp xây dựng nông thôn mới nâng cao nhằm phát triển đồng bộ kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội.

Mưa lớn diện rộng gây lũ trên toàn bộ hệ thống sông ngòi Lào Cai

Mưa lớn diện rộng gây lũ trên toàn bộ hệ thống sông ngòi Lào Cai

Từ đêm qua 10/5 đến rạng sáng nay 11/5, mưa to, mưa rất to dữ dội trút xuống nhiều địa phương trong tỉnh Lào Cai. Lượng mưa thu được các khu vực phổ biến từ 40-90mm, một số nơi mưa trên 100mm. Đây là trận mưa lớn diện rộng hiếm gặp xuất hiện vào đầu mùa mưa năm 2025 mà chuỗi số liệu nhiều năm mới ghi nhận được.

Tuyên Quang: Mưa dông làm 42 ngôi nhà bị hư hỏng

Tuyên Quang: Mưa dông làm 42 ngôi nhà bị hư hỏng

Rạng sáng 10/5, trên địa bàn tỉnh Tuyên Quang có mưa rào và dông, một số nơi có mưa to đến rất to. Tại huyện Hàm Yên, lượng mưa đo được ở xã Hùng Ðúc 140 mm; Thái Hoà 120 mm; Bằng Cốc 109,6 mm; Thành Long 107,8 mm.

Quảng Trị giao khoán hàng chục nghìn ha rừng cho cộng đồng

Quảng Trị giao khoán hàng chục nghìn ha rừng cho cộng đồng

Đến tháng 5/2025, tỉnh Quảng Trị đã giao hơn 19.200 ha rừng tự nhiên; khoán khoảng 50.000 ha rừng cho các cá nhân, hộ dân và cộng đồng quản lý. Qua đó, tăng hiệu quả bảo vệ rừng, tạo sinh kế cho người dân, nhất là đồng bào dân tộc thiểu số ở vùng miền núi, biên giới.

Nỗ lực hoàn thành xóa nhà tạm cho đồng bào Raglai ở miền núi Bác Ái

Nỗ lực hoàn thành xóa nhà tạm cho đồng bào Raglai ở miền núi Bác Ái

Thời gian qua, tỉnh Ninh Thuận đã tập trung huy động mọi nguồn lực để đầu tư, triển khai xóa nhà tạm, dột nát cho người dân khó khăn về nhà ở nói chung, đồng bào Raglai ở huyện miền núi Bái Ái nói riêng; qua đó giúp người dân vùng khó nhanh chóng an cư, lạc nghiệp, sớm ổn định cuộc sống.

Phát huy hiệu quả tổ bảo vệ rừng ở vùng cao Mù Cang Chải

Phát huy hiệu quả tổ bảo vệ rừng ở vùng cao Mù Cang Chải

Cùng với các địa phương khác trong tỉnh Yên Bái, huyện vùng cao Mù Cang Chải luôn quan tâm phát huy vai trò của tổ xung kích bảo vệ rừng trong tuyên truyền, vận động người dân tham gia chăm sóc, bảo vệ, phòng cháy chữa cháy rừng. Qua đó, góp phần nâng tỷ lệ che phủ rừng, tạo việc làm, tăng thu nhập từ tiền chi trả dịch vụ môi trường rừng.