"Bão chồng bão, lũ chồng lũ” đã nhấn chìm thôn Kim Vân, xã Văn Lang, tỉnh Thái Nguyên trong nước gần 40 ngày. Bão đã qua, nhưng nỗi lo của người dân Kim Vân vẫn còn đó, họ cần sự chung tay giúp đỡ để sớm dựng lại mái nhà, khôi phục sinh kế, trở lại với cuộc sống yên bình, đặc biệt là có khu tái định cư mới để yên tâm làm ăn.
40 ngày sau cơn bão số 11, nhiều ngôi nhà và ruộng vườn của bà con thôn Kim Vân (xã Văn Lang, tỉnh Thái Nguyên) vẫn ngập trong bùn đất.
Chúng tôi tới Kim Vân sau khi nước vừa rút hết và chứng kiến cảnh tượng đau lòng. Từ điểm cao đầu thôn nhìn xuống, Kim Vân hiện ra một màu trắng xóa của bùn đất còn dính khô trên lá cây, mái nhà, con đường dẫn vào thôn còn nhão nhoét bùn đỏ, hai bên đường là những ngôi nhà trơ khung, mái, nhiều vị trí trước đây là nhà sàn, nhà gỗ nhưng nay chỉ còn lại nền đất. Rác kèm theo mùi ẩm mốc xộc lên mùi ngai ngái, bà con cũng lấm lem bùn đất, cả thôn náo nhiệt với tiếng cưa, tiếng gõ… Bộ đội, chính quyền địa phương đang cùng bà con dọn dẹp, dựng lại nhà cửa sau lũ.
Đứng bên căn nhà sàn bị lũ cuốn trôi toàn bộ phần mái, ông Nguyễn Xuân Hải, một hộ dân trong thôn vẫn chưa hết bàng hoàng khi nhớ lại đêm bão đổ bộ, “mưa như trút nước từ 21 giờ tối, đến khoảng một giờ sáng 7/10 thì nước dồn về rất nhanh, ngập khắp nơi, tôi và vợ phải tháo tấm lợp trên mái nhà để thoát ra ngoài, hô hoán bà con và chờ thuyền tới cứu. Hai vợ chồng thoát nạn, nhưng toàn bộ vật nuôi, cửa hàng tạp hóa nhỏ bị nước cuốn trôi, thiệt hại ước tính trên 100 triệu đồng”.
Theo ông Hải, dường như năm nào vào mùa bão lũ Kim Vân cũng bị ngập trong nước, vừa rồi là ngập nặng nhất. Nguyên nhân khiến thôn trở thành “rốn ngập” bởi địa thế trũng thấp, bốn bề là núi rừng bao quanh, lối thoát nước duy nhất là hang nhỏ cuối nguồn nơi con suối đổ vào. Mưa lũ khiến bùn, đất đá, rác,… dồn về lấp miệng hang làm nước rút chậm.
Nhiều diện tích lúa và hoa màu tại thôn Kim Vân đã hư hại do ảnh hưởng của bão.
Thôn Kim Vân, xã Văn Lang nằm cách trung tâm tỉnh Thái Nguyên khoảng 140km về phía Bắc. Thôn có 112 hộ dân thì có tới 64 hộ nghèo và cận nghèo. Ông Mã Ngọc Quốc, Phó chủ tịch Uỷ ban nhân dân xã Văn Lang cho biết, từ rạng sáng ngày 1/10, bão số 10 (Bualoi) đã gây ngập cục bộ tại Kim Vân khoảng 30m gây ảnh hưởng tới 15 hộ dân, trong đó có 10 hộ ngập quá nóc nhà phải di chuyển khẩn cấp, đã phải dựng lều ở tạm hoặc di chuyển đến nhà người thân. Nước chưa kịp rút thì bão số 11 (Matmo) ập tới, mưa như chút nước, cả thôn chìm trong biển nước từ rạng sáng ngày 7/10, mưa lũ làm 42 hộ bị ảnh hưởng, trong đó 25 nhà ngập chìm trong nước, hơn 70 ha lúa, hoa màu chưa kịp thu hoạch bị mất trắng.
Gia đình bà Lục Thị Tẩm cũng mất trắng hoa màu và không ít tài sản. Rạng sáng 1/10, trận lũ đầu ập về làm ngập căn nhà xây đang trong quá trình hoàn thiện, cuốn trôi toàn bộ xi măng, cát, đồ dùng gia đình tại căn nhà gỗ dựng tạm để ở trong khi chờ nhà mới.
Chị Tẩm nghẹn ngào cho biết, một số hộ di tản đến nhà người thân, một số thì dựng tạm lều, lán để ở, nước chưa kịp rút hết thì bão Matmo lại ập đến, nước lên nhanh, ngập sâu trong suốt gần 40 ngày, như nhà tôi sau 15 ngày chìm nghỉm, mái nhà mới dần lộ ra. Có hộ là nhà gỗ, nhà sàn còn bị đổ nhà, hộ nhẹ thì trôi mái, đặc biệt hơn 70 ha lúa, ngô, rau… đang chuẩn bị thu hoạch bị lũ tàn phá, ngâm lâu trong nước không còn gì để thu hoạch, người dân đã nghèo nay còn khó hơn.
“Nhà tôi đang xây dự kiến hết khoảng 700 triệu, nhưng về lâu dài, chỉ mong có khu tái định cư mới để chuyển lên ở, như vậy mới yên tâm làm ăn”, chị Lục Thị Tẩm bày tỏ.
Cán bộ, chiến sĩ Tiểu đoàn 1, Trung đoàn 750, Bộ chỉ huy quân sự tỉnh Thái Nguyên về thôn Kim Vân, hỗ trợ người dân khắc phục hậu quả thiên tai.
Giữa cảnh hoang tàn ấy, hình ảnh những người lính và lòng nhân ái của cộng đồng trở thành nguồn động viên lớn cho bà con. Trong những ngày Kim Vân chìm trong nước, mất điện, nước sạch khan hiếm, nhu yếu phẩm thiếu thốn… tuyến đường huyết mạch vào thôn bị sạt lở, phải sau 3 ngày chính quyền các cấp mới có thể tiếp cận, Ban Chỉ huy Quân sự xã Văn Lang nhanh chóng phối hợp với Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh, cùng lực lượng Dân quân tự vệ địa phương chọn vị trí an toàn dựng nhà bạt, cung cấp nhu yếu phẩm cho bà con trong thời gian chờ nước rút.
Đặc biệt, từ đầu tuần tới nay, nước rút đến đâu các cán bộ, chiến sĩ của Trung đoàn 750, Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Thái Nguyên phối hợp cùng chính quyền địa phương triển khai các hoạt động hỗ trợ người dân như dọn dẹp bùn đất, dựng lại nhà, lợp mái tôn, vệ sinh môi trường.
Trung úy Dương Nguyễn Thái Sơn, Trung đoàn 750, Bộ Chỉ huy quân sự tỉnh Thái Nguyên cho biết, 26 cán bộ, chiến sĩ được huy động liên tục trong suốt hơn một tuần qua để hỗ trợ người dân. Ngoài việc sửa chữa nhà ở, Bộ đội còn phối hợp với lực lượng Quân y phun khử khuẩn, vệ sinh môi trường, đảm bảo an toàn cho bà con sau ngập lụt.
Sau khi nước rút, người dân thôn Kim Vân khẩn trương khôi phục, tu sửa nhà cửa.
Ông Đinh Duy Hướng, Bí thư chi bộ thôn Kim Vân xúc động chia sẻ: “Chúng tôi rất biết ơn các nhà hảo tâm, đặc biệt là bộ đội, chính quyền địa phương đã giúp bà con trong cơn họa nạn, hỗ trợ dựng nhà bạt, lương thực, nước uống. Nhưng về lâu dài, bà con mong muốn có khu tái định cư mới để ổn định lâu dài, tốt hơn là khu tái định cư có cả nhà để bà con lên ở luôn, vì điều kiện bà con bây giờ rất khó khăn, nhiều hộ để tự làm nhà thì không có điều kiện”.
Theo ông Mã Ngọc Quốc, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Văn Lang, xã đang phối hợp với các sở, ngành của tỉnh để lên phương án lập khu tái định cư thôn Kim Vân. Dự kiến khu tái định cư rộng khoảng 12 ha, cơ sở hạ tầng gồm mặt bằng, nhà ở, hạ tầng giao thông, điện, nước... để bà con ổn định cuộc sống lâu dài. Tất cả 42 hộ bị ảnh hưởng đợt lũ vừa qua đã cam kết di dời đến khu tái định cư khi hoàn thành dự án./.
