Sự sống nảy mầm trên những vùng “đất chết” (Bài 2)

Sự sống nảy mầm trên những vùng “đất chết” (Bài 2)

Bài 2 - Quyết tâm bắt sống “tử thần” trong lòng đất

Lẩn khuất dưới màu xanh bình yên là những quả nổ chực chờ cơ hội gây thương vong cho con người và gia súc. Để góp phần hồi sinh những vùng “đất chết”, trả lại mùa màng bội thu cho người dân, những người lính Công binh đang thận trọng, bảo đảm an toàn trong từng chi tiết khảo sát, dò tìm, xử lý bom mìn, vật liệu nổ.

Nhưng hóa giải tội ác giấu mặt, "tử thần" trong lớp đất màu mỡ ấy lại là nhiệm vụ đầy thách thức, trực tiếp cận kề hiểm nguy. Chỉ một sơ suất nhỏ có khi phải chấp nhận hy sinh cả tính mạng...

Xã Hồng Vân, huyện Thường Tín, Hà Nội. Trong cái oi nồng ngày cuối tháng Bảy năm 2023, Trạm xá quân y Lữ đoàn Công binh 239 (Bộ Tư lệnh Công binh) bình yên bên không gian đầy cây xanh. Nghe có khách đến thăm, Thượng úy, thương binh Lý Đình Hiếu đang ngồi trên giường vội nhỏm dậy, với tay lắp chiếc chân giả vào phía chân phải. Đi những bước ngắn và chậm, anh cười điềm đạm nói: “Có đồng đội khi rà phá bom mìn đã hy sinh, có những người đã trở thành thương binh đặc biệt nặng. Mình thương tật 51% thế này còn là may mắn…”.

Sự sống nảy mầm trên những vùng “đất chết” (Bài 2) ảnh 1Thượng úy, thương binh 3/4 Lý Đình Hiếu (quê Lạng Sơn) bị tai nạn năm 2013 trong quá trình rà phá bom mìn, vật nổ đem lại đất sạch phục vụ sản xuất cho nhân dân. Hiện anh đang công tác tại trạm xá quân y, Lữ đoàn công binh 239 (Bộ Quốc phòng). Ảnh: Trọng Đức – TTXVN

Cách đây 10 năm, Lý Đình Hiếu cùng đồng đội được đơn vị được phân công đến xã Quốc Khánh, huyện Tràng Định, tỉnh Lạng Sơn tiến hành dò gỡ mìn còn sót lại sau chiến tranh. Đây là khu vực có rất nhiều vật nổ, làm cản trở quá trình tìm kiếm hài cốt liệt sỹ cũng như mở rộng cơ sở hạ tầng, chương trình tái định cư và các hoạt động phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Đồng thời, đó cũng là một trong những công trình của Chương trình 504 mà Chính phủ, Bộ Quốc phòng giao cho Binh chủng Công binh triển khai.

Lữ đoàn Công binh 239 là đơn vị trực tiếp thực hiện tại khu vực này để tái tạo quỹ đất, bảo đảm môi trường, điều kiện an toàn cho sản xuất, đời sống của nhân dân, góp phần xóa đói giảm nghèo và giảm thiểu tai nạn, thương tích do bom, mìn. Lữ đoàn đã tiến hành khảo sát nhiều lần, nghiên cứu kỹ địa lý, địa hình, thổ nhưỡng để đề ra phương án rà phá mìn tốt nhất, nhận định về mọi tình huống có thể xảy ra.

Sáng 3/12/2013, Lý Đình Hiếu cùng đồng đội đến bình độ 400 ở xã Quốc Khánh. Địa hình khu vực này rất phức tạp. Bãi mìn tại đây có mật độ dày đặc, rất nguy hiểm với nhiều loại khác nhau, cứ vài chục centimet lại có một quả chực chờ nổ. Chậm rãi di chuyển trên nền đất dốc và trơn trượt, các chiến sĩ trong đội rà phá cẩn thận từng chút, từng chút để tránh hiểm nguy, tìm kiếm và khóa an toàn từng “thần chết” ẩn dưới mặt đất. Nhưng không may, đang làm nhiệm vụ, bất ngờ một quả mìn phát nổ, làm chiến sỹ 21 tuổi mất một bàn chân phải. Ngay sau khi xảy ra sự việc, đơn vị đưa Lý Đình Hiếu tới bệnh viện gần nhất để sơ cấp cứu. Sau đó, anh được chuyển xuống Bệnh viện Quân y 103 tiếp tục điều trị.

Đôi mắt đượm nét buồn khi nhìn xuống một bên chân không còn lạnh lặn, Thượng úy, thương binh Lý Đình Hiếu chậm rãi nói: “Sau tiếng hét đau đớn vì quả mìn phát nổ và nhìn chân phải dập nát, tôi hiểu cuộc đời mình đã rẽ sang một hướng khác”.

Hướng rẽ khác của Lý Đình Hiếu là anh xin đi học lớp y tá để có thể tiếp tục phục vụ trong Quân đội cũng như mong muốn, kinh nghiệm và bài học xương máu của anh sẽ giúp các đồng đội tránh được những tai nạn đáng tiếc. Anh cũng như những người lính công binh và các cán bộ, chiến sỹ Lữ đoàn Công binh 239 đều dư quyết tâm bắt sống “tử thần”, loại trừ hiểm họa hằng ngày đối với người dân. Song họ rất ý thức sự nguy hiểm của bom, mìn và vật liệu nổ còn sót lại sau chiến tranh đang nằm lẩn khuất trong lòng đất.

Báo cáo của Ban Chỉ đạo nhà nước về Chương trình Hành động quốc gia khắc phục hậu quả bom mìn sau chiến tranh (Ban Chỉ đạo 504) mới đây đã cho thấy, Việt Nam là một trong những quốc gia gánh chịu hậu quả nặng nề của bom mìn sau chiến tranh. Ước số bom đạn còn sót lại sau chiến tranh khoảng 800.000 tấn, tổng diện tích bị ô nhiễm và nghi ngờ ô nhiễm hơn 6,1 triệu ha, chiếm hơn 18% tổng diện tích của cả nước. Số bom mìn, vật liệu chưa nổ hiện còn nằm rải rác ở tất cả các tỉnh, thành phố trong cả nước.

Từ năm 1975 đến nay, bom mìn còn sót lại phát nổ đã làm trên 40.000 người tử vong, trên 60.000 người bị thương, trong đó phần lớn nạn nhân đều là lao động chính trong gia đình và trẻ em. Từ sau khi chiến tranh kết thúc đến nay, cả nước có trên 2.000 cán bộ, chiến sĩ Công binh hy sinh và bị thương khi làm nhiệm vụ rà phá bom mìn.

Vào tháng 11/2020, vụ nổ đầu đạn đã khiến hai chiến sĩ thương vong khi tìm cách hóa giải “thần chết” dưới lòng đất ở xã Thanh Thủy, huyện Vị Xuyên, tỉnh Hà Giang.

Thượng tá Phạm Văn Huỳnh, Phó đoàn trưởng kiêm Tham mưu trưởng Lữ đoàn Công binh 239 (Bộ Tư lệnh Công binh) cho biết: Vẫn biết bom, mìn, vật nổ còn sót lại sau chiến tranh là nguy hiểm tiềm ẩn, công tác rà phá là trực tiếp đối mặt hiểm nguy đó. Song nếu không được phát hiện và xử lý kịp thời, sẽ gây đau thương cho người dân. Vì vậy, thực hiện Chương trình quốc gia khắc phục hậu quả bom mìn giai đoạn 2010 - 2025, Lữ đoàn Công binh 239 đã thành lập các đội rà phá, khắc phục hậu quả bom mìn với diện tích hàng ngàn héc ta trên các công trình trọng điểm quốc gia như Công trình đường Hồ Chí Minh, đường dây truyền tải điện 500 kV Bắc Nam, Dự án mở rộng quỹ đất canh tác cho nhân dân khu vực biên giới phía Bắc kết hợp tìm kiếm, quy tập hài cốt liệt sỹ…

Theo Thượng tá Phạm Văn Huỳnh, cán bộ, chiến sĩ Lữ đoàn 239 luôn quán triệt và xác định rõ nhiệm vụ rà phá bom mìn là nhiệm vụ chiến đấu của Bộ đội Công binh thời bình, là thực hiện chủ trương có tính nhân văn, nhân đạo cao của Đảng, Nhà nước nên đều quyết tâm hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ này.

Sự sống nảy mầm trên những vùng “đất chết” (Bài 2) ảnh 2Các cán bộ, chiến sỹ, nhân viên Công ty TNHH MTV Xử lý bom, mìn, vật nổ 319 thực hiện nhiệm vụ tìm kiếm, rà phá bom mìn. Ảnh: Nam Thái - TTXVN

Tất cả cán bộ, chiến sỹ đều ý thức được mục tiêu là góp phần trả lại đất sạch, bảo đảm an toàn cho nhân dân canh tác, đồng thời góp phần vào việc tìm kiếm hài cốt liệt sỹ trong các khu vực bị ô nhiễm bom mìn để đưa các đồng đội, các bác, các chú, các Anh hùng Liệt sỹ về với gia đình, quê hương, làm vơi đi phần nào nỗi đau mất mát của những gia đình có người thân ngã xuống trong các cuộc chiến tranh bảo vệ Tổ quốc.

“Nhiều vùng “đất chết” do bom đạn chiến tranh còn sót lại nay đã “hồi sinh” tươi cành, xanh lá. Đó cũng là nhờ những đóng góp thầm lặng đầy nguy hiểm của những người lính công binh. Tuy nhiên, thực tế cho thấy còn rất nhiều khó khăn trong công tác này. Do vậy, số lượng bom mìn, đạn dược sót lại rất lớn, rải rác trên diện rộng. Đến nay, đất đai bị ô nhiễm vẫn còn chiếm khoảng 20% diện tích cả nước, ảnh hưởng đến an sinh xã hội và phát triển bền vững”, Thượng tá Phạm Văn Huỳnh nói.(Còn tiếp-Bài 3: Giải phóng tiềm năng đất đai)

Hạnh Quỳnh

(TTXVN)

Có thể bạn quan tâm

Huyện Kon Rẫy hoàn thành công tác xóa nhà tạm đầu tiên tại Kon Tum

Huyện Kon Rẫy hoàn thành công tác xóa nhà tạm đầu tiên tại Kon Tum

Thực hiện phong trào thi đua “Chung tay xóa nhà tạm, nhà dột nát trên phạm vi cả nước trong năm 2025”, tỉnh Kon Tum đã huy động sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị trong việc giúp người dân, nhất là người dân tộc thiểu số có hoàn cảnh khó khăn được sinh sống tại nơi ở mới, khang trang và sạch đẹp hơn. Trong đó, huyện Kon Rẫy (tỉnh Kon Tum) là một trong những địa phương nổi bật khi hoàn thành việc xóa 155 căn nhà tạm, dột nát trước thời hạn kế hoạch đề ra.

Kon Tum tiếp tục yêu cầu kiểm tra lại việc mã số vùng trồng cho sâm Ngọc Linh

Kon Tum tiếp tục yêu cầu kiểm tra lại việc mã số vùng trồng cho sâm Ngọc Linh

Liên quan đến những bất cập trong việc cấp mã vùng trồng sâm Ngọc Linh của Chi cục Nông nghiệp, Ủy ban nhân dân tỉnh Kon Tum tiếp tục có văn bản yêu cầu Sở Nông nghiệp và Môi trường khẩn trương kiểm tra, rà soát toàn bộ hồ sơ đề nghị, quy trình, trình tự cấp mã số vùng trồng đối với Công ty cổ phần Rượu sâm Ngọc Linh (số 2056/UBND-KTN ngày 6/6/2025).

Dự án đường dây 500kV Lào Cai - Vĩnh Yên: Bám tiến độ giữa mưa rừng, núi đá

Dự án đường dây 500kV Lào Cai - Vĩnh Yên: Bám tiến độ giữa mưa rừng, núi đá

Mặc dù đối mặt với nhiều khó khăn do thời tiết và địa hình hiểm trở, các đơn vị thi công thuộc dự án đường dây 500kV Lào Cai - Vĩnh Yên đang nỗ lực huy động tối đa nhân lực, thiết bị, linh hoạt tổ chức thi công để đảm bảo hoàn thành toàn tuyến trước ngày 19/8 theo chỉ đạo mới nhất của Thủ tướng Chính phủ.

Mùa xuân ‘gõ cửa’ trên những mái ấm xứ Thanh

Mùa xuân ‘gõ cửa’ trên những mái ấm xứ Thanh

Trong những thôn xóm tại huyện Như Xuân (tỉnh Thanh Hóa), một ngày mới bắt đầu như bao miền quê yên bình khác. Nhưng phía sau khung cảnh quen thuộc ấy là những thay đổi tích cực trong đời sống gia đình và vị thế người phụ nữ.

Tạo sự đồng thuận trong xây dựng nông thôn mới

Tạo sự đồng thuận trong xây dựng nông thôn mới

Từ vùng quê với muôn vàn khó khăn, xã Bình Hòa Nam (huyện Đức Huệ, tỉnh Long An) đang từng bước chuyển mình trở thành xã nông thôn mới vào năm 2020, mục tiêu thành xã nông thôn mới nâng cao vào cuối năm 2025 với sự chung sức đồng lòng của người dân và những định hướng quyết liệt từ chính quyền.

Nhân rộng và phát huy hiệu quả nhiều mô hình bảo vệ môi trường

Nhân rộng và phát huy hiệu quả nhiều mô hình bảo vệ môi trường

Ngày 6/6, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Tuyên Quang tổ chức tổng kết thực hiện phong trào "Tuyên Quang chung tay xử lý rác thải và chống rác thải nhựa" giai đoạn 2021 - 2025 và sơ kết công tác MTTQ Việt Nam tham gia thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2021 - 2025.

An Giang: Hoàn thành sớm xóa nhà tạm, dột nát

An Giang: Hoàn thành sớm xóa nhà tạm, dột nát

Tính đến đầu tháng 6/2025, tất cả 11/11 huyện, thị xã, thành phố trên địa bàn tỉnh An Giang đã cơ bản hoàn thành mục tiêu xóa nhà tạm, dột nát, sớm hơn so với kế hoạch của Ban Chỉ đạo tỉnh.

Kon Tum: Phát sinh hơn 1.300 nhà tạm, dột nát cần xóa

Kon Tum: Phát sinh hơn 1.300 nhà tạm, dột nát cần xóa

Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Kon Tum thông tin, đến đầu tháng 6/2025, công tác xóa nhà tạm, nhà dột nát ở tỉnh đạt 97% trong tổng số hơn 2.700 hộ. Tuy nhiên, qua rà soát, các huyện, thành phố đã đề xuất phê duyệt bổ sung thêm 1.312 hộ có nhà tạm, nhà dột nát cần xóa.

Hàng loạt cầu treo dân sinh ở Gia Lai xuống cấp nghiêm trọng

Hàng loạt cầu treo dân sinh ở Gia Lai xuống cấp nghiêm trọng

Qua đợt kiểm tra toàn diện hệ thống cầu treo dân sinh theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và Bộ Xây dựng, Sở Xây dựng tỉnh Gia Lai đã phát hiện nhiều cây cầu xuống cấp nghiêm trọng, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn giao thông và tính mạng người dân.

Trao tặng nhà tình nghĩa cho người dân vùng khó Kon Tum

Trao tặng nhà tình nghĩa cho người dân vùng khó Kon Tum

Ngày 5/6, Công ty Điện lực Kon Tum phối hợp với chính quyền xã Mường Hoong, huyện Đăk Glei tổ chức bàn giao 5 căn nhà tình nghĩa cho các hộ nghèo người đồng bào dân tộc thiểu số thôn Đăk Bối (xã Mường Hoong, huyện Đăk Glei, tỉnh Kon Tum).

Mưa lũ gây thiệt hại hơn 30 ha cây trồng ở Yên Bái

Mưa lũ gây thiệt hại hơn 30 ha cây trồng ở Yên Bái

Thông tin từ Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Yên Bái, do chịu ảnh hưởng của rãnh áp thấp có trục qua Bắc Trung Bộ kết hợp với hội tụ gió trên 3.000 m, các khu vực trong tỉnh Yên Bái đêm ngày 4 và sáng 5/6 có mưa rào, mưa to và dông. Mưa lũ to gây thiệt hại hơn 30 ha diện tích nông nghiệp của người dân và một số công trình giao thông ở huyện Văn Yên.

Nghệ An: Mưa lớn gây sạt lở nghiêm trọng trên Quốc lộ 16

Nghệ An: Mưa lớn gây sạt lở nghiêm trọng trên Quốc lộ 16

Những ngày qua, khu vực các huyện miền núi biên giới Tương Dương, Kỳ Sơn của tỉnh Nghệ An có mưa to. Đặc biệt, vào các ngày 28, 29/5 và tối 4/6, mưa rất to đã gây sạt lở nghiêm trọng trên Quốc lộ 16 khiến giao thông bị chia cắt hoàn toàn.

‘Thủ lĩnh của sự thay đổi’: Hành trình lớn từ những trái tim nhỏ

‘Thủ lĩnh của sự thay đổi’: Hành trình lớn từ những trái tim nhỏ

Giữa những ngọn núi phủ sương và những bản làng xa xôi, nơi con đường đến trường vẫn còn gập ghềnh đất đỏ, câu lạc bộ “Thủ lĩnh của sự thay đổi” như một tia sáng, mở ra hành trình mới cho những em nhỏ dân tộc thiểu số, học cách hiểu mình, hiểu người khác và mạnh dạn cất lên tiếng nói.

Bản vùng cao Yên Bái chờ điện lưới quốc gia

Bản vùng cao Yên Bái chờ điện lưới quốc gia

Nhiều năm nay, cuộc sống của người dân ở một số bản vùng cao Yên Bái chưa có điện lưới quốc gia gặp nhiều khó khăn. Niềm mong mỏi lớn nhất của bà con lúc này là Nhà nước, tỉnh Yên Bái sớm đầu tư, xây dựng công trình điện lưới, giúp người dân ổn định cuộc sống sinh hoạt, tạo điều kiện cho phát triển kinh tế - xã hội.

Dấu ấn xóa nhà tạm nơi biên giới

Dấu ấn xóa nhà tạm nơi biên giới

Hưởng ứng phong trào thi đua “Chung tay xóa nhà tạm, nhà dột nát”, thời gian qua, Bộ đội Biên phòng tỉnh Lai Châu đã triển khai hiệu quả phong trào hỗ trợ xóa nhà tạm, nhà dột nát cho hộ nghèo trên địa bàn các xã biên giới của tỉnh.

Xuyên đêm giải cứu 4 người dân bị mắc kẹt giữa dòng lũ ở rừng A Lưới

Xuyên đêm giải cứu 4 người dân bị mắc kẹt giữa dòng lũ ở rừng A Lưới

Ngày 5/6, lãnh đạo Phòng Cảnh sát Phòng cháy chữa cháy và cứu hộ cứu nạn Công an thành phố Huế thông tin, hàng chục cán bộ, chiến sĩ đơn vị cùng các phương tiện xuyên đêm 4/6 cứu hộ thành công bốn người dân bị mắc kẹt giữa dòng nước lũ chảy xiết trong rừng ở huyện miền núi, biên giới A Lưới.

Lâm Đồng có 6/9 địa phương hoàn thành xóa nhà tạm

Lâm Đồng có 6/9 địa phương hoàn thành xóa nhà tạm

Ngày 5/6, thông tin từ Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Lâm Đồng, tính đến hiện tại đã có 6/9 địa phương trong tỉnh hoàn thành chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát và bàn giao cho người dân vào sử dụng.

Thiếu đường dẫn lên cầu, người dân vẫn phải qua sông bằng phà

Thiếu đường dẫn lên cầu, người dân vẫn phải qua sông bằng phà

Công trình Cầu vượt sông Krông Bông (thuộc Dự án Bố trí ổn định dân di cư tự do tại xã Vụ Bổn, huyện Krông Pắc) được khởi công từ tháng 5/2023 dự kiến hoàn thành trong tháng 12/2023. Công trình đã thi công hoàn thành hạng mục cầu với khối lượng thực hiện đạt khoảng 97% nhưng hơn một năm qua vẫn chưa có đường dẫn lên cầu. Do đó, hằng ngày người dân phải “vượt sông” bằng phà, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn, nhất là trong mùa mưa lũ.