Từ trường hợp thôn Làng Nủ: Các nhà khoa học đề xuất giải pháp phòng tránh sạt lở đất

Yếu tố địa hình, độ dốc, địa chất, ảnh hưởng biến đổi khí hậu với những đợt mưa lớn sau bão là nguyên nhân kích hoạt lũ quét, sạt lở tại thôn Làng Nủ (Lào Cai) cũng như các tỉnh vùng núi. Đây là một trong những nội dung được các nhà khoa học đề cập tại Tọa đàm khoa học "Thảm họa Làng Nủ - Nguyên nhân và giải pháp phòng tránh" do Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội tổ chức ngày 2/10, tại Hà Nội.

vna_potal_hoi_thao_khoa_hoc_tham_hoa_lang_nu_-_nguyen_nhan_va_giai_phap_phong_tranh_7628699.jpg
Giáo sư, Tiến sỹ Đỗ Minh Đức, Trưởng bộ môn Địa kỹ thuật và Phát triển hạ tầng, Khoa Địa chất, Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội phát biểu. Ảnh: Diệu Thúy - TTXVN

Nguyên nhân gây nên "thảm họa Làng Nủ" là lũ bùn đá

Giáo sư, Tiến sỹ Đỗ Minh Đức, Trưởng bộ môn Địa kỹ thuật và Phát triển hạ tầng, Khoa Địa chất, Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội cho biết, hơn 3 tuần sau bão Yagi và hoàn lưu bão gây mưa lũ, sạt lở đất khiến nhiều địa phương các tỉnh phía Bắc bị thiệt hại nặng nề, trong đó Lào Cai là tỉnh bị tàn phá nặng nề nhất (118 người chết và 50 người mất tích). Riêng trận sạt lở, lũ quét tại thôn Làng Nủ, huyện Bảo Yên vào sáng 10/9 vùi lấp toàn bộ 37 hộ dân với 158 nhân khẩu tại đây. Đến nay, số người thiệt mạng ghi nhận là 58 người, còn 9 người mất tích.

Theo Phó Giáo sư, Tiến sỹ Nguyễn Châu Lân, Phó trưởng Bộ môn địa kỹ thuật, Khoa Công trình, Trường Đại học Giao thông Vận tải, nhóm nghiên cứu của trường đã có chuyến đi thực địa tại thôn Làng Nủ (xã Phúc Khánh, huyện Bảo Yên, tỉnh Lào Cai), bước đầu xác định nguyên nhân gây nên thảm họa Làng Nủ là lũ bùn đá.

Phó Giáo sư, Tiến sỹ Nguyễn Châu Lân phân tích, trận lũ sáng 10/9 tại thôn Làng Nủ có vị trí phát sinh trượt lở là núi Con Voi. Các vật liệu tạo dòng chảy chủ yếu là gneiss biotit, đá phiến thạch anh biotit, thấu kính đá hoa. Vùng phát sinh trượt trên đỉnh núi Con Voi có cao độ 774 m, vùng ảnh hưởng dưới cùng (thôn Làng Nủ, là vùng lắng đọng bùn đá) có cao độ 160 - 200 m. Chiều dài dòng lũ bùn đá (từ đỉnh núi Con Voi xuống thôn Làng Nủ) là 3,6 km; diện tích ảnh hưởng của dòng lũ bùn đá là khoảng 38 ha. Phó Giáo sư Nguyễn Châu Lân nhận định, tại khu vực xã Bảo Khánh, lượng mưa tích lũy ngày 9/9 là 500 mm, như vậy, nhiều khả năng ở khu vực đỉnh núi Con Voi đã phát sinh trượt lở ban đầu từ ngày 9/9.

“Vị trí thôn Làng Nủ là vị trí đứt gãy địa chất. Đây là vị trí nguy hiểm khi có tai biến địa chất xảy ra, vì vậy, chính quyền cần khuyến cáo người dân không làm nhà ở các vị trí này”, Phó Giáo sư Nguyễn Châu Lân nhận định.

vna_potal_hoi_thao_khoa_hoc_tham_hoa_lang_nu_-_nguyen_nhan_va_giai_phap_phong_tranh_7628697.jpg
Phó Giáo sư, Tiến sỹ Nguyễn Châu Lân, Phó trưởng Bộ môn địa kỹ thuật, Khoa Công trình, Trường Đại học Giao thông Vận tải phân tích nguyên nhân thảm họa Làng Nủ. Ảnh: Diệu Thúy - TTXVN

Các cơ quan chức năng cần kịp thời ứng phó

Hiện tại, các tỉnh miền núi như Hà Giang, Lào Cai, Yên Bái… đã xuất hiện nhiều vết nứt địa chất, tuy vậy, hiện vẫn đủ thời gian để các cơ quan chức năng kịp thời ứng phó. Nhằm phòng tránh thảm họa tương tự, các nhà khoa học khuyến cáo người dân tránh xây dựng nhà ở gần bờ suối và các khu vực có nguy cơ sạt lở. Một trong những giải pháp trước mắt là che phủ các vết nứt bằng vải bạt, kết hợp với hệ thống dẫn và thoát nước ngang, nhằm ngăn nước thấm sâu vào lòng đất, hạn chế nguy cơ sạt lở. “Đây là biện pháp đơn giản mà các địa phương có thể nhanh chóng triển khai, sau đó sử dụng các phương án kỹ thuật khác để xử lý vết nứt”, Phó Giáo sư Nguyễn Châu Lân chia sẻ.

Để phát hiện sớm và phòng tránh ẩn họa tương tự Làng Nủ ở các khu vực miền núi Việt Nam, Giáo sư, Tiến sỹ Đỗ Minh Đức cùng nhóm nghiên cứu đã đưa ra một số giải pháp cụ thể. Về giải pháp trước mắt, các bộ, ngành và đơn vị liên quan cần xây dựng bộ cơ sở dữ liệu, thành lập hệ thống bản đồ các tỷ lệ, từ đó khoanh định được các khu vực có rủi ro cao; xây dựng bản đồ rủi ro và các kịch bản ứng phó phục vụ quản lý, kiểm soát rủi ro, đảm bảo an toàn với thiên tai trên các vùng đất dốc….

Về giải pháp trung hạn, các bộ, ngành và đơn vị cần ưu tiên đảm bảo an toàn các khu vực tập trung dân cư; kiểm soát được tác động tiêu cực của nước mưa và nước mặt: Thu thoát nước mưa, nước mặt để giảm tải tác động nhân sinh lên đất dốc, trong một số trường hợp cần có cả thoát nước ngầm.

vna_potal_hoi_thao_khoa_hoc_tham_hoa_lang_nu_-_nguyen_nhan_va_giai_phap_phong_tranh_7628700.jpg
Các chuyên gia địa chất đề xuất các giải pháp phòng tránh sạt lở đất vùng núi. Ảnh: Diệu Thúy - TTXVN

Nhiều chuyên gia địa chất đề xuất, trước mỗi mùa mưa bão, các cơ quan chuyên môn cần làm khảo sát, đánh giá khả năng lũ quét tại khu vực mình đang ở và có kế hoạch chuẩn bị diễn tập, sơ tán khi cần thiết. Đặc biệt, sau khi tái định cư cho dân, chính quyền địa phương cần đánh giá khả năng tiếp tục bị sạt lở ở khu vực này để đưa ra phương án sử dụng đất phù hợp; cần có các chương trình bảo vệ môi trường, dự báo, kế hoạch diễn tập để giúp người dân ứng phó nhanh với các sự số thiên tai có thể sớm xảy ra.

Diệu Thúy

(TTXVN)

Có thể bạn quan tâm

Gia Lai tăng cường an toàn tại lối đi tự mở băng qua đường sắt

Gia Lai tăng cường an toàn tại lối đi tự mở băng qua đường sắt

Hiện tuyến đường sắt đi qua địa bàn tỉnh Gia Lai dài khoảng 146,8 km, gồm 2 tuyến chính là tuyến Hà Nội – TP. Hồ Chí Minh dài 136,5 km và tuyến Ga Diêu Trì – Ga Quy Nhơn dài 10,3 km. Tuyến đường sắt đi qua tỉnh Gia Lai với 11 xã và 12 phường. Trên dọc tuyến có 66 đường ngang; trong đó, 24 đường ngang có gác, 41 đường ngang có cảnh báo tự động và 1 đường ngang phòng vệ biển báo, cùng 77 lối đi tự mở hình thành do người dân sử dụng trước đây và toàn bộ các lối đi này đều đã được lắp đặt biển báo “Chú ý tàu hỏa” theo quy định.

Mô hình liên kết '4 nhà': Bước ngoặt để ngành sắn phát triển bền vững

Mô hình liên kết '4 nhà': Bước ngoặt để ngành sắn phát triển bền vững

Sau những năm lao đao vì bệnh khảm lá, cây sắn – “cây cứu đói” của những thập niên trước đang được hồi sinh mạnh mẽ trên nhiều vùng đất. Nhờ thành tựu khoa học trong chọn tạo giống kháng bệnh và sự vào cuộc đồng bộ của “bốn nhà” (Nhà nước – nhà khoa học – doanh nghiệp – nông dân), ngành sắn Việt Nam đang đứng trước cơ hội mới: tái thiết vùng nguyên liệu, nâng giá trị chế biến và phát triển bền vững.

Tuyên Quang trồng rừng vượt kế hoạch năm 2025

Tuyên Quang trồng rừng vượt kế hoạch năm 2025

Theo Chi cục Kiểm lâm tỉnh Tuyên Quang, đến thời điểm này, toàn tỉnh đã trồng được trên 14.000 ha rừng, đạt 109% kế hoạch; trong đó, rừng phòng hộ và đặc dụng trên 177 ha, rừng sản xuất 13.833 ha.

Thái Nguyên khôi phục sản xuất sau mưa bão

Thái Nguyên khôi phục sản xuất sau mưa bão

Do ảnh hưởng của hoàn lưu bão số 11 (bão MATMO), trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên đã xảy ra mưa lớn trên diện rộng, gây ngập úng và thiệt hại đến sản xuất nông, lâm nghiệp, thủy sản, đồng thời tiềm ẩn nguy cơ cao phát sinh và lây lan các loại dịch bệnh trên cây trồng, vật nuôi, thủy sản.

Tuổi trẻ vùng biên sẵn sàng thực hiện nghĩa vụ với Tổ quốc

Tuổi trẻ vùng biên sẵn sàng thực hiện nghĩa vụ với Tổ quốc

Chuẩn bị cho mùa tuyển quân năm 2026, đến nay, các địa phương ở Gia Lai đã triển khai rà soát, chốt thực lực, xét duyệt chính trị cho đến công tác tuyên truyền, vận động. Công tác sơ tuyển sức khỏe, miễn, tạm hoãn được thực hiện chặt chẽ; 15 điểm giao nhận quân và 19 hội đồng khám sức khỏe đã được khảo sát, chuẩn bị đầy đủ điều kiện. Nhờ vận dụng linh hoạt, chặt chẽ, đúng quy định trong công tác tuyển quân, tỉnh Gia Lai đã và đang thực hiện hiệu quả việc khơi dậy tinh thần tình nguyện nhập ngũ của thanh niên.

Xuyên đại ngàn Pù Huống hỗ trợ bản Na Ngân còn bị cô lập

Xuyên đại ngàn Pù Huống hỗ trợ bản Na Ngân còn bị cô lập

Sau trận lũ ống, lũ quét xảy ra vào ngày 29/9, đến nay, bản Na Ngân nằm giữa đại ngàn Pù Huống, cách trung tâm xã Nga My (Nghệ An) hơn 20 km vẫn bị cô lập do tuyến đường độc đạo, huyết mạch xuyên rừng, men theo lưng núi Pù Hiêng còn điểm sạt lở vách núi nghiêm trọng chưa được khắc phục.

Nguyên liệu chế biến canh Samlor Korko chủ yếu từ thực vật thiên nhiên, dễ tìm và sẵn có quanh nhà.

Độc đáo món canh Samlor Korko mang đậm hương vị Khmer

Nhắc đến ẩm thực của đồng bào Khmer Nam Bộ, không thể không kể đến những món đặc sản quen thuộc như bún nước lèo, bánh xèo, bánh cống hay bánh bò thốt nốt. Trong đó, canh Samlor Korko được xem là món ăn truyền thống lâu đời, thể hiện rõ nét văn hóa ẩm thực đặc trưng của người Khmer.

Người dân vùng lũ Thanh Hóa sớm khôi phục sản xuất

Người dân vùng lũ Thanh Hóa sớm khôi phục sản xuất

Sau những ngày gồng mình chống chọi với thiên tai, bão lũ, người dân tại nhiều xã trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa đang từng bước quay lại nhịp sống thường ngày. Người dân vùng lũ đang tập trung khắc phục hậu quả thiên tai để sớm tái thiết, ổn định cuộc sống.

Phá thế cô lập nhiều ngày sau mưa lớn, lũ dữ ở Na Kho

Phá thế cô lập nhiều ngày sau mưa lớn, lũ dữ ở Na Kho

Rạng sáng 29/9, trận lũ ống, lũ quét xảy ra trên địa bàn xã Nga My (tỉnh Nghệ An) đã gây thiệt hại nặng nề đối với địa bàn xã nghèo này. Ngoài thiệt hại về kinh tế, giao thông, hệ thống thủy lợi, nhà cửa, mưa lũ đã gây sạt lở núi nghiêm trong, làm cô lập nhiều bản làng vùng sâu, vùng xa, vùng khó khăn nhiều ngày.

Nhận diện rào cản để giúp người dân vùng cao tiếp cận chuyển đổi số

Nhận diện rào cản để giúp người dân vùng cao tiếp cận chuyển đổi số

Tại các vùng cao, vùng khó của tỉnh Quảng Trị, việc chuyển đổi số để xây dựng chính quyền điện tử vẫn còn nhiều rào cản rất lớn. Chính quyền các địa phương đang nỗ lực khắc phục khó khăn, tháo gỡ các điểm nghẽn trong chuyển đổi số để thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của địa phương.

Sau lũ dữ, người Ơ Đu hỗ trợ nhau di chuyển nhà ra khỏi nơi sạt lở suối Nậm Ngân

Sau lũ dữ, người Ơ Đu hỗ trợ nhau di chuyển nhà ra khỏi nơi sạt lở suối Nậm Ngân

Đồng bào dân tộc Ơ Đu là một trong 10 dân tộc ít người nhất của cả nước. Tại tỉnh Nghệ An, người Ơ Đu tập trung sinh sống ở bản Văng Môn (xã Nga My) với hơn 100 hộ, hơn 340 nhân khẩu. Trong ngày 29/9 vừa qua, mưa lớn, lũ cường suất mạnh, dâng nhanh trên suối Nậm Ngân đã gây ngập lụt nhiều ngôi nhà trong bản với mực nước từ 0,5 đến gần 1m.

Điện lực Lạng Sơn dồn lực sớm cấp điện cho khách hàng sau bão lũ

Điện lực Lạng Sơn dồn lực sớm cấp điện cho khách hàng sau bão lũ

Mưa lớn kéo dài do ảnh hưởng hoàn lưu bão số 11 khiến hệ thống cấp điện sinh hoạt, sản xuất của ngành điện thiệt hại nặng. Ngành điện lực Lạng Sơn đã triển khai các giải pháp để cấp điện trở lại phục vụ khôi phục sản xuất, sinh hoạt cho khách hàng được an toàn sau lũ lụt.

Hỗ trợ người dân vùng lũ Thanh Hóa tái thiết sản xuất

Hỗ trợ người dân vùng lũ Thanh Hóa tái thiết sản xuất

Chịu ảnh hưởng trực tiếp của cơn bão số 10 và hoàn lưu sau bão, nhiều địa phương ở Thanh Hóa bị ngập lụt, sạt lở nghiêm trọng, ảnh hưởng rất lớn đến tình hình kinh tế - xã hội nói chung và sản xuất nông nghiệp nói riêng.

Tiếp sức cho học sinh vùng cao Quảng Ngãi đến trường

Tiếp sức cho học sinh vùng cao Quảng Ngãi đến trường

Năm học 2025 - 2026, tại nhiều trường học ở khu vực phía Tây tỉnh Quảng Ngãi, các thầy cô giáo đã nỗ lực khắc phục khó khăn với những cách làm sáng tạo góp phần nâng cao chất lượng dạy và học, duy trì sĩ số lớp học.

'Vòng tay bình an' cho vùng đất Thái Nguyên

'Vòng tay bình an' cho vùng đất Thái Nguyên

Giữa lũ dữ, tinh thần đoàn kết, sẻ chia và sự chủ động ứng phó của chính quyền, lực lượng hộ đê và nhân dân đã tạo nên “vòng tay bình an” cho vùng đất Thái Nguyên.

Thái Nguyên: Giám sát chặt chẽ, không để bệnh tay - chân - miệng lây lan trong trường học

Thái Nguyên: Giám sát chặt chẽ, không để bệnh tay - chân - miệng lây lan trong trường học

Sáng 9/10, Trung tâm Y tế Bắc Kạn thông báo về việc phát hiện ổ dịch tay - chân - miệng tại Trường Mầm non Đồng Thắng, xã Bạch Thông, tỉnh Thái Nguyên. Lãnh đạo UBND xã ngay trong sáng 9/10 trực tiếp đến trường học nắm bắt tình hình, chỉ đạo các biện pháp xử lý nếu tiếp tục phát hiện ca bệnh mới.

Nước lũ rút, Cao Bằng khẩn trương khắc phục hậu quả, ổn định đời sống người dân

Nước lũ rút, Cao Bằng khẩn trương khắc phục hậu quả, ổn định đời sống người dân

Tính đến 9h sáng nay 9/10, nước lũ cơ bản đã rút khỏi các khu dân cư của tỉnh Cao Bằng, người dân đã có thể trở về nhà, tổ chức khắc phục hậu quả, dọn dẹp, vệ sinh nhà ở và đồ dung gia đình. Chỉ còn một số ít khu dân cư gần bờ sông, người dân vẫn chưa thể về nhà vì nước chưa rút hết.

Tình người và sự sẻ chia trong 'biển nước' Thái Nguyên

Tình người và sự sẻ chia trong 'biển nước' Thái Nguyên

Giữa mênh mông nước lũ, phóng viên Ban biên tập Tin kinh tế, Thông tấn xã Việt Nam đã có mặt tại vùng ngập sâu Thái Nguyên để ghi lại những hình ảnh chân thực về cuộc sống người dân đang oằn mình trong khó khăn. Nơi gần 50 xã, phường chìm trong biển nước, vẫn sáng lên tinh thần tương thân tương ái: chính quyền, lực lượng cứu hộ và các đoàn thiện nguyện kề vai sát cánh, mang đến hơi ấm và niềm tin cho bà con vùng ngập.

Chính quyền cấp xã Cao Bằng bám địa bàn, linh hoạt phòng, chống bão lụt

Chính quyền cấp xã Cao Bằng bám địa bàn, linh hoạt phòng, chống bão lụt

Rút kinh nghiệm từ cơn bão số 10, ngay khi có những thông tin về cơn bão số 11, chính quyền các xã tỉnh Cao Bằng đã đề ra các kịch bản, giải pháp linh hoạt phù hợp với tình hình địa phương và quyết liệt thực hiện các kịch bản đề ra, từ đó giảm được thiệt hại về người và tài sản cho người dân.

Mưa bão gây sập cổng chào xã Đồng Văn

Mưa bão gây sập cổng chào xã Đồng Văn

Do ảnh hưởng của bão số 11 gây mưa lớn kéo dài, sáng 8/10, tại khu vực đầu tuyến đường dẫn vào trung tâm xã Đồng Văn (Tuyên Quang) đã xảy ra sạt lở đất nghiêm trọng, làm sập hoàn toàn công trình Cổng chào xã Đồng Văn. Rất may, thời điểm xảy ra vụ việc không có người qua lại nên không ghi nhận thiệt hại về người.

Cao Bằng trắng đêm chống lũ

Cao Bằng trắng đêm chống lũ

Đêm 7/10, khi người dân tỉnh Cao Bằng vẫn chưa khắc phục xong hậu quả cơn bão số 10 thì lại phải gồng mình chống chọi với cơn lũ lịch sử lớn nhất trong nhiểu thập kỷ qua.

Giữ hồn làng nghề, dựng nghiệp từ những sợi lưới thủ công

Giữ hồn làng nghề, dựng nghiệp từ những sợi lưới thủ công

Làng nghề đan lưới Thơm Rơm là một trong những nghề truyền thống nổi tiếng ở thành phố Cần Thơ, với lịch sử hình thành đã gần 50 năm. Theo đánh giá của chính quyền thành phố, làng nghề hiện đang hoạt động khá sôi nổi, đóng vai trò quan trọng trong việc tăng thu nhập và giảm nghèo hiệu quả cho người dân địa phương.