Từ trường hợp thôn Làng Nủ: Các nhà khoa học đề xuất giải pháp phòng tránh sạt lở đất

Yếu tố địa hình, độ dốc, địa chất, ảnh hưởng biến đổi khí hậu với những đợt mưa lớn sau bão là nguyên nhân kích hoạt lũ quét, sạt lở tại thôn Làng Nủ (Lào Cai) cũng như các tỉnh vùng núi. Đây là một trong những nội dung được các nhà khoa học đề cập tại Tọa đàm khoa học "Thảm họa Làng Nủ - Nguyên nhân và giải pháp phòng tránh" do Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội tổ chức ngày 2/10, tại Hà Nội.

vna_potal_hoi_thao_khoa_hoc_tham_hoa_lang_nu_-_nguyen_nhan_va_giai_phap_phong_tranh_7628699.jpg
Giáo sư, Tiến sỹ Đỗ Minh Đức, Trưởng bộ môn Địa kỹ thuật và Phát triển hạ tầng, Khoa Địa chất, Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội phát biểu. Ảnh: Diệu Thúy - TTXVN

Nguyên nhân gây nên "thảm họa Làng Nủ" là lũ bùn đá

Giáo sư, Tiến sỹ Đỗ Minh Đức, Trưởng bộ môn Địa kỹ thuật và Phát triển hạ tầng, Khoa Địa chất, Trường Đại học Khoa học Tự nhiên, Đại học Quốc gia Hà Nội cho biết, hơn 3 tuần sau bão Yagi và hoàn lưu bão gây mưa lũ, sạt lở đất khiến nhiều địa phương các tỉnh phía Bắc bị thiệt hại nặng nề, trong đó Lào Cai là tỉnh bị tàn phá nặng nề nhất (118 người chết và 50 người mất tích). Riêng trận sạt lở, lũ quét tại thôn Làng Nủ, huyện Bảo Yên vào sáng 10/9 vùi lấp toàn bộ 37 hộ dân với 158 nhân khẩu tại đây. Đến nay, số người thiệt mạng ghi nhận là 58 người, còn 9 người mất tích.

Theo Phó Giáo sư, Tiến sỹ Nguyễn Châu Lân, Phó trưởng Bộ môn địa kỹ thuật, Khoa Công trình, Trường Đại học Giao thông Vận tải, nhóm nghiên cứu của trường đã có chuyến đi thực địa tại thôn Làng Nủ (xã Phúc Khánh, huyện Bảo Yên, tỉnh Lào Cai), bước đầu xác định nguyên nhân gây nên thảm họa Làng Nủ là lũ bùn đá.

Phó Giáo sư, Tiến sỹ Nguyễn Châu Lân phân tích, trận lũ sáng 10/9 tại thôn Làng Nủ có vị trí phát sinh trượt lở là núi Con Voi. Các vật liệu tạo dòng chảy chủ yếu là gneiss biotit, đá phiến thạch anh biotit, thấu kính đá hoa. Vùng phát sinh trượt trên đỉnh núi Con Voi có cao độ 774 m, vùng ảnh hưởng dưới cùng (thôn Làng Nủ, là vùng lắng đọng bùn đá) có cao độ 160 - 200 m. Chiều dài dòng lũ bùn đá (từ đỉnh núi Con Voi xuống thôn Làng Nủ) là 3,6 km; diện tích ảnh hưởng của dòng lũ bùn đá là khoảng 38 ha. Phó Giáo sư Nguyễn Châu Lân nhận định, tại khu vực xã Bảo Khánh, lượng mưa tích lũy ngày 9/9 là 500 mm, như vậy, nhiều khả năng ở khu vực đỉnh núi Con Voi đã phát sinh trượt lở ban đầu từ ngày 9/9.

“Vị trí thôn Làng Nủ là vị trí đứt gãy địa chất. Đây là vị trí nguy hiểm khi có tai biến địa chất xảy ra, vì vậy, chính quyền cần khuyến cáo người dân không làm nhà ở các vị trí này”, Phó Giáo sư Nguyễn Châu Lân nhận định.

vna_potal_hoi_thao_khoa_hoc_tham_hoa_lang_nu_-_nguyen_nhan_va_giai_phap_phong_tranh_7628697.jpg
Phó Giáo sư, Tiến sỹ Nguyễn Châu Lân, Phó trưởng Bộ môn địa kỹ thuật, Khoa Công trình, Trường Đại học Giao thông Vận tải phân tích nguyên nhân thảm họa Làng Nủ. Ảnh: Diệu Thúy - TTXVN

Các cơ quan chức năng cần kịp thời ứng phó

Hiện tại, các tỉnh miền núi như Hà Giang, Lào Cai, Yên Bái… đã xuất hiện nhiều vết nứt địa chất, tuy vậy, hiện vẫn đủ thời gian để các cơ quan chức năng kịp thời ứng phó. Nhằm phòng tránh thảm họa tương tự, các nhà khoa học khuyến cáo người dân tránh xây dựng nhà ở gần bờ suối và các khu vực có nguy cơ sạt lở. Một trong những giải pháp trước mắt là che phủ các vết nứt bằng vải bạt, kết hợp với hệ thống dẫn và thoát nước ngang, nhằm ngăn nước thấm sâu vào lòng đất, hạn chế nguy cơ sạt lở. “Đây là biện pháp đơn giản mà các địa phương có thể nhanh chóng triển khai, sau đó sử dụng các phương án kỹ thuật khác để xử lý vết nứt”, Phó Giáo sư Nguyễn Châu Lân chia sẻ.

Để phát hiện sớm và phòng tránh ẩn họa tương tự Làng Nủ ở các khu vực miền núi Việt Nam, Giáo sư, Tiến sỹ Đỗ Minh Đức cùng nhóm nghiên cứu đã đưa ra một số giải pháp cụ thể. Về giải pháp trước mắt, các bộ, ngành và đơn vị liên quan cần xây dựng bộ cơ sở dữ liệu, thành lập hệ thống bản đồ các tỷ lệ, từ đó khoanh định được các khu vực có rủi ro cao; xây dựng bản đồ rủi ro và các kịch bản ứng phó phục vụ quản lý, kiểm soát rủi ro, đảm bảo an toàn với thiên tai trên các vùng đất dốc….

Về giải pháp trung hạn, các bộ, ngành và đơn vị cần ưu tiên đảm bảo an toàn các khu vực tập trung dân cư; kiểm soát được tác động tiêu cực của nước mưa và nước mặt: Thu thoát nước mưa, nước mặt để giảm tải tác động nhân sinh lên đất dốc, trong một số trường hợp cần có cả thoát nước ngầm.

vna_potal_hoi_thao_khoa_hoc_tham_hoa_lang_nu_-_nguyen_nhan_va_giai_phap_phong_tranh_7628700.jpg
Các chuyên gia địa chất đề xuất các giải pháp phòng tránh sạt lở đất vùng núi. Ảnh: Diệu Thúy - TTXVN

Nhiều chuyên gia địa chất đề xuất, trước mỗi mùa mưa bão, các cơ quan chuyên môn cần làm khảo sát, đánh giá khả năng lũ quét tại khu vực mình đang ở và có kế hoạch chuẩn bị diễn tập, sơ tán khi cần thiết. Đặc biệt, sau khi tái định cư cho dân, chính quyền địa phương cần đánh giá khả năng tiếp tục bị sạt lở ở khu vực này để đưa ra phương án sử dụng đất phù hợp; cần có các chương trình bảo vệ môi trường, dự báo, kế hoạch diễn tập để giúp người dân ứng phó nhanh với các sự số thiên tai có thể sớm xảy ra.

Diệu Thúy

(TTXVN)

Có thể bạn quan tâm

Mưu sinh trên đồng ngập lũ ở biên giới Tây Nam

Mưu sinh trên đồng ngập lũ ở biên giới Tây Nam

Lũ năm nay về sớm và cao hơn mọi năm nên người dân các xã biên giới ở thượng nguồn sông Cửu Long của tỉnh An Giang không chỉ vui vì ruộng đồng thêm phù sa mà còn giúp cải thiện đời sống lúc nông nhàn từ nghề đánh bắt thuỷ sản mùa lũ. Lặng lẽ mưu sinh giữa biển nước mênh mông, bà con nơi đây chỉ mong một mùa lũ “hiền hoà” với tôm cá đầy khoang.

Biên phòng Lạng Sơn liên tiếp ngăn chặn hành vi nhập cảnh trái phép

Biên phòng Lạng Sơn liên tiếp ngăn chặn hành vi nhập cảnh trái phép

Thực hiện cao điểm đấu tranh với tội phạm, xuất nhập cảnh trái phép và chống buôn lậu vận chuyển trái phép hàng hóa qua biên giới, các Đồn Biên phòng trên địa bàn tỉnh Lạng Sơn đã bắt giữ nhiều đối tượng, kịp thời ngăn chặn hành vi nhập cảnh trái phép vào Việt Nam.

Ngư dân Gia Lai tấp nập ra khơi sau bão

Ngư dân Gia Lai tấp nập ra khơi sau bão

Sau thời gian tạm ngừng hoạt động do ảnh hưởng của bão số 13, các cảng cá tại tỉnh Gia Lai như Quy Nhơn, Đề Gi, Tam Quan đã nhộn nhịp trở lại. Trên bến, dưới thuyền, ngư dân hối hả chuẩn bị đi biển, bởi theo kinh nghiệm của người dân thì sau bão thường là thời điểm đánh bắt hiệu quả hơn ngày thường.

Sạt lở vẫn 'bủa vây' xã miền núi Sơn Tây Hạ (Quảng Ngãi)

Sạt lở vẫn 'bủa vây' xã miền núi Sơn Tây Hạ (Quảng Ngãi)

Đợt mưa lớn kéo dài vừa qua khiến cho hạ tầng giao thông miền núi của tỉnh Quảng Ngãi bị sạt lở, hư hỏng nghiêm trọng. Chỉ tính riêng xã Sơn Tây Hạ đã có trên 50 điểm sạt lở với hàng chục ngàn mét khối đất đá tràn xuống mặt đường. Đến nay, hai tuyến giao thông “xương sống” ĐH83 và đường Sơn Tinh-Sơn Thượng nối từ trung tâm xã đến các xã lân cận mặt đường vẫn nhiều còn vị trí bị đứt gãy, lầy lội, khiến cho việc vận chuyển nông sản, hàng hoá thiết yếu của người dân bị ách tắc.

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà dự Lễ khởi công trường phổ thông nội trú liên cấp tại Lạng Sơn

Phó Thủ tướng Trần Hồng Hà dự Lễ khởi công trường phổ thông nội trú liên cấp tại Lạng Sơn

Ngày 9/11, tại Khu tái định cư Pắn Pé, thôn Hợp Thành, xã Khuất Xá (Lạng Sơn), Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà cùng lãnh đạo các bộ, ngành Trung ương và tỉnh Lạng Sơn đã thực hiện nghi thức động thổ khởi công xây dựng công trình trường Phổ thông nội trú liên cấp Tiểu học và Trung học cơ sở Khuất Xá.

Hiện thực giấc mơ 'an cư' của người dân bị ảnh hưởng lũ bản Phá Mựt

Hiện thực giấc mơ 'an cư' của người dân bị ảnh hưởng lũ bản Phá Mựt

Khi trận lũ ống, lũ quét tàn phá gây thiệt hại nặng nề đối với nhiều bản làng trên địa bàn miền núi, biên giới xã Nhôn Mai (tỉnh Nghệ An) vào cuối tháng 7/2025, bản Phá Mựt, nằm cách trung tâm xã gần 10km, nơi có có 36 hộ với hơn 170 nhân khẩu là đồng bào dân tộc Mông gần như bị xóa sổ.

Tặng bò giống cho các hộ dân khu vực biên giới Việt Nam - Campuchia

Tặng bò giống cho các hộ dân khu vực biên giới Việt Nam - Campuchia

Trong khuôn khổ chương trình Giao lưu hữu nghị quốc phòng biên giới Việt Nam - Campuchia lần thứ hai, ngày 8/11, tại xã biên giới Long Thuận, tỉnh Tây Ninh, thừa ủy quyền của Bộ Quốc phòng, Bộ Tư lệnh Bộ đội Biên phòng phối hợp với UBND tỉnh Tây Ninh và chính quyền huyện Svay Teap, tỉnh Svay Rieng, Vương quốc Campuchia tổ chức chương trình tặng bò giống cho các hộ dân nghèo hai bên biên giới Việt Nam - Campuchia.

Phát huy bản sắc văn hóa gắn với đào tạo nguồn nhân lực vùng cao

Phát huy bản sắc văn hóa gắn với đào tạo nguồn nhân lực vùng cao

Hướng tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng, cùng với cả nước, công tác lấy ý kiến góp ý vào dự thảo các văn kiện trình Đại hội đang được triển khai nghiêm túc từ tỉnh đến cơ sở tại các huyện vùng cao. Các tầng lớp nhân dân, cán bộ, đảng viên tỉnh Tuyên Quang bày tỏ sự đồng tình, tin tưởng vào định hướng phát triển đất nước trong giai đoạn mới, đồng thời có nhiều đề xuất cụ thể nhằm phát huy hiệu quả tiềm năng, lợi thế của vùng cực Bắc.

Yên Phú ấm lại từ những vòng tay sẻ chia

Yên Phú ấm lại từ những vòng tay sẻ chia

Những ngày sau lũ, cuộc sống của bà con xã Yên Phú, tỉnh Tuyên Quang chồng chất khó khăn, nhiều gia đình gần như trắng tay. Trong cái bộn bề ấy, tình người đã kịp thời được nối dài.

Mưa lũ sau bão số 13 cuốn trôi một cầu dân sinh ở Đắk Lắk

Mưa lũ sau bão số 13 cuốn trôi một cầu dân sinh ở Đắk Lắk

Ngày 8/11, ông Võ Sỹ Tùng, Chủ tịch UBND xã Ea Kiết, tỉnh Đắk Lắk cho biết, lãnh đạo xã cùng các ngành chức năng của tỉnh vừa tiến hành kiểm tra khu vực cây cầu dân sinh số 2 đường vào buôn H’Mông bị nước lũ cuốn trôi, gây chia cắt giao thông, ảnh hưởng nghiêm trọng đến việc đi lại, canh tác của hơn 300 hộ dân, với gần 1.000 nhân khẩu.

Ấm áp nghĩa tình hướng về đồng bào vùng bão

Ấm áp nghĩa tình hướng về đồng bào vùng bão

Sau khi cơn bão số 13 đi qua, nhiều khu vực phía Đông tỉnh Đắk Lắk bị ảnh hưởng nặng nề gây thiệt hại về tài sản, làm ngập hàng trăm ngôi nhà. Hướng về vùng tâm bão, sáng 8/11, Ban Phụ nữ và Ban Thanh niên, Công an tỉnh Đắk Lắk đã phát động phong trào quyên góp, ủng hộ nhu yếu phẩm giúp người dân vùng thiệt hại.

Mặt trận Tổ quốc phải hướng mạnh về cơ sở và là nơi người dân gửi gắm niềm tin

Mặt trận Tổ quốc phải hướng mạnh về cơ sở và là nơi người dân gửi gắm niềm tin

Sáng 8/11, Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Tuyên Quang tổ chức Đại hội đại biểu lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 - 2030, với chủ đề “Phát huy truyền thống quê hương cách mạng, sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc; tiếp tục đổi mới nội dung, phương thức hoạt động; chung sức xây dựng tỉnh Tuyên Quang phát triển, vững bước trong kỷ nguyên vươn mình của dân tộc”. Đây là dấu mốc quan trọng diễn ra sau khi hợp nhất, sắp xếp các tổ chức chính trị - xã hội và hội quần chúng trực thuộc mặt trận.

Xã lòng hồ Hòa Bình phấn đấu thành điểm sáng nông thôn mới nâng cao và kiểu mẫu

Xã lòng hồ Hòa Bình phấn đấu thành điểm sáng nông thôn mới nâng cao và kiểu mẫu

Xã Thung Nai, tỉnh Phú Thọ là địa phương có nhiều tiềm năng phát triển kinh tế du lịch và nông nghiệp. Phát huy kết quả đạt chuẩn nông thôn mới, xã đang quyết tâm xây dựng các xóm nông thôn mới kiểu mẫu, hướng tới nâng cao chất lượng đời sống nhân dân và cảnh quan nông thôn. Hiện Thung Nai đã có 3 xóm đạt chuẩn kiểu mẫu, chính quyền địa phương quyết tâm thực hiện nhân rộng xóm nông thôn mới kiểu mẫu trên toàn địa bàn.

Khởi đầu mới cho những hộ dân vùng lũ Nghệ An

Khởi đầu mới cho những hộ dân vùng lũ Nghệ An

Cơn lũ lịch sử do ảnh hưởng của bão số 10 đã cuốn trôi nhiều ngôi nhà tại các địa phương miền núi trong tỉnh Nghệ An. Giữa mất mát ấy, những tấm lòng yêu thương từ cộng đồng, đặc biệt là sự vào cuộc quyết liệt của Bộ Công an, hàng trăm ngôi nhà kiên cố, khang trang đang dần hình thành trên những khu đất tái định cư an toàn ở miền Tây xứ Nghệ.

Nghệ An khởi công xây dựng nhà mới cho 15 hộ dân bị lũ quét

Nghệ An khởi công xây dựng nhà mới cho 15 hộ dân bị lũ quét

Ngày 7/11, ông Mạc Văn Nguyên, Bí thư Đảng ủy xã Nhôn Mai, tỉnh Nghệ An cho biết: Cấp ủy, chính quyền địa phương đã tổ chức lễ động thổ khởi công xây dựng nhà ở cho 15 hộ dân ở bản Huổi Tố 2 có nhà bị sập, cuốn trôi hoàn toàn do đợt lũ ống, lũ quét xảy ra trên địa bàn vào cuối tháng 7/2025 gây ra.