Trong vụ án này có 18 bị cáo bị đưa ra xét xử, gồm 13 bị cáo nguyên là các cán bộ của Ngân hàng, 4 bị cáo nguyên là cán bộ Hải quan và một giám đốc doanh nghiệp. Các bị cáo bị Viện Kiểm sát truy tố về các tội: "Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng", "Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ", "Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng".
Bản án sơ thẩm kết luận: Đối tượng Ahmed El Fehdi (quốc tịch Canada) cùng với 4 người quốc tịch nước ngoài giữ các vai trò, chức trách quan trọng tại Công ty Liên doanh Lifepro Việt Nam đã có hành vi lừa đảo chiếm đoạt tài sản của Chi nhánh Ngân hàng Agribank Nam Hà Nội thông qua việc lừa ngân hàng để vay tiền rồi chuyển ra nước ngoài mua nguyên liệu. Các đối tượng đã lập hồ sơ khống vay vốn mua máy móc, thiết bị, nguyên phụ liệu và chuyển nhượng 6 thương hiệu không có thật để vay vốn ngân hàng rồi chiếm đoạt số tiền được xác định gần 2.500 tỷ đồng.
 |
| Bị cáo Phạm Thị Bích Lương và đồng phạm nghe tòa tuyên án. Ảnh: Doãn Tấn – TTXVN |
Hội đồng xét xử nhận định: Đối với hành vi “Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng”, các bị cáo đã có hành vi lập hồ sơ đề nghị nâng quyền phán quyết cho vay đối với Công ty liên doanh Lifepro Việt Nam không có căn cứ, không thẩm định hồ sơ cho vay đối với Công ty liên doanh Lifepro Việt Nam, bỏ qua các điều kiện giải ngân cho vay, vi phạm quy định về giải ngân theo Nghị quyết của Hội đồng Quản trị Agribank; không tổ chức kiểm tra việc sử dụng vốn sau cho vay nên không phát hiện được Ngân hàng bị lừa đảo trong giai đoạn cho vay đối với Công ty liên doanh Lifepro Việt Nam, thiệt hại tổng cộng quy đổi là hơn 2.000 tỷ đồng theo tỷ giá trung bình của các lần phê duyệt (không kể tiền lãi).
Trong đó, bị cáo Phạm Thị Bích Lương là người chỉ đạo và trực tiếp tham gia vào toàn bộ quá trình cho vay sai quy định dẫn đến thiệt hại tiền vốn của Chi nhánh Agribank Nam Hà Nội. Bị cáo Lương phải chịu trách nhiệm chính về hậu quả vi phạm về cho vay đối với toàn bộ số tiền hơn 2.000 tỷ đồng cho vay đối với Công ty liên doanh Lifepro Việt Nam.
Bị cáo Chử Thị Kim Hiền là người tích cực giúp bị cáo Lương, nên phải liên đới chịu trách nhiệm về hậu quả vi phạm về hậu quả vi phạm về cho vay đối với số tiền nói trên.
Đối với nhóm hành vi “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”, Hội đồng xét xử phân tích: Để có thể tiếp tục giải quyết cho Công ty cổ phần Enzo Việt vay vốn thực hiện Dự án Dệt – nhuộm – may khi đã hết hạn mức cho vay được Hội đồng Quản trị Agribank Việt Nam phê duyệt, bị cáo Lương, Hiền đã bàn với Lê Minh Hiếu sử dụng pháp nhân của Công ty liên doanh Lifepro Việt Nam và Công ty cổ phần Vietmade của Hiếu để làm các hợp đồng liên kết kinh tế, đã cho Công ty cổ phần Vietmade vay bằng 1 hợp đồng tín dụng quy đổi là 70 tỷ đồng và cho Công ty liên doanh Lifepro Việt Nam vay bằng 1 hợp đồng tín dụng 80 tỷ đồng, lập hồ sơ đề nghị Hội đồng Quản trị Agribank Việt Nam phê duyệt nâng quyền phán quyết cho Chi nhánh Agribank Nam Hà Nội để cho Công ty cổ phần Lifepro Việt Nam vay tối đa 400 tỷ đồng (trong đó phần cho nâng thêm là 320 tỷ đồng) nhập nguyên liệu cho Dự án Dệt – nhuộm – may. Thực tế không có nguyên liệu nhập về nhà máy, gây thiệt hại cho Chi nhánh Agribank Nam Hà Nội tổng cộng hơn 420 tỷ đồng.
Bị cáo Phạm Thanh Tân bị Hội đồng xét xử xác định: Trong quá trình điều hành, bị cáo Tân đã ký cho Chi nhánh Agribank Nam Hà Nội vay ngoài kế hoạch 75 triệu đô la Mỹ từ tiền của Hội Sở. Bị cáo Tân đã thiếu trách nhiệm trong việc thực hiện chức trách Tổng Giám đốc khi thiếu kiểm tra tờ trình của Chi nhánh về nâng quyền phán quyết, thiếu trách nhiệm trong việc ký đề nghị nâng quyền phán quyết đồng thời thiếu trách nhiệm trong việc giám sát Chi nhánh Nam Hà Nội thực hiện nghị quyết của Hội đồng Quản trị. Hậu quả là Ngân hàng Agribank không có khả năng thu hồi số tiền hơn 2.000 tỷ đồng.
Theo Hội đồng xét xử, các bị cáo thuộc nhóm cán bộ, công chức Hải quan bị truy tố tội “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng” là có căn cứ, đúng pháp luật.
Đối với việc ban hành thủ tục hải quan với hàng xuất nhập khẩu, kiểm tra, quản lý thuế… còn nhiều sơ hở, dẫn tới việc nhiều doanh nghiệp lợi dụng để vi phạm pháp luật. Hội đồng xét xử cho rằng cần thiết phải kiến nghị về việc làm thủ tục hải quan.
Bản án sơ thẩm cho rằng: Bị cáo Nguyễn Thị Thúy Hằng và Đỗ Thị Liên Hương đã ân hạn sai quy định 3 tờ khai hải quan đối với Công ty cổ phần Enzo Việt, gây thất thoát thuế cho Nhà nước.
Với bị cáo Lương Thị Yên (nguyên Phó Chi cục trưởng Chi cục Hải quan Hà Tây), với chức trách lãnh đạo trực nhiệm vụ đã thiếu trách nhiệm trong việc kiểm tra, phát hiện công chức Hằng và Hương trong việc ân hạn thuế. Bị cáo Yên đã không làm hết trách nhiệm của mình theo quy định của ngành Hải quan. Hậu quả là Công ty Enzo Việt được ân hạn thuế hơn 13 tỷ đồng không đúng quy định.
Bị cáo Phạm Tuấn Khanh (nguyên công chức Hải quan) chịu liên đới trách nhiệm về hậu quả số tiền ân hạn thuế không đúng quy định hơn 62 tỷ đồng.
Hội đồng xét xử khẳng định, hành vi phạm tội của các bị cáo là nguy hiểm, cần phải có hình phạt nghiêm khắc mới đủ sức răn đe. Tuy nhiên, Hội đồng xét xử cũng cân nhắc các tình tiết tăng nặng, giảm nhẹ đối với các bị cáo trong vụ án này.
Theo đó, Tòa đã tuyên án phạt: Bị cáo Phạm Thị Bích Lương (nguyên Giám đốc Chi nhánh Agribank Nam Hà Nội) và bị cáo Chử Thị Kim Hiền (nguyên Phó Giám đốc Chi nhánh Agribank Nam Hà Nội) cùng bị phạt 20 năm tù về tội "Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng" và cùng bị phạt 15 năm tù về tội "Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ". Tổng hợp hình phạt chung mà mỗi bị cáo phải chịu là 30 năm tù. Ngoài ra, 2 bị cáo Lương và Hiền còn bị cấm hành nghề liên quan đến tín dụng 5 năm sau khi mãn hạn tù.
Bị cáo Phạm Thanh Tân (nguyên Tổng Giám đốc Agribank) bị phạt 13 năm tù về tội "Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ", 9 năm tù về tội "Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng", tổng hợp hình phạt chung là 22 năm tù.
Nhóm 5 bị cáo bị tuyên phạt về tội “Vi phạm quy định về cho vay trong hoạt động của các tổ chức tín dụng” gồm: Đỗ Tiến Long (nguyên cán bộ Phòng Tín dụng, Chi nhánh Agribank Nam Hà Nội) bị phạt 16 năm tù. Nguyễn Thị Nguyệt Thanh (nguyên Trưởng phòng Thanh toán quốc tế, Chi nhánh Agribank Nam Hà Nội) và Nguyễn Hữu Thanh (nguyên Phó trưởng phòng Thanh toán quốc tế, Chi nhánh Agribank Nam Hà Nội) cùng lĩnh 13 năm tù. Trương Thị Út (nguyên Phó trưởng phòng Tín dụng, Chi nhánh Agribank Nam Hà Nội) lĩnh 7 năm tù. Đặng Quang Chung (nguyên Phó trưởng phòng phụ trách Phòng Tín dụng, Chi nhánh Agribank Nam Hà Nội) 15 năm tù.
Các bị cáo bị kết án về tội “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng” gồm: Đỗ Quang Vinh (nguyên Trưởng ban Tín dụng doanh nghiệp, nay là Ban Khách hàng doanh nghiệp, Ngân hàng Agribank) 4 năm tù. Phan Quý Dương (nguyên chuyên viên Ban Tín dụng doanh nghiệp, Ngân hàng Agribank) 5 năm tù.
Bị cáo Hoàng Anh Tuấn (nguyên Ủy viên Hội đồng Quản trị Agribank) bị phạt 6 năm tù. Bị cáo Kiều Trọng Tuyến (nguyên Phó Tổng Giám đốc phụ trách Ngân hàng Agribank) lĩnh 4 năm tù. Bị cáo Hoàng Thị Thu Hiền (nguyên Trưởng phòng Tín dụng, Chi nhánh Agribank Nam Hà Nội) lĩnh 2 năm tù giam.
4 bị cáo nguyên là cán bộ Chi cục Hải quan Hà Tây gồm: Lương Thị Yên (nguyên Phó Chi cục trưởng Chi cục Hải quan Hà Tây, Cục Hải quan Hà Nội), Hoàng Tuấn Khanh, Đỗ Thị Liên Hương, Nguyễn Thị Thúy Hằng đều bị phạt 30 tháng tù về cùng tội danh “Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng”.
Bị cáo Lê Minh Hiếu (nguyên Chủ tịch Hội đồng Quản trị Công ty cổ phần Vietmade và Công ty cổ phần Lifepro Việt Nam, cổ đông Công ty liên doanh Lifepro Việt Nam) bị tuyên phạt 15 năm tù giam về tội “Lợi dụng chức vụ, quyền hạn trong khi thi hành công vụ”.
Các bị cáo thuộc ngành Ngân hàng phải chịu hình phạt bổ sung là cấm hành nghề, đảm nhận chức vụ liên quan đến lĩnh vực tín dụng, ngân hàng từ 3-5 năm sau khi mãn hạn tù.
Các bị cáo cũng phải liên đới bồi thường thiệt hại cho Agribank số tiền gần 2.500 tỷ đồng. Chiếc xe ô tô hiệu Bentley của bị cáo Phạm Thị Bích Lương tiếp tục bị tạm giữ.
Tòa cũng kiến nghị điều tra cơ quan tố tụng làm rõ tội danh “Đưa hối lộ” và “Nhận hối lộ” đối với Phạm Thị Bích Lương (nguyên Giám đốc Agribank chi nhánh Nam Hà Nội) và Phạm Thanh Tân (nguyên Tổng Giám đốc Agribank)./.
