Cơ hội cho Gia Lai gìn giữ và phát huy giá trị các di sản, di tích

Toàn cảnh buổi làm việc. Ảnh: Quang Thái- TTXVN
Toàn cảnh buổi làm việc. Ảnh: Quang Thái- TTXVN

Ngày 28/4, Đoàn công tác của Hội đồng Di sản văn hóa quốc gia do Giáo sư, Tiến sĩ khoa học Lưu Trần Tiêu - Chủ tịch Hội đồng di sản văn hóa quốc gia làm trưởng đoàn đã có buổi làm việc với tỉnh Gia Lai về khuyến nghị của UNESCO đối với các di sản phi vật thể đại diện của nhân loại, bảo vệ và phát huy giá trị di tích quốc gia đặc biệt, bảo vật quốc gia. Đây là dịp để tỉnh Gia Lai nhìn nhận, đánh giá lại công tác bảo tồn, phát huy các di sản, di tích cấp quốc gia gắn với phát triển kinh tế - văn hóa và xã hội.

Cơ hội cho Gia Lai gìn giữ và phát huy giá trị các di sản, di tích ảnh 1Toàn cảnh buổi làm việc. Ảnh: Quang Thái - TTXVN

"Cái nôi” của di sản

Tỉnh Gia Lai có 33 di tích, cụm di tích đã được xếp hạng; trong đó có 1 quần thể (với 9 cụm di tích) được xếp hạng là Di tích quốc gia đặc biệt (quần thể di tích Tây Sơn Thượng đạo, xếp hạng năm 2022), 8 di tích quốc gia và 16 di tích cấp tỉnh. Tỉnh cũng có 1 hiện vật được công nhận là Bảo vật quốc gia (Phù điêu Phật Chămpa Tây Nguyên, công nhận năm 2017) và 6 hiện vật, bộ hiện vật (với 14 hiện vật) đã được đăng ký cổ vật.

Gia Lai đã kiểm kê được 456 hồ sơ di sản văn hóa phi vật thể; trong đó có 3 di sản được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đưa vào Danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, gồm: Không gian văn hóa cồng chiêng Tây Nguyên (toàn tỉnh), Sử thi của người Ba Na (các huyện Đak Đoa, Đak Pơ, Kbang, Kông Chro), Lễ Cầu mưa của Yang Pơtao Apui (Plei Ơi, xã Ayun Hạ, huyện Phú Thiện). Ngoài ra, tỉnh có 23 nghệ nhân ưu tú được Chủ tịch nước vinh danh qua 2 đợt tổ chức xét tặng danh hiệu Nghệ nhân nhân dân, Nghệ nhân ưu tú trong lĩnh vực di sản văn hóa phi vật thể.

Cơ hội cho Gia Lai gìn giữ và phát huy giá trị các di sản, di tích ảnh 2GS.TSKH Lưu Trần Tiêu - Chủ tịch Hội đồng di sản văn hóa quốc gia làm trưởng đoàn phát biểu tại buổi làm việc. Ảnh: Quang Thái - TTXVN

Trong nhiều năm qua, Gia Lai đã đẩy mạnh công tác hợp tác quốc tế trong lĩnh vực di sản văn hóa. Từ năm 2015 đến nay, tỉnh đã nhận được sự giúp đỡ từ các chuyên gia của Nga và Viện Viễn Đông Bác cổ (EFEO) trong việc tổ chức khai quật khảo cổ tại thị xã An Khê và dập, dịch văn bia Chămpa tại huyện Đak Pơ. Qua đó, đã phát hiện nhiều hiện vật có giá trị quan trọng, có niên đại cách đây khoảng 80 vạn năm. Bộ rìu tay sơ kỳ đá cũ An Khê là bằng chứng sinh động điển hình về văn hóa của cộng đồng cư dân sơ kỳ đá cũ cách đây khoảng 80 vạn năm trên đất Gia Lai và cũng là mốc mở đầu của lịch sử Việt Nam. Bia đá Chămpa (ở xã Tân An, huyện Đak Pơ) thuộc thời kỳ Vương quốc Chămpa thế kỷ 15 giúp hiểu biết thêm về một giai đoạn lịch sử văn hóa của địa phương, vùng Tây Nguyên.

Dù được xem là “cái nôi” của các di sản văn hóa vật thể và phi vật thể, nhưng trong nhiều năm qua, Gia Lai vẫn chưa tìm ra được hướng đi, phương án khai thác, phát huy các giá trị văn hóa, di tích lịch sử vào tiến trình phát triển kinh tế - văn hóa và xã hội.

Theo ông Trần Ngọc Nhung, Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Gia Lai, tỉnh đang gặp những khó khăn như đến nay không có Ban Quản lý di tích hay Trung tâm Bảo tồn di tích nên tại nhiều điểm có giá trị khảo cổ chưa có thiết chế bảo tàng chính thức, chưa khai thác được hết giá trị của di tích.

Bên cạnh đó, chế độ, chính sách đãi ngộ chưa phát huy được hết khả năng thực sự của nghệ nhân lĩnh vực di sản văn hóa.

Bà Nguyễn Thị Thanh Lịch - Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Gia Lai mong muốn thông qua những khuyến nghị của đoàn công tác, Gia Lai sẽ phát huy, gìn giữ, bảo tồn và phát triển ngày càng tốt hơn các di sản phi vật thể đại diện của nhân loại, di tích quốc gia đặc biệt và bảo vật quốc gia hiện có.

Để di sản “cất cánh”

Nhiều ý kiến đóng góp của đoàn công tác Hội đồng Di sản văn hóa quốc gia đã tập trung vào công tác phát huy những giá trị của các di sản, di tích hiện có của Gia Lai. Bên cạnh đó, nhiều ý kiến giúp Gia Lai vừa phát huy được các giá trị di sản gắn với phát triển kinh tế, văn hóa xã hội vừa bảo vệ được những di tích hiện có cũng được đưa ra.
 
Theo PGS.TS Tống Trung Tín - Chủ tịch Hội khảo cổ học Việt Nam: Gia Lai có cụm di tích An Khê có tầm cỡ, trong đó, di tích đồ đá sơ kỳ không chỉ là bình minh tiền sử của châu Á mà còn là của nhân loại, nó có đóng góp rất lớn vào công cuộc nghiên cứu lịch sử Thế giới. Vì thế, để phát huy những giá trị cốt lõi của các di tích này, Gia Lai cần phát huy tính liên kết của di tích vừa để chuyển tải hết thông điệp lịch sử, vừa để bảo tồn, bảo vệ các cụm di tích; lựa chọn những cổ vật đặc trưng của cụm di tích An Khê để đề nghị đưa vào danh sách bảo vật quốc gia.

Còn theo Phó Giáo sư, Tiến sĩ Đặng Văn Bài - Phó Chủ tịch Hội đồng Di sản văn hóa quốc gia cho rằng: Gia Lai cần kết hợp các nguồn hỗ trợ để xây dựng cảnh quan các làng văn hóa kiểu mẫu. Bên cạnh đó, tỉnh cần gắn các sản phẩm OCOP đặc trưng của địa phương với các điểm di tích. Đối với di tích Tây Sơn Thượng Đạo, Gia Lai cần sớm tìm được đơn vị tư vấn để lập quy hoạch tổng thể về bảo tồn. Từ đó, có những định hướng quy hoạch gắn với phát triển du lịch. Ngoài ra, Gia Lai cũng cần xem xét đề nghị thành lập các ban quản lý gắn với các di tích lịch sự đặc biệt.

Cơ hội cho Gia Lai gìn giữ và phát huy giá trị các di sản, di tích ảnh 3Phó Chủ tịch UBND tỉnh Gia Lai Nguyễn Thị Thanh Lịch tiếp đoàn Hội đồng di sản văn hóa quốc gia. Ảnh: Quang Thái - TTXVN

Bà Nguyễn Thị Thanh Lịch - Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Gia Lai cho rằng, các ý kiến, quan điểm của thành viên đoàn công tác cũng là những quyết tâm, định hướng của tỉnh Gia Lai trong việc gìn giữ, phát huy những di sản hiện có. Tỉnh sẽ xây dựng các cơ chế đặc thù để hỗ trợ nghệ nhân, cơ chế để giữ gìn các nhà rông… Đặc biệt, Gia Lai mong muốn Hội đồng Di sản văn hóa quốc gia có những nghiên cứu đầy đủ về Tây Nguyên; hỗ trợ địa phương xác định, xác lập các bảo vật quốc gia.

Quang Thái

(TTXVN)

Có thể bạn quan tâm

Huyện Kon Rẫy hoàn thành công tác xóa nhà tạm đầu tiên tại Kon Tum

Huyện Kon Rẫy hoàn thành công tác xóa nhà tạm đầu tiên tại Kon Tum

Thực hiện phong trào thi đua “Chung tay xóa nhà tạm, nhà dột nát trên phạm vi cả nước trong năm 2025”, tỉnh Kon Tum đã huy động sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị trong việc giúp người dân, nhất là người dân tộc thiểu số có hoàn cảnh khó khăn được sinh sống tại nơi ở mới, khang trang và sạch đẹp hơn. Trong đó, huyện Kon Rẫy (tỉnh Kon Tum) là một trong những địa phương nổi bật khi hoàn thành việc xóa 155 căn nhà tạm, dột nát trước thời hạn kế hoạch đề ra.

Kon Tum tiếp tục yêu cầu kiểm tra lại việc mã số vùng trồng cho sâm Ngọc Linh

Kon Tum tiếp tục yêu cầu kiểm tra lại việc mã số vùng trồng cho sâm Ngọc Linh

Liên quan đến những bất cập trong việc cấp mã vùng trồng sâm Ngọc Linh của Chi cục Nông nghiệp, Ủy ban nhân dân tỉnh Kon Tum tiếp tục có văn bản yêu cầu Sở Nông nghiệp và Môi trường khẩn trương kiểm tra, rà soát toàn bộ hồ sơ đề nghị, quy trình, trình tự cấp mã số vùng trồng đối với Công ty cổ phần Rượu sâm Ngọc Linh (số 2056/UBND-KTN ngày 6/6/2025).

Dự án đường dây 500kV Lào Cai - Vĩnh Yên: Bám tiến độ giữa mưa rừng, núi đá

Dự án đường dây 500kV Lào Cai - Vĩnh Yên: Bám tiến độ giữa mưa rừng, núi đá

Mặc dù đối mặt với nhiều khó khăn do thời tiết và địa hình hiểm trở, các đơn vị thi công thuộc dự án đường dây 500kV Lào Cai - Vĩnh Yên đang nỗ lực huy động tối đa nhân lực, thiết bị, linh hoạt tổ chức thi công để đảm bảo hoàn thành toàn tuyến trước ngày 19/8 theo chỉ đạo mới nhất của Thủ tướng Chính phủ.

Mùa xuân ‘gõ cửa’ trên những mái ấm xứ Thanh

Mùa xuân ‘gõ cửa’ trên những mái ấm xứ Thanh

Trong những thôn xóm tại huyện Như Xuân (tỉnh Thanh Hóa), một ngày mới bắt đầu như bao miền quê yên bình khác. Nhưng phía sau khung cảnh quen thuộc ấy là những thay đổi tích cực trong đời sống gia đình và vị thế người phụ nữ.

Tạo sự đồng thuận trong xây dựng nông thôn mới

Tạo sự đồng thuận trong xây dựng nông thôn mới

Từ vùng quê với muôn vàn khó khăn, xã Bình Hòa Nam (huyện Đức Huệ, tỉnh Long An) đang từng bước chuyển mình trở thành xã nông thôn mới vào năm 2020, mục tiêu thành xã nông thôn mới nâng cao vào cuối năm 2025 với sự chung sức đồng lòng của người dân và những định hướng quyết liệt từ chính quyền.

Nhân rộng và phát huy hiệu quả nhiều mô hình bảo vệ môi trường

Nhân rộng và phát huy hiệu quả nhiều mô hình bảo vệ môi trường

Ngày 6/6, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Tuyên Quang tổ chức tổng kết thực hiện phong trào "Tuyên Quang chung tay xử lý rác thải và chống rác thải nhựa" giai đoạn 2021 - 2025 và sơ kết công tác MTTQ Việt Nam tham gia thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2021 - 2025.

An Giang: Hoàn thành sớm xóa nhà tạm, dột nát

An Giang: Hoàn thành sớm xóa nhà tạm, dột nát

Tính đến đầu tháng 6/2025, tất cả 11/11 huyện, thị xã, thành phố trên địa bàn tỉnh An Giang đã cơ bản hoàn thành mục tiêu xóa nhà tạm, dột nát, sớm hơn so với kế hoạch của Ban Chỉ đạo tỉnh.

Kon Tum: Phát sinh hơn 1.300 nhà tạm, dột nát cần xóa

Kon Tum: Phát sinh hơn 1.300 nhà tạm, dột nát cần xóa

Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Kon Tum thông tin, đến đầu tháng 6/2025, công tác xóa nhà tạm, nhà dột nát ở tỉnh đạt 97% trong tổng số hơn 2.700 hộ. Tuy nhiên, qua rà soát, các huyện, thành phố đã đề xuất phê duyệt bổ sung thêm 1.312 hộ có nhà tạm, nhà dột nát cần xóa.

Hàng loạt cầu treo dân sinh ở Gia Lai xuống cấp nghiêm trọng

Hàng loạt cầu treo dân sinh ở Gia Lai xuống cấp nghiêm trọng

Qua đợt kiểm tra toàn diện hệ thống cầu treo dân sinh theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và Bộ Xây dựng, Sở Xây dựng tỉnh Gia Lai đã phát hiện nhiều cây cầu xuống cấp nghiêm trọng, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn giao thông và tính mạng người dân.

Trao tặng nhà tình nghĩa cho người dân vùng khó Kon Tum

Trao tặng nhà tình nghĩa cho người dân vùng khó Kon Tum

Ngày 5/6, Công ty Điện lực Kon Tum phối hợp với chính quyền xã Mường Hoong, huyện Đăk Glei tổ chức bàn giao 5 căn nhà tình nghĩa cho các hộ nghèo người đồng bào dân tộc thiểu số thôn Đăk Bối (xã Mường Hoong, huyện Đăk Glei, tỉnh Kon Tum).

Mưa lũ gây thiệt hại hơn 30 ha cây trồng ở Yên Bái

Mưa lũ gây thiệt hại hơn 30 ha cây trồng ở Yên Bái

Thông tin từ Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Yên Bái, do chịu ảnh hưởng của rãnh áp thấp có trục qua Bắc Trung Bộ kết hợp với hội tụ gió trên 3.000 m, các khu vực trong tỉnh Yên Bái đêm ngày 4 và sáng 5/6 có mưa rào, mưa to và dông. Mưa lũ to gây thiệt hại hơn 30 ha diện tích nông nghiệp của người dân và một số công trình giao thông ở huyện Văn Yên.

Nghệ An: Mưa lớn gây sạt lở nghiêm trọng trên Quốc lộ 16

Nghệ An: Mưa lớn gây sạt lở nghiêm trọng trên Quốc lộ 16

Những ngày qua, khu vực các huyện miền núi biên giới Tương Dương, Kỳ Sơn của tỉnh Nghệ An có mưa to. Đặc biệt, vào các ngày 28, 29/5 và tối 4/6, mưa rất to đã gây sạt lở nghiêm trọng trên Quốc lộ 16 khiến giao thông bị chia cắt hoàn toàn.

‘Thủ lĩnh của sự thay đổi’: Hành trình lớn từ những trái tim nhỏ

‘Thủ lĩnh của sự thay đổi’: Hành trình lớn từ những trái tim nhỏ

Giữa những ngọn núi phủ sương và những bản làng xa xôi, nơi con đường đến trường vẫn còn gập ghềnh đất đỏ, câu lạc bộ “Thủ lĩnh của sự thay đổi” như một tia sáng, mở ra hành trình mới cho những em nhỏ dân tộc thiểu số, học cách hiểu mình, hiểu người khác và mạnh dạn cất lên tiếng nói.

Bản vùng cao Yên Bái chờ điện lưới quốc gia

Bản vùng cao Yên Bái chờ điện lưới quốc gia

Nhiều năm nay, cuộc sống của người dân ở một số bản vùng cao Yên Bái chưa có điện lưới quốc gia gặp nhiều khó khăn. Niềm mong mỏi lớn nhất của bà con lúc này là Nhà nước, tỉnh Yên Bái sớm đầu tư, xây dựng công trình điện lưới, giúp người dân ổn định cuộc sống sinh hoạt, tạo điều kiện cho phát triển kinh tế - xã hội.

Dấu ấn xóa nhà tạm nơi biên giới

Dấu ấn xóa nhà tạm nơi biên giới

Hưởng ứng phong trào thi đua “Chung tay xóa nhà tạm, nhà dột nát”, thời gian qua, Bộ đội Biên phòng tỉnh Lai Châu đã triển khai hiệu quả phong trào hỗ trợ xóa nhà tạm, nhà dột nát cho hộ nghèo trên địa bàn các xã biên giới của tỉnh.

Xuyên đêm giải cứu 4 người dân bị mắc kẹt giữa dòng lũ ở rừng A Lưới

Xuyên đêm giải cứu 4 người dân bị mắc kẹt giữa dòng lũ ở rừng A Lưới

Ngày 5/6, lãnh đạo Phòng Cảnh sát Phòng cháy chữa cháy và cứu hộ cứu nạn Công an thành phố Huế thông tin, hàng chục cán bộ, chiến sĩ đơn vị cùng các phương tiện xuyên đêm 4/6 cứu hộ thành công bốn người dân bị mắc kẹt giữa dòng nước lũ chảy xiết trong rừng ở huyện miền núi, biên giới A Lưới.

Lâm Đồng có 6/9 địa phương hoàn thành xóa nhà tạm

Lâm Đồng có 6/9 địa phương hoàn thành xóa nhà tạm

Ngày 5/6, thông tin từ Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Lâm Đồng, tính đến hiện tại đã có 6/9 địa phương trong tỉnh hoàn thành chương trình xóa nhà tạm, nhà dột nát và bàn giao cho người dân vào sử dụng.

Thiếu đường dẫn lên cầu, người dân vẫn phải qua sông bằng phà

Thiếu đường dẫn lên cầu, người dân vẫn phải qua sông bằng phà

Công trình Cầu vượt sông Krông Bông (thuộc Dự án Bố trí ổn định dân di cư tự do tại xã Vụ Bổn, huyện Krông Pắc) được khởi công từ tháng 5/2023 dự kiến hoàn thành trong tháng 12/2023. Công trình đã thi công hoàn thành hạng mục cầu với khối lượng thực hiện đạt khoảng 97% nhưng hơn một năm qua vẫn chưa có đường dẫn lên cầu. Do đó, hằng ngày người dân phải “vượt sông” bằng phà, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn, nhất là trong mùa mưa lũ.