Cơ hội cho Gia Lai gìn giữ và phát huy giá trị các di sản, di tích

Toàn cảnh buổi làm việc. Ảnh: Quang Thái- TTXVN
Toàn cảnh buổi làm việc. Ảnh: Quang Thái- TTXVN

Ngày 28/4, Đoàn công tác của Hội đồng Di sản văn hóa quốc gia do Giáo sư, Tiến sĩ khoa học Lưu Trần Tiêu - Chủ tịch Hội đồng di sản văn hóa quốc gia làm trưởng đoàn đã có buổi làm việc với tỉnh Gia Lai về khuyến nghị của UNESCO đối với các di sản phi vật thể đại diện của nhân loại, bảo vệ và phát huy giá trị di tích quốc gia đặc biệt, bảo vật quốc gia. Đây là dịp để tỉnh Gia Lai nhìn nhận, đánh giá lại công tác bảo tồn, phát huy các di sản, di tích cấp quốc gia gắn với phát triển kinh tế - văn hóa và xã hội.

Cơ hội cho Gia Lai gìn giữ và phát huy giá trị các di sản, di tích ảnh 1Toàn cảnh buổi làm việc. Ảnh: Quang Thái - TTXVN

"Cái nôi” của di sản

Tỉnh Gia Lai có 33 di tích, cụm di tích đã được xếp hạng; trong đó có 1 quần thể (với 9 cụm di tích) được xếp hạng là Di tích quốc gia đặc biệt (quần thể di tích Tây Sơn Thượng đạo, xếp hạng năm 2022), 8 di tích quốc gia và 16 di tích cấp tỉnh. Tỉnh cũng có 1 hiện vật được công nhận là Bảo vật quốc gia (Phù điêu Phật Chămpa Tây Nguyên, công nhận năm 2017) và 6 hiện vật, bộ hiện vật (với 14 hiện vật) đã được đăng ký cổ vật.

Gia Lai đã kiểm kê được 456 hồ sơ di sản văn hóa phi vật thể; trong đó có 3 di sản được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đưa vào Danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, gồm: Không gian văn hóa cồng chiêng Tây Nguyên (toàn tỉnh), Sử thi của người Ba Na (các huyện Đak Đoa, Đak Pơ, Kbang, Kông Chro), Lễ Cầu mưa của Yang Pơtao Apui (Plei Ơi, xã Ayun Hạ, huyện Phú Thiện). Ngoài ra, tỉnh có 23 nghệ nhân ưu tú được Chủ tịch nước vinh danh qua 2 đợt tổ chức xét tặng danh hiệu Nghệ nhân nhân dân, Nghệ nhân ưu tú trong lĩnh vực di sản văn hóa phi vật thể.

Cơ hội cho Gia Lai gìn giữ và phát huy giá trị các di sản, di tích ảnh 2GS.TSKH Lưu Trần Tiêu - Chủ tịch Hội đồng di sản văn hóa quốc gia làm trưởng đoàn phát biểu tại buổi làm việc. Ảnh: Quang Thái - TTXVN

Trong nhiều năm qua, Gia Lai đã đẩy mạnh công tác hợp tác quốc tế trong lĩnh vực di sản văn hóa. Từ năm 2015 đến nay, tỉnh đã nhận được sự giúp đỡ từ các chuyên gia của Nga và Viện Viễn Đông Bác cổ (EFEO) trong việc tổ chức khai quật khảo cổ tại thị xã An Khê và dập, dịch văn bia Chămpa tại huyện Đak Pơ. Qua đó, đã phát hiện nhiều hiện vật có giá trị quan trọng, có niên đại cách đây khoảng 80 vạn năm. Bộ rìu tay sơ kỳ đá cũ An Khê là bằng chứng sinh động điển hình về văn hóa của cộng đồng cư dân sơ kỳ đá cũ cách đây khoảng 80 vạn năm trên đất Gia Lai và cũng là mốc mở đầu của lịch sử Việt Nam. Bia đá Chămpa (ở xã Tân An, huyện Đak Pơ) thuộc thời kỳ Vương quốc Chămpa thế kỷ 15 giúp hiểu biết thêm về một giai đoạn lịch sử văn hóa của địa phương, vùng Tây Nguyên.

Dù được xem là “cái nôi” của các di sản văn hóa vật thể và phi vật thể, nhưng trong nhiều năm qua, Gia Lai vẫn chưa tìm ra được hướng đi, phương án khai thác, phát huy các giá trị văn hóa, di tích lịch sử vào tiến trình phát triển kinh tế - văn hóa và xã hội.

Theo ông Trần Ngọc Nhung, Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Gia Lai, tỉnh đang gặp những khó khăn như đến nay không có Ban Quản lý di tích hay Trung tâm Bảo tồn di tích nên tại nhiều điểm có giá trị khảo cổ chưa có thiết chế bảo tàng chính thức, chưa khai thác được hết giá trị của di tích.

Bên cạnh đó, chế độ, chính sách đãi ngộ chưa phát huy được hết khả năng thực sự của nghệ nhân lĩnh vực di sản văn hóa.

Bà Nguyễn Thị Thanh Lịch - Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Gia Lai mong muốn thông qua những khuyến nghị của đoàn công tác, Gia Lai sẽ phát huy, gìn giữ, bảo tồn và phát triển ngày càng tốt hơn các di sản phi vật thể đại diện của nhân loại, di tích quốc gia đặc biệt và bảo vật quốc gia hiện có.

Để di sản “cất cánh”

Nhiều ý kiến đóng góp của đoàn công tác Hội đồng Di sản văn hóa quốc gia đã tập trung vào công tác phát huy những giá trị của các di sản, di tích hiện có của Gia Lai. Bên cạnh đó, nhiều ý kiến giúp Gia Lai vừa phát huy được các giá trị di sản gắn với phát triển kinh tế, văn hóa xã hội vừa bảo vệ được những di tích hiện có cũng được đưa ra.
 
Theo PGS.TS Tống Trung Tín - Chủ tịch Hội khảo cổ học Việt Nam: Gia Lai có cụm di tích An Khê có tầm cỡ, trong đó, di tích đồ đá sơ kỳ không chỉ là bình minh tiền sử của châu Á mà còn là của nhân loại, nó có đóng góp rất lớn vào công cuộc nghiên cứu lịch sử Thế giới. Vì thế, để phát huy những giá trị cốt lõi của các di tích này, Gia Lai cần phát huy tính liên kết của di tích vừa để chuyển tải hết thông điệp lịch sử, vừa để bảo tồn, bảo vệ các cụm di tích; lựa chọn những cổ vật đặc trưng của cụm di tích An Khê để đề nghị đưa vào danh sách bảo vật quốc gia.

Còn theo Phó Giáo sư, Tiến sĩ Đặng Văn Bài - Phó Chủ tịch Hội đồng Di sản văn hóa quốc gia cho rằng: Gia Lai cần kết hợp các nguồn hỗ trợ để xây dựng cảnh quan các làng văn hóa kiểu mẫu. Bên cạnh đó, tỉnh cần gắn các sản phẩm OCOP đặc trưng của địa phương với các điểm di tích. Đối với di tích Tây Sơn Thượng Đạo, Gia Lai cần sớm tìm được đơn vị tư vấn để lập quy hoạch tổng thể về bảo tồn. Từ đó, có những định hướng quy hoạch gắn với phát triển du lịch. Ngoài ra, Gia Lai cũng cần xem xét đề nghị thành lập các ban quản lý gắn với các di tích lịch sự đặc biệt.

Cơ hội cho Gia Lai gìn giữ và phát huy giá trị các di sản, di tích ảnh 3Phó Chủ tịch UBND tỉnh Gia Lai Nguyễn Thị Thanh Lịch tiếp đoàn Hội đồng di sản văn hóa quốc gia. Ảnh: Quang Thái - TTXVN

Bà Nguyễn Thị Thanh Lịch - Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Gia Lai cho rằng, các ý kiến, quan điểm của thành viên đoàn công tác cũng là những quyết tâm, định hướng của tỉnh Gia Lai trong việc gìn giữ, phát huy những di sản hiện có. Tỉnh sẽ xây dựng các cơ chế đặc thù để hỗ trợ nghệ nhân, cơ chế để giữ gìn các nhà rông… Đặc biệt, Gia Lai mong muốn Hội đồng Di sản văn hóa quốc gia có những nghiên cứu đầy đủ về Tây Nguyên; hỗ trợ địa phương xác định, xác lập các bảo vật quốc gia.

Quang Thái

(TTXVN)

Có thể bạn quan tâm

Vượt khó, tận tâm để gần dân

Vượt khó, tận tâm để gần dân

Từ ngày 1/7/2025, cùng với cả nước, tỉnh Khánh Hòa chính thức vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, đánh dấu một bước chuyển mình quan trọng trong công cuộc cải cách hành chính.

Nghệ An: Hàng trăm ngôi nhà bị sạt lở, nằm cheo leo bên vực sông sau khi lũ dữ quét qua

Nghệ An: Hàng trăm ngôi nhà bị sạt lở, nằm cheo leo bên vực sông sau khi lũ dữ quét qua

Hoàn lưu bão số 3 đã gây ra đợt mưa lũ khốc liệt trên địa bàn các xã miền núi phía Tây của tỉnh Nghệ An, làm hơn 7.000 căn nhà bị ảnh hưởng, trong đó gần 420 căn sập, vùi lấp hoặc bị cuốn trôi hoàn toàn; 5.430 căn nhà khác bị ngập sâu trong nước, tài sản hư hỏng nặng, 1.240 căn tốc mái, nhiều căn bị thiệt hại trên 70%.

Mưa lũ đi qua, tình người ở lại

Mưa lũ đi qua, tình người ở lại

Từ ngày 26 đến sáng 27/7, trên địa bàn tỉnh Sơn La đã xảy ra mưa vừa đến mưa to, có nơi mưa rất to. Mưa lớn kéo dài dẫn đến lũ ống, lũ quét, khiến người dân một số xã dọc sông Mã, tỉnh Sơn La bị bất ngờ, không kịp ứng phó, nhiều tài sản, diện tích lúa hoa màu, ao nuôi trồng thuỷ sản bi ngập và cuốn trôi. Nhiều công trình dân sinh bị ảnh hưởng, hệ thống điện, liên lạc, giao thông bị gián đoạn nghiêm trọng và nhiều tuyến đường bị hư hỏng… Nhưng trong mưa lũ, tình người, tình quân dân lại càng thêm gắn bó, qua đó phần nào giúp người dân có thêm động lực để vực dậy cuộc sống sau những đổ nát, hoang tàn.

Khắc phục hậu quả mưa lũ: Bản giúp bản, xã giúp xã, trường giúp trường

Khắc phục hậu quả mưa lũ: Bản giúp bản, xã giúp xã, trường giúp trường

Với tinh thần "Bản giúp bản, xã giúp xã, trường giúp trường", những ngày này, hàng ngàn người dân, giáo viên tại các bản, xã, trường không bị ảnh hưởng, hoặc ít thiệt hại hơn bởi lũ lụt, đã tình nguyện về vùng lũ các xã miền Tây Nghệ An, mang theo cuốc, xẻng, hỗ trợ lương thực, đồ dùng thiết yếu để giúp đồng bào vùng ngập nặng dọn dẹp vệ sinh, khắc phục hậu quả mưa lũ, ổn định cuộc sống.

Ca mổ tái sinh cuộc đời cho thiếu nữ người Mông

Ca mổ tái sinh cuộc đời cho thiếu nữ người Mông

Ngày 29/7, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 cho biết, những ngày cuối tháng 7/2025, tại Trung tâm Phẫu thuật sọ mặt và Tạo hình của Bệnh viện đã diễn ra ca mổ kéo dài 9 giờ loại bỏ khối u và tái tạo gương mặt cho một thiếu nữ người Mông.

Cao Bằng đảm bảo an toàn lưới điện trong mùa mưa lũ

Cao Bằng đảm bảo an toàn lưới điện trong mùa mưa lũ

Cao Bằng là tỉnh miền núi, địa hình phức tạp, thường xuyên bị thiệt hại về công trình hạ tầng, công trình điện trong mùa mưa bão. Trước diễn biến thời tiết phức tạp, mưa bão, lũ quét và sạt lở đất gây thiệt hại nặng nề cho hệ thống lưới điện, đặc biệt là tại các xã vùng sâu vùng xa, Công ty Điện lực Cao Bằng đã chủ động triển khai nhiều biện pháp đồng bộ nhằm đảm bảo an toàn lưới điện trong mùa mưa bão năm 2025.

Ấm lòng những nghĩa cử ở vùng tâm lũ

Ấm lòng những nghĩa cử ở vùng tâm lũ

Từ đêm 22 đến sáng 23/7, hoàn lưu bão số 3 (WIPHA) và lũ lụt cực đoan đã gây thiệt hại lớn về tính mạng, tài sản, của cải đối với nhân dân các xã miền núi phía Tây tỉnh Nghệ An. Những ngày qua, với tinh thần “tương thân, tương ái”, “lá lành đùm lá rách”, đồng bào các dân tộc ở các xã vùng cao Nghệ An đã chủ động, tích cực triển khai nhiều cách làm hay, ý nghĩa, nhân văn, hiệu quả trong việc hỗ trợ người dân trong khắc phục hậu quả thiên tai, sớm ổn định cuộc sống.

Giúp đồng bào dân tộc thiểu số tự tin sử dụng tiện ích số

Giúp đồng bào dân tộc thiểu số tự tin sử dụng tiện ích số

Tại xã Phú Nghĩa (tỉnh Đồng Nai), nơi đồng bào dân tộc thiểu số chiếm 33,54%, với sự đồng lòng của cán bộ, công chức và nhiệt huyết của thanh niên, từ việc giúp người dân khai hồ sơ đến hỗ trợ công nghệ cho những người ít tiếp xúc với tin học, mô hình chính quyền địa phương 2 cấp đang giúp xóa bỏ rào cản hành chính.

Phát triển cây sả theo hướng bền vững ở xã cù lao

Phát triển cây sả theo hướng bền vững ở xã cù lao

Là cây gia vị cũng như cây dược liệu, cây sả được sử dụng rộng rãi trong ẩm thực, chế biến dược phẩm, mang lại giá trị kinh tế cao nên được Ủy ban nhân dân xã cù lao Tân Phú Đông, tỉnh Đồng Tháp lựa chọn làm cây trồng chủ lực trong mục tiêu tái cơ cấu sản xuất nông nghiệp thích ứng biến đổi khí hậu tại vùng cồn bãi, cù lao nhiều khó khăn.

Nghệ An dồn sức khắc phục hậu quả lũ dữ

Nghệ An dồn sức khắc phục hậu quả lũ dữ

Tại khu vực miền núi phía Tây tỉnh Nghệ An, từ ngày 24/7, mực nước trên sông Lam, Nậm Mộ, Nậm Nơn... giảm mạnh. Tình trạng ngập lụt tại các vùng tâm lũ thuộc các xã Con Cuông, Mường Xén, Tương Dương, Mỹ Lý, Nhôn Mai... đã bớt căng thẳng, nhiều nơi nước đã rút cạn.

Tuyên Quang: 53 xã công bố dịch tả lợn châu Phi

Tuyên Quang: 53 xã công bố dịch tả lợn châu Phi

Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Tuyên Quang, tính từ ngày 5/7 đến nay, trên địa bàn tỉnh có 53 xã công bố dịch tả lợn châu Phi, tổng số lợn mắc bệnh phải tiêu hủy bắt buộc từ ngày 5/7 đến ngày 25/7 là 9.864 con, tổng khối lượng trên 544,3 tấn.