Theo nghiên cứu đăng trên tạp chí Tuần hoàn máu của Hiệp hội Tim mạch Mỹ vào ngày 6/12, phần lớn những người dưới 21 tuổi bị viêm cơ tim sau tiêm vaccine ngừa COVID-19 đều có triệu chứng nhẹ và phục hồi nhanh chóng.
Nhân viên y tế tiêm vaccine ngừa COVID-19 cho người dân tại Tokyo, Nhật Bản. Ảnh: AFP/TTXVN
Viêm cơ tim là một tình trạng hiếm gặp nhưng nghiêm trọng, khiến cơ tim của người bệnh bị sưng viêm. Bệnh có thể làm suy yếu chức năng tim mạch và ảnh hưởng đến hệ thống điện tim, vốn đóng vai trò quan trọng trong việc đảm bảo chức năng bơm máu của tim. Nguyên nhân bệnh thường là do bị nhiễm trùng và/hoặc sưng viêm do virus.
Tháng 6/2020, Ủy ban tư vấn về quy trình phòng ngừa miễn dịch của Trung tâm Phòng ngừa và Kiểm soát dịch bệnh Mỹ (CDC) đã ghi nhận mối liên hệ giữa vaccine ngừa COVID-19 sử dụng công nghệ mRNA với biến chứng viêm cơ tim, đặc biệt là ở những người dưới 39 tuổi. Theo Chủ tịch Hiệp hội Tim mạch Mỹ Donald. M. Lloyd-Jones, nghiên cứu phát hiện ra rằng các trường hợp bị viêm cơ tim liên quan đến tiêm phòng COVID-19 thường không phổ biến và chủ yếu là nhẹ. Nhìn chung, các dữ liệu tiếp tục cho thấy lợi ích của việc tiêm vaccine, với hiệu quả ngăn ngừa biến chứng nặng do COVID-19 (bao gồm nguy cơ nhập viện và tử vong) lên tới 91%, cao hơn nhiều so với những rủi ro hiếm gặp về phản ứng phụ sau tiêm, trong đó có tình trạng viêm cơ tim.
Tác giả nghiên cứu, Chủ tịch các vấn đề học thuật của Khoa Tim mạch tại Bệnh viện nhi Boston, Giáo sư Nhi khoa trường Y Havard, Jane W. Newburger cho biết tỷ lệ viêm cơ tim sau tiêm phòng COVID-19 thường được ghi nhận ở thanh thiếu niên và nam thanh niên. Nghiên cứu trước đây đã nêu bật phản ứng phụ hiếm gặp liên quan đến một số vaccine khác, điển hình là vaccine phòng bệnh đậu mùa. Do dữ liệu hiện nay về triệu chứng, mức độ nghiêm trọng và tác động trong ngắn hạn còn hạn chế, các nhà khoa học đã tiến hành kiểm tra một nhóm các trường hợp nghi bị viêm cơ tim sau tiêm phòng COVID-19 trong số các thanh thiếu niên tại Bắc Mỹ.
Thông qua việc sử dụng dữ liệu từ 26 trung tâm y tế nhi khoa trên khắp nước Mỹ và Canada, các nhà nghiên cứu đã đánh giá hồ sơ y tế của những bệnh nhân dưới 21 tuổi có triệu chứng, kết quả xét nghiệm hoặc chụp chiếu cho thấy họ bị viêm cơ tim trong vòng một tháng kể từ khi tiêm phòng COVID-19, trước thời điểm ngày 4/7/2021.
Qua đánh giá hồ sơ y tế của 139 thanh thiếu niên trong độ tuổi từ 12-20, các nhà nghiên cứu phát hiện ra rằng tỷ lệ bệnh nhân da trắng là 66,2%, nam giới chiếm 90,6% với độ tuổi trung bình là 15,8. Gần như tất cả các trường hợp đều bị viêm cơ tim sau khi tiêm vaccine sử dụng công nghệ mRNA (chiếm 97,8%), trong khi 91,4% bệnh nhân bị viêm cơ tim sau khi tiêm mũi 2. Các triệu chứng bắt đầu xuất hiện trung bình là 2 ngày sau tiêm. Đau ngực là biểu hiện phổ biến nhất chiếm tỷ lệ 99,3%; sốt và hụt hơi lần lượt chiếm tỷ lệ 30,9% và 27,3%. Tỷ lệ bệnh nhân phải nhập viện điều trị tích cực là 18,7%, song không có bất kỳ ca tử vong nào. Phần lớn các các bệnh nhân đều phải nhập viện trong 2-3 ngày. Trong số các bệnh nhân chụp cộng hưởng từ tim, tỷ lệ những người có bằng chứng bị sưng viêm hoặc tổn thương cơ tim là 77,3%. Gần 18,7% trong số các bệnh nhân này bị suy giảm nhẹ chức năng của tâm thu thất trái, song tất cả những bệnh nhân quay lại bệnh viện thăm khám đều có sức khỏe tim mạch ổn định trở lại.
Các nhà khoa học cho rằng các nghiên cứu trong tương lai cần tập trung vào những bệnh nhân bị viêm cơ tim sau tiêm vaccine trong thời gian dài, do nghiên cứu này chỉ kiểm tra diễn biến bệnh tức thời và thiếu các dữ liệu theo dõi bệnh nhân sau đó. Ngoài ra, nghiên cứu còn có một số hạn chế quan trọng. Cách thức nghiên cứu không cho phép các nhà khoa học tính toán tỷ lệ phần trăm những người đã tiêm phòng và những người bị biến chứng hiếm gặp này, hay tính toán tỷ lệ rủi ro trên lợi ích của việc tiêm phòng. Các bệnh nhân tham gia nghiên cứu đã trải qua đánh giá tại các trung tâm y học và có thể đã mắc bệnh nghiêm trọng hơn những trường hợp được phát hiện trong cộng đồng.
Các nhà nghiên cứu nhấn mạnh điều quan trọng là các chuyên gia y tế và người dân cần nắm được thông tin về những dấu hiệu, triệu chứng sớm, thời gian phục hồi sau viêm cơ tim, đặc biệt trong bối cảnh các vaccine này đang ngày càng trở nên phổ biến cho trẻ em. Các nhà khoa học cũng đang lên kế hoạch nghiên cứu nhằm xác định hệ quả dài hạn đối với những người bị viêm cơ tim sau tiêm phòng COVID-19. Các nhà nghiên cứu cũng đề xuất các chuyên gia y tế xem xét tình trạng viêm cơ tim ở những người bị đau ngực sau tiêm phòng COVID-19, đặc biệt là các nam thiếu niên, nam thanh niên trong tuần đầu tiên sau khi tiêm mũi 2.
Nghiên cứu trên đã củng cố kết luận rằng những người bị viêm cơ tim sau tiêm vaccine ngừa COVID-19 được phát hiện, điều trị sớm và phù hợp thường có bệnh diễn biến nhẹ và thời gian phục hồi nhanh. Bên cạnh đó, nghiên cứu cũng ủng hộ quan điểm của Hiệp hội Tim mạch Mỹ rằng các vaccine ngừa COVID-19 là an toàn, có hiệu quả cao, đóng vai trò quan trọng trong việc bảo vệ sức khỏe cộng đồng, giúp chấm dứt đại dịch. Trên cơ sở đó, Chủ tịch Hiệp hội Tim mạch Mỹ Lloyd-Jones kêu gọi người dân cho trẻ em tiêm phòng sớm nhất có thể.
Đặng Ánh
