Bà Thị Khưi (41 tuổi, người dân tộc M’nông) sống tại xã Thọ Sơn, tỉnh Đồng Nai không chỉ nối gót ông cha xây dựng quê hương mà còn trở thành Giám đốc một hợp tác xã trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số, tiên phong đưa nông sản Việt vươn ra thế giới. Bà còn góp phần phát triển nông nghiệp sạch bền vững, cải thiện cuộc sống ấm no cho đồng bào dân tộc thiểu số tại địa phương.
Đam mê phát triển nông nghiệp hữu cơ
Bà Thị Khưi sinh ra và lớn lên trên mảnh đất xã Đồng Nai (tỉnh Bình Phước cũ). Trước đây, bà Khưi luôn ấp ủ khát vọng làm giàu cho quê hương từ chính những nông sản truyền thống. Sau đó, năm 2022, bà Thị Khưi đã thành lập Hợp tác xã Nông nghiệp điều hữu cơ trảng cỏ Bù Lạch, một mô hình kinh tế tập thể điển hình về phát triển nông nghiệp hữu cơ bền vững.
Bà Thị Khưi chia sẻ: "Tôi sinh ra và lớn lên gắn bó với nông nghiệp từ nhỏ nên đã đam mê sản xuất nông nghiệp sạch bền vững. Chính từ ý tưởng tạo ra sản phẩm sạch, nhằm giúp gia đình tôi cùng bà con trong vùng phát triển kinh tế bền vững nên đã thành lập hợp tác xã. Hợp tác xã chủ yếu hội viên là đồng bào dân tộc thiểu số".
Với sự quan tâm, hỗ trợ của chính quyền địa phương, Bà Khưi đã thành công trong việc vận động 165 hộ nông dân trồng điều cùng chung chí hướng canh tác hữu cơ, phát triển hợp tác xã. Đến nay, hợp tác xã đã có vùng nguyên liệu lên tới 1.000 ha, tạo tiền đề vững chắc cho việc sản xuất quy mô lớn.
Việc áp dụng khoa học kỹ thuật cho cây điều và cà phê luôn được Giám đốc Thị Khưi và hợp tác xã chú trọng. Riêng bà Thị Khưi thường xuyên tham gia các lớp tập huấn khoa học kỹ thuật do các cấp tổ chức, từ đó áp dụng hiệu quả vào sản xuất. “Hoạt động trồng điều hữu cơ tại hợp tác xã được thực hiện nghiêm ngặt theo các tiêu chuẩn quốc tế. Chúng tôi chú trọng việc cải tạo đất, sử dụng phân bón sinh học và kiểm soát dịch bệnh bằng các biện pháp thân thiện với môi trường, đảm bảo chất lượng hạt điều xuất khẩu”, bà Khưi chia sẻ.
Hợp tác xã Nông nghiệp điều hữu cơ trảng cỏ Bù Lạch của bà Thị Khưi tạo công việc lao động cho người dân địa phương.
Bà Thị Khưi đã tự đầu tư hơn 200 triệu đồng để lắp đặt thành công mô hình sấy cà phê sinh học. Mô hình này có công suất sấy 10-15 tấn cà phê tươi mỗi ngày, thu về 2-3 tấn cà phê nhân, giúp rút ngắn thời gian sản xuất, đảm bảo chất lượng và chủ động trước biến động thời tiết, giá cả thị trường. Việc ứng dụng khoa học kỹ thuật không chỉ nâng cao năng suất, giảm chi phí đầu tư cho các thành viên mà còn tạo ra việc làm ổn định cho từ 10-15 lao động trở lên là người đồng bào dân tộc thiểu số tại địa phương.
Cùng cộng đồng phát triển bền vững
Không dừng lại ở cây điều, cà phê, nhằm tối ưu hóa diện tích đất dưới tán điều, bà Thị Khưi đã lên kế hoạch và triển khai tập huấn mô hình trồng rau nhíp rừng sạch dưới tán cây điều vào đầu tháng 10/2025. Rau nhíp là cây đặc sản rừng trồng phù hợp với môi trường bán râm, vừa tận dụng được bóng mát tự nhiên của cây điều, vừa giúp giữ ẩm và cải tạo đất. Mô hình dự kiến sẽ được triển khai với sự tham gia của 20 hộ gia đình thành viên. Việc phát triển rau nhíp sạch không chỉ cung cấp một nguồn thu nhập phụ ổn định, nâng cao đa dạng hóa sản xuất, mà còn góp phần bảo tồn và phát huy giá trị của loại rau truyền thống này.
Ông Điểu Ma Rút (trái) nhận cây giống rau nhíp rừng từ Hợp tác xã bà Thị Khưi để trồng xen canh trong vườn điều.
Ông Điểu Ma Rút, một hội viên nông dân nhiều năm tham gia hợp tác xã, phấn khởi chia sẻ: "Trước đây gia đình tôi làm nông nghiệp theo lối truyền thống, phó thác cho tự nhiên nên năng suất bấp bênh. Từ khi áp dụng khoa học kỹ thuật theo hợp tác xã, kinh tế gia đình tôi đã ổn định và khá giả hơn. Bà Thị Khưi luôn tận tình giúp đỡ mọi người trong làng cùng phát triển nông nghiệp hữu cơ".
Thời gian qua, bà Thị Khưi với vai trò là người dân tộc thiểu số tại địa phương đã cùng Hội đồng quản trị hợp tác xã mạnh dạn xây dựng các chuỗi liên kết tiêu thụ sản phẩm, mang lại lợi ích thiết thực cho thành viên hợp tác xã và hội viên nông dân trong xã. Hợp tác xã đã thiết lập quan hệ hợp tác với nhiều công ty uy tín chuyên xuất khẩu hạt điều và nông sản sang thị trường châu Âu và Nhật Bản, bao gồm: Công ty TNHH Taghet Việt Nam, Công ty chế biến hàng xuất khẩu LAFOOCO Long An, Công ty TNHH điều Intersnack Việt Nam, Công ty TNHH Marubeni Việt Nam và Công ty cổ phần Hà Mỵ. Sự liên kết này không chỉ đảm bảo đầu ra ổn định, giá trị cao cho sản phẩm điều hữu cơ mà còn khẳng định chất lượng nông sản Việt trên trường quốc tế.
Ngoài hoạt động kinh doanh, bà Khưi còn là một người phụ nữ giàu lòng nhân ái. Bà thường xuyên giúp đỡ các hộ khó khăn về vốn, vật tư nông nghiệp để phát triển sản xuất, góp phần tích cực vào công tác giảm nghèo trong vùng đồng bào dân tộc thiểu số. Bên cạnh đó, bà còn vận động các đối tác liên kết tặng quà, hỗ trợ phân bón, tiền xăng phát cỏ (500.000 đồng/ha) cho thành viên. Bản thân bà cũng tích cực tham gia các hoạt động thiện nguyện, vận động và ủng hộ kinh phí cho địa phương, như hỗ trợ hộ nghèo đón Tết Nguyên đán, hỗ trợ thiên tai, quỹ “Vì người nghèo”, hỗ trợ lắp đặt camera an ninh…
Những năm qua, bà Thị Khưi không ngừng rèn luyện, học hỏi kỹ thuật sản xuất, quản lý kinh tế, đồng thời tích cực phối hợp với Hội Nông dân xã tổ chức cho hội viên tham quan, học tập kinh nghiệm mô hình nuôi lươn không bùn, chăm sóc sầu riêng ở Lâm Đồng, Đắk Lắk... Bên cạnh đó, nơi bà đang sinh sống có hơn 2.000 ha rừng phòng hộ, qua đó, hợp tác xã dưới sự lãnh đạo của bà Khưi luôn chú trọng nâng cao ý thức bảo vệ rừng, bảo vệ môi trường, vận động người dân không phá rừng làm rẫy, góp phần cân bằng hệ sinh thái.
Theo ông Nguyễn Văn Nghĩa, Chủ tịch Hội Nông dân xã Thọ Sơn, thời gian qua bà Thị Khưi luôn chấp hành tốt chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước. Bà luôn tìm tòi học hỏi để nâng cao trình độ chuyên môn, thường xuyên vận động, giúp đỡ các hộ nghèo, neo đơn, gia đình chính sách khó khăn.
“Với cương vị là Giám đốc Hợp tác xã Nông nghiệp Điều hữu cơ Trảng cỏ Bù Lạch, bà Thị Khưi đang dẫn dắt hợp tác xã thực hiện sản xuất điều hữu cơ sạch, đồng thời kết nối và giúp đỡ các thành viên cùng vươn lên. Đặc biệt, đối với đồng bào dân tộc thiểu số, bà là một tấm gương tiêu biểu có tính lan tỏa mạnh mẽ, nhất là với đồng bào dân tộc bản địa.
Bà Khưi cùng bà con định hướng sản xuất kinh doanh, đặc biệt là chăm sóc cây trồng theo hướng điều hữu cơ sạch, cùng nhau vươn lên. Bà cũng định hướng cho bà con xen canh các loại cây trồng dưới tán cây điều, cà phê nhằm nâng cao hiệu quả trên cùng một mảnh đất. Bà Thị Khưi là một tấm gương tiêu biểu hiện nay trong cộng đồng đồng bào dân tộc thiểu số”, ông Nguyễn Văn Nghĩa cho biết thêm./.
