Tại tỉnh Cà Mau, thời gian qua, lĩnh vực kinh tế tập thể hợp tác xã được đánh giá có nhiều chuyển biến tích cực, từng bước khẳng định vai trò trong phát triển kinh tế - xã hội. Trong bối cảnh chuyển đổi số đang diễn ra mạnh mẽ, để nâng cao hiệu quả hoạt động, các hợp tác xã của tỉnh Cà Mau đang thực hiện nhiều giải pháp, trong đó chú trọng gắn liên kết chuỗi giá trị với chuyển đổi số.
Học làm chuyển đổi số
Tỉnh Cà Mau hiện có trên 600 hợp tác xã với 35.000 thành viên, trong đó có tới 480 hợp tác xã hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp. Theo đánh giá của Liên minh Hợp tác xã tỉnh Cà Mau, nhận thức của các cấp, ngành và người dân về vị trí, vai trò của kinh tế tập thể được nâng lên rõ rệt. Đây là yếu tố quan trọng để số lượng hợp tác xã tăng đều qua các năm. Theo đó, giai đoạn 2020 - 2025, bình quân mỗi năm Cà Mau tăng từ 40 - 50 hợp tác xã. Đáng chú ý là nhiều hợp tác xã gắn với chuỗi giá trị, ứng dụng khoa học - công nghệ và chuyển đổi số, trong đó ứng dụng công nghệ thông tin, thương mại điện tử để mở rộng thị trường tiêu thụ hàng hóa.
Tại Hợp tác xã Thủy Mộc (phường An Xuyên), để nâng cao hiệu quả sản xuất kinh doanh, ông Nguyễn Minh Phụng, Chủ tịch Hội đồng Quản trị Hợp tác xã cho biết, đơn vị đã xây dựng chiến lược marketing phù hợp với mục tiêu kinh doanh và đối tượng khách hàng; sử dụng các kênh truyền thông hiệu quả như email, Zalo, Facebook, Tiktok, marketing, quảng cáo trực tuyến, trực tiếp. Hợp tác xã Thủy Mộc sử dụng công nghệ và phần mềm quản lý để tối ưu hóa quy trình bán hàng, quản lý khách hàng và dự đoán xu hướng bán hàng, giúp tăng hiệu suất làm việc, cải thiện quy trình quản lý và tăng cường tương tác với khách hàng. Hợp tác xã cũng chú trọng xây dựng hệ thống giám sát và quản lý chất lượng sản phẩm, dịch vụ. Theo đó, chất lượng sản phẩm, dịch vụ phải đáp ứng kỳ vọng của khách hàng, tương xứng với giá thành. Hợp tác xã đã xây dựng một hệ thống giám sát và quản lý chất lượng sản phẩm nghiêm ngặt; sử dụng phần mềm quản lý để theo dõi, quản lý và kiểm soát các sản phẩm, dịch vụ, từ đó đưa ra chính sách, chiến lược phù hợp đáp ứng các yêu cầu của khách hàng.
Tương tự, tại Hợp tác xã Ba khía Đầm Dơi (xã Quách Phẩm), chị Trần Thị Xa, Chủ tịch Hội đồng quản trị, Giám đốc hợp tác xã chia sẻ: Ban đầu, không ai trong Hợp tác xã biết livestream hay đăng bài giới thiệu hàng lên mạng xã hội. Tuy vậy, với tinh thần dám làm, các thành viên hợp tác xã khởi động bằng những việc nhỏ như: Tạo fanpage, tài khoản chính thức của doanh nghiệp trên Zalo, rồi đăng ký tài khoản doanh nghiệp trên shopee và Tiktok shop. Các thành viên hợp tác xã học cách chụp ảnh sản phẩm thật đẹp, quay video quy trình muối ba khía, kể chuyện quê bằng giọng miền Tây chân thật... Ngoài ra, mỗi sản phẩm của hợp tác xã đều có mã QR truy xuất nguồn gốc, giúp khách hàng biết rõ xuất xứ. Nhờ các hoạt động trên, chỉ sau vài tháng, đơn hàng của hợp tác xã tăng nhanh. Khách hàng từ Hà Nội, Đà Nẵng, thậm chí ở Australia, Thái Lan đã biết đến “Ba khía Đầm Dơi”.
Đến nay, sau gần hai năm chuyển đổi số, doanh thu của hợp tác xã Ba khía Đầm Dơi tăng hơn 30%, sản phẩm ổn định đầu ra quanh năm. Hợp tác xã được mời tham gia các hội chợ quốc tế, trở thành mô hình tiêu biểu cho chuyển đổi số nông nghiệp Cà Mau. Chị Trần Thị Xa khẳng định: "Chuyển đổi số không chỉ là đưa hợp tác xã lên mạng, mà là đưa hợp tác xã đến gần hơn với người tiêu dùng; đưa trí tuệ, văn hóa và giá trị lao động của người nông dân lên môi trường số. Với chúng tôi, mỗi đơn hàng online là một niềm vui - vì điều đó chứng tỏ đã có thêm một người biết đến nghề truyền thống Đầm Dơi, giúp sản phẩm quê hương được lan tỏa”.
Xu hướng tất yếu
Trạm theo dõi thời tiết và bẫy côn trùng giúp các hợp tác xã chủ động, nâng cao hiệu quả trong canh tác lúa. Ảnh: TTXVN phát
Ông Tô Minh Đương, Phó Giám đốc Sở Công Thương tỉnh Cà Mau cho rằng, trong bối cảnh nền kinh tế số đang phát triển mạnh mẽ, chuyển đổi số đã trở thành xu hướng tất yếu và là động lực quan trọng thúc đẩy tăng trưởng, nâng cao năng lực cạnh tranh của các chủ thể kinh tế, trong đó có hợp tác xã. Thông qua chuyển đổi số, các hợp tác xã sẽ số hóa quá trình sản xuất, nuôi trồng sử dụng các công nghệ internet vạn vật, trí tuệ nhân tạo; ứng dụng blockchain để truy xuất nguồn gốc; sử dụng thương mại điện tử để tăng hiệu quả hoạt động kinh doanh; sử dụng các công nghệ thanh toán điện tử.
Đồng hành, hỗ trợ các hợp tác xã tham gia tích cực vào quá trình chuyển đổi số và thực hiện hiệu quả các mục tiêu phát triển thương mại điện tử, hằng năm, Sở Công Thương tổ chức 2 - 3 lớp tập huấn về thương mại điện tử cho doanh nghiệp, hợp tác xã, cơ sở sản xuất kinh doanh. Riêng trong năm 2025, Sở Công Thương tổ chức 6 lớp tập huấn tuyên truyền phổ biến quy định pháp luật về thương mại điện tử. Sở cũng tập huấn, đào tạo kỹ năng ứng dụng thương mại điện tử cho doanh nghiệp, hợp tác xã với các nội dung thiết thực như: Cập nhật xu hướng thương mại điện tử trong nước và thế giới; giới thiệu quy trình xây dựng hệ thống bán hàng toàn cầu trên thương mại điện tử; hướng dẫn sử dụng ChatGPT, ứng dụng trí tuệ nhân tạo để xây dựng nội dung quảng cáo, video, hình ảnh... trong kinh doanh thương mại điện tử; sản xuất video ngắn bằng điện thoại để đăng trên các nền tảng mạng xã hội (Tiktok, Facebook, Youtube...).
Sở Công Thương Cà Mau cũng hỗ trợ xây dựng website thương mại điện tử nhằm hỗ trợ các doanh nghiệp, hợp tác xã, cơ sở sản xuất tại tỉnh có thêm kênh quảng bá, giới thiệu, xúc tiến thương mại bên cạnh các kênh truyền thống; góp phần nâng cao nhận thức về thương mại điện tử, chuyển đổi số, từng bước chuyển dần từ thương mại truyền thống sang thương mại điện tử. Đến nay, Sở Công Thương đã hỗ trợ 46 website thương mại điện tử cho các đơn vị là chủ thể của các sản phẩm OCOP, tiềm năng OCOP, sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu và các sản phẩm đặc sản, đặc trưng của tỉnh. Đồng thời, Sở vận động, hỗ trợ, thu hút được 170 tài khoản người bán với 835 sản phẩm là các sản phẩm đặc sản, đặc trưng, sản phẩm OCOP của tỉnh tham gia trưng bày trên sàn thương mại điện tử “madeincamau.com” và “baclieutrade.vn”. Cùng với đó, Sở hỗ trợ 56 chủ thể OCOP của tỉnh đưa 110 sản phẩm OCOP lên sàn thương mại điện tử Buudien.vn để quảng bá, bán hàng.
Xác định nâng cao hiệu quả hoạt động của hợp tác xã phải gắn với chuyển đổi số, Liên minh Hợp tác xã tỉnh Cà Mau định hướng, trọng tâm thời gian tới là tăng cường vai trò cầu nối, hỗ trợ, đồng hành cùng các hợp tác xã đẩy mạnh chuyển đổi số, mở rộng liên kết chuỗi giá trị, nâng cao hiệu quả hoạt động và năng lực cạnh tranh.
Để thực hiện mục tiêu này, ông Nguyễn Văn Vũ, Chủ tịch Liên minh Hợp tác xã tỉnh Cà Mau cho biết, đơn vị sẽ tiếp tục chủ động tham mưu Tỉnh ủy, Ủy ban nhân dân tỉnh ban hành, điều chỉnh và bổ sung các chính sách hỗ trợ chuyển đổi số, xúc tiến thương mại, tín dụng, đào tạo và đầu tư hạ tầng cho khu vực hợp tác xã; thường xuyên nắm bắt tình hình hoạt động của các hợp tác xã, tổng hợp những khó khăn, vướng mắc để kiến nghị, đề xuất các giải pháp cụ thể, thiết thực, bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của thành viên hợp tác xã.
Liên minh Hợp tác xã tỉnh Cà Mau sẽ tăng cường truyền thông, phổ biến kiến thức, mô hình và lợi ích của chuyển đổi số trong hợp tác xã, giúp cán bộ, thành viên hợp tác xã nhận thức đúng và coi đây là xu thế tất yếu để phát triển bền vững; tổ chức các lớp tập huấn, đào tạo chuyên đề về kỹ năng số, quản trị hợp tác xã, thương mại điện tử, xây dựng thương hiệu, truy xuất nguồn gốc… cho cán bộ hợp tác xã và thành viên. Đồng thời, Liên minh lựa chọn một số hợp tác xã tiêu biểu ở các lĩnh vực chủ lực của tỉnh như: nuôi tôm sinh thái, trồng lúa - tôm, sản xuất thủy sản, chế biến thực phẩm, du lịch cộng đồng… để xây dựng mô hình hợp tác xã điểm ứng dụng chuyển đổi số, từng bước nhân rộng toàn tỉnh.
Liên minh Hợp tác xã tỉnh Cà Mau sẽ phối hợp với các doanh nghiệp công nghệ, ngân hàng, đơn vị viễn thông triển khai các giải pháp công nghệ dùng chung cho hợp tác xã phần mềm quản lý sản xuất - kinh doanh, sổ tay điện tử, nền tảng truy xuất nguồn gốc, thanh toán không dùng tiền mặt; hỗ trợ hợp tác xã đăng ký tài khoản, gian hàng trên các sàn thương mại điện tử, xây dựng website, fanpage, mã QR truy xuất nguồn gốc sản phẩm; hướng dẫn quản lý, cập nhật thông tin thường xuyên.
Chủ tịch Liên minh Hợp tác xã tỉnh Cà Mau nhấn mạnh, đẩy mạnh chuyển đổi số gắn với liên kết chuỗi giá trị là giải pháp quan trọng giúp tối ưu hóa giá trị sản phẩm, mở rộng thị trường và trở thành đòn bẩy quan trọng thúc đẩy khu vực kinh tế tập thể của tỉnh phát triển mạnh mẽ, bền vững trong giai đoạn mới./.