Năm du lịch quốc gia - Huế 2025:

Khơi mạch nguồn tranh dân gian Làng Sình

Từ khởi nguồn là loại tranh dùng để thờ cúng trong dân gian từ hơn 400 năm trước, tranh dân gian Làng Sình trải qua nhiều thăng trầm, đến nay vẫn có sức sống, chậm rãi hòa vào dòng chảy văn hóa dân gian vùng đất Huế.

potal-nam-du-lich-quoc-gia-hue-2025-tranh-dan-gian-lang-sinh-7949018.jpg
Nghệ nhân Kỳ Hữu Phước giới thiệu về tranh dân gian Làng Sình tới du khách. Ảnh: Hải Âu – TTXVN

Lưu giữ dòng tranh dân gian

Những ngày cuối tháng 3, đầu tháng 4, thành phố Huế nhộn nhịp tổ chức Năm du lịch quốc gia – Huế 2025 với chủ đề “Kinh đô xưa – Vận hội mới”, chúng tôi về làng Sình, phường Dương Nỗ, nơi ngã ba hợp lưu cuối nguồn của dòng sông Hương và sông Bồ, vùng đất hội tụ nhiều giá trị văn hóa, lịch sử.

Nghệ nhân Kỳ Hữu Phước (năm nay 78 tuổi, trú tại làng Sình, phường Dương Nỗ, thành phố Huế) có dáng người tầm thước, nước da ngăm đen, giọng nói nhẹ nhàng và sâu lắng của người dân Huế, kể về chiều sâu của tranh dân gian Làng Sình mà chín đời tộc họ ông đã gìn giữ.

“Ngày trước, để làm ra được những bức tranh dân gian rất vất vả. Các cụ phải lên những ngọn núi cao nhất của dãy Bạch Mã tìm cây vang để nấu ra màu đỏ đẹp nhất; lội xuống những khe núi hẹp nhất và sâu nhất để tìm cây dành, làm ra màu xanh lục. Cây dành vốn chỉ cho hoa vào dịp tháng 4, người nghệ nhân phải đào nguyên cả cây có đầy đủ rễ, thân, cành, lá và cả hoa mới có thể tạo ra màu xanh đẹp nhất”, ông Phước kể.

Tranh Làng Sình được tạo tác dựa trên 5 màu sắc chủ đạo: màu đỏ từ rễ cây vang; xanh lục từ các bộ phận của cây dành; màu vàng từ lá cây đung; màu tím từ quả mồng tơi; màu cam từ gạch ngói cổ bị hỏng, vỡ.

potal-nam-du-lich-quoc-gia-hue-2025-tranh-dan-gian-lang-sinh-7949048.jpg
Nghệ nhân Kỳ Hữu Phước giới thiệu về tranh dân gian Làng Sình cho du khách. Ảnh: Hải Âu – TTXVN

Những điều đó vẫn chưa đủ chất liệu để tạo nên tranh Làng Sình, muốn in ra tranh phải có khuôn. Để có khuôn in tốt nhất, tổ tiên của ông Phước phải nhiều lần lặn lội vào tận vùng núi Nam Trà My (Quảng Nam) để tìm gỗ cây lòng mứt (còn gọi là hồng xiêm) mang về làm khuôn. Giấy làm tranh Làng Sình, ban đầu là giấy dó, sau dần thay đổi, sử dụng nhiều loại giấy khác nhau.

Lật giở thư tịch cổ cùng với cứ liệu gia phả dòng họ Kỳ, nghệ nhân Kỳ Hữu Phước lần tìm về nguồn cội, phát hiện ra tranh Làng Sình có nguồn gốc từ tranh dân gian Đông Hồ (Bắc Ninh). Hai làng nghề vẫn đang thờ một tổ nghề, ngài “Quý công”. Hơn 400 năm trước, cụ tổ đời thứ 9 của ông Phước đã mang nghề gia truyền từ Đông Hồ vào định cư nơi ngã 3 sông nơi mạch nguồn tràn sức sống này.

Chạnh lòng về những giai đoạn khó khăn, ông Phước kể, sau ngày thống nhất, đất nước còn khó khăn, học sinh thiếu sách vở đến trường, tranh Làng Sình làm bằng giấy, tô màu, dùng để cúng tế xong rồi đem đốt, nên được xem là một sự lãng phí lớn. Vậy là nghề bị hạn chế và ngừng.

Khi đó, tôi phải đi đến những nhà trong làng để xin hoặc mua các dụng cụ làm tranh bị bỏ đi về cất dấu,... nghệ nhân Kỳ Hữu Phước thuật lại.

Đến năm 1986, gia đình ông Phước lặng lẽ lấy đồ nghề từ dưới đất lên, lại làm tranh để mưu sinh. Vợ chồng ông cùng 5 người con đều làm tranh. Ông Phước mang tranh đi bán, gõ cửa từng nhà. “Khi biết tôi bán tranh, người dân mừng vì quá lâu rồi mới có tranh Làng Sình.

Qua những giai đoạn khó khăn ấy, đến lúc Huế chuẩn bị tổ chức Festival làng nghề truyền thống, mọi người mới nhận ra, nghề vẽ tranh Làng Sình không còn ai ngoài gia đình ông Phước. Tranh Làng Sình được đề nghị khôi phục, tạo nên làng nghề truyền thống, bây giờ đã là điểm đến trải nghiệm trong các tuyến du lịch của vùng kinh đô xưa.

potal-nam-du-lich-quoc-gia-hue-2025-tranh-dan-gian-lang-sinh-7949023.jpg
Nghệ nhân Kỳ Hữu Phước giới thiệu về tranh dân gian Làng Sình. Ảnh: Hải Âu – TTXVN

Mạch nguồn vẫn chảy

Ngã ba Sình, vùng sông nước mang nhiều dấu ấn lịch sử trên hành trình mở cõi của chúa Nguyễn, dòng tranh dân gian này đã hòa quyện với tập tục, tín ngưỡng của người dân bản địa, tạo nên 1 bản sắc văn hóa, tín ngưỡng. Từ mục đích ban đầu dùng để thờ cúng, ma chay, lâu dần nội dung tranh Làng Sình được mở rộng, tạo nên dòng tranh dân gian mang nhiều bản sắc riêng có.

Nghệ nhân Kỳ Hữu Phước kể lại: Festival làng nghề truyền thống Huế lần thứ nhất năm 2002, ông vào làm tranh ở Đại Nội, được xem bát âm của Nhã nhạc cung đình. Sau đó, ông về làm ra bộ khuôn tranh bát âm. Khi ông đi xem hội vật làng Sình, làng Thủ Lễ, về nhà cũng khắc ra bộ khuôn 4 thế võ vật Làng Sình… Theo thời gian, nội dung của tranh Làng Sình ngày càng phong phú, về trẻ con, 12 con giáp, về Tết chuồng (ngày lễ, ngày phiên, tổ nghề chăn nuôi các loại vật trâu, lợn, gà…), ông chuồng-bà chuồng, tranh pháo, Tết quê, gia đình, vinh hoa phú quý…

Anh Dương Văn Kính, Phòng Văn hóa – Khoa học và Thông tin Quận Phú Xuân (thành phố Huế), thành viên Ban Tổ chức Festival làng nghề truyền thống Huế cho biết, giai đoạn đầu khôi phục làng nghề thật sự rất vất vả. Nhưng may là làng có 1 hạt nhân như ông Phước. Đến nay, nghề làm tranh Làng Sình đã được đào tạo cho hàng trăm lao động. Mỗi độ cuối năm, làng Sình lại nhộn nhịp, đông đảo hộ dân đều làm tranh dân gian, bán khắp các thị trường. Riêng ngày thường, nhà ông Phước vẫn là điểm đến trải nghiệm cho du khách khắp nơi trên thế giới và cả học sinh, trẻ em trong nước. Năm 2014, ông Phước được Trung ương Hội Khoa học phát triển nguồn nhân lực – nhân tài Việt Nam trao Bằng tôn vinh Nhân tài Đất Việt; tranh dân gian Làng Sình đã được trao chứng nhận là sản phẩm OCOP 3 sao, cùng với nhiều danh hiệu và chứng nhận khác.

Họa sỹ Đặng Mậu Tựu, nguyên Ủy viên Ban Chấp hành Hội Mỹ Thuật Việt Nam, nguyên Chủ tịch Liên hiệp các Hội Văn học Nghệ thuật Thừa Thiên – Huế cho biết:“Tranh Làng Sình xuất phát từ tranh Đông Hồ nhưng mộc mạc hơn, dung dị và bình dân hơn. Cái độc đáo, nét ngô nghê, chất dân gian trong tranh Làng Sình không phải dễ làm; không bản lĩnh sẽ không tạo ra được cái chất dân gian đó. Qua nhiều thăng trầm, ông Phước nhiều lần muốn bỏ nghề, nhưng anh em họa sỹ đã động viên gia đình ông giữ nghề, truyền nghề cho cộng đồng.

Người dân làng Sình nay đã quen gọi nghệ nhân Kỳ Hữu Phước là “Phước công”, vì xem ông là tổ nghề, là người có công giữ gìn và đóng góp lớn lao nhất cho sự phát triển của dòng tranh dân gian Làng Sình, 1 mạch nguồn vẫn âm thầm chảy, cùng hòa vào dòng sông văn hóa của xứ kinh đô Huế.

Hải Âu - Kha Phạm

(TTXVN)

Có thể bạn quan tâm

Khẩn trương tháo gỡ khó khăn, quyết liệt hoàn thành xóa nhà tạm

Khẩn trương tháo gỡ khó khăn, quyết liệt hoàn thành xóa nhà tạm

Nhờ sự vào cuộc quyết liệt của chính quyền địa phương và sự đồng lòng của người dân, công tác xóa nhà tạm, nhà dột nát tại tỉnh Thái Nguyên đang về đích đúng tiến độ, mang lại niềm hy vọng mới cho hàng trăm hộ nghèo trên địa bàn. Hoạt động này giúp các gia đình có hoàn cảnh khó khăn ổn định cuộc sống và vươn lên phát triển kinh tế.

Đa dạng dịch vụ, xây dựng sản phẩm du lịch đặc trưng

Đa dạng dịch vụ, xây dựng sản phẩm du lịch đặc trưng

Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Đồng Tháp thông tin, từ đầu năm đến nay, khách du lịch đến tỉnh tăng 17,6% so với cùng kỳ năm 2024. Đây là tín hiệu vui cho ngành Du lịch tỉnh nhờ những nỗ lực xây dựng, quảng bá cũng như đầu tư, xây dựng sản phẩm đặc trưng, mang bản sắc riêng của địa phương, tạo bước đột phá mới trong bản đồ du lịch khu vực Đồng bằng sông Cửu Long.

Di sản văn hóa Lào Cai - 'Mỏ vàng' phát triển du lịch

Di sản văn hóa Lào Cai - 'Mỏ vàng' phát triển du lịch

Tỉnh Lào Cai hiện có 56 di sản văn hóa phi vật thể được ghi danh vào Danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia, 3 di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại; là tỉnh dẫn đầu cả nước về số lượng di sản văn hóa phi vật thể. Địa phương đang tích cực bảo tồn, vun đắp, phát huy các giá trị văn hóa đặc sắc tiêu biểu; biến di sản thành tài sản, coi đây là mỏ vàng để phát triển du lịch.

Dư địa lớn để du lịch Lào Cai tăng tốc

Dư địa lớn để du lịch Lào Cai tăng tốc

Du lịch Lào Cai tiếp tục ghi nhận tín hiệu tăng trưởng tích cực trong 6 tháng đầu năm 2025, đặc biệt là sự gia tăng ổn định ở cả hai phân khúc là khách có lưu trú và khách trải nghiệm.

Khuổi My lấp lánh mùa nước đổ

Khuổi My lấp lánh mùa nước đổ

Từ bao đời nay, ruộng bậc thang không chỉ là nơi canh tác phù hợp với địa hình miền núi, mà còn là biểu tượng sống động cho sự kết tinh giữa con người và thiên nhiên nơi địa đầu Tổ quốc.

Liên kết phát triển Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Lạng Sơn

Liên kết phát triển Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Lạng Sơn

Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Lạng Sơn hội tụ đầy đủ các giá trị về địa tầng cổ đại, hóa thạch quý hiếm, di tích khảo cổ và bản sắc văn hóa các dân tộc. Những giá trị nổi bật, riêng có này là điều kiện thuận lợi để khai thác, phát triển du lịch, nâng cao thu nhập và đời sống cho người dân. Đây là đánh giá của các nhà nghiên cứu, đại diện cơ quan quản lý văn hóa, du lịch trong nước tại Tọa đàm “Xây dựng và phát triển Công viên địa chất toàn cầu UNESCO Lạng Sơn”, do Trung tâm Xúc tiến Đầu tư, Thương mại và Du lịch tỉnh Lạng Sơn tổ chức chiều 28/6.

Cơ hội cho du lịch Kon Tum bứt phá sau hợp nhất tỉnh

Cơ hội cho du lịch Kon Tum bứt phá sau hợp nhất tỉnh

Kon Tum là vùng đất chứa đựng những giá trị văn hóa đặc sắc của 43 dân tộc anh em; trong đó có 7 dân tộc thiểu số tại chỗ. Thiên nhiên ban tặng cho tỉnh những cảnh sắc hoang sơ, những cánh rừng nguyên sinh màu mỡ, trải dài từ đỉnh núi Ngọc Linh xuống tận Cao nguyên Pleiku. Chính những điều này đã tạo nên một vùng đất đầy những điều thú vị cho du khách khám phá, trải nghiệm.

Xây dựng sản phẩm đặc trưng gắn với trải nghiệm văn hóa dân tộc

Xây dựng sản phẩm đặc trưng gắn với trải nghiệm văn hóa dân tộc

Sáu tháng đầu năm 2025, ngành Du lịch tỉnh Hòa Bình đã có những bước tăng trưởng tích cực khi đón hơn 3 triệu lượt khách, tăng 5,5% so với cùng kỳ 2024; doanh thu ước đạt 3.080 tỷ đồng. Hòa Bình đang dần khẳng định vị thế là điểm đến xanh và đậm đà bản sắc văn hóa của khu vực Tây Bắc.

Đưa du lịch bứt phá từ các hoạt động văn hóa, thể thao

Đưa du lịch bứt phá từ các hoạt động văn hóa, thể thao

Sở hữu cảnh quan thiên nhiên tươi đẹp, những nét văn hóa giàu bản sắc cùng hạ tầng đô thị được đầu tư khá hoàn thiện, thị xã Mộc Châu, tỉnh Sơn La hội tụ nhiều thế mạnh để tổ chức các sự kiện văn hóa đặc sắc, nhiều giải thể thao hấp dẫn. Địa phương đã triển khai nhiều hoạt động như: Tuần văn hóa du lịch Mộc Châu vào dịp 2/9, lễ hội Hết chá, lễ hội Cầu mưa, lễ hội Púng Hiéng của người Dao Tiền, ngày hội hái quả… thu hút đông đảo du khách đến tham gia và trải nghiệm.

Tiềm năng du lịch từ vẻ đẹp ruộng bậc thang Miền Đồi

Tiềm năng du lịch từ vẻ đẹp ruộng bậc thang Miền Đồi

Ẩn mình giữa núi rừng Lạc Sơn (Hòa Bình), xã Miền Đồi không chỉ gây ấn tượng bởi vẻ đẹp thiên nhiên nguyên sơ mà còn sở hữu những thửa ruộng bậc thang tầng lớp hùng vĩ, là tiềm năng lớn để phát triển du lịch sinh thái, cộng đồng. “Viên ngọc thô” ruộng bậc thang Miền Đồi vẫn đang chờ được "mài giũa" để tỏa sáng.

Khi hai miền di sản kết nối: Tỉnh Tuyên Quang mới vươn tầm điểm đến quốc gia

Khi hai miền di sản kết nối: Tỉnh Tuyên Quang mới vươn tầm điểm đến quốc gia

Việc hợp nhất hai tỉnh Hà Giang và Tuyên Quang để hình thành tỉnh Tuyên Quang mới là một dấu mốc quan trọng trong tiến trình đổi mới tổ chức hành chính theo hướng tinh gọn, hiệu quả, đồng thời mở ra không gian phát triển mới cho ngành du lịch - lĩnh vực có vai trò ngày càng lớn trong cơ cấu kinh tế vùng cao.

Nét duyên vùng Tây Bắc

Nét duyên vùng Tây Bắc

Mai Châu là điểm đến hấp dẫn du khách bằng vẻ đẹp nguyên sơ của núi rừng, không khí mát mẻ và mang đậm bản sắc văn hóa của các dân tộc. Với chủ trương phát triển du lịch cộng đồng bền vững, các địa phương như Pà Cò, bản Lác đã trở thành điểm sáng, bảo tồn di sản văn hóa, tạo sinh kế cho người dân.

Thanh niên vùng cao khởi nghiệp từ mô hình du lịch homestay

Thanh niên vùng cao khởi nghiệp từ mô hình du lịch homestay

Rời giảng đường đại học, nhiều thanh niên ở xã La Pán Tẩn, huyện Mù Cang Chải (Yên Bái) trở về quê hương, khởi nghiệp từ mô hình du lịch homestay. Nhiều tấm gương thanh niên tiêu biểu xuất hiện, không chỉ làm giàu cho bản thân, góp phần xóa đói giảm nghèo tại địa phương, mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc quảng bá văn hóa, con người Mù Cang Chải đến với du khách trong và ngoài nước.

Mù Cang Chải mùa nước đổ đẹp như tranh thủy mặc

Mù Cang Chải mùa nước đổ đẹp như tranh thủy mặc

Giữa tháng 5 và tháng 6, khi những cơn mưa mùa Hạ đổ xuống cũng chính là lúc những thửa ruộng bậc thang ở huyện Mù Cang Chải (Yên Bái) vào mùa đổ nước. Nước được “phủ” đầy trên bề mặt những thửa ruộng bậc thang sau cày ải, tương phản dưới ánh nắng mặt trời cùng những gam màu đa sắc hòa quyện với nhau, từ màu của nước, của đất, màu cây cối, trời mây... đã tạo nên một bức tranh bích họa giữa núi non hùng vỹ.

Du lịch cộng đồng Quảng Ngãi - cơ hội phát triển mới

Du lịch cộng đồng Quảng Ngãi - cơ hội phát triển mới

Quảng Ngãi không chỉ nổi tiếng với những bãi biển hoang sơ, thắng cảnh hùng vĩ như Lý Sơn mà tiềm năng du lịch cộng đồng, du lịch sinh thái, du lịch nông nghiệp cần được đánh thức và phát triển. Loại hình du lịch này được khai thác hợp lý sẽ mang lại lợi ích kinh tế cho người dân địa phương; đồng thời góp phần bảo tồn văn hóa truyền thống và thiên nhiên.

Thoát nghèo từ các mô hình du lịch cộng đồng ở Hòa Bình

Thoát nghèo từ các mô hình du lịch cộng đồng ở Hòa Bình

Du lịch cộng đồng tại tỉnh Hòa Bình đang là một hướng đi chủ đạo, góp phần không nhỏ tạo sinh kế bền vững cho các vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi trên địa bàn thoát nghèo, vươn lên làm giàu gắn với xây dựng nông thôn mới.

Phát triển du lịch Ba Vì gắn với dịch vụ chăm sóc sức khỏe

Phát triển du lịch Ba Vì gắn với dịch vụ chăm sóc sức khỏe

Trong bối cảnh toàn cầu đang chuyển dịch mạnh mẽ theo hướng đề cao các giá trị sống bền vững, du lịch chăm sóc sức khỏe (wellness tourism) nổi lên như một xu thế tất yếu. Nằm cách trung tâm Hà Nội khoảng 60 km, vùng núi Ba Vì nổi tiếng với cảnh quan thiên nhiên hoang sơ, nguồn dược liệu phong phú, là khu vực sở hữu nhiều tiềm năng và lợi thế để phát triển loại hình du lịch chăm sóc sức khỏe. Việc kết hợp hài hòa giữa thiên nhiên, y học cổ truyền và các dịch vụ hiện đại đang mang đến những trải nghiệm nghỉ dưỡng kết hợp chăm sóc sức khỏe hấp dẫn cho du khách đến với Ba Vì.

Khai thác hiệu quả mô hình du lịch - làng nghề ở vùng cao

Khai thác hiệu quả mô hình du lịch - làng nghề ở vùng cao

Các làng nghề truyền thống ở Cao Bằng đã tạo nhiều cơ hội việc làm, giúp tăng thu nhập cho người dân. Để bảo tồn và phát triển làng nghề, tỉnh Cao Bằng đã có những hướng đi bền vững, trong đó có việc kết hợp phát triển làng nghề với du lịch, chuyển đổi số, có sự hỗ trợ, đồng hành từ chính quyền địa phương.

Thái Nguyên: Tiềm năng du lịch tại xã vùng cao Thần Sa

Thái Nguyên: Tiềm năng du lịch tại xã vùng cao Thần Sa

Tại Khu dự trữ thiên nhiên Thần Sa - Phượng Hoàng, xã vùng cao Thần Sa (huyện Võ Nhai, tỉnh Thái Nguyên), các nhà khảo cổ học Việt Nam đã phát hiện một loạt các di chỉ khảo cổ có niên đại từ trung kì đồ đá cũ đến sơ kì thời đại đồ đá mới, trong đó địa điểm quan trọng nhất là Mái đá Ngườm, được xếp hạng quốc gia năm 1982.

Hợp nhất Lào Cai và Yên Bái: Triển vọng tích cực phát triển du lịch xanh

Hợp nhất Lào Cai và Yên Bái: Triển vọng tích cực phát triển du lịch xanh

Việc sáp nhập hai tỉnh Yên Bái và Lào Cai để hình thành một tỉnh mới là chủ trương lớn, mang tính chiến lược của Trung ương nhằm tạo ra một cực tăng trưởng mới cho vùng Trung du và miền núi phía Bắc. Đối với lĩnh vực du lịch, đây là một bước ngoặt quan trọng, tạo ra nhiều thời cơ to lớn song đặt ra không ít thách thức cần được nhận diện và giải quyết đồng bộ.

Thúc đẩy kết nối du lịch xanh để phát triển bền vững

Thúc đẩy kết nối du lịch xanh để phát triển bền vững

Trong khuôn khổ Hội chợ Du lịch quốc tế Lào Cai 2025, ngày 6/6, UBND tỉnh Lào Cai tổ chức tọa đàm "Kết nối phát triển du lịch xanh". Các đại biểu thống nhất cần thúc đẩy mạnh mẽ hơn nữa việc kết nối du lịch xanh giữa các vùng, các địa phương để phát triển bền vững.