Kon Tum: Người Xê Đăng ấm no nhờ biết làm thủy lợi

Người Xê Đăng tận dụng cây Đùng Đình để dẫn nước về ruộng nước. Ảnh: Cao Nguyên – TTXVN
Người Xê Đăng tận dụng cây Đùng Đình để dẫn nước về ruộng nước. Ảnh: Cao Nguyên – TTXVN

Khi các địa phương của tỉnh Kon Tum phải áp dụng nhiều biện pháp để tiết kiệm nước tưới trong sản xuất, tại xã vùng sâu Ngọk Yêu của huyện Tu Mơ Rông, diện tích lúa nước vẫn chủ động được nguồn tưới. Đây là thành quả của sự cần cù, chịu khó, không cam chịu đói nghèo của người Xê Đăng ở vùng sâu Ngọk Yêu. Nhờ đó, hàng loạt công trình thủy lợi được thi công nhằm thích ứng với địa lý, khí hậu, thời tiết, giúp người dân nơi đây khắc phục khó khăn, cuộc sống thay đổi từng ngày.

Kon Tum: Người Xê Đăng ấm no nhờ biết làm thủy lợi ảnh 1Người Xê Đăng tận dụng cây Đùng Đình để dẫn nước về ruộng nước. Ảnh: Cao Nguyên – TTXVN

Dân làm thủy lợi

Xã Ngọk Yêu có 7 thôn với gần 1.700 khẩu, trong đó 98% dân số là người Xê Đăng. Trên địa bàn xã có 28 công trình thủy lợi lớn, nhỏ để đảm bảo tưới tiêu cho 133 ha lúa (trong đó có 104 ha lúa nước) và 300 ha lúa do người dân Măng Bút, huyện Tu Mơ Rông gieo trồng trên đất xã Ngọk Yêu.

Ở Ngọk Yêu, người Xê Đăng tự làm thủy lợi từ lâu. Để mở rộng diện tích, đảm bảo chủ động nước tưới, dân ở các làng cùng nhau làm thủy lợi. Trong số các công trình do dân tự làm, công trình thủy lợi Đăk Kring ở làng Long Láy 2 là lớn nhất với năng lực tưới 8 ha. Những ngày qua, khi nước đầu nguồn ít, người Long Láy 2 chủ động đào một đường dẫn nước vào mương nhằm hạn chế nước từ đầu nguồn thoát ra ngoài. Toàn tuyến đường dẫn của công trình là các mương đất, dân tự đào để dẫn nước vào ruộng. Trên cánh đồng rộng 8 ha, có 2 “điểm đen” là các điểm trũng, không thể dẫn nước bằng mương đất, dân phải làm máng dẫn, chất liệu riêng.

Kon Tum: Người Xê Đăng ấm no nhờ biết làm thủy lợi ảnh 2Người Xê Đăng tận dụng cây Đùng Đình để dẫn nước về ruộng nước. Ảnh: Cao Nguyên – TTXVN
Kon Tum: Người Xê Đăng ấm no nhờ biết làm thủy lợi ảnh 3Người dân đắp bờ thủy lợi Đăk Đring để dẫn nước từ suối về cánh đồng. Ảnh: Cao Nguyên – TTXVN

Anh A Thoát, thôn trưởng Long Láy 2 cho biết, các máng tưới ở 2 “điểm đen” có chân trụ đỡ là cây rừng. Máng có rộng khoảng 25cm, dài khoảng 20-30 mét. “Dân lấy cây Đùng Đình ở rừng, khoét ruột để đưa nước từ núi về các cánh đồng phía dưới. Mỗi khi mùa mưa, sạt lở, dân lại ra nạo vét mương. Công trình thủy lợi này do dân ở 2 thôn Long Láy 2 và Ba Tu 2 cùng làm”.

“Ở đây diện tích trồng được lúa rất ít, người dân tận dụng các khe suối để gieo trồng. Nước tự nhiên, lúc thừa, lúc thiếu nên dân phải tự làm thủy lợi để chủ động nguồn nước. Chỉ mệt lúc đầu, sau khi công trình xong thì dân đỡ vất vả. Khi làm thủy lợi, dân chỉ có cuốc để đào, đắp. Tận dụng gỗ trên rừng, đá ở suối để làm. Nhờ vậy mà cây lúa ở Ngọk Yêu đã "bén rễ sâu" trong lòng đất” anh A Dom ở làng Long Láy 2 khẳng định.

Kon Tum: Người Xê Đăng ấm no nhờ biết làm thủy lợi ảnh 4Người Xê Đăng sử dụng hệ thống ống dẫn nước tưới về cánh đồng Rogh (làng Ba Tu 1, xã Ngọk Yêu). Ảnh: Cao Nguyên – TTXVN
Kon Tum: Người Xê Đăng ấm no nhờ biết làm thủy lợi ảnh 5Nhờ tận dụng và đưa nước tưới về, cánh đồng Rogh (làng Ba Tu 1, xã Ngọk Yêu) vẫn đầy đủ nước dù giữa mùa khô hạn. Ảnh: Cao Nguyên – TTXVN

Được biết, ngoài thủy lợi Đăk Kring, người dân ở thôn Long Láy 2 còn làm thêm 4 công trình thủy lợi khác với năng lực tưới hơn 12 ha. Theo anh Lê Văn Hoàng, Chủ tịch UBND xã, trên địa bàn xã có 19/28 công trình thủy lợi do dân tự làm, năng lực tưới cho gần 70 ha lúa. Ở Ngọk Yêu, diện tích bị chia cắt bởi đồi, núi nên cánh đồng lúa lớn rất ít. Diện tích lúa manh mún, nhỏ lẻ nên cùng với sự hỗ trợ của Nhà nước, người dân phải nỗ lực để tự làm thủy lợi.

Đồng hành cùng dân

Cũng như Đăk Kring, các công trình thủy lợi dân tự làm ở Ngọk Yêu đều là đập nhỏ có máng dẫn nước bằng đất. Để đảm bảo tuổi thọ cho công trình, giúp dân ổn định sản xuất chính quyền xã đã hỗ trợ vật liệu giúp dân sửa chữa, gia cố công trình. “Dân làm công trình thủy lợi nhưng chính quyền xã phải quản lý, kiểm tra, hỗ trợ dân khi sửa chữa, đảm bảo an toàn cho công trình, giúp dân an tâm sản xuất” anh Lê Văn Hoàng cho biết thêm.

Cụ thể, ngoài việc hỗ trợ các rọ đá ở chân đập, với những điểm hay sạt lở, chính quyền đầu tư các đường ống nhựa có đường kính ống lớn để thay máng đất, hạn chế ảnh hưởng khi sạt lở. Nhiều tuyến máng, đường ống nhựa dài hàng km dẫn nước tới vùng tưới, trong đó có cụm công trình thủy lợi ở thôn Ba Tu 3, dân phải đào máng dẫn dài 5 km ở đỉnh núi về chống hạn cho 15 ha lúa của thôn. Tại đây, chính quyền hỗ trợ sửa chữa nhiều tuyến kênh dẫn, thay máng đất bằng ống nhựa. Với công trình có nguồn nước ít, yếu, chính quyền hỗ trợ đầu thu nước làm bằng sắt, đặt ở đầu nguồn để dẫn nước vào máng. Thực tế, chính quyền hỗ trợ nhiều để các công trình thủy lợi do dân làm đảm bảo an toàn, chủ động nguồn tưới… “Những năm gần đây, Nhà nước hỗ trợ rọ đá, đường ống nhựa để dẫn nước nên việc sạt lở ít ảnh hưởng đến thủy lợi Đăk Kring. Trước đây, mưa nhiều là sạt lở, đất lấp mương, máng. Từ ngày có đường ống dẫn bằng nhựa ở các vị trí hay sạt lở nên dân bớt lo” A Thoát cho biết thêm.

Cùng với việc hỗ trợ dân sửa chữa công trình, ngành chức năng huyện Tu Mơ Rông đã tính đến các phương án kiến cố hóa kênh mương. Theo ông Phạm Xuân Quang, Phó Chủ tịch Ủy ban nhân dân huyện: Thực tế các công trình thủy lợi người dân tự làm, tận dụng khe suối dẫn nước tưới. Các công trình thủy lợi cần đầu tư chi phí lớn, vì vậy, khi người dân tự làm, huyện luôn khuyết khích và tạo điều kiện cho họ triển khai. Với các công trình chưa kiên cố, diện tích tưới lớn, huyện sẽ cử lực lượng khảo sát để đưa vào chương trình mục tiêu quốc gia về kiên cố kênh mương và làm đập thủy lợi giúp dân. Thủy lợi Đăk Kring đã được khảo sát và dự kiến sẽ được đầu tư kiến cố hóa kênh mương. Đây là công trình có diện tích tưới lớn cho người dân 2 thôn Long Láy 2 và Ba Tu 2. Có thể nói, cùng với các công trình Nhà nước đầu tư, người Xê Đăng tự làm thủy lợi đã giúp đảm bảo duy trì diện tích lúa nước, hạn chế phát triển lúa rẫy, giúp ổn định và đảm bảo an ninh lương thực.

Không chỉ chú trọng làm thủy lợi, những năm gần đây, người Xê Đăng ở xã Ngọk Yêu được chính quyền vận động, hỗ trợ phát triển các loại cây công nghiệp cho năng suất, hiệu quả cao. Cụ thể, nhờ chính quyền hỗ trợ, hướng dẫn, người dân trong xã đã trồng được 224 ha cà phê xứ lạnh. Đến nay, cây cà phê đã bén rễ chặt nơi đây, trở thành cây trồng chủ lực trong nổ lực thoát nghèo. Nhận thấy lợi ích từ cây cà phê, người dân đang dần chuyển diện tích trồng cây bời lời, lúa rẫy, sắn sang trồng cà phê giúp ổn định cuộc sống, tường bước nâng cao thu nhập. Chính quyền huyện, xã đang khuyến khích, tạo điều kiện cho người dân phát triển cây dược liệu, nhất là sâm Ngọc Linh. Những năm qua, chính quyền huyện Tu Mơ Rông đã vận động nhiều doanh nghiệp đứng chân trên địa bàn hỗ trợ người dân cây giống sâm Ngọc Linh. Vụ thu hoạch vừa qua, toàn xã thu hơn 500 tấn cà phê tươi. Người dân cũng đã trồng được hơn 2 ha.

Kon Tum: Người Xê Đăng ấm no nhờ biết làm thủy lợi ảnh 6Thủy lợi Đăk Đring giúp cánh đồng lúa của người dân hai thôn Long Láy 2 và Ba Tu 2 luôn đầy nước. Ảnh: Cao Nguyên – TTXVN

Anh Lê Văn Hoàng cho biết thêm: người dân trồng sâm Ngọc Linh nên áp lực phá rừng cũng giảm, hơn nữa họ còn chú trọng giữ rừng để trồng sâm. "Những năm gần đây, các hộ dân ở Ngọk Yêu không đề xuất vấn đề cứu đói khi giáp hạt. Cơ bản hiện nay vấn đề an ninh lương thực được giữ vững. Có được thành quả trên là nhờ các cánh đồng lúa đảm bảo nguồn nước tưới. Giờ đây, dân Ngọk Yêu tích cực chăm lo sản xuất để nâng cao đời sống của mình” anh Lê Văn Hoàng khẳng định.

Cao Nguyên

(TTXVN)

Có thể bạn quan tâm

Hỗ trợ nhân dân khắc phục hậu quả mưa lũ, ổn định đời sống

Hỗ trợ nhân dân khắc phục hậu quả mưa lũ, ổn định đời sống

Đợt mưa lũ vừa qua, nhiều gia đình tại xã Chiềng Sơ (tỉnh Sơn La) bị mất nhà cửa, tài sản và đang đối mặt với nhiều khó khăn. Sự chung tay giúp đỡ của cộng đồng là vô cùng cần thiết để giúp họ vượt qua khó khăn, sớm ổn định cuộc sống, tái thiết sản xuất, xây dựng, phát triển kinh tế gia đình.

Đề xuất xây dựng 21 trường phổ thông nội trú liên cấp cho các xã biên giới Nghệ An

Đề xuất xây dựng 21 trường phổ thông nội trú liên cấp cho các xã biên giới Nghệ An

Thực hiện Thông báo số 81-TB/TW của Bộ Chính trị về thống nhất chủ trương đầu tư xây dựng các trường phổ thông nội trú liên cấp tiểu học - trung học cơ sở tại 248 xã biên giới đất liền trên cả nước, Sở Giáo dục và Đào tạo tỉnh Nghệ An đã đánh giá, thống kê và trình danh sách 21 trường dự kiến sẽ được đầu tư xây dựng.

Nhiều dự án lớn tại Lâm Đồng tiếp tục chậm tiến độ

Nhiều dự án lớn tại Lâm Đồng tiếp tục chậm tiến độ

Theo Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng số 3 (trực thuộc UBND tỉnh Lâm Đồng), việc triển khai các dự án, công trình trên địa bàn tỉnh Đắk Nông (cũ) đang gặp nhiều khó khăn do thời tiết bất lợi. Thêm vào đó, một số dự án chưa được bố trí đủ vốn từ ngân sách địa phương, trong khi hạn định hoàn thành là vào cuối năm 2025.

Phát huy vai trò của nhân dân trong giữ gìn an ninh trật tự từ cơ sở

Phát huy vai trò của nhân dân trong giữ gìn an ninh trật tự từ cơ sở

Ngày 31/7, xã Quảng Uyên (tỉnh Cao Bằng) tổ chức Ngày hội Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc năm 2025. Đây là một trong 21 địa phương được Bộ Công an lựa chọn tổ chức điểm Ngày hội cấp tỉnh nhằm lan tỏa phong trào toàn dân tham gia giữ gìn an ninh trật tự ngay từ cơ sở.

Đắk Lắk quyết bứt tốc giải ngân vốn đầu tư công

Đắk Lắk quyết bứt tốc giải ngân vốn đầu tư công

Theo UBND tỉnh Đắk Lắk, tổng kế hoạch đầu tư công năm 2025 của tỉnh là 14.840 tỷ đồng (sau khi hợp nhất tỉnh Đắk Lắk và Phú Yên). Tỉnh Đắk Lắk xác định giải ngân vốn đầu tư công là nhiệm vụ chính trị trọng tâm để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, do đó trong thời gian tới sẽ quyết liệt thực hiện các giải pháp tháo gỡ khó khăn, đẩy nhanh giải ngân vốn đầu tư công.

Gia Lai đẩy mạnh tiêm chủng, chủ động giám sát dịch sởi

Gia Lai đẩy mạnh tiêm chủng, chủ động giám sát dịch sởi

Theo báo cáo của Sở Y tế tỉnh Gia Lai, từ đầu năm đến nay, toàn tỉnh ghi nhận 4.075 ca nghi sởi, trong đó có 594 ca dương tính, 1 ca tử vong. Số ca mắc tăng 4.060 ca, tử vong tăng 1 ca so với cùng kỳ năm 2024 (cùng kỳ năm 2024 ghi nhận 15 ca mắc/0 ca tử vong).

Thanh niên Cà Mau hỗ trợ xóa nhà tạm cho hàng trăm gia đình chính sách

Thanh niên Cà Mau hỗ trợ xóa nhà tạm cho hàng trăm gia đình chính sách

Tuổi trẻ tỉnh Cà Mau đã triển khai chuỗi hoạt động "Đền ơn đáp nghĩa - Uống nước nhớ nguồn" với nhiều dấu ấn thiết thực nhân kỷ niệm 78 năm Ngày Thương binh - Liệt sĩ (27/7/1947 - 27/7/2025). Nổi bật nhất là việc ra quân cao điểm hỗ trợ phong trào "xóa nhà tạm, nhà dột nát", góp phần mang lại mái ấm khang trang cho nhiều gia đình chính sách.

Vượt khó, tận tâm để gần dân

Vượt khó, tận tâm để gần dân

Từ ngày 1/7/2025, cùng với cả nước, tỉnh Khánh Hòa chính thức vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, đánh dấu một bước chuyển mình quan trọng trong công cuộc cải cách hành chính.

Nghệ An: Hàng trăm ngôi nhà bị sạt lở, nằm cheo leo bên vực sông sau khi lũ dữ quét qua

Nghệ An: Hàng trăm ngôi nhà bị sạt lở, nằm cheo leo bên vực sông sau khi lũ dữ quét qua

Hoàn lưu bão số 3 đã gây ra đợt mưa lũ khốc liệt trên địa bàn các xã miền núi phía Tây của tỉnh Nghệ An, làm hơn 7.000 căn nhà bị ảnh hưởng, trong đó gần 420 căn sập, vùi lấp hoặc bị cuốn trôi hoàn toàn; 5.430 căn nhà khác bị ngập sâu trong nước, tài sản hư hỏng nặng, 1.240 căn tốc mái, nhiều căn bị thiệt hại trên 70%.

Mưa lũ đi qua, tình người ở lại

Mưa lũ đi qua, tình người ở lại

Từ ngày 26 đến sáng 27/7, trên địa bàn tỉnh Sơn La đã xảy ra mưa vừa đến mưa to, có nơi mưa rất to. Mưa lớn kéo dài dẫn đến lũ ống, lũ quét, khiến người dân một số xã dọc sông Mã, tỉnh Sơn La bị bất ngờ, không kịp ứng phó, nhiều tài sản, diện tích lúa hoa màu, ao nuôi trồng thuỷ sản bi ngập và cuốn trôi. Nhiều công trình dân sinh bị ảnh hưởng, hệ thống điện, liên lạc, giao thông bị gián đoạn nghiêm trọng và nhiều tuyến đường bị hư hỏng… Nhưng trong mưa lũ, tình người, tình quân dân lại càng thêm gắn bó, qua đó phần nào giúp người dân có thêm động lực để vực dậy cuộc sống sau những đổ nát, hoang tàn.

Khắc phục hậu quả mưa lũ: Bản giúp bản, xã giúp xã, trường giúp trường

Khắc phục hậu quả mưa lũ: Bản giúp bản, xã giúp xã, trường giúp trường

Với tinh thần "Bản giúp bản, xã giúp xã, trường giúp trường", những ngày này, hàng ngàn người dân, giáo viên tại các bản, xã, trường không bị ảnh hưởng, hoặc ít thiệt hại hơn bởi lũ lụt, đã tình nguyện về vùng lũ các xã miền Tây Nghệ An, mang theo cuốc, xẻng, hỗ trợ lương thực, đồ dùng thiết yếu để giúp đồng bào vùng ngập nặng dọn dẹp vệ sinh, khắc phục hậu quả mưa lũ, ổn định cuộc sống.

Ca mổ tái sinh cuộc đời cho thiếu nữ người Mông

Ca mổ tái sinh cuộc đời cho thiếu nữ người Mông

Ngày 29/7, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 cho biết, những ngày cuối tháng 7/2025, tại Trung tâm Phẫu thuật sọ mặt và Tạo hình của Bệnh viện đã diễn ra ca mổ kéo dài 9 giờ loại bỏ khối u và tái tạo gương mặt cho một thiếu nữ người Mông.

Cao Bằng đảm bảo an toàn lưới điện trong mùa mưa lũ

Cao Bằng đảm bảo an toàn lưới điện trong mùa mưa lũ

Cao Bằng là tỉnh miền núi, địa hình phức tạp, thường xuyên bị thiệt hại về công trình hạ tầng, công trình điện trong mùa mưa bão. Trước diễn biến thời tiết phức tạp, mưa bão, lũ quét và sạt lở đất gây thiệt hại nặng nề cho hệ thống lưới điện, đặc biệt là tại các xã vùng sâu vùng xa, Công ty Điện lực Cao Bằng đã chủ động triển khai nhiều biện pháp đồng bộ nhằm đảm bảo an toàn lưới điện trong mùa mưa bão năm 2025.

Ấm lòng những nghĩa cử ở vùng tâm lũ

Ấm lòng những nghĩa cử ở vùng tâm lũ

Từ đêm 22 đến sáng 23/7, hoàn lưu bão số 3 (WIPHA) và lũ lụt cực đoan đã gây thiệt hại lớn về tính mạng, tài sản, của cải đối với nhân dân các xã miền núi phía Tây tỉnh Nghệ An. Những ngày qua, với tinh thần “tương thân, tương ái”, “lá lành đùm lá rách”, đồng bào các dân tộc ở các xã vùng cao Nghệ An đã chủ động, tích cực triển khai nhiều cách làm hay, ý nghĩa, nhân văn, hiệu quả trong việc hỗ trợ người dân trong khắc phục hậu quả thiên tai, sớm ổn định cuộc sống.

Giúp đồng bào dân tộc thiểu số tự tin sử dụng tiện ích số

Giúp đồng bào dân tộc thiểu số tự tin sử dụng tiện ích số

Tại xã Phú Nghĩa (tỉnh Đồng Nai), nơi đồng bào dân tộc thiểu số chiếm 33,54%, với sự đồng lòng của cán bộ, công chức và nhiệt huyết của thanh niên, từ việc giúp người dân khai hồ sơ đến hỗ trợ công nghệ cho những người ít tiếp xúc với tin học, mô hình chính quyền địa phương 2 cấp đang giúp xóa bỏ rào cản hành chính.

Phát triển cây sả theo hướng bền vững ở xã cù lao

Phát triển cây sả theo hướng bền vững ở xã cù lao

Là cây gia vị cũng như cây dược liệu, cây sả được sử dụng rộng rãi trong ẩm thực, chế biến dược phẩm, mang lại giá trị kinh tế cao nên được Ủy ban nhân dân xã cù lao Tân Phú Đông, tỉnh Đồng Tháp lựa chọn làm cây trồng chủ lực trong mục tiêu tái cơ cấu sản xuất nông nghiệp thích ứng biến đổi khí hậu tại vùng cồn bãi, cù lao nhiều khó khăn.

Nghệ An dồn sức khắc phục hậu quả lũ dữ

Nghệ An dồn sức khắc phục hậu quả lũ dữ

Tại khu vực miền núi phía Tây tỉnh Nghệ An, từ ngày 24/7, mực nước trên sông Lam, Nậm Mộ, Nậm Nơn... giảm mạnh. Tình trạng ngập lụt tại các vùng tâm lũ thuộc các xã Con Cuông, Mường Xén, Tương Dương, Mỹ Lý, Nhôn Mai... đã bớt căng thẳng, nhiều nơi nước đã rút cạn.