Kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XV: Định giá quyền khai thác khoáng sản, tránh thất thoát tài sản của Nhà nước

Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XV, thảo luận ở hội trường về dự án Luật Địa chất và khoáng sản chiều 28/6, các đại biểu thống nhất tờ trình của Chính phủ và báo cáo của cơ quan thẩm tra về sự cần thiết ban hành Luật và tên gọi này là phù hợp; đồng thời cho rằng, cần có đánh giá tổng thể về trách nhiệm lập quy hoạch khoáng sản, cũng như định giá quyền khai thác khoáng sản, tránh thất thoát tài sản của Nhà nước.

vna_potal_quoc_hoi_thong_qua_luat_sua_doi_bo_sung_mot_so_dieu_cua_luat_canh_ve_thao_luan_ve_du_an_luat_dia_chat_va_khoang_san_7455088.jpg
Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Đặng Quốc Khánh giải trình, làm rõ một số vấn đề đại biểu Quốc hội nêu. Ảnh: An Đăng - TTXVN

* Đánh giá tổng thể về trách nhiệm lập quy hoạch khoáng sản

Các ý kiến khẳng định, tài nguyên địa chất, khoáng sản là nguồn lực quan trọng để phát triển kinh tế - xã hội , là nguồn lực của quốc gia nên cần phải quy hoạch, thăm dò, khai thác bền vững, tiết kiệm, dự trữ, quản lý chặc chẽ vì nguồn lực này là hữu hạn.

Về phân loại nhóm khoán sản, đại biểu Phạm Văn Hòa (Đồng Tháp) đồng tình phân loại thành 4 nhóm như dự thảo. Tuy nhiên đại biểu đề nghị, nghiên cứu loại khoáng sản nhóm 3 và 4, có những loại lẫn lộn nhau thuộc khoáng sản thông thường, vật liệu xây lấp nên khó xác định thuộc nhóm khoáng sản nào nhóm 3, nhóm 4. Điều này dẫn đến việc sử dụng khai thác, thuế tài nguyên chưa hợp lý cân bằng, gây chồng chéo thẩm quyền quy hoạch khoáng sản, ảnh hưởng đến dự trữ tài nguyên quốc gia, tạo khoảng trống pháp lý có thể sai phạm, thất thoát lãng phí. Đại biểu đề nghị, giải trình loại khoáng sản làm vật liệu thông thường nhóm 3 là loại khoáng sản nào, cũng như "đất hiếm" là khoáng sản nhóm nào ko thấy ghi vào Luật.

Về quyền lợi, trách nhiệm của địa phương, cộng đồng dân cư, gia đình, cá nhân nơi có tài nguyên, đại biểu đề nghị có quy định cụ thể rõ ràng hơn về quản lý Nhà nước trên địa bàn và được điều tiết khoản thu từ hoạt động khai thác khoáng sản, tránh cơ chế xin cho.

Về trách nhiệm lập quy hoạch khoáng sản, đại biểu Phạm Văn Hòa đồng tình với việc giao cho Bộ Tài nguyên và Môi trường chủ trì, phối hợp với Bộ, ngành liên quan, UBND cấp tỉnh tổ chức lập, trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt quy hoạch thăm dò, khai thác khoáng sản nhóm 1 và nhóm 2. Theo đại biểu, quy định này nhằm thực hiện thống nhất quản lý Nhà nước về tài nguyên quốc gia, đồng bộ với việc Bộ Tài nguyên và Môi trường cấp phép, kiểm tra, thanh tra trong hoạt động khoáng sản, phù hợp với chủ trương "mỗi việc giao cho một cơ quan chủ trì chịu trách nhiệm". Việc phân công cho nhiều cơ quan lập quy hoạch sẽ có những bất cập chồng chéo, mất thời gian về thủ tục hành chính.

Tuy nhiên, nêu quan điểm về nội dung này, đại biểu Trần Thị Kim Nhung (Quảng Ninh) tán thành việc giao cho Bộ Công Thương trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt quy hoạch thăm dò, khai thác, chế biến, sử dụng khoáng sản nhóm 1; giao cho Bộ Xây dựng trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt quy hoạch khoáng sản với nhóm 2. Đại biểu cho rằng nên giữ quy định như vậy bởi không gây xáo trộn chức năng, nhiệm vụ, thẩm quyền quản lý của Nhà nước về khoáng sản. Cùng với đó, quán triệt nghiêm túc theo yêu cầu của Nghị quyết số 10-NQ/TW ngày 10/02/2022 của Bộ Chính trị về định hướng chiến lược địa chất, khoáng sản và công nghiệp khai khoáng đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Ngoài ra, nếu giao Bộ Tài nguyên và Môi trường là cơ quan chủ trì lập quy hoạch thì Bộ Tài nguyên và Môi trường vừa là cơ quan lập, vừa là cơ quan quản lý quy hoạch, đồng thời là cơ quan cấp phép cho hoạt động khoáng sản. Điều này sẽ tiềm ẩn nguy cơ phát sinh tiêu cực, tham nhũng.

Theo đại biểu Nguyễn Quốc Luận (Yên Bái), việc lập quy hoạch thăm dò, khai thác và chế biến khoáng sản phải căn cứ vào nhu cầu sử dụng khoáng sản của các ngành kinh tế, không phải cứ khoáng sản là làm được vật liệu xây dựng, hay khoáng sản làm được khoáng chất công nghiệp thì đều đưa vào quy hoạch. Thực tế hiện nay, Bộ Công thương và Bộ Xây dựng đang chịu trách nhiệm tổ chức lập quy hoạch thăm dò, khai thác khoáng sản nhóm 1, nhóm 2 theo các quy định của Luật Khoáng sản năm 2010 và không có khó khăn, vướng mắc, bất cập gì. Đại biểu đề nghị, cơ quan soạn thảo cần nghiên cứu, điều chỉnh quy định như Luật hiện hành. Theo đó, Bộ Công thương chủ trì tổ chức lập quy hoạch thăm dò, khai thác khoáng sản nhóm 1; Bộ Xây dựng chủ trì tổ chức lập quy hoạch thăm dò, khai thác và chế biến khoáng sản nhóm 2 để đảm bảo sự minh bạch, khách quan, khả thi trong thực hiện.

Trong trường hợp giữ nguyên như dự án Luật đang trình Quốc hội, đại biểu tỉnh Yên Bái đề nghị, cơ quan soạn thảo phải phân tích làm rõ những khó khăn, vướng mắc, bất cập và có đánh giá tổng thể về việc tổ chức lập và quản lý thực hiện quy hoạch khoáng sản hiện nay làm cơ sở cho việc cần thiết phải điều chỉnh này.

* Định giá quyền khai thác khoáng sản, tránh thất thoát tài sản của Nhà nước

Phân tích về việc đấu giá quyền khai thác khoáng sản, các ý kiến cho rằng, theo quy định hiện hành, “các khu vực khoáng sản đã được cấp giấy phép thăm dò hoặc giấy phép khai thác khoáng sản” sẽ không phải “đấu giá quyền khai thác”. Quy định như vậy là có lý, có tình, có trước, có sau nhất là trong điều kiện thăm dò khoáng sản hết sức khó khăn trước đây.

Đại biểu Trần Hữu Hậu (Tây Ninh) cho biết, báo cáo tổng kết 13 năm thực hiện Luật Khoáng sản cho thấy, việc đấu giá quyền khai thác khoáng sản mang lại hiệu quả cao, tăng thu cho ngân sách Nhà nước, nhưng tỷ lệ cấp phép khai thác thông qua đấu giá rất thấp. Đại biểu cho biết, thực tế nhiều năm qua cho thấy, việc định giá tài sản và định giá quyền sử dụng đất để đưa vào góp vốn dù đã quy định cụ thể nhưng vẫn xảy ra nhiều vi phạm. Do đó, việc định giá quyền khai thác khoáng sản là rất cần thiết nhưng khá phức tạp; cần nghiên cứu quy định chặt chẽ, rõ ràng, minh bạch phục vụ cho các hoạt động liên quan. Đại biểu đề xuất, dự thảo Luật Địa chất và khoáng sản cần bổ sung 1 điều về định giá quyền khai thác khoáng sản.

Theo đại biểu, khoáng sản là tài nguyên quý giá của đất nước, hầu hết không thể tái tạo, bồi đắp, đòi hỏi phải được quản lý khai thác, sử dụng tiết kiệm, hiệu quả, đóng góp tương xứng với giá trị của nó vào ngân sách Nhà nước, góp phần phát triển đất nước. Đại biểu đặt câu hỏi, các Tập đoàn, doanh nghiệp Nhà nước đã thăm dò xong, có giấy phép khai thác nhưng không tự triển khai các dự án khai thác được do nhiều nguyên nhân thì “có thể thực hiện việc đấu giá các mỏ này để huy động các nguồn lực xã hội vào khai thác” không?

Khẳng định, có nhiều tình huống cần được lưu ý và quy định chặt chẽ để tránh tiêu cực, đại biểu Nguyễn Hữu Hậu cho rằng, doanh nghiệp không tự triển khai các dự án khai thác nhưng có thể dùng quyền khai thác để liên kết, liên doanh, góp vốn đầu tư với doanh nghiệp khác để triển khai khai thác là cách làm đúng, mở hướng ra cho doanh nghiệp và huy động được nguồn lực xã hội vào khai thác, chế biến khoảng sản. Tuy nhiên đại biểu băn khoăn, như vậy, doanh nghiệp khác sẽ không cần đấu giá vẫn đương nhiên được khai thác. “Cần phải định giá quyền khai thác khoáng sản khi đưa vào góp vốn để tránh thất thoát tài sản của nhà nước”, đại biểu nhấn mạnh.

Đỗ Bình

(TTXVN)

Có thể bạn quan tâm

Nỗ lực tuyên truyền thay đổi ‘nếp nghĩ, cách làm’ cho phụ nữ dân tộc thiểu số

Nỗ lực tuyên truyền thay đổi ‘nếp nghĩ, cách làm’ cho phụ nữ dân tộc thiểu số

Từ những buôn làng heo hút tại xã Trường Sơn (tỉnh Quảng Bình) đến các thôn bản xa xôi tại xã Ea Sô (tỉnh Đắk Lắk), những người phụ nữ dân tộc thiểu số vốn lâu nay bị bó buộc bởi định kiến giới, hủ tục và nghèo đói đang từng bước thay đổi “nếp nghĩ, cách làm” với sự tiếp sức của dự án 8.

Cánh tay nối dài của Đảng với đồng bào dân tộc thiểu số

Cánh tay nối dài của Đảng với đồng bào dân tộc thiểu số

Ông Điểu Dũng làm Trưởng thôn Thác Dài, xã Phú Văn, huyện Bù Gia Mập, tỉnh Bình Phước đã được gần 10 năm. Với sự tận tâm và trách nhiệm, ông đã trở thành điểm tựa vững chắc, tiếp thêm động lực cho nhiều hộ đồng bào dân tộc thiểu số vươn lên thoát nghèo, ổn định cuộc sống.

Ứng dụng công nghệ cao giúp nông dân tăng thu nhập gấp từ 3 - 10 lần

Ứng dụng công nghệ cao giúp nông dân tăng thu nhập gấp từ 3 - 10 lần

Ông Lê Văn Đông, Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Trà Vinh cho biết, hiện toàn tỉnh có hơn 29.700 ha đất nông nghiệp ứng dụng công nghệ cao như: tưới phun bán tự động, nhà lưới, sản xuất đạt tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP, hữu cơ, ASC; nuôi tôm siêu thâm canh công nghệ cao... Các mô hình này cho năng suất, chất lượng vượt trội, hiệu quả kinh tế cao hơn từ 3 đến 10 lần so với phương thức truyền thống.

Nâng cao ‘quyền năng’ kinh tế cho phụ nữ dân tộc thiểu số

Nâng cao ‘quyền năng’ kinh tế cho phụ nữ dân tộc thiểu số

Từ những tổ tiết kiệm nhỏ trong cộng đồng đến các mô hình sinh kế hiệu quả, nhiều phụ nữ dân tộc thiểu sốn tại các vùng miền trên cả nước đang từng bước chuyển đổi mạnh mẽ. Khi được hỗ trợ đúng lúc, đúng cách, chị em không chỉ cải thiện thu nhập, mà còn tự tin làm chủ cuộc sống, trở thành điểm tựa vững chắc cho gia đình và cộng đồng.

Thắm tình quân dân trên cánh đồng lúa Rục Làn và Ka Ai

Thắm tình quân dân trên cánh đồng lúa Rục Làn và Ka Ai

Từ ngày 5 - 9/6, Đồn Biên phòng cửa khẩu Quốc tế Cha Lo và Đồn Biên phòng Cà Xèng (Bộ đội Biên phòng tỉnh Quảng Bình) đã huy động cán bộ, chiến sĩ xuống ruộng giúp nhân dân thu hoạch vụ lúa Đông - Xuân tại các cánh đồng bản Rục Làn, xã Thượng Hóa và bản Ka Ai, xã Dân Hóa, huyện Minh Hóa.

Vượt cầu tràn cầu tràn Bộc Bố, một người dân bị nước lũ cuốn trôi

Vượt cầu tràn cầu tràn Bộc Bố, một người dân bị nước lũ cuốn trôi

Theo thông tin ban đầu từ huyện Pác Nặm, tỉnh Bắc Kạn, do ảnh hưởng của trận mưa lớn vào rạng sáng 9/6, nước lũ đầu nguồn Sông Năng đổ về. Đến khoảng 9 giờ sáng cùng ngày, tại khu vực cầu tràn Bộc Bố - Nhạn Môn thuộc địa bàn xã Bộc Bố nước dâng cao, chảy xiết. Lúc đó, một người dân trong khi đi qua cầu tràn này không may đã bị nước lũ cuốn trôi, tử vong.

Tây Ninh: Học và làm theo Bác hiện thực hóa mục tiêu đổi mới đất nước

Tây Ninh: Học và làm theo Bác hiện thực hóa mục tiêu đổi mới đất nước

Ngày 9/6, Ban Thường vụ Tỉnh ủy Tây Ninh tổ chức Hội nghị tổng kết 10 năm thực hiện Chỉ thị 05-CT/TW, ngày 15/5/2016 của Bộ Chính trị khóa XII về "Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh", gặp mặt, biểu dương, khen thưởng tập thể, cá nhân tiêu biểu, xuất sắc trong học và làm theo Bác.

Chắp cánh ước mơ cho trẻ khuyết tật ở Yên Bái

Chắp cánh ước mơ cho trẻ khuyết tật ở Yên Bái

Ngày 9/6, Hội Cứu trợ trẻ em tàn tật Việt Nam phối hợp với Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh Yên Bái, Hội Chữ thập đỏ tỉnh và UBND thành phố Yên Bái tổ chức chương trình “Chắp cánh ước mơ cho trẻ em khuyết tật tỉnh Yên Bái”. Hoạt động nhằm lan tỏa tình yêu thương, chia sẻ những khó khăn, thiệt thòi và tạo điều kiện cho trẻ em khuyết tật tỉnh Yên Bái có cơ hội học tập, phát triển bản thân.

Kon Tum tiếp tục yêu cầu kiểm tra lại việc mã số vùng trồng cho sâm Ngọc Linh

Kon Tum tiếp tục yêu cầu kiểm tra lại việc mã số vùng trồng cho sâm Ngọc Linh

Liên quan đến những bất cập trong việc cấp mã vùng trồng sâm Ngọc Linh của Chi cục Nông nghiệp, Ủy ban nhân dân tỉnh Kon Tum tiếp tục có văn bản yêu cầu Sở Nông nghiệp và Môi trường khẩn trương kiểm tra, rà soát toàn bộ hồ sơ đề nghị, quy trình, trình tự cấp mã số vùng trồng đối với Công ty cổ phần Rượu sâm Ngọc Linh (số 2056/UBND-KTN ngày 6/6/2025).

Dự án đường dây 500kV Lào Cai - Vĩnh Yên: Bám tiến độ giữa mưa rừng, núi đá

Dự án đường dây 500kV Lào Cai - Vĩnh Yên: Bám tiến độ giữa mưa rừng, núi đá

Mặc dù đối mặt với nhiều khó khăn do thời tiết và địa hình hiểm trở, các đơn vị thi công thuộc dự án đường dây 500kV Lào Cai - Vĩnh Yên đang nỗ lực huy động tối đa nhân lực, thiết bị, linh hoạt tổ chức thi công để đảm bảo hoàn thành toàn tuyến trước ngày 19/8 theo chỉ đạo mới nhất của Thủ tướng Chính phủ.

Mùa xuân ‘gõ cửa’ trên những mái ấm xứ Thanh

Mùa xuân ‘gõ cửa’ trên những mái ấm xứ Thanh

Trong những thôn xóm tại huyện Như Xuân (tỉnh Thanh Hóa), một ngày mới bắt đầu như bao miền quê yên bình khác. Nhưng phía sau khung cảnh quen thuộc ấy là những thay đổi tích cực trong đời sống gia đình và vị thế người phụ nữ.

Tạo sự đồng thuận trong xây dựng nông thôn mới

Tạo sự đồng thuận trong xây dựng nông thôn mới

Từ vùng quê với muôn vàn khó khăn, xã Bình Hòa Nam (huyện Đức Huệ, tỉnh Long An) đang từng bước chuyển mình trở thành xã nông thôn mới vào năm 2020, mục tiêu thành xã nông thôn mới nâng cao vào cuối năm 2025 với sự chung sức đồng lòng của người dân và những định hướng quyết liệt từ chính quyền.

Nhân rộng và phát huy hiệu quả nhiều mô hình bảo vệ môi trường

Nhân rộng và phát huy hiệu quả nhiều mô hình bảo vệ môi trường

Ngày 6/6, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam tỉnh Tuyên Quang tổ chức tổng kết thực hiện phong trào "Tuyên Quang chung tay xử lý rác thải và chống rác thải nhựa" giai đoạn 2021 - 2025 và sơ kết công tác MTTQ Việt Nam tham gia thực hiện nếp sống văn minh trong việc cưới, việc tang trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2021 - 2025.

An Giang: Hoàn thành sớm xóa nhà tạm, dột nát

An Giang: Hoàn thành sớm xóa nhà tạm, dột nát

Tính đến đầu tháng 6/2025, tất cả 11/11 huyện, thị xã, thành phố trên địa bàn tỉnh An Giang đã cơ bản hoàn thành mục tiêu xóa nhà tạm, dột nát, sớm hơn so với kế hoạch của Ban Chỉ đạo tỉnh.

Kon Tum: Phát sinh hơn 1.300 nhà tạm, dột nát cần xóa

Kon Tum: Phát sinh hơn 1.300 nhà tạm, dột nát cần xóa

Sở Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Kon Tum thông tin, đến đầu tháng 6/2025, công tác xóa nhà tạm, nhà dột nát ở tỉnh đạt 97% trong tổng số hơn 2.700 hộ. Tuy nhiên, qua rà soát, các huyện, thành phố đã đề xuất phê duyệt bổ sung thêm 1.312 hộ có nhà tạm, nhà dột nát cần xóa.

Hàng loạt cầu treo dân sinh ở Gia Lai xuống cấp nghiêm trọng

Hàng loạt cầu treo dân sinh ở Gia Lai xuống cấp nghiêm trọng

Qua đợt kiểm tra toàn diện hệ thống cầu treo dân sinh theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ và Bộ Xây dựng, Sở Xây dựng tỉnh Gia Lai đã phát hiện nhiều cây cầu xuống cấp nghiêm trọng, tiềm ẩn nguy cơ mất an toàn giao thông và tính mạng người dân.

Trao tặng nhà tình nghĩa cho người dân vùng khó Kon Tum

Trao tặng nhà tình nghĩa cho người dân vùng khó Kon Tum

Ngày 5/6, Công ty Điện lực Kon Tum phối hợp với chính quyền xã Mường Hoong, huyện Đăk Glei tổ chức bàn giao 5 căn nhà tình nghĩa cho các hộ nghèo người đồng bào dân tộc thiểu số thôn Đăk Bối (xã Mường Hoong, huyện Đăk Glei, tỉnh Kon Tum).

Mưa lũ gây thiệt hại hơn 30 ha cây trồng ở Yên Bái

Mưa lũ gây thiệt hại hơn 30 ha cây trồng ở Yên Bái

Thông tin từ Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Yên Bái, do chịu ảnh hưởng của rãnh áp thấp có trục qua Bắc Trung Bộ kết hợp với hội tụ gió trên 3.000 m, các khu vực trong tỉnh Yên Bái đêm ngày 4 và sáng 5/6 có mưa rào, mưa to và dông. Mưa lũ to gây thiệt hại hơn 30 ha diện tích nông nghiệp của người dân và một số công trình giao thông ở huyện Văn Yên.

Nghệ An: Mưa lớn gây sạt lở nghiêm trọng trên Quốc lộ 16

Nghệ An: Mưa lớn gây sạt lở nghiêm trọng trên Quốc lộ 16

Những ngày qua, khu vực các huyện miền núi biên giới Tương Dương, Kỳ Sơn của tỉnh Nghệ An có mưa to. Đặc biệt, vào các ngày 28, 29/5 và tối 4/6, mưa rất to đã gây sạt lở nghiêm trọng trên Quốc lộ 16 khiến giao thông bị chia cắt hoàn toàn.