Cận Tết Nguyên đán, bà con làng biển Ngư Lộc (Hậu Lộc - Thanh Hóa) lại tất bật từ sáng sớm đến tận đêm khuya để kịp làm những mẻ cá nướng thơm ngon phục vụ khách hàng. Mùi cá nướng thơm nức quyện với cái rét ngọt những ngày cuối năm khiến mọi người có cảm giác Tết đã cận kề.
Luôn tay canh, lật từng mẻ cá, chị Nguyễn Thị Thủy, chủ cơ sở cá nướng Quân Thủy tại thôn Nam Vượng, xã Ngư Lộc cho biết, ngày thường cơ sở của gia đình chỉ sản xuất từ 1-1,5 tạ cá, nhưng từ đầu tháng Chạp cho đến cận Tết thì ngày nào cũng làm gấp 3 - 4 lần. Để đảm bảo đơn hàng, gia đình tôi đã bắc thêm lò than, thuê thêm nhân công nướng cá xuyên đêm. Bận rộn là vậy nhưng vẫn không đủ hàng phục vụ khách trong dịp Tết.
Theo chị Thủy, để có một mẻ cá nướng ưng ý, điều quan trọng nhất là phải chọn được cá tươi, ngon, lấy từ các tàu thuyền mới đi đánh bắt về. Sau khi lấy cá từ thuyền, cá phải đem cấp đông ngay để giữ độ tươi. Trước khi nướng, cá phải được rã đông khoảng 15 phút, sau đó được cắt thành lát chéo, để ráo nước rồi xếp ngay ngắn trong vỉ nướng. Sau khi chọn được cá, công đoạn kỳ công nhất là khâu nướng cá. Cá chỉ thơm, ngon, vàng óng, săn chắc, khi được nướng trên bếp hoặc lò than củi. Một mẻ cá nướng chất lượng chính là cá chín đều mà không bị cháy xém, có màu vàng ươm bắt mắt. Đã có hộ gia đình cải tiến bằng cách nướng điện, tuy nhiên chất lượng không được như ý nên lại quay về nướng than truyền thống. Và loại than dùng để nướng cá phải là than hoa đốt từ thân cây gỗ, khi cháy mới đượm lửa, nhiệt đều và không có khói, bụi…
Cách cơ sở nướng cá của chị Thủy không xa, gia đình chị Trần Thị Hạnh, chủ một cơ sở nướng cá khác ở Ngư Lộc cũng đang tất bật với công việc nướng cá. Chị Hạnh chia sẻ, các cơ sở nướng cá tại xã Ngư Lộc chủ yếu nướng các loại cá như cá thu, cá nục, cá trà, cá mối... Đây đều là những loại cá ngon, khi nướng lên có mùi vị đặc trưng và là món ăn được ưa chuộng trên mâm cỗ của ngày tết.
Theo thống kê trên địa bàn xã Ngư Lộc hiện có khoảng 10 hộ gia đình vẫn giữ gìn nghề truyền thống là nghề nướng cá biển. Nghề này được duy trì quanh năm, tuy nhiên dịp giáp Tết, sản lượng tiêu thụ thường tăng gấp đôi, gấp ba ngày thường nên các gia đình đều phải thuê thêm lao động nướng cá để kịp phục vụ các đơn hàng. Theo các hộ làm nghề nướng cá tại xã Ngư Lộc cho biết vào những ngày này, họ thường dậy từ 1 hoặc 2 giờ sáng và làm việc đến tối mịt để cung đủ hàng cho khách.
Hiện các sản phẩm cá nướng ngày Tết của Ngư Lộc như cá thu nướng có giá dao động từ 300.000 - 330.000 đồng/kg, cá hố 100.000 đồng - 150.000 đồng/kg, cá nục 120.000-140.000 đồng/kg… Cá nướng là một trong những thức quà quê được mọi người biết và đặt hàng để làm quà biếu những vị khách phương xa. Với giá bán ổn định trong năm và tăng vài giá trong dịp Tết, mỗi năm, các cơ sở nướng cá tại xã biển Ngư Lộc có thể mang về hàng trăm triệu đồng tiền lãi.
"Hiện nay, chúng tôi đang tập trung xây dựng nhãn hiệu, thương hiệu và tem, bao bì để nâng cao giá thành sản phẩm cá nướng cho nhân dân. UBND xã cũng khuyến khích các cơ sở phát huy nghề truyền thống, mạnh dạn đầu tư kho bảo quản, máy cắt cá, máy hút chân không... để nâng tầm sản phẩm", chị Hoàng Xuân Thùy, Phó Chủ tịch Hội phụ nữ xã Ngư Lộc cho biết.
Rời “thủ phủ” cá nướng xứ Thanh trong một chiều mưa bay nhè nhẹ, mùi cá nướng thơm lừng theo những cơn gió biển vấn vít trong không gian như xua bớt cái giá lạnh của những ngày cuối đông để đón chào một mùa xuân mới đang đến rất gần.
Hoa Mai
