Linh hoạt điều chỉnh giá bán lẻ điện: Yếu tố thúc đẩy tăng trưởng kinh tế

Điện lực Tân Uyên (Lai Châu) thay máy biến áp phục vụ chống quá tải. Ảnh: Nguyễn Oanh - TTXVN
Điện lực Tân Uyên (Lai Châu) thay máy biến áp phục vụ chống quá tải. Ảnh: Nguyễn Oanh - TTXVN

Theo kế hoạch trong quý III/2023, Bộ Công Thương sẽ trình Chính phủ dự thảo Quyết định Quy định về cơ chế điều chỉnh mức giá bán lẻ điện bình quân thay thế Quyết định số 24/2017/QĐ-TTg ngày 30/6/2017 của Thủ tướng Chính phủ. Một trong những nội dung đáng chú ý được dự luận quan tâm là Dự thảo đề xuất giảm thời gian điều chỉnh giá điện. Để hiểu rõ hơn tác động của dự thảo quyết định mới thay thế Quyết định số 24, phóng viên TTXVN đã có cuộc trao đổi với Tiến sỹ Nguyễn Bích Lâm, chuyên gia kinh tế, nguyên Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê xung quanh nội dung này.

Linh hoạt điều chỉnh giá bán lẻ điện: Yếu tố thúc đẩy tăng trưởng kinh tế ảnh 1Điện lực Tân Uyên (Lai Châu) thay máy biến áp phục vụ chống quá tải. Ảnh: Nguyễn Oanh - TTXVN

* Thưa ông, trong quý III/2023, Bộ Công Thương sẽ trình Chính phủ ban hành Quyết định quy định về cơ chế điều chỉnh mức giá bán lẻ điện bình quân với đề xuất thời gian điều chỉnh giá điện 3 tháng/lần kể từ lần điều chỉnh gần nhất thay cho quyết định cũ là 6 tháng/lần. Xin ông cho biết ý kiến về nội dung này?

- Trong bối cảnh giá nguyên nhiên liệu đầu vào của sản xuất nhiệt điện trên thị trường thế giới biến động nhanh và thay đổi thất thường sẽ tác động rất mạnh đến giá thành sản xuất điện trong nước. Chẳng hạn, giá than dùng cho sản xuất điện năm 2022 tăng 264% và giá xăng dầu tăng 143% so với năm 2021.

Tuy vậy, trong 6 tháng đầu năm 2023 giá than giảm 19,79%; xăng dầu giảm 12,05%; khí hoá lỏng giảm 17,31% so với cùng kỳ năm trước.

Hiện nay, tỷ trọng nhiệt điện than, khí và dầu chiếm 43,5% tổng sản lượng điện của nền kinh tế, điện sản xuất từ nhiên liệu hóa thạch chiếm tỷ trọng lớn, nên biến động giá nguyên nhiên liệu đầu vào dùng cho sản xuất điện sẽ quyết định giá bán lẻ điện bình quân cho sản xuất và tiêu dùng.

Cuối tháng 3 năm nay, Bộ Công Thương công bố giá thành sản xuất kinh doanh điện năm 2022 của Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) tăng 9,27% so với năm 2021. Do không điều chỉnh giá điện nên năm 2022, EVN lỗ trên 26.400 tỷ đồng. Nếu giá bán lẻ điện bình quân không được điều chỉnh kịp thời ở mức phù hợp, khi đó ngành điện chịu khoản lỗ rất lớn, ảnh hưởng đến bảo toàn vốn Nhà nước tại EVN, đến khả năng cung cấp đủ điện cho nền kinh tế, ảnh hưởng đến an ninh năng lượng quốc gia đặt trong bối cảnh biến đổi khí hậu đưa đến hiện tượng El Nino và nhu cầu sử dụng điện của nền kinh tế ngày càng cao.

Vì vậy, việc Bộ Công Thương đề xuất thời gian điều chỉnh giá bán lẻ điện bình quân (giá bán lẻ điện) từ 6 tháng xuống 3 tháng kể từ lần điều chỉnh gần nhất là cần thiết, phù hợp với thực tế giá nguyên liệu đầu vào của nhiệt điện liên tục biến động.

Theo tôi, giá bán lẻ điện được điều chỉnh linh hoạt, xoá bỏ bất cập giá thành sản xuất cao hơn giá bán điện, giúp doanh nghiệp và hộ gia đình điều chỉnh kế hoạch sử dụng điện. Bên cạnh đó, việc giảm thời gian điều chỉnh giá bán lẻ điện sẽ truyền đi tín hiệu giá điện cũng sẽ điều chỉnh theo cơ chế thị trường có lên, có xuống để doanh nghiệp và người dân không tâm tư, giảm thiểu lạm phát kỳ vọng khi giá điện biến động.

* Thưa ông, dự thảo đề xuất biên độ và thẩm quyền điều chỉnh giá bán lẻ điện có phù hợp, có tính khả thi đối với thực trạng hiện nay của nền kinh tế?

- Theo dự thảo quyết định của Thủ tướng Chính phủ thay thế Quyết định số 24/2017/QĐ-TTg, ngày 30/6/2017, Thủ tướng Chính phủ sẽ trao quyền cho EVN điều chỉnh giá bán điện đối với biên độ giảm giá bán lẻ điện từ 1% trở lên, tăng giá bán lẻ điện từ 3% đến dưới 5% và trong khung giá; Thủ tướng Chính phủ giao cho Bộ Công Thương quyết định điều chỉnh tăng giá bán lẻ điện với biên độ từ 5% đến dưới 10%. Trong cả hai trường hợp này, sau khi thực hiện điều chỉnh, EVN có trách nhiệm báo cáo Bộ Công Thương, Bộ Tài chính và Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp.

Trường hợp giá bán lẻ điện cần điều chỉnh tăng từ 10% trở lên hoặc điều chỉnh ngoài khung giá quy định hoặc ảnh hưởng đến tình hình kinh tế vĩ mô sẽ do Thủ tướng Chính phủ xem xét quyết định.

Việc phân cấp, phân quyền điều chỉnh giá điện theo các biên độ điều chỉnh khác nhau cho EVN, Bộ Công Thương và Thủ tướng Chính phủ; gắn trách nhiệm của Bộ Tài chính, Ủy ban Quản lý vốn nhà nước tại doanh nghiệp hoàn toàn phù hợp với quy định tại khoản 5 điều 8 của Luật Giá.

Đồng thời, có tính đến mức độ tác động của việc điều chỉnh giá bán lẻ điện theo các biên độ khác nhau đến ổn định vĩ mô, kiểm soát lạm phát và tăng trưởng kinh tế. Phân quyền như vậy sẽ tạo sự chủ động cho ngành điện trong xây dựng, thực hiện kế hoạch sản xuất kinh doanh và đầu tư. Vì vậy, dự thảo đề xuất biên độ và thẩm quyền điều chỉnh giá bán lẻ điện hoàn toàn phù hợp và có tính khả thi đối với thực trạng hiện nay của nền kinh tế.

* Thưa ông, việc giảm thời gian điều chỉnh giá bán lẻ điện và quy định điều chỉnh có tăng có giảm có ý nghĩa như thế nào đối với ngành điện và các thực thể sử dụng điện trong nền kinh tế?

- Việc giảm thời gian điều chỉnh giá bán lẻ điện xuống còn 3 tháng và quy định điều chỉnh giá có tăng có giảm sẽ dần xoá bỏ tình trạng giá bán lẻ điện thấp hơn giá thành sản xuất, đảm bảo có lãi trong hoạt động sản xuất kinh doanh điện.

Cùng với đó, tạo nguồn tài chính để ngành điện mở rộng và tăng năng lực cung ứng điện cho nền kinh tế, đưa giá điện tiến tới giá thị trường, phản ánh đúng quy luật cung cầu sẽ là động lực để EVN, khu vực ngoài nhà nước và khu vực đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) tham gia đầu tư vào sản xuất, kinh doanh điện. Điều này đặc biệt quan trọng và cần thiết trong xu thế tất yếu của chuyển đổi sang sản xuất năng lượng tái tạo.

Giá bán lẻ điện được điều chỉnh nhanh hơn, linh hoạt hơn là bước đầu thực hiện Nghị quyết số 55-NQ/TW ngày 11/02/2020 của Bộ Chính trị về định hướng Chiến lược phát triển năng lượng quốc gia của Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. Đó là áp dụng giá thị trường đối với mọi loại hình năng lượng; khuyến khích và tạo mọi điều kiện thuận lợi để các thành phần kinh tế, đặc biệt là kinh tế tư nhân tham gia phát triển năng lượng; kiên quyết loại bỏ mọi biểu hiện bao cấp, độc quyền, cạnh tranh không bình đẳng, thiếu minh bạch trong ngành năng lượng.

Khi thị trường điện nước ta phát triển theo mô hình thị trường điện cạnh tranh, ngành điện sẽ đáp ứng được nhu cầu sử dụng điện ngày càng tăng cao của đất nước, bảo đảm vững chắc an ninh năng lượng quốc gia; đồng thời, tạo nền tảng quan trọng để phát triển kinh tế - xã hội nhanh và bền vững.

* Thưa ông, phải chăng với điều chỉnh giá điện nhanh hơn, linh hoạt hơn là sự khởi đầu để hướng tới thị trường điện minh bạch, cạnh tranh, thúc đẩy phát triển kinh tế nhanh và bền vững?

- Điện là mặt hàng chiến lược quan trọng, khi nguồn cung thiếu và giá điện không hợp lý ảnh hưởng rất lớn tới ổn định vĩ mô, cản trở quá trình phát triển đất nước.

Trong những năm qua, chuyển dịch cơ cấu kinh tế diễn ra nhanh, tuy vậy chính sách về giá điện chậm thay đổi, không khuyến khích doanh nghiệp thay đổi công nghệ giảm chi phí sử dụng và tiết kiệm điện. Chính sách giá điện không đồng hành với mục tiêu chuyển dịch cơ cấu kinh tế, có ngành là kinh tế mũi nhọn phải chịu giá điện cao để bù đắp cho các ngành khác như thép, xi măng. Vì vậy, cần xem xét chính sách giá điện cho các ngành kinh tế và tiêu dùng của dân cư.

Khi hoạt động sản xuất kinh doanh điện hướng tới thị trường điện minh bạch, cạnh tranh, mọi rào cản sẽ được xóa bỏ để đảm bảo giá điện minh bạch do thị trường quyết định, các doanh nghiệp ngành điện bảo đảm thu hồi đủ chi phí, có lợi nhuận và tự chủ tài chính; thu hút đầu tư từ các thành phần kinh tế cho phát triển điện. Thực hiện chủ trương ưu tiên phát triển năng lượng nhanh và bền vững, đi trước một bước, gắn với bảo vệ môi trường sinh thái.

Vừa qua, tình trạng thiếu điện do các đợt nắng nóng và ngành điện không chủ động, chuẩn bị cung ứng đủ điện đã gây thêm khó khăn cho doanh nghiệp, kìm hãm tăng trưởng. Hạn chế đầu tư vào cơ sở hạ tầng ngành điện trong thời gian qua là minh chứng về việc chúng ta đang tự huỷ hoại tiềm năng tăng trưởng của đất nước.

Phát triển năng lượng tái tạo là xu hướng tất yếu, không thể đảo ngược. Thực hiện thị trường điện minh bạch, cạnh tranh sẽ là động lực thu hút vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài và vốn đầu tư từ mọi thành phần kinh tế cho sản xuất điện, đảm bảo cung ứng đủ điện đáp ứng nhu cầu phát triển kinh tế nhanh và bền vững.

* Xin cảm ơn ông!

Thuý Hiền (Thực hiện)

(TTXVN)

Có thể bạn quan tâm

Tuyên Quang: 53 xã công bố dịch tả lợn châu Phi

Tuyên Quang: 53 xã công bố dịch tả lợn châu Phi

Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Tuyên Quang, tính từ ngày 5/7 đến nay, trên địa bàn tỉnh có 53 xã công bố dịch tả lợn châu Phi, tổng số lợn mắc bệnh phải tiêu hủy bắt buộc từ ngày 5/7 đến ngày 25/7 là 9.864 con, tổng khối lượng trên 544,3 tấn.

Hỗ trợ đồng bào các dân tộc vùng biên ổn định cuộc sống, phát triển kinh tế

Hỗ trợ đồng bào các dân tộc vùng biên ổn định cuộc sống, phát triển kinh tế

Bên cạnh nhiệm vụ chính trị bảo vệ biên giới, các chiến sĩ Đồn Biên phòng Ia Rvê (tỉnh Đắk Lắk) còn đẩy mạnh thực hiện phương châm “Gần dân, sát dân” và nêu cao đạo lý “Uống nước nhớ nguồn” để giúp các gia đình có hoàn cảnh khó khăn, chăm lo đời sống gia đình chính sách, người có công trên địa bàn.

Mưa lớn gây lũ ống, lũ quét, thiệt hại về người và tài sản tại Sơn La

Mưa lớn gây lũ ống, lũ quét, thiệt hại về người và tài sản tại Sơn La

Những ngày qua, trên địa bàn tỉnh Sơn La có mưa lớn kéo dài. Đặc biệt, vào chiều tối và đêm 26 rạng sáng 27/7 đã xuất hiện lũ ống, lũ quét gây thiệt hại về người, tài sản, hoa màu của nhân dân. Tình trạng ngập úng, sạt lở đất, đá xảy tại nhiều địa phương khiến các hộ dân phải di rời khẩn cấp.

Xây dựng thương hiệu nông sản, nâng cấp cho sản phẩm OCOP

Xây dựng thương hiệu nông sản, nâng cấp cho sản phẩm OCOP

Tỉnh Đồng Nai hiện có 439 sản phẩm của 146 chủ thể được công nhận và xếp hạng từ 3 sao trở lên; trong đó,11 sản phẩm được Trung ương công nhận đạt 5 sao. Các sản phẩm OCOP đều có chất lượng cao, tiêu chuẩn kỹ thuật bảo đảm, bao bì sản phẩm bắt mắt.

Lạng Sơn điều chỉnh thời gian thông quan hàng hóa xuất nhập khẩu

Lạng Sơn điều chỉnh thời gian thông quan hàng hóa xuất nhập khẩu

Ngày 26/7, thông tin từ Trung tâm Quản lý cửa khẩu (Ban Quản lý Khu kinh tế cửa khẩu Đồng Đăng - Lạng Sơn) cho biết, đơn vị vừa nhận được thư công tác số 71-2025 ngày 25/7/2025 của Chính phủ nhân dân thị Bằng Tường (Quảng Tây, Trung Quốc) thông tin về thời gian thông quan xuất nhập khẩu hàng hóa tại Đường chuyên dụng vận chuyển hàng hoá Tân Thanh và Lối thông quan Cốc Nam.

Nghệ An: Tình người trong lũ dữ

Nghệ An: Tình người trong lũ dữ

Từ tối 22 đến sáng ngày 23/7, ảnh hưởng của hoàn lưu sau bão số 3, trên địa bàn miền núi, biên giới tỉnh Nghệ An liên tục có mưa to, cùng với nước lũ lên nhanh trên các dòng sông Lam, Nậm Mộ, Nậm Nơn đã gây thiệt hại nghiêm trọng về người, nhà cửa, tài sản của nhân dân.

Đắk Lắk: Xóa nhà tạm, dựng mái ấm cho người có công

Đắk Lắk: Xóa nhà tạm, dựng mái ấm cho người có công

Thực hiện chủ trương “Chung tay xóa nhà tạm, nhà dột nát cho người có công” theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, tỉnh Đắk Lắk đang nỗ lực từng ngày để tri ân sâu sắc những người đã hy sinh, cống hiến cho độc lập, tự do của Tổ quốc.

Đồng Tháp: Đổi tên ấp do trùng, giúp giải quyết thủ tục hành chính thuận lợi

Đồng Tháp: Đổi tên ấp do trùng, giúp giải quyết thủ tục hành chính thuận lợi

Thực hiện Công văn của UBND tỉnh Đồng Tháp về việc hướng dẫn một số nội dung về sắp xếp tổ chức bộ máy và chuẩn bị cho đơn vị hành chính cấp xã mới hoạt động theo Công văn số 4168/BNV-CQĐP ngày 23/6/2025 của Bộ Nội vụ về việc hướng dẫn một số nội dung về sắp xếp tổ chức bộ máy và đơn vị hành chính, xã Mỹ An Hưng, tỉnh Đồng Tháp đã đổi tên các ấp do trùng tên.

Nghệ An: Nỗ lực thông tuyến Quốc lộ 7 đến tâm lũ Tương Dương, Mường Xén

Nghệ An: Nỗ lực thông tuyến Quốc lộ 7 đến tâm lũ Tương Dương, Mường Xén

Từ tối ngày 19/7 đến sáng ngày 23/7, do ảnh hưởng của mưa cường suất lớn, diễn ra trong nhiều giờ liền và lũ lớn trên sông Lam dâng cao vượt mốc lịch sử, tuyến quốc lộ 7 nối địa bàn các xã miền xuôi với các xã biên giới Tương Dương, Mường Xén đi cửa khẩu Nậm Cắn (tỉnh Nghệ An) đã xuất hiện hàng chục điểm ngập lụt, chia cắt giao thông nghiêm trọng trên tuyến quốc lộ trọng yếu, huyết mạch.

Phong trào Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc lan tỏa tới từng gia đình, khu phố

Phong trào Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc lan tỏa tới từng gia đình, khu phố

Sáng 25/7, phường Phan Thiết tổ chức Ngày hội “Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc”. Đây là địa phương được Ban chỉ đạo phòng chống tội phạm, tệ nạn xã hội và xây dựng phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc tỉnh Lâm Đồng và Ban chỉ đạo “Thực hiện phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc” Trung ương chọn tổ chức điểm Ngày hội “Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc” năm 2025.

Hơn 100 hộ dân bị cô lập ở bản sát biên giới Cha Nga (Nghệ An) vẫn an toàn sau lũ dữ

Hơn 100 hộ dân bị cô lập ở bản sát biên giới Cha Nga (Nghệ An) vẫn an toàn sau lũ dữ

Ngày 25/7, Thiếu tá Phan Đức Tâm, Chính trị viên Đồn Biên phòng Mỹ Lý (Bộ đội biên phòng Nghệ An) cho biết: Bước đầu, đơn vị đã nắm được thông tin cơ bản về tình hình bản Cha Nga (xã Mỹ Lý) và khẳng định, cho đến thời điểm hiện tại 103 hộ dân là dân tộc Thái của bản này đều an toàn về người trong đợt lũ mạnh hoành hoành nhiều xã trên địa bàn miền núi phía Tây tỉnh Nghệ An vừa qua.

Tháo gỡ khó khăn, chăm lo sức khỏe tốt nhất cho người dân vùng sâu, vùng xa

Tháo gỡ khó khăn, chăm lo sức khỏe tốt nhất cho người dân vùng sâu, vùng xa

Sáu tháng đầu năm 2025, ngành Y tế tỉnh Long An đã thực hiện nhiều chỉ tiêu tăng so với cùng kỳ năm 2024, chú trọng đầu tư nâng cao chất lượng khám, chữa bệnh cho nhân dân. Trong những tháng còn lại của năm, ngành tập trung thực hiện Đề án thành lập Sở Y tế tỉnh Tây Ninh trên cơ sở hợp nhất Sở Y tế Long An và Sở Y tế Tây Ninh (cũ) nhằm ổn định cơ cấu tổ chức, tháo gỡ khó khăn, tiếp tục chăm lo tốt nhất cho người dân, nhất là ở vùng sâu, vùng xa.

Hơn 1.000 căn nhà thuộc nguồn vốn của Bộ Công an được xây dựng ở tỉnh Thái Nguyên

Hơn 1.000 căn nhà thuộc nguồn vốn của Bộ Công an được xây dựng ở tỉnh Thái Nguyên

Chiều 24/7, Bộ Công an phối hợp cùng UBND tỉnh Thái Nguyên tổ chức Lễ khởi công “điểm” thực hiện Đề án “Xây dựng 1.000 căn nhà ở cho nhân dân thực hiện mục tiêu xóa nhà tạm, nhà dột nát trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên sau sáp nhập tỉnh từ nguồn kinh phí đề nghị Bộ Công an hỗ trợ”.

Na Sang quyết tâm đạt chuẩn nông thôn mới vào năm 2030

Na Sang quyết tâm đạt chuẩn nông thôn mới vào năm 2030

Trong các ngày từ 23 - 24/7, Đảng bộ xã Na Sang (tỉnh Điện Biên) tổ chức Đại hội Đại biểu lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 - 2030. Đây là Đại hội được Ban Thường vụ Tỉnh ủy Điện Biên chọn tổ chức điểm ở cấp xã.

Lào Cai khẩn trương di dời dân vùng nguy cơ sạt lở, ngập úng

Lào Cai khẩn trương di dời dân vùng nguy cơ sạt lở, ngập úng

Từ đêm 23 đến rạng sáng 24/7, trên trên địa bàn tỉnh Lào Cai có mưa lớn kéo dài, gây ngập úng, sạt lở một số tuyến đường và thiệt hại đến nông nghiệp của người dân. Cùng đó, nhiều hộ dân nằm trong vùng nguy cơ sạt lở cũng đã được chính quyền địa phương di dời đến nơi an toàn.

Đại hội đảng bộ xã không nhận hoa, kêu gọi ủng hộ chương trình phát triển cây trồng

Đại hội đảng bộ xã không nhận hoa, kêu gọi ủng hộ chương trình phát triển cây trồng

Ngày 24/7, Đảng bộ xã Tu Mơ Rông, tỉnh Quảng Ngãi tổ chức Đại hội lần thứ I, nhiệm kỳ 2025 - 2030. Đây là Đại hội Đảng bộ cấp xã có ý nghĩa đặc biệt khi không nhận hoa chúc mừng, mà kêu gọi các tổ chức, cá nhân ủng hộ hiện vật như cây giống, phân bón, vật tư nông nghiệp hoặc kinh phí... để góp phần thực hiện chương trình “Ươm mầm tương lai - Phát triển cây trồng bền vững Tu Mơ Rông”.

Xã Măng Ri (Quảng Ngãi) thiệt hại nặng do bão số 3

Xã Măng Ri (Quảng Ngãi) thiệt hại nặng do bão số 3

Tối 23/7, ông Phạm Xuân Quang, Chủ tịch Ủy ban nhân dân xã Măng Ri, tỉnh Quảng Ngãi cho biết, do ảnh hưởng của hoàn lưu bão số 3, trên địa bàn xã đã xảy ra mưa vừa, mưa to đến rất to, gió mạnh, khiến hàng chục căn nhà bị tốc mái, nhiều công trình bị hư hỏng và gần 3.800 cây sâm Ngọc Linh bị thiệt hại. Ước tính tổng thiệt hại gần 5,6 tỷ đồng.

Đề phòng lũ quét, sạt lở đất ở Thanh Hóa và Nghệ An

Đề phòng lũ quét, sạt lở đất ở Thanh Hóa và Nghệ An

Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn Quốc gia nhận định, từ 19 giờ 30 phút ngày 23/7 đến 12 giờ 30 phút ngày 24/7, khu vực các tỉnh Thanh Hóa và Nghệ An tiếp tục có mưa với lượng mưa tích luỹ phổ biến từ 15-30mm, có nơi trên 50mm.