Tỉnh Ninh Thuận có đường bờ biển dài hơn 105 km, vùng lãnh hải rộng 18.000 km2 với nhiều tiềm năng về khai thác, nuôi trồng thủy hải sản. Song song với việc tận dụng thế mạnh khai thác để mang lại lợi ích kinh tế, tỉnh luôn chú trọng đến việc bảo vệ, phát triển bền vững những nguồn lợi tài nguyên từ biển.
Vùng biển Ninh Thuận có đặc trưng riêng biệt, là 1 trong 18 vùng nước trồi của thế giới và là một trong những ngư trường trọng điểm của cả nước. Tỉnh đã tổ chức lại nghề khai thác hải sản theo hướng đẩy mạnh chuyển đổi cơ cấu đội tàu và cơ cấu nghề khai thác vùng lộng một cách hợp lý.
Cùng đó, tăng năng lực đội tàu khai thác xa bờ bằng các chính sách hỗ trợ, khuyến khích đóng mới, cải hoán nâng cấp tàu cá; lắp đặt các trang thiết bị hàng hải hiện đại như: máy thông tin liên lạc VX – 1700, máy dò ngang Sonar, máy rada hàng hải, thiết bị kết nối vệ tinh Movimar, máy thu lưới, thu câu, máy tời thủy lực... và phát triển nghề lưới vây, câu, chụp, lưới rê hỗn hợp để khai thác các loài hải sản ở vùng khơi cho giá trị kinh tế cao.
Ông Huỳnh Trọng Nhơn (xã Tri Hải, huyện Ninh Hải) chủ tàu cá NT 91411 TS hành nghề câu khơi chia sẻ, mỗi tháng tàu đi biển hai chuyến khai thác tại khu vực đảo Đá Lát, thuộc quần đảo Trường Sa. Việc áp dụng các loại máy dò ngang, định vị hiện đại trên tàu cá giúp cho tàu đánh bắt thuận lợi, không mất nhiều thời gian tìm luồng cá như trước đây. Nhờ đó, mỗi chuyến biển tàu khai thác bình quân trên 1,5 tấn cá sộp, mú, ngừ, các loại. Sau khi trừ chi phí sản xuất, chủ tàu thu nhập từ 70 - 100 triệu đồng. Sản lượng hải sản khai thác đạt khá, giá bán ổn định cũng đã tạo động lực cho ngư dân vươn khơi bám biển.
Theo Chi cục Thủy sản Ninh Thuận, tỉnh hiện có 2.308 tàu cá từ 6 mét trở lên; trong đó có 862 tàu cá có chiều dài từ 15 mét trở lên đủ điều kiện tham gia khai thác xa bờ. Năm 2024, tỉnh đặt chỉ tiêu khai thác 127.150 tấn hải sản các loại.
Để đạt kế hoạch đề ra, ngành thủy sản đã thông báo đến các địa phương huy động tối đa đội tàu thuyền sản xuất vụ cá Nam;, tổ chức liên kết khai thác trên biển theo các tổ, đội đoàn kết để tăng hiệu quả đánh bắt, giảm chi phí sản xuất. Đồng thời, cung cấp các thông tin về ngư trường, nguồn lợi thủy sản và thị trường tiêu thụ để ngư dân chủ động lập kế hoạch tổ chức sản xuất đạt hiệu quả cao nhất.
Song song với hoạt động đẩy mạnh vươn khơi khai thác, Ninh Thuận tập trung phát triển nghề nuôi biển. Hiện nay, ngư dân ở các huyện ven biển Ninh Hải, thành phố Phan Rang-Tháp Chàm, huyện Thuận Nam đang đẩy mạnh đầu tư, phát triển nghề nuôi các loài cá biển đặc sản, giáp xác và nhuyễn thể trong lồng bè. Hiện tỉnh có 222 bè nổi với 2.400 lồng nổi và khoảng 1.000 lồng chìm đang nuôi tôm hùm tại khu vực biển Bình Tiên, Mỹ Tân, vùng C1, C2, An Hải, Cà Ná; có khoảng 800 lồng bè nuôi cá biển; trên 1.000 bè nuôi hàu Thái Bình Dương tại khu vực Đầm Nại. Các mô hình nuôi biển này có đóng góp quan trọng về sản lượng, giá trị và chuyển đổi cơ cấu sản xuất trong ngành thủy sản của địa phương.
Theo ông Đặng Kim Cương - Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Ninh Thuận, để phát triển nghề cá bền vững, có trách nhiệm và hội nhập quốc tế, năm 2024 tỉnh tiếp tục thực hiện giải pháp hỗ trợ ngư dân khai thác thủy sản trên các vùng biển xa; tập trung chống khai thác thủy sản bất hợp pháp, không báo cáo, không theo quy định (chống khai thác IUU); triển khai giải pháp xây dựng Ninh Thuận thành trung tâm tôm giống chất lượng cao của cả nước và phát triển nuôi trồng thủy sản trên biển gắn với phát triển du lịch.
Đồng thời, tỉnh tiếp tục đẩy mạnh triển khai các nhiệm vụ theo kế hoạch phát triển khai thác thủy sản hiệu quả, bền vững giai đoạn 2022 - 2025, định hướng đến năm 2030 với giải pháp cơ cấu lại đội tàu, nghề phù hợp với khả năng cho phép khai thác nguồn lợi thủy sản, phù hợp với định hướng phát triển nghề cá và điều kiện kinh tế xã hội của địa phương.
Cụ thể, Ninh Thuận cấp giấy chấp thuận đóng mới tàu theo hướng ưu tiên các nghề thân thiện với môi trường, tàu được cơ giới hóa cao trong các khâu khai thác và bảo quản sản phẩm, sử dụng vỏ tàu bằng kim loại, vật liệu mới; không cấp giấy chấp thuận đóng mới, cải hoán đối với tàu làm nghề lưới kéo. Đồng thời, chuyển đổi các nghề ven bờ, vùng lộng sang nghề dịch vụ khai thác thủy sản, nghề cá giải trí, nuôi trồng thủy sản, dịch vụ nuôi trồng thủy sản đối với các địa phương có tiềm năng phát triển về nghề nuôi biển.
Đối với nhóm tàu cá vùng khơi đang hoạt động sẽ hạn chế phát triển nghề lưới kéo, lưới rê thu ngừ, cho phép chủ tàu hoạt động kiêm nghề ít xâm hại môi trường, hệ sinh thái và nguồn lợi thủy sản để chủ tàu có đủ thời gian và kinh phí tiếp cận với nghề chuyển đổi mới. Cùng đó, tỉnh xây dựng mô hình chợ đầu mối hải sản gắn với cảng cá; xây dựng liên kết chuỗi khai thác - thu mua - bảo quản - tiêu thụ hải sản; dịch vụ nghề cá với du lịch sinh thái, du lịch cộng đồng, du lịch nông thôn tại cảng cá, làng chài, làng nghề truyền thống ven biển.
Với hoạt động nuôi biển, tỉnh triển khai thực hiện đồng bộ giải pháp về quản lý đất đai, mặt nước nuôi biển, có cơ chế chính sách thu hút các công ty, tập đoàn vào sản xuống giống thủy sản, phát triển mô hình nuôi biển ứng dụng công nghệ cao. Các đơn vị trung tâm giống thủy sản, công ty đẩy mạnh nghiên cứu sản xuất, ương dưỡng tôm giống, các loại cá biển, nhuyễn thể, rong tảo biển có giá trị kinh tế cao. Từ đó, tạo thêm nhiều việc làm, nâng cao thu nhập của cộng đồng cư dân ven biển, giúp giảm áp lực khai thác nguồn lợi thủy sản ven bờ, bảo vệ môi trường sinh thái.
Để triển khai thực hiện, Ninh Thuận tăng cường huy động và sử dụng hiệu quả các nguồn lực để thực hiện. Đồng thời, các huyện, thành phố đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến cho địa phương, doanh nghiệp, cơ sở, tổ chức chính trị - xã hội - nghề nghiệp trên địa bàn và cộng đồng ngư dân về tầm quan trọng và trách nhiệm trong việc tham gia thực hiện nhiệm vụ, giải pháp về khai thác và bảo vệ nguồn lợi nhằm phát triển nghề cá hiệu quả, bền vững.
Nguyễn Thành
