Sở hữu trí tuệ góp phần đưa nông sản Việt đến thị trường thế giới (Bài 3)

Sở hữu trí tuệ góp phần đưa nông sản Việt đến thị trường thế giới (Bài 3)

Bài 3: Mỳ chũ Thuận Hương- không chỉ là món quà quê lên phố

Về Bắc Giang, nơi có rất nhiều các sản phẩm được bảo hộ sở hữu tài sản trí tuệ như mỳ Chũ, vải thiều Lục Ngạn, nấm Lạng Giang, rau an toàn… Trong số đó, có một hợp tác xã quy mô nhỏ nhưng đã để lại ấn tượng đặc biệt là Hợp tác sản xuất kinh doanh truyền thống mỳ Trại Lâm Thuận Hương (làng nghề Thủ Dương, xã Nam Dương, huyện Lục Ngạn).

Sở hữu trí tuệ góp phần đưa nông sản Việt đến thị trường thế giới (Bài 3) ảnh 1Sản xuất mỳ tại Hợp tác xã mỳ chũ Thuận Hương (huyện Lục Ngạn, tỉnh Bắc Giang). Ảnh: Anh Tuấn – TTXVN

Sáng tạo trong sản xuất

Đon đả chào khách, bà chủ hợp tác xã Đào Thị Hương vui vẻ giới thiệu các sản phẩm vừa ra lò. Hiện tại, hợp tác xã có hơn 10 dòng sản phẩm, chủ yếu là mỳ trắng truyền thống.

Dẫn chúng tôi đi tham quan giàn phơi mỳ, với bát nước mắm có chút ớt tươi cay cay, chị Hương cùng một số người ăn ngay sản phẩm tươi tại vườn- một minh chứng cho độ sạch đúng kiểu quê.

Chị Hương kể, làng nghề có từ rất lâu đời, hơn 60 năm trước, các cụ trong làng làm nghề hoàn toàn bằng thủ công, mỗi ngày tráng được khoảng 10-15kg gạo, dậy từ 3 giờ sáng với 3-4 lao động. Dần dần, lớp trẻ hơn cũng đã biết áp dụng khoa học kỹ thuật, đưa máy móc vào sản xuất, tráng bánh bằng máy điện. Dù vẫn ở bước đơn giản nhưng mỗi ngày tráng được 1-3 tạ gạo với cùng lực lượng lao động.

Nối tiếp truyền thống gia đình, chị làm nghề đến nay đã được 12 năm. Để cùng các chị em trong làng đưa sản phẩm truyền thống có điều kiện đi xa hơn, năm 2014, chị thành lập Hợp tác sản xuất kinh doanh truyền thống mỳ Trại Lâm Thuận Hương, giải quyết việc làm cho 10 lao động địa phương.

Nói về những khó khăn, chị Hương chia sẻ, lúc mới thành lập hợp tác xã, vừa phải tìm cách cạnh tranh hiệu quả với các sản phẩm khác, chị vừa phải đi tìm thị trường tiêu thụ. Ngoài ra, để sản phẩm tiếp cận được nhiều người tiêu dùng, có rất nhiều việc phải làm từ bao bì, các loại phiếu kiểm nghiệm chất lượng, giấy chứng nhận vệ sinh an toàn thực phẩm, công bố sản phẩm… Khi người dân đón nhận sản phẩm một cách tích cực, ổn định, chị lại tìm những công ty xuất nhập khẩu để đưa sản phẩm đi xa hơn, vượt ra ngoài biên giới.

Trước đây chỉ làm thủ công loại mỳ chũ trắng truyền thống, sau hợp tác xã hướng đến các sản phẩm cao cấp hơn, sạch hơn. Người dân địa phương trước chủ yếu sử dụng các loại gạo như Khang dân, Bao thai, gạo số… chị đi theo hướng riêng dùng gạo Bao thai hồng- hạt trắng, cơm dẻo, ngọt và thơm.

Luôn tìm tòi, sáng tạo, trong quá trình đi tìm kiếm thị trường, chị thấy được một hướng sản xuất khác, bắt kịp với thị hiếu của người tiêu dùng là đưa các loại rau củ tươi địa phương có sẵn vào sản xuất thành mỳ, giúp người tiêu dùng ăn ngon hơn, đủ chất hơn, phù hợp cho người ăn kiêng, người bị bệnh tiểu đường…

Chị nhớ lại, những lúc đưa rau tươi vào sản xuất thành mỳ rau củ gặp rất nhiều vấn đề. Rau tươi xay ép nước để trộn với gạo rất dễ bị mốc do rau xay bị sủi bọt, lên men chua nhiều hơn, tỷ lệ mốc mỳ cao hơn nếu thời tiết ẩm. Tỷ lệ hao hụt quá lớn, 50kg khoai tây tươi xay lọc lấy bột chỉ được 12kg bột. Trộn với bột gạo sẽ rất dẻo và thơm. Nhưng thực tế, sản xuất theo hướng này không hiệu quả, thất bại nhiều lần và cứ vừa làm vừa rút kinh nghiệm, thành công ở sản phẩm nào sẽ duy trì sản phẩm đó. Sau đó, chị phải nhờ chuyên gia tư vấn tỷ lệ bột với rau củ để đảm bảo chất xơ, vitamin, giảm chất bột béo trong gạo.

Các loại màu tự nhiên đã được định hình thành công như màu xanh lấy từ lá nếp, chùm ngây, lá dâu tằm. Vừng đen, đỗ đen làm màu đen, đậu biếc màu tím than, tím huế làm từ khoai lang tím, đỏ làm từ củ dền đỏ, gấc nhưng do nguyên liệu không đảm bảo, dầu gấc dễ làm nhạt màu nên được thay bằng bột hạt điều đỏ. Màu vàng từ nghệ tươi khó ăn do mùi hắc nên được thay bằng khoai lang vàng, bí đỏ. Chị nhận được phản hồi tích cực từ nhiều trường mầm non trên địa bàn đã dùng mỳ ngũ sắc cho bữa ăn của trẻ.

Nói về loại mỳ đặc biệt nhất của hợp tác xã, chị Hương cho biết, mỳ Chũ Green Thuận Hương được sản xuất 100% từ gạo Bao thai hồng tại huyện Lục Ngạn, với điều kiện khí hậu, thổ nhưỡng của địa phương thích hợp nên gạo này cho chất lượng mỳ như mong muốn.

Bí quyết để tạo ra sợi mỳ dai, thơm, thanh vị gạo nằm ở quy trình sản xuất tuân thủ các quy tắc cốt lõi hữu cơ, thuần khiết hương vị tự nhiên, không chất bảo quản, chất phụ gia, công thức gia truyền và bàn tay tài hoa của người nghệ nhân, theo đúng các nguyên tắc nghiêm ngặt từ khâu chọn, vo, ngâm, xay, phơi trần và đóng gói sản phẩm mỳ gạo. Đặc biệt nguồn nước làm mỳ phải là nguồn nước giếng khơi hiếm có của làng được lọc qua 1 lớp cát và sỏi, kiểm tra định kỳ theo quy trình sản xuất thực phẩm tại vùng đất này. Sau đó những sợi mỳ được phơi dưới nắng gió hoàn toàn tự nhiên sẽ tạo ra mỳ Chũ Green.

Sở hữu trí tuệ góp phần đưa nông sản Việt đến thị trường thế giới (Bài 3) ảnh 2Sản phẩm mỳ của Hợp tác xã mỳ chũ Thuận Hương (huyện Lục Ngạn, tỉnh Bắc Giang) đang làm các thủ tục đăng ký nhãn hiệu về sở hữu trí tuệ. Ảnh: Anh Tuấn – TTXVN

Đưa sản phẩm vươn ra thị trường quốc tế

Không ngừng nỗ lực, sản phẩm của hợp tác xã đã được khẳng định với thị trường trong nước. Trong số các sản phẩm của hợp tác xã, có 2 sản phẩm là mỳ rau củ Thuận Hương và mỳ Chũ Green đã được UBND tỉnh Bắc Giang chứng nhận là sản phẩm OCOP (mỗi xã một sản phẩm). Năm 2019 mỳ Chũ Green được UBND tỉnh Bắc Giang chứng nhận sản phẩm công nghiệp nông thôn tiêu biểu cấp tỉnh và năm 2020 được Cục Công nghiệp địa phương (Bộ Công Thương) chứng nhận ở cấp khu vực. Hợp tác xã đã đăng ký sở hữu trí tuệ năm 2019, đang tiếp tục đăng ký nhãn hiệu cho sản phẩm.

Theo Sở Khoa học và Công nghệ Bắc Giang, để đưa mỳ Chũ Green sang Nhật Bản, hợp tác xã đã phải thực hiện nhiều công đoạn kéo dài trong 4 năm, từ 2016 đến cuối 2019 phía Nhật Bản mới chấp thuận đưa sản phẩm vào tiêu thụ và chính thức được xuất khẩu sang Nhật Bản từ cuối năm 2020 với số lượng nhỏ. Đầu năm 2021, hợp tác xã xuất khẩu được 2 lần với 4,5 tấn sang thị trường này. Mỳ rau củ ngũ sắc Thuận Hương đã được xuất khẩu sang các nước Nhật Bản, Đức, Hàn Quốc, Nga, Singapore nhưng số lượng còn rất ít, trong đó nhiều nhất là Nhật Bản. Hợp tác xã cũng đang xúc tiến sang thị trường Hoa Kỳ.

Chị Hương chia sẻ, với thị trường “khó tính” này, quá trình kiểm nghiệm rất nghiêm ngặt nên tất cả các khâu ngay từ lựa chọn nguyên liệu, chị đã phải cẩn thận để đảm bảo các sản phẩm sạch, đặc biệt gạo không biến đổi gen. Hiện giờ, cứ 3 tháng một lần hợp tác xã phải gửi mẫu gạo sang Nhật Bản để kiểm định chất lượng.

Thành công với các sản phẩm tự sản xuất đã được khẳng định. Cơ hội tìm kiếm thị trường nước ngoài không phải không có nhưng để đảm bảo sản phẩm theo yêu cầu của phía đối tác rất khó khăn. Chị nhớ lại cơ hội năm 2019, khi có một đối tác người Nga đến đặt hàng mỳ khoai tây với điều kiện sử dụng khoai tây và dầu hướng dương của Nga. Vui như “bắt được của” nhưng mẻ tráng thử 1 tạ đầu tiên không có dầu hướng dương, mỳ ăn được nhưng hơi cứng. Mẻ thứ 2 cho gạo nhiều gấp 3 lần khoai có dầu hướng dương. Màu sắc rất đẹp, sau 1 tuần theo dõi, mùi dầu hướng dương hôi, không giao được cho khách. Đưa về các đại lý trong nước, 1 tháng sau các đại lý trả lại hết vì bị mùi dầu. Vậy là đơn đặt hàng 30 tấn/tháng không thể thực hiện.

Nói về những dự định phía trước, với chị Hương, do nghề này vẫn phụ thuộc nhiều vào yếu tố thời tiết, chỉ phù hợp khi trời tạnh ráo, nắng nhiều nên chị mong muốn để đáp ứng được nhu cầu của thị trường, các cấp lãnh đạo quan tâm, giúp đỡ hợp tác xã mở thêm 1.000m2 nhà lưới, dàn sấy bằng năng lượng mặt trời, sản xuất theo hướng hữu cơ nhằm tiếp cận sâu hơn ở thị trường Nhật Bản. Chị luôn tìm hiểu, học hỏi để thay đổi mẫu mã, tìm các loại nguyên liệu làm bao bì thân thiện với môi trường. (Xem tiếp Bài cuối: Tôn vinh những doanh nghiệp vừa và nhỏ).

Minh Nguyệt

(TTXVN)

Có thể bạn quan tâm

Độc đáo mô hình nuôi ngựa bạch bằng dược liệu

Độc đáo mô hình nuôi ngựa bạch bằng dược liệu

Tận dụng những lợi thế sẵn có ở địa phương, Hợp tác xã Mý Dao, xã Sìn Hồ, tỉnh Lai Châu đã phát triển mô hình nuôi ngựa bạch bằng dược liệu. Cách làm độc đáo này đang mở ra hướng phát triển kinh mới khi cho ra những sản phẩm nông nghiệp an toàn sinh học, giá trị kinh tế cao.

Thu nhập cao từ trồng nhãn chín sớm, trái vụ

Thu nhập cao từ trồng nhãn chín sớm, trái vụ

Hợp tác xã Dịch vụ nông nghiệp Ngoan Hậu, xã Chiềng Khương, tỉnh Sơn La đã đầu tư hệ thống tưới nước vảy gốc, áp dụng kỹ thuật vào canh tác, chăm sóc, ghép các giống nhãn chín sớm, trái vụ, sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP. Nhờ đó, giá trị của quả nhãn được nâng lên, có đầu ra ổn định.

OCOP tạo 'cú hích' chuyển đổi từ sản xuất nhỏ lẻ sang chuỗi giá trị

OCOP tạo 'cú hích' chuyển đổi từ sản xuất nhỏ lẻ sang chuỗi giá trị

Tại tỉnh Vĩnh Long, Chương trình Mỗi xã một sản phẩm (OCOP) đã tạo “cú hích” thúc đẩy mạnh mẽ sự chuyển đổi từ sản xuất nhỏ lẻ sang chuỗi giá trị bài bản, ứng dụng công nghệ, truy xuất nguồn gốc và cải tiến bao bì... Từ đó, nhiều đặc sản địa phương vươn tầm thành sản phẩm OCOP 4-5 sao, mở rộng thị trường trong nước và hướng tới xuất khẩu.

Nâng tầm tài nguyên bản địa

Nâng tầm tài nguyên bản địa

Nhiều hợp tác xã tại Quảng Ngãi đã phát triển các sản phẩm OCOP từ thế mạnh địa phương, góp phần nâng cao giá trị tài nguyên bản địa, thúc đẩy sản xuất, tăng thu nhập cho người dân và xây dựng nông thôn mới.

Nâng tầm thương hiệu hồ tiêu Gia Lai

Nâng tầm thương hiệu hồ tiêu Gia Lai

Sau nhiều năm gặp khó khăn do giá cả bấp bênh và dịch bệnh gây hại cây trồng, người trồng hồ tiêu tại tỉnh Gia Lai đang bước vào một vụ mùa thắng lợi khi vừa được mùa, vừa được giá. Cùng với đó, các hợp tác xã và doanh nghiệp địa phương cũng đang đẩy mạnh sản xuất theo hướng hữu cơ bền vững, gia tăng giá trị và mở rộng thị trường cho sản phẩm hồ tiêu Gia Lai.

Phong trào 'Bình dân học vụ số' lan tỏa sâu rộng ở vùng cao Điện Biên

Phong trào 'Bình dân học vụ số' lan tỏa sâu rộng ở vùng cao Điện Biên

Nhằm phổ cập kiến thức và kỹ năng số cho mọi tầng lớp nhân dân, đặc biệt là vùng sâu, vùng xa, nơi người dân ít tiếp xúc với công nghệ, tại tỉnh Điện Biên, phong trào “Bình dân học vụ số” đang được triển khai và lan tỏa sâu rộng. Điều này không chỉ giúp người dân vùng cao chủ động tiếp cận và làm chủ công nghệ số, mà còn hình thành cộng đồng thích ứng với chuyển đổi số, góp phần phục vụ hiệu quả công cuộc chuyển đổi số quốc gia.

Biến nông sản ít giá trị thành sản phẩm OCOP

Biến nông sản ít giá trị thành sản phẩm OCOP

Tận dụng các nguồn nguyên liệu sẵn có tại địa phương, nhất là các loại nông sản có giá trị kinh tế thấp, nhiều người dân ở tỉnh An Giang đã đầu tư phát triển ngành nghề sản xuất, chế biến, vừa nâng cao thu nhập gia đình, vừa góp phần tiêu thụ nông sản, tạo việc làm, thu nhập ổn định cho nhiều người dân khu vực nông thôn.

Chuyển đổi số tạo đà phát triển cho các hợp tác xã

Chuyển đổi số tạo đà phát triển cho các hợp tác xã

Tại tỉnh Cà Mau, chuyển đổi số đã và đang đóng vai trò quan trọng trong sản xuất, kinh doanh của các hợp tác xã khi góp phần thay đổi phương thức sản xuất, giải phóng sức lao động; giúp các hợp tác xã nâng cao năng lực cạnh tranh, hiệu quả sản xuất, tham gia vào chuỗi giá trị. Với tầm quan trọng như vậy, Liên minh Hợp tác xã tỉnh Cà Mau đang đẩy mạnh các giải pháp để giúp các hợp tác xã thực hiện thành công chuyển đổi số, nâng cao hiệu quả sản xuất, kinh doanh.

Chuyển đổi cây trồng cho hiệu quả cao trên vùng phèn trũng

Chuyển đổi cây trồng cho hiệu quả cao trên vùng phèn trũng

Long Hưng là xã được hợp nhất trên cơ sở 2 xã Long Hưng và Hưng Phú, thuộc thành phố Cần Thơ. Địa bàn xã nằm trên vùng phèn trũng cách trung tâm thành phố Cần Thơ hơn 40 km. Xã có diện tích gần 80 km2, dân số hơn 33.500 người, là xã thuần nông nên nên điều kiện kinh tế - xã hội, đi lại còn rất nhiều khó khăn, nhất là sau khi hợp nhất.

Vùng chuyên canh mắc ca ở xã vùng biên Lâm Đồng

Vùng chuyên canh mắc ca ở xã vùng biên Lâm Đồng

Với hơn 1.500 ha đất trồng mắc ca, xã Quảng Trực đã hình thành một vùng chuyên canh với diện tích, sản lượng lớn nhất tỉnh Lâm Đồng. Loại cây này cũng giúp nhiều hộ đồng bào dân tộc thiểu số thoát nghèo, và góp phần nâng cao độ che phủ rừng tại nơi phên dậu Tổ quốc.

Hợp tác xã ở Điện Biên chủ động chuyển đổi, tăng giá trị sản xuất

Hợp tác xã ở Điện Biên chủ động chuyển đổi, tăng giá trị sản xuất

Trước những biến động của thị trường, giá cả nông sản thiếu ổn định, nhiều hợp tác xã trên địa bàn tỉnh Điện Biên đã chủ động tìm hướng đi mới: mạnh dạn chuyển đổi cơ cấu cây trồng, áp dụng kỹ thuật hiện đại, mở rộng kênh bán hàng trực tuyến. Những giải pháp này không chỉ giúp nâng cao giá trị sản xuất mà còn góp phần tăng thu nhập, cải thiện đời sống cho thành viên, người lao động địa phương.

Cơ cấu mùa vụ sản xuất tránh hạn và mặn xâm nhập mặn

Cơ cấu mùa vụ sản xuất tránh hạn và mặn xâm nhập mặn

Sóc Trăng là địa phương trực tiếp và chịu ảnh hưởng của biến đổi khí hậu (hạn hán và nước mặn xâm nhập) đến sản xuất nông nghiệp. Chính vì vậy, ngành chức năng tỉnh đã xây dựng kế hoạch cơ cấu mùa vụ sản xuất trong năm đối với từng địa phương, đem lại hiệu quả cho nhiều hộ nông dân.

Nuôi cá tầm - hướng đi xóa nghèo cho đồng bào vùng cao

Nuôi cá tầm - hướng đi xóa nghèo cho đồng bào vùng cao

Sau nhiều năm cố gắng, nỗ lực với nghề nuôi cá tầm, ông Giàng A Hồ ở bản Xím Vàng, xã Xím Vàng, huyện Bắc Yên (Sơn La) đã thoát nghèo, từng bước vươn lên trở thành hộ khá. Ông trở thành tấm gương trong phát triển kinh tế gia đình của cộng đồng các dân tộc vùng cao nơi còn rất nhiều khó khăn.

Đẩy mạnh chế biến sâu, nâng cao giá trị nông sản đặc thù

Đẩy mạnh chế biến sâu, nâng cao giá trị nông sản đặc thù

Để thiết lập chuỗi liên kết chặt chẽ từ khâu sản xuất đến chế biến, nhằm nâng cao chất lượng, đảm bảo truy xuất nguồn gốc và xây dựng thương hiệu sản phẩm để gia tăng giá trị cho nông sản địa phương, tỉnh Ninh Thuận đang tập trung xây dựng các vùng sản xuất nông sản quy mô lớn; đồng thời thu hút doanh nghiệp đầu tư vào công nghiệp chế biến.

Nông dân thu nhập hàng trăm triệu đồng từ mùa chuối 'ngọt'

Nông dân thu nhập hàng trăm triệu đồng từ mùa chuối 'ngọt'

Chuối xiêm là cây trồng chủ lực tại khu vực vùng đệm Vườn quốc gia U Minh Thượng hơn 20 năm qua. Nơi đây được mệnh danh là vương quốc chuối của tỉnh Kiên Giang. Từ đầu năm 2025 đến nay, giá chuối xiêm ở huyện U Minh Thượng duy trì ở mức cao mang lại niềm vui và nguồn thu nhập khá cho người dân.

Chuyển trên 15.800 ha đất lúa kém hiệu quả sang trồng mít xuất khẩu

Chuyển trên 15.800 ha đất lúa kém hiệu quả sang trồng mít xuất khẩu

Nhằm chuyển đổi sản xuất thích ứng biến đổi khí hậu, giảm nhẹ thiên tai những địa bàn canh tác khó khăn, các huyện vùng ngập lũ và vùng Đồng Tháp Mười phía Tây tỉnh Tiền Giang: Cái Bè, Cai Lậy, Châu Thành, Tân Phước, thị xã Cai Lậy đã chuyển trên 15.800 ha đất trồng lúa hiệu quả thấp, bị ảnh hưởng lũ lụt hàng năm trước đây sang trồng mít Thái chuyên canh phục vụ nhu cầu thị trường trong nước và xuất khẩu.

Nâng cao kỹ năng sống cho trẻ em vùng dân tộc thiểu số

Nâng cao kỹ năng sống cho trẻ em vùng dân tộc thiểu số

Sóc Trăng có trên 35% dân số là đồng bào dân tộc thiểu số, trong đó có 30% dân số là đồng bào Khmer. Việc chăm sóc, bảo vệ trẻ em vùng dân tộc thiểu số được quan tâm triển khai thực hiện. Trong dịp Hè năm 2025, ngành chức năng tỉnh Sóc Trăng tổ chức nhiều hoạt động nhằm giúp trẻ em có điều kiện vui chơi, nâng cao kỹ năng sống.

Sản phẩm chuối Gia Lai chinh phục các thị trường khó tính

Sản phẩm chuối Gia Lai chinh phục các thị trường khó tính

Sản phẩm chuối của tỉnh Gia Lai đã có mặt tại nhiều thị trường khó tính như Nhật Bản, Hàn Quốc, Trung Đông… Điều này khẳng định chất lượng và vị thế ngày càng cao của nông sản Việt Nam nói chung và Gia Lai nói riêng trên trường quốc tế. Tuy nhiên, để giữ vững và phát huy thành quả này, các doanh nghiệp trồng cây ăn quả, đặc biệt là chuối cần tuân thủ nghiêm ngặt các quy trình sản xuất, từ khâu chọn giống, trồng, chăm sóc đến khâu thu hoạch và bảo quản.

Điện lực Đắk Nông nâng cao năng lực xử lý sự cố, ứng phó thiên tai

Điện lực Đắk Nông nâng cao năng lực xử lý sự cố, ứng phó thiên tai

Nhằm chủ động ứng phó với thiên tai và nâng cao khả năng xử lý sự cố trên lưới điện, Công ty Điện lực Đắk Nông vừa tổ chức diễn tập phương án phòng chống thiên tai và tìm kiếm cứu nạn năm 2025. Cùng với đó, Công ty cũng triển khai nhiều giải pháp nhằm góp phần nâng cao năng lực ứng phó trước các tình huống bất ngờ do thiên tai gây ra.

Chuyển đổi số là cơ hội để Lào Cai bứt phá, vươn lên

Chuyển đổi số là cơ hội để Lào Cai bứt phá, vươn lên

Ngày 21/5, tại Hội nghị trực tuyến triển khai Kế hoạch hành động thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia, triển khai phong trào “Bình dân học vụ số”, Bí thư Tỉnh ủy, Chủ tịch UBND tỉnh Lào Cai Trịnh Xuân Trường khẳng định, chuyển đổi số là cơ hội để tỉnh bứt phá vươn lên, rút ngắn khoảng cách với các tỉnh, thành phố phát triển trong cả nước.