Từ nhiều tháng qua, các di tích trên địa bàn Hà Nội đóng cửa, tạm dừng đón khách tham quan theo yêu cầu của thành phố để phòng, chống dịch COVID-19. Thay vì nằm "án binh bất động", các đơn vị quản lý di tích đã tìm tòi, sáng tạo nhiều hướng đi mới, trong đó có việc áp dụng công nghệ để thu hút khách, nhằm tiếp tục phát huy giá trị di sản trong thời điểm khó khăn này. Nhiều hình thức, sản phẩm mới được xây dựng, triển khai, được đông đảo người dân hưởng ứng.
Giao diện trang trungbayonline.hoangthanhthanglong.vn giới thiệu triển lãm "Tết Đoan Ngọ xưa và nay - Gió lành Đoan Dương”. Ảnh: DTMN
Hành trình tham quan độc đáo
Từ khi đợt dịch COVID-19 lần thứ 4 bùng phát tại Hà Nội, thay bằng tổ chức thực địa, Trung tâm Bảo tồn Di sản Thăng Long – Hà Nội chuyển sang tổ chức theo hình thức online với các triển lãm, trưng bày tại đây. Từ tháng 6 đến nay, Trung tâm đã tổ chức hai triển lãm trực tuyến mang tên “Tết Đoan Ngọ xưa và nay - Gió lành Đoan Dương” và “Đại tướng Võ Nguyên Giáp – Vị tướng huyền thoại” tại trang trungbayonline.hoangthanhthanglong.vn.
Cách thức trưng bày triển lãm tạo được dấu ấn nhất định nhờ sự sáng tạo trong thiết kế, giới thiệu, hài hòa giữa hình ảnh và thông tin, lớp lang theo dòng lịch sử, đa dạng về tư liệu. Trước đó, với các triển lãm khác, sau khi kết thúc trưng bày thực địa, đều được Trung tâm đưa lên website tiếp tục trưng bày online.
Ngoài giới thiệu các triển lãm, trang trungbayonline.hoangthanhthanglong.vn còn giới thiệu các tour tham quan ảo 360 độ giới thiệu về các triều đại gắn với Hoàng thành Thăng Long, các di tích lịch sử tiêu biểu tại đây và các sự kiện lớn của đất nước.
Bà Nguyễn Thị Yến, Trưởng Phòng Hướng dẫn - Thuyết minh của Trung tâm Bảo tồn Di sản Thăng Long - Hà Nội cho biết, trong điều kiện các di tích tạm dừng đón khách, phương thức duy nhất đưa di sản đến với công chúng vào thời điểm này chính là giới thiệu qua hình thức trực tuyến. Sau khi Trung tâm thực hiện theo phương thức này, khá nhiều du khách đã truy cập vào trang trưng bày trực tuyến để tìm hiểu các cuộc trưng bày, tìm hiểu về di sản Hoàng thành Thăng Long. Điều đó cũng khích lệ đơn vị trong việc tích cực quảng bá, phát huy giá khu di sản và tìm nhiều phương thức mới để tiếp cận với công chúng.
Trước tình hình dịch bệnh đang diễn biến phức tạp, người dân được khuyến cáo hạn chế ra khỏi nhà, với mong muốn duy trì kết nối với công chúng, Ban Quản lý Di tích Nhà tù Hỏa Lò chính thức ra mắt kênh phát thanh độc quyền HoaLoPrisonRelic trên nền tảng Spotify, nhằm đưa những câu chuyện lịch sử tiếp cận gần hơn đến công chúng, đặc biệt là các bạn trẻ yêu lịch sử. Thông qua đó, giúp mọi người tìm hiểu sâu hơn những kiến thức lịch sử, đồng thời vẫn đảm bảo các biện pháp phòng dịch hiện nay. Kênh phát thanh HoaLoPrisonRelic gồm các podcast được đội ngũ cán bộ, công nhân viên tại Di tích Nhà tù Hỏa Lò thực hiện từ khâu sản xuất nội dung tới hậu kỳ sản phẩm. Ban Quản lý Di tích Nhà tù Hoả Lò sẽ dần đưa đến công chúng các câu chuyện lịch sử, các trưng bày, triển lãm, các buổi tọa đàm và các phỏng vấn ngắn về các nhân chứng lịch sử.
Tại Di tích Văn Miếu - Quốc Tử Giám, từ khi tạm ngừng đón khách, cùng với công tác đào tạo lại nhân lực, nghiên cứu xây dựng sản phẩm mới, Trung tâm Hoạt động Văn hóa Khoa học Văn Miếu - Quốc Tử Giám thực hiện phát huy di sản theo một phương thức mới. Đó là hàng tuần, cán bộ, nhân viên trong Trung tâm sản xuất các clip kể câu chuyện lịch sử về các danh nhân gắn bó với trường Quốc Tử Giám xưa kia và các bài giới thiệu về Di tích Văn Miếu - Quốc Tử Giám. Các clip này đưa lên Fanpage để lan tỏa rộng rãi tới công chúng, tạo điểm nhấn thú vị trong việc phát huy giá trị di tích.
Phát huy giá trị di sản qua công nghệ số
Ðẩy mạnh ứng dụng công nghệ, phát triển du lịch thông minh là xu thế chung của ngành Du lịch và hình thức này đặc biệt phát huy hiệu quả trong thời điểm dịch COVID-19 kéo dài như hiện nay. Tại Hà Nội, hiện các bảo tàng, di tích, các làng cổ và nhiều điểm đến khác đã triển khai hoạt động ứng dụng công nghệ trong giới thiệu, quảng bá, quản lý du lịch. Hơn 1 tháng thành phố áp dụng biện pháp giãn cách xã hội, nhiều người dân ở nhà đã tìm đến các phương tiện giải trí, tìm hiểu thông qua công nghệ số. Đó cũng là điều kiện tốt để các di tích trên địa bàn Hà Nội đưa các chương trình, sự kiện, các giá trị văn hóa, lịch sử của di tích lên công nghệ số để phục vụ công chúng.
Ở nhà thực hiện giãn cách xã hội nhiều ngày qua, ông Nguyễn Đức Thắng, đường Văn Tiến Dũng, phường Phúc Diễn, quận Bắc Từ Liêm đã lên Trang du lịch Hoàn Kiếm 360 độ để xem thông tin về các danh lam thắng cảnh, di tích lịch sử, phố cổ Hà Nội. Dù chưa thật sự sinh động nhưng trang thông tin phần nào đã mang lại cho ông nhiều trải nghiệm tốt như hoàn thành chuyến tham quan khu trung tâm Hà Nội thông qua các bài và hình ảnh giới thiệu, đặc biệt là Khu phố cổ Hà Nội. Ông Nguyễn Đức Thắng cho biết, khi chúng ta không thể trực tiếp tham quan các di tích, danh thắng Hà Nội trong lúc này, việc tìm hiểu qua các ứng dụng công nghệ đã phần nào thỏa mãn sở thích của mọi người.
Các đơn vị quản lý di tích tại Hà Nội đang áp dụng nhiều hình thức phong phú để đưa các nội dung quảng bá hình ảnh, phát huy giá trị di sản lên các nền tảng công nghệ, phục vụ tốt hơn nhu cầu tìm hiểu, tham quan của du khách. Đây không chỉ là giải pháp nhất thời phục vụ khách trong thời gian phòng, chống dịch COVID-19 mà sẽ là kế hoạch lâu dài, song hành cùng việc đón khách tham quan thực tế. Chính việc thực hiện quảng bá hình ảnh qua các nền tảng công nghệ có thể thúc đẩy khách tìm đến tham quan di sản nhiều hơn, sau khi di tích mở cửa đón khách trở lại. Bởi vậy, việc đa dạng hoá hình thức, nội dung quảng bá di tích qua công nghệ số đang được các đơn vị quản lý di tích tiếp tục thực hiện,
Ông Lê Xuân Kiêu, Giám đốc Trung tâm Hoạt động Văn hóa Khoa học Văn Miếu - Quốc Tử Giám cho biết, hiện nay, Trung tâm đang xây dựng thêm một fanpage chuyên giới thiệu về không gian văn hóa Quốc Tử Giám xưa để giới thiệu đến công chúng về trường Quốc Tử Giám xưa, dự kiến ra mắt vào tháng 9 tới với kỳ vọng được nhiều người đón nhận.
Ngành Du lịch Thủ đô đang khuyến khích các điểm đến trên địa bàn Hà Nội áp dụng công nghệ số trong việc quảng bá, giới thiệu hình ảnh, sản phẩm, dịch vụ đến du khách. Thời gian qua, nhờ đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động quảng bá, xúc tiến, các hình ảnh, sản phẩm, dịch vụ du lịch của thành phố Hà Nội ngày càng được nhiều du khách biết đến.
Nhằm đẩy mạnh việc chuyển đổi số trong phát triển du lịch Thủ đô, Sở Du lịch Hà Nội và Sở Thông tin và Truyền thông Hà Nội đã ký thỏa thuận hợp tác giai đoạn 2021-2025 trong việc nâng cao hiệu quả công tác thông tin, tuyên truyền, quảng bá cho các hoạt động, sự kiện du lịch của Thủ đô; tăng cường ứng dụng công nghệ hiện đại trong công tác thông tin, truyền thông về du lịch. Giám đốc Sở Du lịch Hà Nội Đặng Hương Giang cho biết, sự phối hợp liên ngành sẽ mang lại hiệu quả cao cho việc chuyển đổi số trong hoạt động du lịch của Thủ đô. Thời gian tới, Sở tiếp tục đẩy mạnh truyền thông, quảng bá trên mạng xã hội, thực hiện bản đồ số cho du lịch Thủ đô.
Trong thời gian Hà Nội đang thực hiện giãn cách xã hội phòng, chống dịch COVID-19, các di tích trên địa bàn thành phố cũng như các điểm đến khác vẫn đẩy mạnh áp dụng quảng bá, tuyên truyền nhằm phát huy giá trị qua công nghệ số. Đưa di tích đến gần hơn với công chúng là đích hướng tới của các di sản trong giai đoạn hiện nay.
Đinh Thuận
