 |
| Nghiên cứu loài muỗi vằn Aedes vật trung gian truyền bệnh sốt xuất huyết tại Rio de Janeiro, Brazil. Ảnh: AFP/TTXVN |
Kể từ năm 2015, Viện Fiocruz tại thành phố Rio de Janeiro đã nuôi những con muỗi mang vi khuẩn Wolbachia -một loại vi khuẩn phổ biến trong các loài côn trùng, ngoại trừ muỗi Aedes aegypti lây truyền virus sốt xuất huyết. Quá trình này hoàn toàn không có sự điều chỉnh gen ở muỗi. Sau khi trưởng thành, những con muỗi mang vi khuẩn Wolbachia được thả ra môi trường tự nhiên ở thành phố Rio de Janeiro và thành phố lân cận Niteroi với kỳ vọng chúng sẽ truyền vi khuẩn Wolbachia sang con muỗi khác thông qua giao cấu. Nhờ vậy, những con muỗi con về sau sẽ có khả năng chống chọi với virus gây sốt xuất huyết do có hệ miễn dịch khỏe hơn.
Theo các nhà khoa học Brazil, vi khuẩn Wolbachia hoạt động theo hai cách, thứ nhất là tăng cường khả năng đề kháng của hệ miễn dịch ở muỗi, giúp chúng ít có nguy cơ lây nhiễm virus gây bệnh sốt xuất huyết. Thứ hai, trong trường hợp con muỗi đã nhiễm virus sốt xuất huyết, vi khuẩn Wolbachia sẽ kiềm chế sự phát triển của virus sốt xuất huyết và hạn chế khả năng lây virus này sang người.
Các nhà khoa học đã ghi nhận sự sụt giảm đáng kể các ca mắc sốt xuất huyết và sốt chikungunya tại các khu thử nghiệm của hai thành phố trên. 3 năm sau khi những con muỗi đầu tiên mang virus Wolbachia được thả ra môi trường tự nhiên, kết quả thu được cho thấy hơn 90% muỗi tại những khu vực này đều có vi khuẩn nói trên. Giới chuyên gia kỳ vọng kết quả này sẽ góp phần không nhỏ trong cuộc chiến ngăn chặn sự lây lan của dịch sốt xuất huyết.
Tuy nhiên, ông Luciano Moreira, chủ nhiệm công trình nghiên cứu trên, nhận định vi khuẩn Wolbachia không phải là phép màu để có thể xóa sổ hoàn toàn căn bệnh sốt xuất huyết. Theo ông, nơi nào có con người, ở đó có muỗi, do vậy cần phải thực hiện các giải pháp tổng thể, bao gồm việc làm sạch môi trường xung quanh, xóa bỏ nơi có nước tù đọng để tránh việc muỗi đẻ trứng, và hướng tới giải pháp phát triển vaccine phòng bệnh.
Brazil là một trong những nước đang thử nghiệm việc ngăn chặn bệnh sốt xuất huyết bằng phương pháp vi khuẩn Wolbachia, vốn lần đầu tiên được triển khai tại Australia vào năm 2011.
Bộ Y tế Brazil có kế hoạch nhân rộng dự án này tại nhiều thành phố trên khắp cả nước để đánh giá những kết quả đạt được trong các môi trường khác nhau. Theo thống kê của Bộ Y tế Brazil, trong 8 tháng đầu năm nay, nước này đã ghi nhận hơn 1,4 triệu ca mắc sốt xuất huyết, tăng 600% so với cùng kỳ năm ngoái, trong số này gần 600 người đã tử vong. Ông Moreira cho hay tình trạng này là do sự xuất hiện trở lại của sốt xuất huyết tuýp 2, đã từng biến mất khỏi Brazil trong nhiều năm qua. Ngoài ra, nhiệt độ tăng, mưa trái mùa cũng khiến dịch bệnh bùng phát mạnh hơn. Theo Bộ trưởng Y tế Brazil Luiz Henrique Mandetta, vaccine phòng chống 4 tuýp bệnh sốt xuất huyết đang trong bước thử nghiệm cuối cùng và phải đến năm sau mới có thể được đưa vào sử dụng.
Thanh Hương
TTXVN
