50 năm giải phóng Quảng Trị - cùng chung khát vọng: Ý chí mãnh liệt về thống nhất non sông (Kỳ 1)

50 năm giải phóng Quảng Trị - cùng chung khát vọng: Ý chí mãnh liệt về thống nhất non sông (Kỳ 1)

Quảng Trị - nơi gắn liền với vĩ tuyến 17, ranh giới chia cắt hai miền đất nước sau Hiệp định Geneva ngày 21/7/1954. Trong 20 năm kháng chiến chống Mỹ, Quảng Trị trở thành tuyến đầu của miền Bắc xã hội chủ nghĩa và hậu phương trực tiếp của tiền tuyến lớn miền Nam, cũng là chiến trường nóng bỏng, khốc liệt nhất. Khát vọng cháy bỏng về hòa bình, thống nhất non sông và vươn lên đã tạo động lực to lớn để quân, dân Quảng Trị chiến đấu chiến thắng kẻ thù và kiến thiết cuộc sống mới.

Nhân Kỷ niệm 47 năm Ngày giải phóng miền Nam thống nhất đất nước (30/4/1975 – 30/4/2022) và 50 năm Ngày giải phóng tỉnh Quảng Trị (1/5/1972 – 1/5/2022), phóng viên Thông tấn xã Việt Nam có 3 bài viết về sự kiện và vùng đất này.

Kỳ 1: Ý chí mãnh liệt về thống nhất non sông

50 năm giải phóng Quảng Trị - cùng chung khát vọng: Ý chí mãnh liệt về thống nhất non sông (Kỳ 1) ảnh 1Di tích lịch sử quốc gia đặc biệt Thành cổ Quảng Trị nhìn từ trên cao. Ảnh: Thanh Thủy - TTXVN

Những khúc quanh của lịch sử với Hiệp định Geneva được ký kết ngày 21/7/1954 đã chia cắt hai miền Nam - Bắc đất nước ở vĩ tuyến 17 ngay tại sông Bến Hải - cầu Hiền Lương (ranh giới giữa hai huyện Vĩnh Linh và Gio Linh, tỉnh Quảng Trị ngày nay). Giới tuyến tạm thời chỉ tồn tại trong 2 năm nhưng cả dân tộc phải mất 20 năm mới đến được ngày non sông liền một dải.

Dòng sông Bến Hải hiền hòa, thơ mộng trở thành giới tuyến quân sự tạm thời. Cầu Hiền Lương trở thành biểu tượng của nỗi đau chia cắt và khát vọng thống nhất của dân tộc. Trong suốt cuộc kháng chiến chống Mỹ, kẻ thù đã thực hiện nhiều cuộc hủy diệt với hàng chục vạn tấn bom đạn, chất độc hóa học cùng chiến lược chiến tranh ác liệt, nhằm đưa Quảng Trị trở thành “vành đai trắng”, thành vùng “đất lửa”.

Trên vùng “đất lửa” Quảng Trị có những cuộc tiến công địch ghi đậm dấu ấn trong cuộc chiến tranh vệ quốc vĩ đại của dân tộc như: Chiến dịch Đường 9 – Khe Sanh 1968, Chiến dịch Đường 9 – Nam Lào 1971 cùng với các địa danh: Đường 9 - Khe Sanh, Tà Cơn - Làng Vây, Cồn Tiên - Dốc Miếu, cầu Hiền Lương - sông Bến Hải, Địa đạo Vịnh Mốc, Thành cổ Quảng Trị.

50 năm giải phóng Quảng Trị - cùng chung khát vọng: Ý chí mãnh liệt về thống nhất non sông (Kỳ 1) ảnh 2Cầu Hiền Lương thuộc Di tích Quốc gia đặc biệt Đôi bờ Hiền Lương - Bến Hải lung linh trong ánh sáng. Ảnh: Nguyên Lý - TTXVN

Chiến dịch Trị - Thiên giải phóng Quảng Trị 1972 cũng không nằm ngoài dấu ấn trong cuộc chiến tranh vệ quốc vĩ đại của dân tộc.

Năm 1971, cuộc kháng chiến của nhân dân 3 nước Đông Dương giành những thắng lợi to lớn. Đó là chiến thắng Đường 9 - Nam Lào từ ngày 30/1 - 23/3/1971; Chiến dịch Chen La II ở Campuchia từ ngày 20/10 - 4/12/1971; Chiến thắng cánh đồng Chum - Xiêng Khoảng ở Lào cuối năm 1971 đầu 1972. Năm 1972, Mỹ phải rút khoảng 40 vạn quân khỏi miền Nam, chỉ để lại bộ phận quan trọng là lực lượng không quân và hải quân. Trong khi sức chiến đấu của quân ngụy bị sa sút nặng, việc bổ sung quân gặp nhiều khó khăn.

Hội nghị Ban Chấp hành Trung ương lần thứ XIX tháng 2/1971 và lần thứ XX tháng 4/1972 đều xác định: “Quân và dân miền Nam phải đập tan kế hoạch “bình định”, đánh bại kế hoạch “Việt Nam hóa chiến tranh” của địch, làm cho ngụy quân, ngụy quyền phải sụp đổ và buộc đế quốc Mỹ phải rút nhanh, rút hết quân Mỹ và quân các nước chư hầu ra khỏi miền Nam nước ta, đưa cuộc kháng chiến đến thắng lợi hoàn toàn.

Trên cơ sở này, Chiến dịch Trị - Thiên giải phóng tỉnh Quảng Trị bắt đầu từ 30/3 - 1/5/1972 và được chia làm 2 giai đoạn. Giai đoạn 1 từ ngày 30/3 - 2/4/1972, các đơn vị bộ đội chủ lực, bộ đội địa phương ở mặt trận Quảng Trị đã tiến công hợp đồng binh chủng với quy mô lớn, dồn dập tiến đánh, bao vây các căn cứ của địch ở Động Toàn, Ba Hồ; các cao điểm 544, 288, 365 và pháo kích dữ dội vào nhiều vị trí quân địch ở Cồn Tiên, Dốc Miếu, Quán Ngang, Bái Sơn, Đông Hà, Đầu Mầu, Mai Lộc. Trong khi đó, bộ đội địa phương, du kích của hai huyện Cam Lộ và Gio Linh đồng loạt nổ súng vào chi khu quân sự của địch ở Quán Ngang, Cửa Việt, Cùa, Cam Thanh. Ngày 2/4/1972 hai huyện Gio Linh và Cam Lộ được giải phóng.

Giai đoạn 2 là từ ngày 27/4 - 1/5/1972, các lực lượng của ta tổng công kích vào các cứ điểm phòng ngự và co cụm của địch ở Đông Hà và La Vang. Ngày 28/4/1972, toàn bộ khu vực Đông Hà - Lai Phước được giải phóng. Đến ngày 29/4/1972, huyện Triệu Phong được giải phóng. Suốt đêm 30/4 và sáng ngày 1/5/1972, địch tập trung tất cả lực lượng để khai thông đường tháo chạy. Nhưng đến đâu chúng cũng bị quân và dân ta chặn đánh. Cả đoạn đường Quốc lộ 1 từ thị xã Quảng Trị đến Mỹ Chánh (huyện Hải Lăng) đã trở thành “đại lộ kinh hoàng” với quân ngụy.

Trong chiến dịch này, quân và dân ta đã tiêu diệt, làm bị thương 14.350 tên địch, bắt 3.160 tên; thu và phá hủy 636 xe tăng, thiết giáp, 1.870 ô tô các loại, 419 khẩu pháo; bắn rơi, phá hỏng 340 máy bay và rất nhiều quân trang, quân dụng các loại; quét sạch hệ thống phòng ngự kiên cố nhất và đập tan bộ máy kìm kẹp tàn bạo của Mỹ - Ngụy; giải phóng hoàn toàn Quảng Trị - tỉnh đầu tiên của miền Nam Việt Nam được giải phóng.

Dù đã 93 tuổi nhưng Trung tá Nguyễn Hữu Ý ở thôn Bích Lộc Triêu, xã Triệu Long, huyện Triệu Phong vẫn rất minh mẫn. Trước khi tỉnh được giải phóng 1/5/1972, ông giữ chức Trưởng Ban trinh sát Tỉnh đội Quảng Trị. Làm nhiệm vụ trinh sát suốt 20 năm, ông nắm được nhiều thông tin quan trọng trong lòng địch như: số đơn vị, quân số, chiến thuật, vũ khí, người chỉ huy… của địch. Qua đó, giúp các đơn vị bộ đội của có kế hoạch, cách đánh địch hiệu quả.

Trung tá Nguyễn Hữu Ý nhớ lại: Trong chiến dịch Trị - Thiên giải phóng Quảng Trị năm 1972, các trận đánh tại các cao điểm 544, 288, 365 và ở Cồn Tiên, Dốc Miếu, Quán Ngang… diễn ra rất ác liệt bởi quân địch còn đông, vũ khí hiện đại. Về phía ta, sự phối hợp giữa bộ đội chủ lực và bộ đội địa phương, đồng lòng ủng hộ của nhân dân, cùng với ý chí, khát vọng cháy bỏng về hòa bình, thống nhất non sông đã tạo nên sức mạnh to lớn để quân và dân Quảng Trị chiến thắng kẻ thù.

Vào thăm lại chiến trường Quảng Trị nhân kỷ niệm 50 năm vùng đất này được giải phóng, cựu chiến binh Phạm Hồng Cam, 77 tuổi ở tỉnh Thanh Hóa chia sẻ: Trong cuộc kháng chiến trường kỳ, người dân Quảng Trị dù ở bờ Bắc hay bờ Nam sông Bến Hải đều phải chịu đựng biết bao hy sinh, gian khổ nhưng không hề nao núng, một lòng một dạ sắc son thủy chung. Chỉ riêng quân và dân huyện Vĩnh Linh vinh dự 8 lần được Bác Hồ gửi thư khen. Đây cũng là nơi có 100% xã, thị trấn đều là đơn vị Anh hùng Lực lượng Vũ trang nhân; được nhân dân cả nước và bạn bè quốc tế mến phục ngợi khen là “Tiền đồn miền Bắc xã hội chủ nghĩa”, “Tuyến lửa anh hùng”, “Vĩnh Linh lũy thép”. Ý chí mãnh liệt về hòa bình, thống nhất non sông, độc lập, tự do đã tạo thành sức mạnh lớn lao để nhân dân Quảng Trị chiến đấu và chiến thắng kẻ thù.

Là bộ đội thuộc Đoàn 559 - Bộ đội Trường Sơn đóng quân trên địa bàn Quảng Trị trong giai đoạn 1965 – 1972, cựu chiến binh Cao Bá Đáo, 76 tuổi, Chủ tịch Hội Trường Sơn thành phố Hải Phòng chia sẻ: Thắng lợi Chiến dịch Trị - Thiên giải phóng Quảng Trị năm 1972 là “quả đấm thép” giáng vào Mỹ - ngụy. Qua đó, góp phần quyết định thắng lợi của cuộc đấu tranh trên mặt trận ngoại giao, buộc Mỹ phải ký Hiệp định Paris 27/1/1973, mở đường cho đại thắng mùa Xuân năm 1975, giải phóng hoàn toàn miền Nam thống nhất đất nước. (Còn tiếp)

Nguyên Lý

(TTXVN)

Có thể bạn quan tâm

Tìm kiếm nạn nhân mất tích khi đánh cá trên sông

Tìm kiếm nạn nhân mất tích khi đánh cá trên sông

Chiều 27/10, Ban Chỉ huy Phòng thủ khu vực 4 - Bàn Thạch (Bộ Chỉ huy quân sự thành phố Đà Nẵng) cho biết đang cùng các lực lượng địa phương xã Núi Thành, thành phố Đà Nẵng tìm kiếm một người mất tích khi đi đánh cá trên sông.

Lâm Đồng: Mưa lớn gây ngập cục bộ nhiều khu vực

Lâm Đồng: Mưa lớn gây ngập cục bộ nhiều khu vực

Đêm 26/10 và rạng sáng 27/10, tại nhiều khu vực trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng xảy ra mưa vừa, mưa to, có nơi mưa rất to. Mưa lớn đã gây ngập cục bộ nhiều diện tích hoa màu, đặc biệt là thanh long, bị thiệt hại nặng nề. Cơn mưa cũng khiến mực nước các sông, suối dâng cao, các hồ chứa Cà Giây, Sông Lũy… phải điều tiết, xả lũ. Chính quyền và người dân đang khẩn trương nỗ lực khắc phục hậu quả.

Gửi yêu thương đến đồng bào vùng lũ

Gửi yêu thương đến đồng bào vùng lũ

Từ ngày 23 - 27/10, Chi đoàn Phòng Tham mưu, Công an tỉnh Tuyên Quang phối hợp với Hội thiện nguyện “Từ tâm Thới Lai” - thành phố Cần Thơ tổ chức chương trình “Trao yêu thương - Gửi ấm áp đến đồng bào vùng lũ tỉnh Tuyên Quang”, trao tặng 1.600 suất quà cho các hộ dân bị thiệt hại nặng sau bão số 10 và 11. Đây là hoạt động mang đậm ý nghĩa nhân văn, thể hiện tinh thần “lá lành đùm lá rách”, kết nối tấm lòng của những người con miền Tây sông nước với đồng bào vùng lũ, góp phần sẻ chia khó khăn, lan tỏa yêu thương.

Bố trí khu cách ly, điều trị bệnh lỵ trực trùng tại xã Nậm Kè, Mường Nhé

Bố trí khu cách ly, điều trị bệnh lỵ trực trùng tại xã Nậm Kè, Mường Nhé

Ngày 26/10, Phó Giám đốc Sở Y tế tỉnh Điện Biên Vừ A Sử cho biết, từ 15 giờ ngày 25/10 đến 7 giờ ngày 26/10, ổ dịch lỵ trực trùng tại xã Nậm Kè (tỉnh Điện Biên) ghi nhận thêm 11 trường hợp mắc mới đều tại Trường Phổ thông Dân tộc bán trú Trung học cơ sở Nậm Kè. Toàn bộ bệnh nhân đã được chuyển vào khu cách ly tại trường để điều trị.

Đà Nẵng: Mưa to trên diện rộng, sạt lở núi ở nhiều nơi gần khu dân cư

Đà Nẵng: Mưa to trên diện rộng, sạt lở núi ở nhiều nơi gần khu dân cư

Đêm 25 và ngày 26/10, trên địa bàn thành phố Đà Nẵng có mưa to trên diện rộng. Ở khu vực miền núi, lượng mưa lớn khiến đồi núi tích tụ lượng nước lớn, cộng với nước lũ tràn về, đã dẫn đến sạt lở nhiều nơi trong khu dân cư của đồng bào các dân tộc thiểu số. Nhiều xã miền núi đã và đang khẩn trương di chuyển người dân ở khu vực nguy hiểm đến nơi an toàn.

Ra mắt mô hình 'Xe cứu thương 0 đồng Biên phòng'

Ra mắt mô hình 'Xe cứu thương 0 đồng Biên phòng'

Ngày 26/10, tại Đồn Biên phòng Cổ Chiên (Bộ đội Biên phòng tỉnh Vĩnh Long), Ban Chỉ huy Đồn tổ chức ra mắt mô hình Dân vận khéo “Xe cứu thương 0 đồng Biên phòng”, nhân kỷ niệm 35 năm ngày Điều dưỡng Việt Nam (26/10/1990 - 26/10/2025).

Điện Biên cần nỗ lực hoàn thành các chỉ tiêu của năm 2025

Điện Biên cần nỗ lực hoàn thành các chỉ tiêu của năm 2025

Ngày 26/10, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cùng đoàn công tác đã có buổi làm việc với tỉnh Điện Biên về tình hình sản xuất kinh doanh, đầu tư công, xuất nhập khẩu, xây dựng hạ tầng, nhà ở xã hội, các chương trình mục tiêu quốc gia và việc thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp.

Sạt lở lớn trên Quốc lộ 4C, Quản Bạ (Tuyên Quang) phân luồng giao thông tạm thời

Sạt lở lớn trên Quốc lộ 4C, Quản Bạ (Tuyên Quang) phân luồng giao thông tạm thời

Vào khoảng 8 giờ 30 phút ngày 25/10, tại Km43+600 Quốc lộ 4C, đoạn qua xã Quản Bạ (Tuyên Quang) đã xảy ra vụ sạt lở taluy dương với chiều dài khoảng 50m, khối lượng đất đá sạt ước tính lên tới 5.000m³. Vụ sạt lở khiến toàn bộ tuyến đường bị ách tắc, các phương tiện giao thông không thể lưu thông qua khu vực này.

Nâng cao đời sống vùng đồng bào dân tộc thiểu số, biên giới

Nâng cao đời sống vùng đồng bào dân tộc thiểu số, biên giới

Sau khi nghiên cứu dự thảo các văn kiện trình Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng, lãnh đạo, cán bộ, đảng viên tỉnh Sơn La đều đồng tình, nhất trí cao với bố cục, nội dung; khẳng định dự thảo được chuẩn bị công phu, nghiêm túc, khoa học, có chất lượng cao, thể hiện rõ tư duy đổi mới, tầm nhìn chiến lược và khát vọng phát triển đất nước hùng cường, thịnh vượng.

Đột phá theo Nghị quyết 57: Thúc đẩy nhận thức về đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số

Đột phá theo Nghị quyết 57: Thúc đẩy nhận thức về đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số

Chiều 24/10, tại xã Măng Đen (Quảng Ngãi), Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Ngãi tổ chức khai mạc Ngày hội Đổi mới sáng tạo và Chuyển đổi số năm 2025 với chủ đề “Hội tụ nguồn lực khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số - Vì một Quảng Ngãi phát triển nhanh và bền vững”.

Trung thu muộn cho trẻ em vùng cao

Trung thu muộn cho trẻ em vùng cao

Tại ngôi trường vùng cao của tỉnh Thái Nguyên – Trường Tiểu học Đồng Phúc – nơi nhiều năm liên tiếp chịu ảnh hưởng nặng nề bởi các đợt bão lớn. Trong hai năm 2024 và 2025, xã Đồng Phúc bị tàn phá bởi 3 cơn bão: Yagi, số 5 và số 11, gây sạt lở nghiêm trọng, đường sá bị chia cắt khiến nhà trường không thể khai giảng đúng lịch như các nơi khác. Học sinh nơi đây phải nhập học muộn hơn một tháng so với cả nước.

Chính sách tín dụng ưu đãi tiếp sức học sinh, sinh viên vùng biên

Chính sách tín dụng ưu đãi tiếp sức học sinh, sinh viên vùng biên

Phòng giao dịch Ngân hàng Chính sách Xã hội Bù Gia Mập (tỉnh Đồng Nai) đã nhanh chóng triển khai Quyết định số 29/2025/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về chính sách tín dụng đối với học sinh, sinh viên, học viên thạc sĩ, nghiên cứu sinh học các ngành khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán.

Thanh Hóa: Khẩn trương thi công các công trình, dự án phòng, chống thiên tai

Thanh Hóa: Khẩn trương thi công các công trình, dự án phòng, chống thiên tai

Hiện, trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa có khoảng 200 công trình ứng phó với mưa, lũ đang được thi công nhằm đưa vào sử dụng phục vụ cho công tác phòng, chống thiên tai. Ngay sau khi cơn bão số 10, 11 đi qua, các đơn vị thi công đã huy động máy móc, nhân lực để khẩn trương thi công các hạng mục còn lại của công trình, phấn đấu hoàn thành toàn bộ dự án trong năm 2025.

Nhiều xã vùng núi ở miền Trung đối mặt nguy cơ sạt lở đất đá

Nhiều xã vùng núi ở miền Trung đối mặt nguy cơ sạt lở đất đá

Sau khi cơn bão số 12 đi qua, mặc dù mưa đã ngớt, nhưng các xã miền núi ở miền Trung vẫn đang phải đối mặt với nguy cơ sạt lở đất đá tiềm ẩn do lượng nước mà bão trút xuống làm cho đất bị “ngấm nước”, kết cấu yếu. Chính quyền và người dân địa phương đang chủ động triển khai các biện pháp ứng phó để đảm bảo an toàn tính mạng và tài sản trước nguy cơ xảy ra sạt lở đất đá.

Lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm triển khai Chiến lược dữ liệu quốc gia

Lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm triển khai Chiến lược dữ liệu quốc gia

Từ ngày 22/10, tỉnh Lâm Đồng bắt đầu triển khai thực hiện Kế hoạch Chiến lược dữ liệu quốc gia đến năm 2030. Kế hoạch nhằm xây dựng, phát triển hạ tầng dữ liệu đồng bộ, thống nhất, đảm bảo khả năng kết nối, chia sẻ dữ liệu thông suốt giữa các cơ quan, đơn vị, địa phương, tạo nền tảng cho phát triển chính quyền số, kinh tế số, xã hội số.

Cà Mau: Xây dựng thương hiệu cây đặc sản giúp nông dân tăng thu nhập

Cà Mau: Xây dựng thương hiệu cây đặc sản giúp nông dân tăng thu nhập

Tại tỉnh Cà Mau, có một thời năn bộp được xem là loài cỏ dại ngự trị trên các cánh đồng, nông dân ai nhìn thấy cũng đều thở dài ngao ngán, vì tốn rất nhiều công sức để phá bỏ, cải tạo trồng lúa. Nhưng đó là câu chuyện của ngày trước, năn bộp giờ đây đã được trồng, chăm sóc, xây dựng thương hiệu sản phẩm OCOP mang lại thu nhập cho nông dân cao hơn hẳn so với trồng lúa.