Tại Bạc Liêu, đồng bào dân tộc Khmer có trên 78.000 người, chiếm 7,6% dân số. Đồng bào nơi đây có đời sống tinh thần phong phú với những ngôi chùa Khmer kiến trúc lộng lẫy, các loại hình nghệ thuật truyền thống và nhiều lễ hội mang đậm bản sắc văn hóa dân tộc.
Do đó, tỉnh luôn quan tâm bảo tồn văn hóa Khmer gắn với phát triển du lịch để mang đến trải nghiệm mới lạ, giúp du khách hiểu sâu hơn về nét đặc trưng văn hóa nơi đây.
Không gian văn hóa Khmer

Nhắc đến các điểm du lịch văn hóa, tín ngưỡng của người Khmer tại Bạc Liêu, nhiều du khách sẽ nghĩ đến chùa Xiêm Cán (xã Vĩnh Trạch Đông, thành phố Bạc Liêu). Đây không chỉ là ngôi chùa Khmer mang kiến trúc Ăngkor đẹp mắt mà còn là điểm đến mang màu sắc riêng biệt trên tuyến đường du lịch ven biển thành phố Bạc Liêu. Năm 2020, ngôi chùa này được xếp hạng là điểm văn hóa du lịch tiêu biểu của Đồng bằng sông Cửu Long.
Chị Trần Vân Anh, du khách đến từ tỉnh Quảng Ninh sau khi tham quan chùa Xiêm Cán chia sẻ, chị rất ấn tượng với những họa tiết độc đáo nơi cổng chùa, mái vòm, các hàng cộ, đặc biệt là chánh điện được trang trí công phu. Bao quanh tường và trần bên trong tòa chánh là các bích họa nhiều màu sắc sống động kể về cuộc đời đức Phật từ lúc mới sinh ra, quá trình tu hành đến khi đạt thành chính quả. Không chỉ vậy, du khách còn được khám phá thêm khung cảnh thanh bình của vùng quê, cùng nghề trồng rau màu trên rẫy của cộng đồng các dân tộc Kinh - Hoa - Khmer sống cộng cư nơi đây.
Tương tự, tại xã Hưng Hội (huyện Vĩnh Lợi) cũng có 3 ngôi chùa Khmer nổi tiếng là: Cù Lao, Cái Giá giữa và Cái Giá chót. Cả 3 ngôi chùa này cùng nằm trên một tuyến đường với khoảng cách chưa đến 1km, tạo nên không gian văn hóa Khmer thích hợp để phát triển du lịch. Tại đây thường xuyên diễn ra các lễ hội, hoạt động văn nghệ - thể thao đặc sắc nhân các dịp lễ, Tết.
Thượng tọa Lý Quang Long, Trụ trì chùa Cái Giá giữa chia sẻ, trong các dịp lễ, Tết của đồng bào Khmer Nam Bộ, nhà chùa thường tổ chức giải đua ghe ngo mini truyền thống. Đây là hoạt động nhằm giữ gìn và phát huy văn hóa của địa phương, đồng thời phục vụ phát triển du lịch. Cùng với việc xem đua ghe ngo mini hào hứng, khách du lịch còn được thưởng thức các món ăn truyền thống nổi tiếng của người Khmer như bánh gừng, bánh ớt … Theo Thượng tọa Lý Quang Long, xây dựng điểm du lịch cộng đồng Khmer gắn với văn hóa truyền thống của đồng bào thành điểm đến hấp dẫn sẽ giúp du khách có thêm lựa chọn, đồng thời văn hóa của đồng bào có thêm môi trường để phát huy. Do đó, chính quyền cần hỗ trợ hộ dân đầu tư phát triển du lịch, dịch vụ để du khách có thêm điều kiện khám phá, trải nghiệm, tìm hiểu phong tục, tập quán, đời sống văn hóa của đồng bào dân tộc Khmer.
Khai thác văn hóa Khmer trong phát triển du lịch

Theo Bí thư Huyện ủy Vĩnh Lợi Trương Thanh Nhã, các ngôi chùa đồng bào Khmer tại xã Hưng Hội có nhiều lợi thế để có thể xây dựng thành điểm du lịch sinh thái nông thôn. Thời gian qua, chính quyền địa phương đã phối hợp với trụ trì các chùa Khmer thường xuyên cải tạo cảnh quan, môi trường, xây dựng nhiều tiểu cảnh, tổ chức các hoạt động văn nghệ như: múa rom-vong, lâm-thôn, múa khỉ ngựa, biểu diễn sân khấu dù kê .… nhằm thu hút du khách, góp phần quảng bá văn hóa đồng bào Khmer, đồng thời tăng thêm thu nhập cho người dân.
Phó Trưởng Ban Dân tộc và Tôn giáo tỉnh Bạc Liêu Lương Văn Pho cho biết, tỉnh có 22 ngôi chùa Khmer. Trong đó có những ngôi chùa cổ đã có hàng trăm năm tuổi như: chùa Hòa Bình cũ (ấp thị trấn A, thị trấn Hòa Bình, huyện Hòa Bình); chùa Cái Giá chót (ấp Cái Giá, xã Hưng Hội, huyện Vĩnh Lợi); chùa Costhum (ấp Cỏ Thum, xã Ninh Thạnh Lợi, huyện Hồng Dân); đặc biệt là chùa Xiêm Cán (ấp Biển Đông B, xã Vĩnh Trạch Đông, thành phố Bạc Liêu) - ngôi chùa tiêu biểu cho các ngôi chùa Khmer thu hút đông đảo du khách tham quan. Các ngôi chùa Khmer không chỉ là nơi lưu giữ giá trị tín ngưỡng mà còn là trung tâm văn hóa và nghệ thuật độc đáo. Các công trình chùa với lối kiến trúc rực rỡ, hoa văn tinh xảo là minh chứng sống động cho sự phong phú của văn hóa Khmer.
Phó Giám đốc Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch tỉnh Bạc Liêu Lý Vỹ Triều Dương, việc khai thác văn hóa Khmer trong phát triển du lịch không chỉ mang lại giá trị kinh tế mà còn góp phần bảo tồn và phát huy những giá trị truyền thống. Các hoạt động du lịch đã tạo cơ hội cho người dân địa phương tăng thêm thu nhập, cải thiện đời sống; đồng thời giữ gìn bản sắc văn hóa cho thế hệ sau.

Đua ghe ngo mini thường được tổ chức nhân các dịp lễ, tết của đồng bào Khmer tại chùa Cái Giá giữa (xã Hưng Hội, huyện Vĩnh Lợi). Ảnh: TTXVN phát
Tỉnh đang triển khai dự án “Bảo tồn và phát huy giá trị văn hóa truyền thống của các dân tộc thiểu số gắn với phát triển du lịch”. Nhiều hạng mục đã được triển khai như lắp đặt sân khấu, trang trí khu vực trình diễn, mua sắm trang thiết bị phục vụ trình diễn, tái hiện các lễ hội văn hóa truyền thống của đồng bào Khmer tại chùa Xiêm Cán. Các đội văn nghệ của chùa được hỗ trợ kinh phí đầu tư trang phục, dàn nhạc ngũ âm mới, chi phí tập luyện, biểu diễn để xây dựng các chương trình nghệ thuật đặc sắc phục vụ du khách.
Thời gian tới, Bạc Liêu tiếp tục hình thành các điểm du lịch tiêu biểu tại vùng có đông đồng bào dân tộc Khmer sinh sống. Tỉnh tổ chức các lớp bồi dưỡng nghiệp vụ truyền dạy văn hóa phi vật thể của đồng bào Khmer; kỹ năng đón tiếp khách du lịch, phục vụ khách lưu trú, điều hành tour, hướng dẫn du lịch./.