Biến giấc mơ 'NetZero' từ trang trại nấm

netzero-rang-trai-trong-nam-9706.jpg
Nhà trồng nấm của chị Nương có gắn điều hòa để kiểm soát nhiệt độ. Ban ngày máy hoạt động bằng điện Mặt trời còn ban đêm sử dụng điện lưới quốc gia. Ảnh: Thanh Liêm/TTXVN

Dưới cái nắng chói chang của vùng Bảy Núi, tỉnh An Giang vào một ngày đầu tháng 3/2025, Néang Môm (25 tuổi) cẩn thận kiểm tra từng bịch phôi nấm trong khu sản xuất của trang trại Nương Farm. Đôi tay thoăn thoắt của cô gái Khmer đang gieo mầm cho những sản phẩm nấm dược liệu cao cấp - thứ mà cách đây 3 năm, cô chưa từng nghĩ mình có thể làm được.

"Ba má nuôi 4 anh em tôi bằng một ha lúa và những mùa vụ đi làm mướn. Có hôm ba đi trèo thốt nốt từ 3 giờ sáng, má lột tỏi, lột vỏ trái me đến tối mịt mới về. Tôi học xong đại học, chỉ mong kiếm việc giúp gia đình bớt khổ", Môm chia sẻ. Với tấm bằng kỹ sư công nghệ sinh học từ Trường Đại học An Giang, cô gái sinh năm 2000 đã tìm thấy cơ hội tại Trang trại nấm Nương Farm, nơi không chỉ cho cô mức lương 8 triệu đồng/tháng, mà còn mở ra một thế giới của mô hình nông nghiệp mới – nông nghiệp kết hợp điện mặt trời.

"Mái nhà" năng lượng xanh cho những phụ nữ Khmer

netzero-rang-trai-trong-nam-d.jpg
Chị Châu Thị Nương chia sẻ về mô hình sử dụng năng lượng Mặt trời ở trang trại trồng nấm dược liệu tại Hội thảo thực trạng và tiềm năng phát triển điện mặt trời trong nông nghiệp Việt Nam. Ảnh: Thanh Liêm/TTXVN

Công việc hàng ngày của Môm là sản xuất phôi nấm mối đen, nấm linh chi, đông trùng hạ thảo – những "đứa con tinh thần" được ấp ủ trong phòng máy lạnh với nhiệt độ được kiểm soát chính xác đến từng độ C. Phía trên đầu cô, hệ thống pin mặt trời rộng 1,5 ha như tấm khiên khổng lồ, vừa tạo ra điện, vừa che bớt cái nóng gay gắt vào giữa trưa ở xứ Thất Sơn. "Trồng nấm dưới tấm pin như được ngồi điều hòa tự nhiên. Cây nấm lớn nhanh, ít bệnh hơn hẳn", Môm cười nói.

Trong số gần 40 lao động tại trang trại, Môm là người trẻ nhất. Ngoài một vài lao động nam đảm nhận các công việc nặng, còn lại công nhân ở đây là những người phụ nữ Khmer ở độ tuổi ngoài 50, 60 – những người như bà Quách Thị Hồng Liên (64 tuổi). Mỗi tháng, bà Liên cùng chồng và con gái dành 10 ngày làm việc tại trang trại, mỗi buổi 3 tiếng từ 7 đến 10 giờ sáng. Cả gia đình được trả 200.000 đồng cho một ca làm việc, khoản thu nhập đáng kể đối với họ.

Điều mà Môm hay bà Liên cảm nhận chính là kết quả của tầm nhìn táo bạo từ chị Châu Thị Nương, người phụ nữ dám đầu tư 45 tỷ đồng vào năm 2019 để xây dựng mô hình kết hợp năng lượng mặt trời và trồng nấm.

Chị Châu Thị Nương bắt đầu hành trình khởi nghiệp từ một nhận thức đơn giản. Một ngày giữa tháng 3/2025, tại trại nấm ở phường Thới Sơn, thị xã Tịnh Biên, tỉnh An Giang, chị chia sẻ: "Trong thời gian đại dịch COVID-19, tôi nhận thấy nhu cầu về thực phẩm sạch và các sản phẩm có tính dược liệu cao trong cộng đồng ngày càng nhiều. Nấm không chỉ là thực phẩm mà còn là dược liệu quý, giúp tăng cường sức khỏe và phòng ngừa bệnh tật".

netzero-rang-trai-trong-nam.jpg
Chị Nương giới thiệu với khách hàng các sản phẩm nấm dược liệu do Nương Farm sản xuất. Ảnh: Thanh Liêm/TTXVN

Xuất phát từ thực tế này, năm 2020 chị Nương quyết định từ quê nhà ở xã Tà Đảnh, huyện Tri Tôn lên phường Thới Sơn, thị xã Tịnh Biên mua lập Trang trại Nương Farm trên diện tích 3 ha. Sau khi tìm hiểu thông tin trên mạng, chị quyết định kết hợp việc trồng nấm với hệ thống năng lượng mặt trời để tạo ra một mô hình nông nghiệp mới và hiệu quả. Việc lắp pin mặt trời không chỉ cung cấp điện mà còn tạo bóng mát, giúp giảm nhiệt trong khu vực trồng nấm, qua đó giúp năng suất tăng lên 30-40% đồng thời giảm chi phí điện năng đáng kể.

Giá trị đem lại chính là những phế liệu tưởng bỏ đi từ sản xuất lại được đưa vào nuôi trùn quế, tạo ra phân hữu cơ quay ngược lại bón cho ruộng lúa. Nhờ mô hình tuần hoàn này không chỉ giúp trang trại tiết kiệm 30% chi phí, khiến sản lượng nấm tăng 40% nhờ nhiệt độ lý tưởng từ hệ thống pin mặt trời. Ví dụ nhiệt độ ngoài trời khoảng 35 độ C thì phía dưới tấm pin chỉ khoảng 28 - 29 độ. Theo chị Nương, nếu trồng ở môi trường bình thường thì với 1.000 bịch phôi nấm mối đen sẽ cho thu hoạch khoảng 1,5 tấn đến 2 tấn nấm thương phẩm là tối đa. Nhưng khi kết hợp với pin năng lượng mặt trời, sản lượng có thể tăng lên đến 2,5–3 tấn. Hiệu quả kinh tế tăng vọt.

Nhiều lợi ích khi đưa điện mặt trời vào nông nghiệp

netzero-rang-trai-trong-nam-b.jpg
Trang trại trồng nấm dược liệu sử dụng năng lượng Mặt trời của chị Châu Thị Nương tại phường Thới Sơn, thị xã Tịnh Biên, tỉnh An Giang. Ảnh: Thanh Liêm/TTXVN

Không chỉ nấm tăng năng suất mà mô hình này còn thu được một lợi ích to lớn khác, đó là giảm chi phí tiền điện hàng tháng. Tại trang trại ở thị xã Tịnh Biên của chị Nương, nếu không có điện mặt trời, số tiền điện phải trả mỗi tháng khoảng 30 triệu đồng. Với điện mặt trời, con số này chỉ còn phân nửa, tức giúp chủ nhân tiết kiệm được 50% tiền điện.

Hiện mỗi tháng, 2-3 tấn nấm các loại từ Nương Farm được chuyển đến các siêu thị ở An Giang và Tp. Hồ Chí Minh. Bên cạnh thu nhập từ nấm thì mỗi tháng trang trại của chị Nương còn có một nguồn thu đáng kể khác là tiền bán điện cho Công ty Điện lực An Giang.

Nhờ đấu nối vào lưới điện trước ngày 31/12/2020 nên trang trại Nương Farm được hưởng chính sách mua điện theo Quyết định 13/2020 của Chính phủ với giá mua điện 8,38 cent/kWh (tương đương 1.900 đồng/kWh). Hàng tháng mỗi MW công suất lắp đặt điện mặt trời đem về cho vợ chồng chị Nương số tiền khoảng 300 triệu đồng.

Nhưng với chị Nương, thành tựu lớn nhất là Hợp tác xã Nông nghiệp Tà Đảnh – nơi tạo việc làm cho hàng chục phụ nữ Khmer với mức lương 250-300 nghìn đồng/ngày, tùy theo số giờ làm việc. "Thu nhập đó ở quê tôi là mơ ước. Giờ tôi có một công việc ổn định để có tiền chăm lo cho gia đình. Nơi làm việc cũng gần nhà, không cần phải đi xa", Neang Môm nói đầy vui vẻ khi nhớ về những năm tháng gia đình cô còn vất vả.

netzero-rang-trai-trong-nam-1.jpg
Trang trại trồng nấm sử dụng năng lượng Mặt trời của chị Nương ở xã Tà Đảnh, huyện Tri Tôn, tỉnh An Giang. Ảnh: Thanh Liêm/TTXVN

Dù mang lại nhiều lợi ích, nhưng mô hình mà chị Nương đang theo đuổi cũng không khỏi có những thách thức. "Vốn đầu tư ban đầu rất lớn, đặc biệt là hệ thống pin mặt trời. Ngoài ra, hiện nay chính sách thu mua điện mặt trời chưa thực sự thuận lợi do ưu đãi từ Quyết định 13 của Chính phủ đã tạm dừng từ ngày 1/1/2021, nên nếu chúng tôi muốn mở rộng sản xuất thì hiệu quả kinh tế chưa được tối ưu".

"Vốn đầu tư thì doanh nghiệp có thể xoay sở, nhưng về chính sách thu mua điện chính sách, thiết nghĩ Nhà nước có cơ chế hỗ trợ vốn và thu mua điện tốt hơn để khuyến khích phát triển mô hình này. Như thế nhiều người mới mạnh dạn đầu tư, góp phần phát triển nông nghiệp bền vững và bảo vệ môi trường", Châu Thị Nương đề xuất.

Theo bà Nguyễn Thị Quyến, Phó Chủ tịch Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh An Giang, là địa phương thuộc vùng biên giới khó tiếp cận các nguồn lực nhưng nhận thức được tầm quan trọng của kinh doanh bền vững, chị Châu Thị Nương đã quyết tâm theo đuổi và coi đây như kim chỉ nam xuyên suốt trong các hoạt động của mình. Mô hình trang trại nấm kết hợp năng lượng mặt trời không chỉ giúp nâng cao được giá trị sản phẩm, đồng thời giảm phát thải khí nhà kính tiến đến mục tiêu chung của thế giới với mô hình NetZero.

Tại tỉnh An Giang, từ năm 2021, Hội Liên hiệp Phụ nữ tỉnh An Giang đã triển khai một chương trình cụ thể hỗ trợ vốn cho phụ nữ ứng dụng điện mặt trời cho sản xuất, kinh doanh. Hai hội viên được hỗ trợ trong đợt đầu là chị Nguyễn Thị Kim Loan (ấp Long Bình, xã Long Kiến, huyện Chợ Mới) và chị Trần Kim Hồng (ấp Vĩnh Lạc, xã Vĩnh Gia, huyện Tri Tôn) được Quỹ trao quyền cho phụ nữ (Dự án UNEP) hỗ trợ nguồn vốn đầu tư hệ thống điện mặt trời áp mái phục vụ sản xuất với số tiền vay là 150 triệu đồng.

Theo bà Nguyễn Thị Quyến, dự án “Trao quyền cho phụ nữ vì một xã hội thích ứng với biến đổi khí hậu” (Dự án UNEP) giai đoạn 2020 – 2021 hướng tới mục tiêu hỗ trợ phụ nữ tiếp cận nguồn tài chính với các mô hình ứng dụng năng lượng tái tạo trong sản xuất kinh doanh.

"Với nguồn vốn cho vay hỗ trợ đầu tư hệ thống điện mặt trời áp mái phục vụ sản xuất kinh doanh, chúng tôi mong muốn chị em chủ cơ sở nâng cao ý thức, tham gia bảo vệ môi trường, nâng cao hiệu quả sử dụng tài nguyên, năng lượng, qua đó cải thiện chất lượng môi trường, bảo vệ sức khỏe con người, đồng thời giúp giảm chi phí trong sản xuất, tăng lợi nhuận và thu nhập cho gia đình”, bà Quyến nói./.

Có thể bạn quan tâm

Bản Phiêng Nghè (Sơn La) lại khốn đốn vì ngập úng

Bản Phiêng Nghè (Sơn La) lại khốn đốn vì ngập úng

Những trận mưa kéo dài nhiều ngày qua đã khiến tình trạng ngập úng ở bản Phiêng Nghè, phường Chiềng An, tỉnh Sơn La tiếp tục tái diễn, có nơi ngập sâu từ 2 - 3m, ảnh hưởng đến sản xuất, sinh hoạt, đi lại của một số hộ dân.

'Chuyến đi hạnh phúc' cho trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt, khó khăn

'Chuyến đi hạnh phúc' cho trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt, khó khăn

Ngày 4/7, tại Thành phố Hồ Chí Minh, Quỹ Bảo trợ trẻ em Việt Nam phối hợp với Công ty Cổ phần Acecook Việt Nam tổ chức chương trình “Chuyến đi hạnh phúc” cho trẻ em có hoàn cảnh đặc biệt, khó khăn của các địa phương Lào Cai, Phú Thọ, Hà Tĩnh, Quảng Ngãi, Gia Lai, Đắk Lắk, An Giang và Cần Thơ nhân Tháng hành động vì trẻ em.

Vùng cao Quảng Trị đồng lòng xây dựng bộ máy chính quyền tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả

Vùng cao Quảng Trị đồng lòng xây dựng bộ máy chính quyền tinh gọn, hiệu lực, hiệu quả

Sau khi chính quyền địa phương 2 cấp tại tỉnh Quảng Trị chính thức vận hành, các xã miền núi đã nhanh chóng ổn định tổ chức, đưa bộ máy hành chính mới đi vào hoạt động. Dù còn nhiều khó khăn về nhân lực, địa bàn rộng và điều kiện cơ sở vật chất hạn chế, nhưng với sự nỗ lực của cả hệ thống chính trị và sự đồng thuận của người dân, các hoạt động công vụ đang dần được củng cố, đảm bảo thực hiện tốt nhiệm vụ mà Đảng và nhân dân giao phó.

Khu vực Long Xuyên và Rạch Giá có khả năng ngập úng cục bộ khi mưa lớn

Khu vực Long Xuyên và Rạch Giá có khả năng ngập úng cục bộ khi mưa lớn

Ngày 4/7, bản tin dự báo thủy văn của Đài khí tượng thủy văn tỉnh An Giang cho biết: Khu vực đầu nguồn sông Cửu Long mực nước sẽ tiếp tục xuống chậm trong 2-3 ngày tới, sau đó lên theo triều. Tại khu vực Rạch Giá và Long Xuyên cảnh báo khả năng xuất hiện hiện tượng ngập úng cục bộ trong đô thị khi xuất hiện mưa lớn.

An Giang bố trí 11 điểm đưa đón cán bộ từ Rạch Giá đến Long Xuyên

An Giang bố trí 11 điểm đưa đón cán bộ từ Rạch Giá đến Long Xuyên

Nhằm tạo điều kiện cho cán bộ, công chức di chuyển từ phường Bình Đức, Long Xuyên sang phường Rạch Giá, tỉnh An Giang làm việc, Sở Xây dựng tỉnh An Giang cho biết: Công ty TNHH Vận tải Du lịch Tuấn Nga sẽ tổ chức đón, đưa cán bộ, công chức tại 11 điểm từ Rạch Giá đi Long Xuyên, Bình Đức và ngược lại.

Kim ngạch xuất nhập khẩu qua Cửa khẩu Quốc tế Thanh Thủy tăng kỷ lục

Kim ngạch xuất nhập khẩu qua Cửa khẩu Quốc tế Thanh Thủy tăng kỷ lục

Theo Hải quan Cửa khẩu Quốc tế Thanh Thủy (tỉnh Tuyên Quang), trong 6 tháng đầu năm 2025, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hóa qua cửa khẩu đạt 312 triệu USD, tăng 132% so với cùng kỳ năm 2024. Đây là mức tăng trưởng kỷ lục trong nhiều năm qua, cho thấy sự phục hồi và đột phá của hoạt động thương mại biên giới giữa tỉnh Tuyên Quang và tỉnh Vân Nam (Trung Quốc).

Xã Phiêng Pằn vận hành chính quyền hai cấp

Xã Phiêng Pằn vận hành chính quyền hai cấp

Cùng với các địa phương trong cả nước, từ ngày 1/7/2025, xã biên giới Phiêng Pằn (mới), tỉnh Sơn La vận hành chính quyền địa phương 2 cấp. Phiêng Pằn (mới) được thành lập trên cơ sở sáp nhập 3 xã là Chiềng Lương, Phiêng Pằn, Nà Ớt của huyện Mai Sơn (cũ).

Nguy cơ sạt lở đe dọa nhiều hộ dân miền núi Thanh Hóa

Nguy cơ sạt lở đe dọa nhiều hộ dân miền núi Thanh Hóa

Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Thanh Hóa cho biết, thực hiện Đề án sắp xếp ổn định dân cư khu vực có nguy cơ cao xảy ra lũ ống, lũ quét, sạt lở đất tại khu vực miền núi, giai đoạn 2021 - 2025, đến nay, Thanh Hóa đã vận động, hỗ trợ được 408 hộ di chuyển đến nơi ở mới. Tuy nhiên, hiện vẫn đang còn nhiều hộ dân phải sống trong vùng có nguy cơ cao bị sạt lở, hoặc xảy ra lũ ống, lũ quét.

Hỗ trợ người dân di chuyển tài sản ra khỏi vùng nguy hiểm do mưa lớn kéo dài

Hỗ trợ người dân di chuyển tài sản ra khỏi vùng nguy hiểm do mưa lớn kéo dài

Trong những ngày qua, ở tỉnh Sơn La, nhất là các xã Mường Chiên, Chiềng Mai đã xảy ra mưa lớn kéo dài khiến một số vị trí có nguy cơ sạt lở, gây ảnh hưởng đến an toàn của người dân. Trước tình hình đó, Công an các xã đã huy động cán bộ, chiến sĩ và lực lượng an ninh trật tự ở cơ sở hỗ trợ người dân di chuyển tài sản đến nơi an toàn.

Phú Thọ: Mưa lớn gây sạt lở trên Quốc lộ 70B

Phú Thọ: Mưa lớn gây sạt lở trên Quốc lộ 70B

Thông tin từ Sở Xây dựng tỉnh Phú Thọ cho biết, do mưa lớn, vào khoảng 18 giờ 30 phút ngày 1/7, tại km24+030 Quốc lộ 70B đoạn qua địa bàn xã Văn Lang đã xảy ra sạt lở mái taluy dương khiến hàng trăm m3 đất đá và nhiều cây cối đổ xuống đường, gây ảnh hưởng đến các phương tiện tham gia giao thông. Ngoài vị trí trên, trên Quốc lộ 70B đoạn qua địa bàn xã Văn Lang còn có nhiều điểm sạt lở taluy dương nhỏ khác.

Xuất hiện lũ lớn đầu nguồn sông Hồng tại Lào Cai

Xuất hiện lũ lớn đầu nguồn sông Hồng tại Lào Cai

Do ảnh hưởng của mưa lớn tại các địa phương của tỉnh Lào Cai kéo dài nhiều ngày qua kết hợp với mưa to phía lưu vực Trung Quốc, lũ từ đầu nguồn ào ạt đổ về gây lũ cao trên sông Hồng đoạn chảy qua phường Lào Cai.

Khởi đầu của niềm tin và kỳ vọng

Khởi đầu của niềm tin và kỳ vọng

Cùng với cả nước, mô hình chính quyền địa phương 2 cấp đã chính thức được khởi động, đi vào vận hành đồng loạt ở tỉnh Điện Biên.

Đồng bộ tổ chức, nâng chất phục vụ nhân dân

Đồng bộ tổ chức, nâng chất phục vụ nhân dân

Ngày 1/7, mô hình chính quyền địa phương 2 cấp của tỉnh Đắk Lắk chính thức đi vào hoạt động. Toàn tỉnh có 102 xã, phường nhanh chóng hoàn thiện bộ máy tổ chức, triển khai nhiệm vụ trọng tâm, chú trọng tiếp dân và giải quyết thủ tục hành chính cho người dân, doanh nghiệp.