Dự án chuyển đổi 50.000 ha rừng nghèo sang trồng cao su tại Gia Lai

Dự án chuyển đổi 50.000 ha rừng nghèo sang trồng cao su tại Gia Lai
Các diện tích cao su bị chết khô hoặc kém phát triển vì không phù hợp với đất. Ảnh: Hồng Điệp – TTXVN
Các diện tích cao su bị chết khô hoặc kém phát triển vì không phù hợp với đất. Ảnh: Hồng Điệp – TTXVN

Thực trạng không hiệu quả

Từ năm 2008 đến năm 2011, tỉnh Gia Lai đã giao hơn 32.000 ha rừng nghèo cho 16 doanh nghiệp triển khai 44 dự án trồng cao su. Đến nay, trên diện tích hơn 25.000 ha cao su đã được trồng, có hơn 12.000 ha bị chết, sinh trưởng kém.

xã Ia Blứ, huyện Chư Pưh, có 7 doanh nghiệp trồng cao su thay thế rừng nghèo, với tổng diện tích gần 6.000 ha đất, trong đó diện tích đã trồng cao su gần 4.500 ha. Điều đáng nói là hầu hết diện tích đất rừng khộp này sau khi chuyển sang trồng cao su thì cây cao su chết trắng hoặc còi cọc, không phát triển được. Hiện không có doanh nghiệp nào thiết tha chăm sóc hay trồng lại sau khi cao su chết hàng loạt.

Ông Lê Ngọc Minh, Quản lý dự án cao su Đức Long tại xã Ia Blứ thuộc Công ty TNHH Tập đoàn Đức Long Gia Lai cho biết: Đơn vị nhận hơn 2.000 ha rừng nghèo để trồng cao su. Hiện nay, khoảng 1.400 ha trên tổng số hơn 1.700 ha cao su được trồng đã chết do cao su trồng trên đất rừng khộp nên không thể thoát nước, mùa mưa Tây Nguyên kéo dài khiến cao su bị ngập úng, mùa nắng hạn hán không có nước tưới.

Thực trạng các dự án cao su không hiệu quả này đã được công nhận tại Báo cáo số  87/BC-HĐND ngày 2/7/2015 của Hội đồng nhân dân tỉnh Gia Lai về kết quả giám sát “Tình hình triển khai thực hiện và chất lượng phát triển cây cao su trên đất rừng nghèo theo Dự án phát triển 50.000 ha cao su trên địa bàn tỉnh Gia Lai từ năm 2008 đến nay”. Báo cáo cho thấy, không chỉ Tập đoàn Đức Long Gia Lai mà nhiều đơn vị từng có kinh nghiệm trong trồng cao su như Tập đoàn Hoàng Anh Gia Lai, Công ty Cổ phần Đầu tư và xây dựng 194, Công ty Cổ phần Trồng rừng và cây công nghiệp Gia Lai, Công ty kinh doanh hàng xuất khẩu Quang Đức… cũng chung tình trạng có diện tích cao su trong dự án chết, kém hiệu quả.

Theo đánh giá của các tổ chức khoa học và ngành chức năng, cây cao su không phù hợp với đất rừng khộp vì thành phần cơ giới đất rừng khộp chủ yếu là đất cát, đất cát pha thịt hoặc pha sét biến tính.

Doanh nghiệp cần được gỡ khó

Diện tích cao su kém hiệu quả này khiến các doanh nghiệp lao đao trước bài toán kinh tế đặt ra ngay trước mắt. Nguồn kinh phí đầu tư bỏ ra quá lớn, tiền nhà nước đầu tư, vốn vay ngân hàng, giá mủ cao su xuống quá thấp (30-40 triệu đồng/tấn), nhiều doanh nghiệp tồn dư lượng mủ trong kho khá lớn hoặc không khai thác mủ vì tiền bán mủ không bằng tiền thuê nhân công khai thác.

Những diện tích cao su kém hiệu quả này đang được các doanh nghiệp trong dự án tự ý chuyển đổi sang trồng thử nghiệm nhiều loại cây ăn trái hoặc lấy một phần đất dự án cho thương lái thuê, cày xới đất để trồng dưa hấu, thậm chí nuôi bò.

Đơn cử như, Công ty Cổ phần cao su Trung Nguyên (thuộc Tập đoàn Hoàng Anh Gia Lai) đã tự ý chuyển đổi 250 ha đất dự án sang trồng mít, xoài. Công ty Cổ phần Đầu tư và xây dựng 194 cũng trồng diện tích lớn xà cừ trên đất dự án cao su kém hiệu quả.

Việc sử dụng đất sai mục đích của dự án đã ảnh hưởng không nhỏ đến môi trường sinh thái địa phương. Nhiều năm trở lại đây, bà Bùi Thị Nhường, thôn 3, xã Bình Nghi, huyện Tây Sơn, tỉnh Bình Định, thuê đất của Công ty TNHH Tập đoàn Đức Long Gia Lai để trồng dưa hấu. Bà Nhường cho biết, mỗi vụ dưa, bà thuê khoảng 2ha đất từ công ty này và thuê nhân viên Công ty mang máy cày xới để phá đất rừng trồng dưa hấu. Qua mỗi vụ dưa, phải ít nhất 7 năm sau mới có thể trồng lại tại khu vực cũ vì lượng thuốc bảo vệ thực vật cho dưa hấu rất lớn, không thể trồng vào vụ tiếp theo.

Ông Phan Văn Linh, Chủ tịch UBND xã Ia Blứ, huyện Chư Pưh, cho hay: Việc phá rừng nghèo để trồng cao su gây ảnh hưởng không nhỏ đến phát triển kinh tế địa phương. Ngập lụt ảnh hưởng nhiều hơn, hạn hán cũng xảy ra.

Để giải quyết các khó khăn cho doanh nghiệp tại đại dự án này, ngày 15/6/2018, Phó Thủ tướng Chính phủ Trịnh Đình Dũng đã đồng ý chủ trương cho các doanh nghiệp chuyển đổi diện tích cao su kém hiệu quả sang trồng các loại cây công nghiệp, nông nghiệp khác trên địa bàn tỉnh Gia Lai theo đề xuất của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tại Công văn số 5683/VPCP. Theo đó, nếu muốn chuyển đổi 1 ha cao su sang trồng cây công, nông nghiệp khác, doanh nghiệp phải trồng 3 ha rừng thay thế. Tuy nhiên, các doanh nghiệp vẫn còn khó khăn và chưa thể có kinh phí chuyển đổi theo yêu cầu của Chính phủ.

Tại buổi làm việc với Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc vào chiều 30/11/2018, Chủ tịch UBND tỉnh Gia Lai kiến nghị Chính phủ cho chuyển đổi 7.500 ha rừng nghèo và khoảng 10.000 ha cao su kém hiệu quả sang các dự án nông nghiệp công nghệ cao, năng lượng tái tạo.

Mới đây nhất, trong phiên họp HĐND thường kỳ cuối năm 2018 của tỉnh Gia Lai, ông Trương Phước Anh, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Gia Lai cho biết, để tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp, hiện nay Chính phủ đã có văn bản đồng ý chủ trương cho phép chuyển đổi trồng cây nông nghiệp, lâm nghiệp và công nghiệp trên đất rừng nghèo. Bù lại, doanh nghiệp phải thực hiện trồng rừng thay thế và thực hiện trồng thử nghiệm, báo cáo và được nghiệm thu hiệu quả cây trồng trước khi triển khai chính thức. Thời gian tới, nếu các doanh nghiệp không có kế hoạch sử dụng hiệu quả đất rừng nghèo, tỉnh sẽ tiến hành thu hồi dự án.

Có thể thấy rằng, rừng đang cạn kiệt, cao su kém hiệu quả, doanh nghiệp lao đao. Đây cũng là bài học cho chính quyền địa phương cũng như doanh nghiệp trong việc ồ ạt chuyển đổi các dự án kinh tế trong tương lai. Có chủ trương chuyển đổi, tuy nhiên nếu bỏ ra 4 ha mà chỉ kinh doanh được 1 ha và trồng rừng 3 ha theo chủ trương, phía doanh nghiệp vẫn tiếp tục khó khăn. Nhiều doanh nghiệp vẫn trình kế hoạch chuyển đổi lên các cấp có thẩm quyền, tuy nhiên trong quá trình chuyển đổi sẽ có những bất cập nếu Chính phủ không gỡ khó cho doanh nghiệp.
Hồng Điệp

Có thể bạn quan tâm

Đắk Lắk quyết bứt tốc giải ngân vốn đầu tư công

Đắk Lắk quyết bứt tốc giải ngân vốn đầu tư công

Theo UBND tỉnh Đắk Lắk, tổng kế hoạch đầu tư công năm 2025 của tỉnh là 14.840 tỷ đồng (sau khi hợp nhất tỉnh Đắk Lắk và Phú Yên). Tỉnh Đắk Lắk xác định giải ngân vốn đầu tư công là nhiệm vụ chính trị trọng tâm để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, do đó trong thời gian tới sẽ quyết liệt thực hiện các giải pháp tháo gỡ khó khăn, đẩy nhanh giải ngân vốn đầu tư công.

Gia Lai đẩy mạnh tiêm chủng, chủ động giám sát dịch sởi

Gia Lai đẩy mạnh tiêm chủng, chủ động giám sát dịch sởi

Theo báo cáo của Sở Y tế tỉnh Gia Lai, từ đầu năm đến nay, toàn tỉnh ghi nhận 4.075 ca nghi sởi, trong đó có 594 ca dương tính, 1 ca tử vong. Số ca mắc tăng 4.060 ca, tử vong tăng 1 ca so với cùng kỳ năm 2024 (cùng kỳ năm 2024 ghi nhận 15 ca mắc/0 ca tử vong).

Thanh niên Cà Mau hỗ trợ xóa nhà tạm cho hàng trăm gia đình chính sách

Thanh niên Cà Mau hỗ trợ xóa nhà tạm cho hàng trăm gia đình chính sách

Tuổi trẻ tỉnh Cà Mau đã triển khai chuỗi hoạt động "Đền ơn đáp nghĩa - Uống nước nhớ nguồn" với nhiều dấu ấn thiết thực nhân kỷ niệm 78 năm Ngày Thương binh - Liệt sĩ (27/7/1947 - 27/7/2025). Nổi bật nhất là việc ra quân cao điểm hỗ trợ phong trào "xóa nhà tạm, nhà dột nát", góp phần mang lại mái ấm khang trang cho nhiều gia đình chính sách.

Vượt khó, tận tâm để gần dân

Vượt khó, tận tâm để gần dân

Từ ngày 1/7/2025, cùng với cả nước, tỉnh Khánh Hòa chính thức vận hành mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, đánh dấu một bước chuyển mình quan trọng trong công cuộc cải cách hành chính.

Nghệ An: Hàng trăm ngôi nhà bị sạt lở, nằm cheo leo bên vực sông sau khi lũ dữ quét qua

Nghệ An: Hàng trăm ngôi nhà bị sạt lở, nằm cheo leo bên vực sông sau khi lũ dữ quét qua

Hoàn lưu bão số 3 đã gây ra đợt mưa lũ khốc liệt trên địa bàn các xã miền núi phía Tây của tỉnh Nghệ An, làm hơn 7.000 căn nhà bị ảnh hưởng, trong đó gần 420 căn sập, vùi lấp hoặc bị cuốn trôi hoàn toàn; 5.430 căn nhà khác bị ngập sâu trong nước, tài sản hư hỏng nặng, 1.240 căn tốc mái, nhiều căn bị thiệt hại trên 70%.

Mưa lũ đi qua, tình người ở lại

Mưa lũ đi qua, tình người ở lại

Từ ngày 26 đến sáng 27/7, trên địa bàn tỉnh Sơn La đã xảy ra mưa vừa đến mưa to, có nơi mưa rất to. Mưa lớn kéo dài dẫn đến lũ ống, lũ quét, khiến người dân một số xã dọc sông Mã, tỉnh Sơn La bị bất ngờ, không kịp ứng phó, nhiều tài sản, diện tích lúa hoa màu, ao nuôi trồng thuỷ sản bi ngập và cuốn trôi. Nhiều công trình dân sinh bị ảnh hưởng, hệ thống điện, liên lạc, giao thông bị gián đoạn nghiêm trọng và nhiều tuyến đường bị hư hỏng… Nhưng trong mưa lũ, tình người, tình quân dân lại càng thêm gắn bó, qua đó phần nào giúp người dân có thêm động lực để vực dậy cuộc sống sau những đổ nát, hoang tàn.

Khắc phục hậu quả mưa lũ: Bản giúp bản, xã giúp xã, trường giúp trường

Khắc phục hậu quả mưa lũ: Bản giúp bản, xã giúp xã, trường giúp trường

Với tinh thần "Bản giúp bản, xã giúp xã, trường giúp trường", những ngày này, hàng ngàn người dân, giáo viên tại các bản, xã, trường không bị ảnh hưởng, hoặc ít thiệt hại hơn bởi lũ lụt, đã tình nguyện về vùng lũ các xã miền Tây Nghệ An, mang theo cuốc, xẻng, hỗ trợ lương thực, đồ dùng thiết yếu để giúp đồng bào vùng ngập nặng dọn dẹp vệ sinh, khắc phục hậu quả mưa lũ, ổn định cuộc sống.

Ca mổ tái sinh cuộc đời cho thiếu nữ người Mông

Ca mổ tái sinh cuộc đời cho thiếu nữ người Mông

Ngày 29/7, Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 cho biết, những ngày cuối tháng 7/2025, tại Trung tâm Phẫu thuật sọ mặt và Tạo hình của Bệnh viện đã diễn ra ca mổ kéo dài 9 giờ loại bỏ khối u và tái tạo gương mặt cho một thiếu nữ người Mông.

Cao Bằng đảm bảo an toàn lưới điện trong mùa mưa lũ

Cao Bằng đảm bảo an toàn lưới điện trong mùa mưa lũ

Cao Bằng là tỉnh miền núi, địa hình phức tạp, thường xuyên bị thiệt hại về công trình hạ tầng, công trình điện trong mùa mưa bão. Trước diễn biến thời tiết phức tạp, mưa bão, lũ quét và sạt lở đất gây thiệt hại nặng nề cho hệ thống lưới điện, đặc biệt là tại các xã vùng sâu vùng xa, Công ty Điện lực Cao Bằng đã chủ động triển khai nhiều biện pháp đồng bộ nhằm đảm bảo an toàn lưới điện trong mùa mưa bão năm 2025.

Ấm lòng những nghĩa cử ở vùng tâm lũ

Ấm lòng những nghĩa cử ở vùng tâm lũ

Từ đêm 22 đến sáng 23/7, hoàn lưu bão số 3 (WIPHA) và lũ lụt cực đoan đã gây thiệt hại lớn về tính mạng, tài sản, của cải đối với nhân dân các xã miền núi phía Tây tỉnh Nghệ An. Những ngày qua, với tinh thần “tương thân, tương ái”, “lá lành đùm lá rách”, đồng bào các dân tộc ở các xã vùng cao Nghệ An đã chủ động, tích cực triển khai nhiều cách làm hay, ý nghĩa, nhân văn, hiệu quả trong việc hỗ trợ người dân trong khắc phục hậu quả thiên tai, sớm ổn định cuộc sống.

Giúp đồng bào dân tộc thiểu số tự tin sử dụng tiện ích số

Giúp đồng bào dân tộc thiểu số tự tin sử dụng tiện ích số

Tại xã Phú Nghĩa (tỉnh Đồng Nai), nơi đồng bào dân tộc thiểu số chiếm 33,54%, với sự đồng lòng của cán bộ, công chức và nhiệt huyết của thanh niên, từ việc giúp người dân khai hồ sơ đến hỗ trợ công nghệ cho những người ít tiếp xúc với tin học, mô hình chính quyền địa phương 2 cấp đang giúp xóa bỏ rào cản hành chính.

Phát triển cây sả theo hướng bền vững ở xã cù lao

Phát triển cây sả theo hướng bền vững ở xã cù lao

Là cây gia vị cũng như cây dược liệu, cây sả được sử dụng rộng rãi trong ẩm thực, chế biến dược phẩm, mang lại giá trị kinh tế cao nên được Ủy ban nhân dân xã cù lao Tân Phú Đông, tỉnh Đồng Tháp lựa chọn làm cây trồng chủ lực trong mục tiêu tái cơ cấu sản xuất nông nghiệp thích ứng biến đổi khí hậu tại vùng cồn bãi, cù lao nhiều khó khăn.

Nghệ An dồn sức khắc phục hậu quả lũ dữ

Nghệ An dồn sức khắc phục hậu quả lũ dữ

Tại khu vực miền núi phía Tây tỉnh Nghệ An, từ ngày 24/7, mực nước trên sông Lam, Nậm Mộ, Nậm Nơn... giảm mạnh. Tình trạng ngập lụt tại các vùng tâm lũ thuộc các xã Con Cuông, Mường Xén, Tương Dương, Mỹ Lý, Nhôn Mai... đã bớt căng thẳng, nhiều nơi nước đã rút cạn.