Giữ hồn Tết cổ truyền Chôl Chnăm Thmây của đồng bào Khmer - Bài 1

Giữ hồn Tết cổ truyền Chôl Chnăm Thmây của đồng bào Khmer - Bài 1
Bài 1: Hòa nhập cuộc sống hiện đại
Những năm gần đây, do những biến đổi dân số chưa được cập nhật đầy đủ và quá trình di chuyển nơi sinh sống để mưu sinh của người dân nên chưa có thống kê chính thức về số đồng bào Khmer tại Thành phố Hồ Chí Minh. Theo ước lượng, hiện nay có khoảng 10 ngàn người Khmer đang có hộ khẩu thường trú tại Thành phố Hồ Chí Minh, là tộc người đông thứ 3 sau người Kinh và Hoa. 
Nghi thức đón chư thiên tại chùa Candaransi (Chan-ta-răng-sây), Quận 3, Thành phố Hồ Chí Minh trong Tết cổ truyền Chôl Chnăm Thmây. Ảnh: Phúc Thanh
Nghi thức đón chư thiên tại chùa Candaransi (Chan-ta-răng-sây), Quận 3, Thành phố Hồ Chí Minh trong Tết cổ truyền Chôl Chnăm Thmây.  Ảnh: Phúc Thanh

Gìn giữ bản sắc dân tộc 
Qua nhiều thời gian sinh sống lâu dài tại Thành phố Hồ Chí Minh, cộng đồng người Khmer đã hòa nhập, trở thành một bộ phận cư dân sinh sống ổn định tại thành phố và ngày càng bắt kịp xu hướng phát triển chung của xã hội hiện đại. Người Khmer tại Thành phố Hồ Chí Minh giờ đây không còn tập trung quần cư theo từng khu vực như ở vùng Đồng bằng sông Cửu Long mà đã dần sống xen kẽ trong các cộng đồng tộc người khác như Việt, Hoa, Chăm…

Sinh hoạt thường ngày, trang phục, thói quen của đồng bào Khmer đã có nhiều nét thay đổi, để phù hợp, tương đồng với cư dân thành phố nói chung. Tuy nhiên, những nét đặc trưng về văn hóa, tôn giáo, tín ngưỡng đặc biệt sinh hoạt lễ hội vẫn được đồng bào Khmer gìn giữ, bảo tồn, được thể hiện rõ nét trong các sinh hoạt tôn giáo, các ngày lễ hội của dân tộc Khmer và ngày càng nhận được sự quan tâm, hỗ trợ của cả cộng đồng.

Ông Danh Chia, một người Khmer quê ở Kiên Giang, nay sống tại Phường 10, quận Tân Bình - địa bàn tập trung đông người Khmer tại thành phố cho biết, do những biến cố lịch sử trong quá khứ, phần đông đồng bào Khmer hiện nay ở Thành phố Hồ Chí Minh đều đã trải qua những năm tháng di cư ở nhiều nơi trước khi trở về lại thành phố. Mặc dù có lúc khó khăn, cuộc sống còn nhiều vất vả nhưng đồng bào Khmer vẫn luôn giữ được những nét cốt cách bản sắc văn hóa dân tộc truyền thống của mình. 

“Tụi nhỏ không chỉ vẫn giữ tiếng nói Khmer mà còn được dạy chữ Khmer, biết về văn hóa Khmer. Ngày lễ, tết của dân tộc vẫn cùng cha mẹ làm cơm cúng thời phụng tổ tiên hay lên chùa làm lễ. Việc ăn mặc, múa hát trong những ngày lễ của dân tộc vẫn giữ được nếp cũ xưa kia của cha ông”- ông Danh Chia chia sẻ.

Phó Giáo sư, Tiến sỹ Huỳnh Ngọc Thu, Trưởng Khoa Nhân học, Đại học Khoa học xã hội và nhân văn Thành phố Hồ Chí Minh - người đã có nhiều năm nghiên cứu trong lĩnh vực tộc người, cho rằng, để thích ứng với cuộc sống đô thị, nếp sống, sinh hoạt văn hóa người Khmer sinh sống lâu năm tại Thành phố Hồ Chí Minh tuy có những khác biệt so với người Khmer ở Nam Bộ, nhưng cơ bản vẫn giữ được những nét đặc sắc của nền văn hóa dân tộc truyền thống và tạo nên nét đặc thù của người Khmer tại Thành phố Hồ Chí Minh.

Nhân dịp Tết cổ truyền Khmer Chôl Chnăm Thmây 2019 của đồng bào Khmer Nam Bộ, tối 7/4, tại chùa Candaransi (Quận 3, Thành phố Hồ Chí Minh), Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình đã đến thăm, chúc Tết, tặng quà chư tăng và đồng bào Khmer đang sinh sống, học tập và làm việc tại Thành phố Hồ Chí Minh. Trong ảnh: Quang cảnh buổi gặp gỡ chúc Tết của Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình với chư tăng và đồng bào Khmer tại chùa Candaransi, Thành phố Hồ Chí Minh
Nhân dịp Tết cổ truyền Khmer Chôl Chnăm Thmây 2019 của đồng bào Khmer Nam Bộ, tối 7/4, tại chùa Candaransi (Quận 3, Thành phố Hồ Chí Minh), Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình đã đến thăm, chúc Tết, tặng quà chư tăng và đồng bào Khmer đang sinh sống, học tập và làm việc tại Thành phố Hồ Chí Minh. Trong ảnh: Quang cảnh buổi gặp gỡ chúc Tết của Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình với chư tăng và đồng bào Khmer tại chùa Candaransi, Thành phố Hồ Chí Minh


Nâng cao đời sống
Sinh sống tại một đô thị năng động với những đòi hỏi cao về trình độ nắm bắt kiến thức, sự nhanh nhạy trong tư duy kinh tế, trong khi đại đa số người Khmer xuất thân từ hoạt động kinh tế nhỏ lẻ, có trình độ học vấn và chuyên môn kỹ thuật thấp. Vì vậy, đời sống đồng bào Khmer còn gặp nhiều khó khăn, hạn chế so với người Hoa, người Chăm tại thành phố. Hỗ trợ giảm nghèo bền vững, nâng cao mức sống và tri thức cho đồng bào Khmer mà một trong những mối quan tâm của Thành phố Hồ Chí Minh trong việc hướng tới xây dựng thành phố có chất lượng sống tốt, văn minh, hiện đại, nghĩa tình.

Theo bà Nguyễn Thị Thanh Nga, Trưởng Phòng Chính sách, Ban Dân tộc Thành phố Hồ Chí Minh,  thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về công tác dân tộc, Thành phố Hồ Chí Minh đã triển khai nhiều chương trình mang tính đặc thù hỗ trợ, giúp đỡ đồng bào Khmer ổn định và phát triển cuộc sống cả về vật chất và tinh thần. Trong đó, thành phố đặc biệt quan tâm đến công tác giảm nghèo, đào tạo, hướng nghiệp và dạy nghề gắn với giải quyết việc làm cho đồng bào dân tộc Khmer.

Nhằm nâng cao trình độ học vấn, động viên đội ngũ giáo viên người dân tộc trong giảng dạy nhằm bảo tồn tiếng nói, chữ viết cho đồng bào thiểu số, Thành phố Hồ Chí Minh đã ban hành chính sách hỗ trợ cho từng đối tượng từ nguồn ngân sách thành phố như chính sách miễn học phí đối với học sinh người Khmer từ 2013-2020; hỗ trợ chi phí học tập đối với sinh viên dân tộc thiểu số hộ nghèo, cận nghèo giai đoạn 2014-2020; hỗ trợ chi phí học tập cho học viên cao học, nghiên cứu sinh người dân tộc thiểu số giai đoạn 2016-2020; hỗ trợ giáo viên người dân tộc thiểu số dạy tiếng dân tộc.

Tính đến hết năm 2017, toàn thành phố đã có hơn 2.000 lượt học sinh, sinh viên người hmer và gần 100 lượt giáo viên người Khmer nhận được sự hỗ trợ của Thành phố Hồ Chí Minh với kinh phí hàng tỷ đồng. Các ngành, đơn vị chức năng của thành phố triển khai nhiều chương trình hỗ trợ dạy nghề và giới thiệu việc làm cho đồng bào Khmer như đào tạo nghề miễn phí trình độ cao đẳng, trung cấp, sơ cấp cho hàng tram lao động Khmer; gần 1.000 lượt lao động Khmer được giải quyết việc làm và hỗ trợ cho hơn 500 hộ gia đình Khmer vay vốn phát triển kinh tế gia đình.

Bà Thị Suyên (quê ở Kiên Giang), hiện ở 21/11A, Bùi Thế Mỹ, Phường 10, Tân Bình chia sẻ, cuộc sống gia đình bà trước kia khá khó khăn do đông con, vợ chồng chủ yếu làm thuê, buôn bán lặt vặt. 5 người con của bà đều nhận được sự hỗ trợ của nhà nước dành cho đồng bào Khmer như miễn học phí, nhận học bổng, hỗ trợ học nghề, đến nay đều có việc làm ổn định và đã giúp cuộc sống gia đình bà không còn vất vả như trước.

Đại đức Châu Hoài Thái, Ủy viên Hội đồng Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam, Thư ký Văn phòng Phật giáo Nam tông Khmer, hiện đang tu tập tại chùa Candaransi, Quận 3, Thành phố Hồ Chí Minh cho biết, qua tiếp xúc và những lần trực tiếp xuống làm lễ cho đồng bào Khmer có thể nhận ra rằng, đời sống người Khmer Thành phố Hồ Chí Minh ngày càng được nâng cao cả về vật chất và tinh thần nhờ sự quan tâm, hỗ trợ, tạo điều kiện của các cấp chính quyền địa phương. 

“Thực tế là trong những năm qua, chùa Candaransi và người dân Khmer tại thành phố đều được hưởng lợi rất nhiều từ các công trình an sinh xã hội, các chính sách hỗ trợ dành cho người dân tộc”, Đại đức Châu Hoài Thái nhấn mạnh.

Chiều 10/4/2019, tại chùa Candaransi (Quận 3, TP.Hồ Chí Minh), nhân dịp Tết cổ truyền Chôl Chnăm Thmây của người Khmer Nam bộ, Ban Dân tộc thành phố phối hợp cùng UBND một số quận trên địa bàn TP.Hồ Chí Minh tổ chức buổi họp mặt đại diện bà con Khmer chung vui Tết và tặng quà cho gần 200 gia đình bà con Khmer còn khó khăn trên địa bàn. Trong ảnh: Hòa Thượng Danh Lung, Trụ trì chùa Candaransi và ông Nguyễn Hồng Ngọc, Trưởng ban Dân tộc Thành phố Hồ Chí Minh tặng quà cho bà con Khmer quận 1. Ảnh: Xuân Khu - TTXVN
Chiều 10/4/2019, tại chùa Candaransi (Quận 3, TP.Hồ Chí Minh), nhân dịp Tết cổ truyền Chôl Chnăm Thmây của người Khmer Nam bộ, Ban Dân tộc thành phố phối hợp cùng UBND một số quận trên địa bàn TP.Hồ Chí Minh tổ chức buổi họp mặt đại diện bà con Khmer chung vui Tết và tặng quà cho gần 200 gia đình bà con Khmer còn khó khăn trên địa bàn. Trong ảnh: Hòa Thượng Danh Lung, Trụ trì chùa Candaransi và ông Nguyễn Hồng Ngọc, Trưởng ban Dân tộc Thành phố Hồ Chí Minh tặng quà cho bà con Khmer quận 1. Ảnh: Xuân Khu - TTXVN

Có thể nói, trong thời gian qua, với sự quan tâm sát sao của thành phố, các chính sách đào tạo, hướng nghiệp, dạy nghề, tạo việc làm cho đồng bào Khmer và các dân tộc thiểu số khác trên địa bàn thành phố đã đã đạt được những kết quả nhất định, từng bước góp phần thay đổi cuộc sống của đồng bào, tạo thêm động lực tinh thần, tăng thêm niềm tin vào Đảng và chính quyền thành phố trong sự nghiệp xây dựng Thành phố Hồ Chí Minh trở thành một thành phố “có chất lượng sống tốt, văn minh, hiện đại, nghĩa tình”.

Xuân Khu
Bài 2: Náo nức điệu Răm-vông nơi đô thị

Báo ảnh Dân tộc và Miền núi/TTXVN

Có thể bạn quan tâm

Ấm lòng những nghĩa cử ở vùng tâm lũ

Ấm lòng những nghĩa cử ở vùng tâm lũ

Từ đêm 22 đến sáng 23/7, hoàn lưu bão số 3 (WIPHA) và lũ lụt cực đoan đã gây thiệt hại lớn về tính mạng, tài sản, của cải đối với nhân dân các xã miền núi phía Tây tỉnh Nghệ An. Những ngày qua, với tinh thần “tương thân, tương ái”, “lá lành đùm lá rách”, đồng bào các dân tộc ở các xã vùng cao Nghệ An đã chủ động, tích cực triển khai nhiều cách làm hay, ý nghĩa, nhân văn, hiệu quả trong việc hỗ trợ người dân trong khắc phục hậu quả thiên tai, sớm ổn định cuộc sống.

Giúp đồng bào dân tộc thiểu số tự tin sử dụng tiện ích số

Giúp đồng bào dân tộc thiểu số tự tin sử dụng tiện ích số

Tại xã Phú Nghĩa (tỉnh Đồng Nai), nơi đồng bào dân tộc thiểu số chiếm 33,54%, với sự đồng lòng của cán bộ, công chức và nhiệt huyết của thanh niên, từ việc giúp người dân khai hồ sơ đến hỗ trợ công nghệ cho những người ít tiếp xúc với tin học, mô hình chính quyền địa phương 2 cấp đang giúp xóa bỏ rào cản hành chính.

Phát triển cây sả theo hướng bền vững ở xã cù lao

Phát triển cây sả theo hướng bền vững ở xã cù lao

Là cây gia vị cũng như cây dược liệu, cây sả được sử dụng rộng rãi trong ẩm thực, chế biến dược phẩm, mang lại giá trị kinh tế cao nên được Ủy ban nhân dân xã cù lao Tân Phú Đông, tỉnh Đồng Tháp lựa chọn làm cây trồng chủ lực trong mục tiêu tái cơ cấu sản xuất nông nghiệp thích ứng biến đổi khí hậu tại vùng cồn bãi, cù lao nhiều khó khăn.

Nghệ An dồn sức khắc phục hậu quả lũ dữ

Nghệ An dồn sức khắc phục hậu quả lũ dữ

Tại khu vực miền núi phía Tây tỉnh Nghệ An, từ ngày 24/7, mực nước trên sông Lam, Nậm Mộ, Nậm Nơn... giảm mạnh. Tình trạng ngập lụt tại các vùng tâm lũ thuộc các xã Con Cuông, Mường Xén, Tương Dương, Mỹ Lý, Nhôn Mai... đã bớt căng thẳng, nhiều nơi nước đã rút cạn.

Tuyên Quang: 53 xã công bố dịch tả lợn châu Phi

Tuyên Quang: 53 xã công bố dịch tả lợn châu Phi

Theo Sở Nông nghiệp và Môi trường tỉnh Tuyên Quang, tính từ ngày 5/7 đến nay, trên địa bàn tỉnh có 53 xã công bố dịch tả lợn châu Phi, tổng số lợn mắc bệnh phải tiêu hủy bắt buộc từ ngày 5/7 đến ngày 25/7 là 9.864 con, tổng khối lượng trên 544,3 tấn.

Hỗ trợ đồng bào các dân tộc vùng biên ổn định cuộc sống, phát triển kinh tế

Hỗ trợ đồng bào các dân tộc vùng biên ổn định cuộc sống, phát triển kinh tế

Bên cạnh nhiệm vụ chính trị bảo vệ biên giới, các chiến sĩ Đồn Biên phòng Ia Rvê (tỉnh Đắk Lắk) còn đẩy mạnh thực hiện phương châm “Gần dân, sát dân” và nêu cao đạo lý “Uống nước nhớ nguồn” để giúp các gia đình có hoàn cảnh khó khăn, chăm lo đời sống gia đình chính sách, người có công trên địa bàn.

Mưa lớn gây lũ ống, lũ quét, thiệt hại về người và tài sản tại Sơn La

Mưa lớn gây lũ ống, lũ quét, thiệt hại về người và tài sản tại Sơn La

Những ngày qua, trên địa bàn tỉnh Sơn La có mưa lớn kéo dài. Đặc biệt, vào chiều tối và đêm 26 rạng sáng 27/7 đã xuất hiện lũ ống, lũ quét gây thiệt hại về người, tài sản, hoa màu của nhân dân. Tình trạng ngập úng, sạt lở đất, đá xảy tại nhiều địa phương khiến các hộ dân phải di rời khẩn cấp.

Xây dựng thương hiệu nông sản, nâng cấp cho sản phẩm OCOP

Xây dựng thương hiệu nông sản, nâng cấp cho sản phẩm OCOP

Tỉnh Đồng Nai hiện có 439 sản phẩm của 146 chủ thể được công nhận và xếp hạng từ 3 sao trở lên; trong đó,11 sản phẩm được Trung ương công nhận đạt 5 sao. Các sản phẩm OCOP đều có chất lượng cao, tiêu chuẩn kỹ thuật bảo đảm, bao bì sản phẩm bắt mắt.

Lạng Sơn điều chỉnh thời gian thông quan hàng hóa xuất nhập khẩu

Lạng Sơn điều chỉnh thời gian thông quan hàng hóa xuất nhập khẩu

Ngày 26/7, thông tin từ Trung tâm Quản lý cửa khẩu (Ban Quản lý Khu kinh tế cửa khẩu Đồng Đăng - Lạng Sơn) cho biết, đơn vị vừa nhận được thư công tác số 71-2025 ngày 25/7/2025 của Chính phủ nhân dân thị Bằng Tường (Quảng Tây, Trung Quốc) thông tin về thời gian thông quan xuất nhập khẩu hàng hóa tại Đường chuyên dụng vận chuyển hàng hoá Tân Thanh và Lối thông quan Cốc Nam.

Nghệ An: Tình người trong lũ dữ

Nghệ An: Tình người trong lũ dữ

Từ tối 22 đến sáng ngày 23/7, ảnh hưởng của hoàn lưu sau bão số 3, trên địa bàn miền núi, biên giới tỉnh Nghệ An liên tục có mưa to, cùng với nước lũ lên nhanh trên các dòng sông Lam, Nậm Mộ, Nậm Nơn đã gây thiệt hại nghiêm trọng về người, nhà cửa, tài sản của nhân dân.

Đắk Lắk: Xóa nhà tạm, dựng mái ấm cho người có công

Đắk Lắk: Xóa nhà tạm, dựng mái ấm cho người có công

Thực hiện chủ trương “Chung tay xóa nhà tạm, nhà dột nát cho người có công” theo chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, tỉnh Đắk Lắk đang nỗ lực từng ngày để tri ân sâu sắc những người đã hy sinh, cống hiến cho độc lập, tự do của Tổ quốc.

Đồng Tháp: Đổi tên ấp do trùng, giúp giải quyết thủ tục hành chính thuận lợi

Đồng Tháp: Đổi tên ấp do trùng, giúp giải quyết thủ tục hành chính thuận lợi

Thực hiện Công văn của UBND tỉnh Đồng Tháp về việc hướng dẫn một số nội dung về sắp xếp tổ chức bộ máy và chuẩn bị cho đơn vị hành chính cấp xã mới hoạt động theo Công văn số 4168/BNV-CQĐP ngày 23/6/2025 của Bộ Nội vụ về việc hướng dẫn một số nội dung về sắp xếp tổ chức bộ máy và đơn vị hành chính, xã Mỹ An Hưng, tỉnh Đồng Tháp đã đổi tên các ấp do trùng tên.

Nghệ An: Nỗ lực thông tuyến Quốc lộ 7 đến tâm lũ Tương Dương, Mường Xén

Nghệ An: Nỗ lực thông tuyến Quốc lộ 7 đến tâm lũ Tương Dương, Mường Xén

Từ tối ngày 19/7 đến sáng ngày 23/7, do ảnh hưởng của mưa cường suất lớn, diễn ra trong nhiều giờ liền và lũ lớn trên sông Lam dâng cao vượt mốc lịch sử, tuyến quốc lộ 7 nối địa bàn các xã miền xuôi với các xã biên giới Tương Dương, Mường Xén đi cửa khẩu Nậm Cắn (tỉnh Nghệ An) đã xuất hiện hàng chục điểm ngập lụt, chia cắt giao thông nghiêm trọng trên tuyến quốc lộ trọng yếu, huyết mạch.

Phong trào Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc lan tỏa tới từng gia đình, khu phố

Phong trào Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc lan tỏa tới từng gia đình, khu phố

Sáng 25/7, phường Phan Thiết tổ chức Ngày hội “Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc”. Đây là địa phương được Ban chỉ đạo phòng chống tội phạm, tệ nạn xã hội và xây dựng phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc tỉnh Lâm Đồng và Ban chỉ đạo “Thực hiện phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc” Trung ương chọn tổ chức điểm Ngày hội “Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc” năm 2025.

Hơn 100 hộ dân bị cô lập ở bản sát biên giới Cha Nga (Nghệ An) vẫn an toàn sau lũ dữ

Hơn 100 hộ dân bị cô lập ở bản sát biên giới Cha Nga (Nghệ An) vẫn an toàn sau lũ dữ

Ngày 25/7, Thiếu tá Phan Đức Tâm, Chính trị viên Đồn Biên phòng Mỹ Lý (Bộ đội biên phòng Nghệ An) cho biết: Bước đầu, đơn vị đã nắm được thông tin cơ bản về tình hình bản Cha Nga (xã Mỹ Lý) và khẳng định, cho đến thời điểm hiện tại 103 hộ dân là dân tộc Thái của bản này đều an toàn về người trong đợt lũ mạnh hoành hoành nhiều xã trên địa bàn miền núi phía Tây tỉnh Nghệ An vừa qua.