Giữ hồn Tết cổ truyền Chôl Chnăm Thmây của đồng bào Khmer - Bài 1

Giữ hồn Tết cổ truyền Chôl Chnăm Thmây của đồng bào Khmer - Bài 1
Bài 1: Hòa nhập cuộc sống hiện đại
Những năm gần đây, do những biến đổi dân số chưa được cập nhật đầy đủ và quá trình di chuyển nơi sinh sống để mưu sinh của người dân nên chưa có thống kê chính thức về số đồng bào Khmer tại Thành phố Hồ Chí Minh. Theo ước lượng, hiện nay có khoảng 10 ngàn người Khmer đang có hộ khẩu thường trú tại Thành phố Hồ Chí Minh, là tộc người đông thứ 3 sau người Kinh và Hoa. 
Nghi thức đón chư thiên tại chùa Candaransi (Chan-ta-răng-sây), Quận 3, Thành phố Hồ Chí Minh trong Tết cổ truyền Chôl Chnăm Thmây. Ảnh: Phúc Thanh
Nghi thức đón chư thiên tại chùa Candaransi (Chan-ta-răng-sây), Quận 3, Thành phố Hồ Chí Minh trong Tết cổ truyền Chôl Chnăm Thmây.  Ảnh: Phúc Thanh

Gìn giữ bản sắc dân tộc 
Qua nhiều thời gian sinh sống lâu dài tại Thành phố Hồ Chí Minh, cộng đồng người Khmer đã hòa nhập, trở thành một bộ phận cư dân sinh sống ổn định tại thành phố và ngày càng bắt kịp xu hướng phát triển chung của xã hội hiện đại. Người Khmer tại Thành phố Hồ Chí Minh giờ đây không còn tập trung quần cư theo từng khu vực như ở vùng Đồng bằng sông Cửu Long mà đã dần sống xen kẽ trong các cộng đồng tộc người khác như Việt, Hoa, Chăm…

Sinh hoạt thường ngày, trang phục, thói quen của đồng bào Khmer đã có nhiều nét thay đổi, để phù hợp, tương đồng với cư dân thành phố nói chung. Tuy nhiên, những nét đặc trưng về văn hóa, tôn giáo, tín ngưỡng đặc biệt sinh hoạt lễ hội vẫn được đồng bào Khmer gìn giữ, bảo tồn, được thể hiện rõ nét trong các sinh hoạt tôn giáo, các ngày lễ hội của dân tộc Khmer và ngày càng nhận được sự quan tâm, hỗ trợ của cả cộng đồng.

Ông Danh Chia, một người Khmer quê ở Kiên Giang, nay sống tại Phường 10, quận Tân Bình - địa bàn tập trung đông người Khmer tại thành phố cho biết, do những biến cố lịch sử trong quá khứ, phần đông đồng bào Khmer hiện nay ở Thành phố Hồ Chí Minh đều đã trải qua những năm tháng di cư ở nhiều nơi trước khi trở về lại thành phố. Mặc dù có lúc khó khăn, cuộc sống còn nhiều vất vả nhưng đồng bào Khmer vẫn luôn giữ được những nét cốt cách bản sắc văn hóa dân tộc truyền thống của mình. 

“Tụi nhỏ không chỉ vẫn giữ tiếng nói Khmer mà còn được dạy chữ Khmer, biết về văn hóa Khmer. Ngày lễ, tết của dân tộc vẫn cùng cha mẹ làm cơm cúng thời phụng tổ tiên hay lên chùa làm lễ. Việc ăn mặc, múa hát trong những ngày lễ của dân tộc vẫn giữ được nếp cũ xưa kia của cha ông”- ông Danh Chia chia sẻ.

Phó Giáo sư, Tiến sỹ Huỳnh Ngọc Thu, Trưởng Khoa Nhân học, Đại học Khoa học xã hội và nhân văn Thành phố Hồ Chí Minh - người đã có nhiều năm nghiên cứu trong lĩnh vực tộc người, cho rằng, để thích ứng với cuộc sống đô thị, nếp sống, sinh hoạt văn hóa người Khmer sinh sống lâu năm tại Thành phố Hồ Chí Minh tuy có những khác biệt so với người Khmer ở Nam Bộ, nhưng cơ bản vẫn giữ được những nét đặc sắc của nền văn hóa dân tộc truyền thống và tạo nên nét đặc thù của người Khmer tại Thành phố Hồ Chí Minh.

Nhân dịp Tết cổ truyền Khmer Chôl Chnăm Thmây 2019 của đồng bào Khmer Nam Bộ, tối 7/4, tại chùa Candaransi (Quận 3, Thành phố Hồ Chí Minh), Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình đã đến thăm, chúc Tết, tặng quà chư tăng và đồng bào Khmer đang sinh sống, học tập và làm việc tại Thành phố Hồ Chí Minh. Trong ảnh: Quang cảnh buổi gặp gỡ chúc Tết của Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình với chư tăng và đồng bào Khmer tại chùa Candaransi, Thành phố Hồ Chí Minh
Nhân dịp Tết cổ truyền Khmer Chôl Chnăm Thmây 2019 của đồng bào Khmer Nam Bộ, tối 7/4, tại chùa Candaransi (Quận 3, Thành phố Hồ Chí Minh), Ủy viên Bộ Chính trị, Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình đã đến thăm, chúc Tết, tặng quà chư tăng và đồng bào Khmer đang sinh sống, học tập và làm việc tại Thành phố Hồ Chí Minh. Trong ảnh: Quang cảnh buổi gặp gỡ chúc Tết của Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình với chư tăng và đồng bào Khmer tại chùa Candaransi, Thành phố Hồ Chí Minh


Nâng cao đời sống
Sinh sống tại một đô thị năng động với những đòi hỏi cao về trình độ nắm bắt kiến thức, sự nhanh nhạy trong tư duy kinh tế, trong khi đại đa số người Khmer xuất thân từ hoạt động kinh tế nhỏ lẻ, có trình độ học vấn và chuyên môn kỹ thuật thấp. Vì vậy, đời sống đồng bào Khmer còn gặp nhiều khó khăn, hạn chế so với người Hoa, người Chăm tại thành phố. Hỗ trợ giảm nghèo bền vững, nâng cao mức sống và tri thức cho đồng bào Khmer mà một trong những mối quan tâm của Thành phố Hồ Chí Minh trong việc hướng tới xây dựng thành phố có chất lượng sống tốt, văn minh, hiện đại, nghĩa tình.

Theo bà Nguyễn Thị Thanh Nga, Trưởng Phòng Chính sách, Ban Dân tộc Thành phố Hồ Chí Minh,  thực hiện các chủ trương, chính sách của Đảng, Nhà nước về công tác dân tộc, Thành phố Hồ Chí Minh đã triển khai nhiều chương trình mang tính đặc thù hỗ trợ, giúp đỡ đồng bào Khmer ổn định và phát triển cuộc sống cả về vật chất và tinh thần. Trong đó, thành phố đặc biệt quan tâm đến công tác giảm nghèo, đào tạo, hướng nghiệp và dạy nghề gắn với giải quyết việc làm cho đồng bào dân tộc Khmer.

Nhằm nâng cao trình độ học vấn, động viên đội ngũ giáo viên người dân tộc trong giảng dạy nhằm bảo tồn tiếng nói, chữ viết cho đồng bào thiểu số, Thành phố Hồ Chí Minh đã ban hành chính sách hỗ trợ cho từng đối tượng từ nguồn ngân sách thành phố như chính sách miễn học phí đối với học sinh người Khmer từ 2013-2020; hỗ trợ chi phí học tập đối với sinh viên dân tộc thiểu số hộ nghèo, cận nghèo giai đoạn 2014-2020; hỗ trợ chi phí học tập cho học viên cao học, nghiên cứu sinh người dân tộc thiểu số giai đoạn 2016-2020; hỗ trợ giáo viên người dân tộc thiểu số dạy tiếng dân tộc.

Tính đến hết năm 2017, toàn thành phố đã có hơn 2.000 lượt học sinh, sinh viên người hmer và gần 100 lượt giáo viên người Khmer nhận được sự hỗ trợ của Thành phố Hồ Chí Minh với kinh phí hàng tỷ đồng. Các ngành, đơn vị chức năng của thành phố triển khai nhiều chương trình hỗ trợ dạy nghề và giới thiệu việc làm cho đồng bào Khmer như đào tạo nghề miễn phí trình độ cao đẳng, trung cấp, sơ cấp cho hàng tram lao động Khmer; gần 1.000 lượt lao động Khmer được giải quyết việc làm và hỗ trợ cho hơn 500 hộ gia đình Khmer vay vốn phát triển kinh tế gia đình.

Bà Thị Suyên (quê ở Kiên Giang), hiện ở 21/11A, Bùi Thế Mỹ, Phường 10, Tân Bình chia sẻ, cuộc sống gia đình bà trước kia khá khó khăn do đông con, vợ chồng chủ yếu làm thuê, buôn bán lặt vặt. 5 người con của bà đều nhận được sự hỗ trợ của nhà nước dành cho đồng bào Khmer như miễn học phí, nhận học bổng, hỗ trợ học nghề, đến nay đều có việc làm ổn định và đã giúp cuộc sống gia đình bà không còn vất vả như trước.

Đại đức Châu Hoài Thái, Ủy viên Hội đồng Trị sự Giáo hội Phật giáo Việt Nam, Thư ký Văn phòng Phật giáo Nam tông Khmer, hiện đang tu tập tại chùa Candaransi, Quận 3, Thành phố Hồ Chí Minh cho biết, qua tiếp xúc và những lần trực tiếp xuống làm lễ cho đồng bào Khmer có thể nhận ra rằng, đời sống người Khmer Thành phố Hồ Chí Minh ngày càng được nâng cao cả về vật chất và tinh thần nhờ sự quan tâm, hỗ trợ, tạo điều kiện của các cấp chính quyền địa phương. 

“Thực tế là trong những năm qua, chùa Candaransi và người dân Khmer tại thành phố đều được hưởng lợi rất nhiều từ các công trình an sinh xã hội, các chính sách hỗ trợ dành cho người dân tộc”, Đại đức Châu Hoài Thái nhấn mạnh.

Chiều 10/4/2019, tại chùa Candaransi (Quận 3, TP.Hồ Chí Minh), nhân dịp Tết cổ truyền Chôl Chnăm Thmây của người Khmer Nam bộ, Ban Dân tộc thành phố phối hợp cùng UBND một số quận trên địa bàn TP.Hồ Chí Minh tổ chức buổi họp mặt đại diện bà con Khmer chung vui Tết và tặng quà cho gần 200 gia đình bà con Khmer còn khó khăn trên địa bàn. Trong ảnh: Hòa Thượng Danh Lung, Trụ trì chùa Candaransi và ông Nguyễn Hồng Ngọc, Trưởng ban Dân tộc Thành phố Hồ Chí Minh tặng quà cho bà con Khmer quận 1. Ảnh: Xuân Khu - TTXVN
Chiều 10/4/2019, tại chùa Candaransi (Quận 3, TP.Hồ Chí Minh), nhân dịp Tết cổ truyền Chôl Chnăm Thmây của người Khmer Nam bộ, Ban Dân tộc thành phố phối hợp cùng UBND một số quận trên địa bàn TP.Hồ Chí Minh tổ chức buổi họp mặt đại diện bà con Khmer chung vui Tết và tặng quà cho gần 200 gia đình bà con Khmer còn khó khăn trên địa bàn. Trong ảnh: Hòa Thượng Danh Lung, Trụ trì chùa Candaransi và ông Nguyễn Hồng Ngọc, Trưởng ban Dân tộc Thành phố Hồ Chí Minh tặng quà cho bà con Khmer quận 1. Ảnh: Xuân Khu - TTXVN

Có thể nói, trong thời gian qua, với sự quan tâm sát sao của thành phố, các chính sách đào tạo, hướng nghiệp, dạy nghề, tạo việc làm cho đồng bào Khmer và các dân tộc thiểu số khác trên địa bàn thành phố đã đã đạt được những kết quả nhất định, từng bước góp phần thay đổi cuộc sống của đồng bào, tạo thêm động lực tinh thần, tăng thêm niềm tin vào Đảng và chính quyền thành phố trong sự nghiệp xây dựng Thành phố Hồ Chí Minh trở thành một thành phố “có chất lượng sống tốt, văn minh, hiện đại, nghĩa tình”.

Xuân Khu
Bài 2: Náo nức điệu Răm-vông nơi đô thị

Báo ảnh Dân tộc và Miền núi/TTXVN

Có thể bạn quan tâm

Tìm kiếm nạn nhân mất tích khi đánh cá trên sông

Tìm kiếm nạn nhân mất tích khi đánh cá trên sông

Chiều 27/10, Ban Chỉ huy Phòng thủ khu vực 4 - Bàn Thạch (Bộ Chỉ huy quân sự thành phố Đà Nẵng) cho biết đang cùng các lực lượng địa phương xã Núi Thành, thành phố Đà Nẵng tìm kiếm một người mất tích khi đi đánh cá trên sông.

Lâm Đồng: Mưa lớn gây ngập cục bộ nhiều khu vực

Lâm Đồng: Mưa lớn gây ngập cục bộ nhiều khu vực

Đêm 26/10 và rạng sáng 27/10, tại nhiều khu vực trên địa bàn tỉnh Lâm Đồng xảy ra mưa vừa, mưa to, có nơi mưa rất to. Mưa lớn đã gây ngập cục bộ nhiều diện tích hoa màu, đặc biệt là thanh long, bị thiệt hại nặng nề. Cơn mưa cũng khiến mực nước các sông, suối dâng cao, các hồ chứa Cà Giây, Sông Lũy… phải điều tiết, xả lũ. Chính quyền và người dân đang khẩn trương nỗ lực khắc phục hậu quả.

Gửi yêu thương đến đồng bào vùng lũ

Gửi yêu thương đến đồng bào vùng lũ

Từ ngày 23 - 27/10, Chi đoàn Phòng Tham mưu, Công an tỉnh Tuyên Quang phối hợp với Hội thiện nguyện “Từ tâm Thới Lai” - thành phố Cần Thơ tổ chức chương trình “Trao yêu thương - Gửi ấm áp đến đồng bào vùng lũ tỉnh Tuyên Quang”, trao tặng 1.600 suất quà cho các hộ dân bị thiệt hại nặng sau bão số 10 và 11. Đây là hoạt động mang đậm ý nghĩa nhân văn, thể hiện tinh thần “lá lành đùm lá rách”, kết nối tấm lòng của những người con miền Tây sông nước với đồng bào vùng lũ, góp phần sẻ chia khó khăn, lan tỏa yêu thương.

Bố trí khu cách ly, điều trị bệnh lỵ trực trùng tại xã Nậm Kè, Mường Nhé

Bố trí khu cách ly, điều trị bệnh lỵ trực trùng tại xã Nậm Kè, Mường Nhé

Ngày 26/10, Phó Giám đốc Sở Y tế tỉnh Điện Biên Vừ A Sử cho biết, từ 15 giờ ngày 25/10 đến 7 giờ ngày 26/10, ổ dịch lỵ trực trùng tại xã Nậm Kè (tỉnh Điện Biên) ghi nhận thêm 11 trường hợp mắc mới đều tại Trường Phổ thông Dân tộc bán trú Trung học cơ sở Nậm Kè. Toàn bộ bệnh nhân đã được chuyển vào khu cách ly tại trường để điều trị.

Đà Nẵng: Mưa to trên diện rộng, sạt lở núi ở nhiều nơi gần khu dân cư

Đà Nẵng: Mưa to trên diện rộng, sạt lở núi ở nhiều nơi gần khu dân cư

Đêm 25 và ngày 26/10, trên địa bàn thành phố Đà Nẵng có mưa to trên diện rộng. Ở khu vực miền núi, lượng mưa lớn khiến đồi núi tích tụ lượng nước lớn, cộng với nước lũ tràn về, đã dẫn đến sạt lở nhiều nơi trong khu dân cư của đồng bào các dân tộc thiểu số. Nhiều xã miền núi đã và đang khẩn trương di chuyển người dân ở khu vực nguy hiểm đến nơi an toàn.

Ra mắt mô hình 'Xe cứu thương 0 đồng Biên phòng'

Ra mắt mô hình 'Xe cứu thương 0 đồng Biên phòng'

Ngày 26/10, tại Đồn Biên phòng Cổ Chiên (Bộ đội Biên phòng tỉnh Vĩnh Long), Ban Chỉ huy Đồn tổ chức ra mắt mô hình Dân vận khéo “Xe cứu thương 0 đồng Biên phòng”, nhân kỷ niệm 35 năm ngày Điều dưỡng Việt Nam (26/10/1990 - 26/10/2025).

Điện Biên cần nỗ lực hoàn thành các chỉ tiêu của năm 2025

Điện Biên cần nỗ lực hoàn thành các chỉ tiêu của năm 2025

Ngày 26/10, Bộ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Văn Thắng cùng đoàn công tác đã có buổi làm việc với tỉnh Điện Biên về tình hình sản xuất kinh doanh, đầu tư công, xuất nhập khẩu, xây dựng hạ tầng, nhà ở xã hội, các chương trình mục tiêu quốc gia và việc thực hiện chính quyền địa phương 2 cấp.

Sạt lở lớn trên Quốc lộ 4C, Quản Bạ (Tuyên Quang) phân luồng giao thông tạm thời

Sạt lở lớn trên Quốc lộ 4C, Quản Bạ (Tuyên Quang) phân luồng giao thông tạm thời

Vào khoảng 8 giờ 30 phút ngày 25/10, tại Km43+600 Quốc lộ 4C, đoạn qua xã Quản Bạ (Tuyên Quang) đã xảy ra vụ sạt lở taluy dương với chiều dài khoảng 50m, khối lượng đất đá sạt ước tính lên tới 5.000m³. Vụ sạt lở khiến toàn bộ tuyến đường bị ách tắc, các phương tiện giao thông không thể lưu thông qua khu vực này.

Nâng cao đời sống vùng đồng bào dân tộc thiểu số, biên giới

Nâng cao đời sống vùng đồng bào dân tộc thiểu số, biên giới

Sau khi nghiên cứu dự thảo các văn kiện trình Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng, lãnh đạo, cán bộ, đảng viên tỉnh Sơn La đều đồng tình, nhất trí cao với bố cục, nội dung; khẳng định dự thảo được chuẩn bị công phu, nghiêm túc, khoa học, có chất lượng cao, thể hiện rõ tư duy đổi mới, tầm nhìn chiến lược và khát vọng phát triển đất nước hùng cường, thịnh vượng.

Đột phá theo Nghị quyết 57: Thúc đẩy nhận thức về đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số

Đột phá theo Nghị quyết 57: Thúc đẩy nhận thức về đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số

Chiều 24/10, tại xã Măng Đen (Quảng Ngãi), Ủy ban nhân dân tỉnh Quảng Ngãi tổ chức khai mạc Ngày hội Đổi mới sáng tạo và Chuyển đổi số năm 2025 với chủ đề “Hội tụ nguồn lực khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số - Vì một Quảng Ngãi phát triển nhanh và bền vững”.

Trung thu muộn cho trẻ em vùng cao

Trung thu muộn cho trẻ em vùng cao

Tại ngôi trường vùng cao của tỉnh Thái Nguyên – Trường Tiểu học Đồng Phúc – nơi nhiều năm liên tiếp chịu ảnh hưởng nặng nề bởi các đợt bão lớn. Trong hai năm 2024 và 2025, xã Đồng Phúc bị tàn phá bởi 3 cơn bão: Yagi, số 5 và số 11, gây sạt lở nghiêm trọng, đường sá bị chia cắt khiến nhà trường không thể khai giảng đúng lịch như các nơi khác. Học sinh nơi đây phải nhập học muộn hơn một tháng so với cả nước.

Chính sách tín dụng ưu đãi tiếp sức học sinh, sinh viên vùng biên

Chính sách tín dụng ưu đãi tiếp sức học sinh, sinh viên vùng biên

Phòng giao dịch Ngân hàng Chính sách Xã hội Bù Gia Mập (tỉnh Đồng Nai) đã nhanh chóng triển khai Quyết định số 29/2025/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ về chính sách tín dụng đối với học sinh, sinh viên, học viên thạc sĩ, nghiên cứu sinh học các ngành khoa học, công nghệ, kỹ thuật và toán.

Thanh Hóa: Khẩn trương thi công các công trình, dự án phòng, chống thiên tai

Thanh Hóa: Khẩn trương thi công các công trình, dự án phòng, chống thiên tai

Hiện, trên địa bàn tỉnh Thanh Hóa có khoảng 200 công trình ứng phó với mưa, lũ đang được thi công nhằm đưa vào sử dụng phục vụ cho công tác phòng, chống thiên tai. Ngay sau khi cơn bão số 10, 11 đi qua, các đơn vị thi công đã huy động máy móc, nhân lực để khẩn trương thi công các hạng mục còn lại của công trình, phấn đấu hoàn thành toàn bộ dự án trong năm 2025.

Nhiều xã vùng núi ở miền Trung đối mặt nguy cơ sạt lở đất đá

Nhiều xã vùng núi ở miền Trung đối mặt nguy cơ sạt lở đất đá

Sau khi cơn bão số 12 đi qua, mặc dù mưa đã ngớt, nhưng các xã miền núi ở miền Trung vẫn đang phải đối mặt với nguy cơ sạt lở đất đá tiềm ẩn do lượng nước mà bão trút xuống làm cho đất bị “ngấm nước”, kết cấu yếu. Chính quyền và người dân địa phương đang chủ động triển khai các biện pháp ứng phó để đảm bảo an toàn tính mạng và tài sản trước nguy cơ xảy ra sạt lở đất đá.

Lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm triển khai Chiến lược dữ liệu quốc gia

Lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm triển khai Chiến lược dữ liệu quốc gia

Từ ngày 22/10, tỉnh Lâm Đồng bắt đầu triển khai thực hiện Kế hoạch Chiến lược dữ liệu quốc gia đến năm 2030. Kế hoạch nhằm xây dựng, phát triển hạ tầng dữ liệu đồng bộ, thống nhất, đảm bảo khả năng kết nối, chia sẻ dữ liệu thông suốt giữa các cơ quan, đơn vị, địa phương, tạo nền tảng cho phát triển chính quyền số, kinh tế số, xã hội số.

Cà Mau: Xây dựng thương hiệu cây đặc sản giúp nông dân tăng thu nhập

Cà Mau: Xây dựng thương hiệu cây đặc sản giúp nông dân tăng thu nhập

Tại tỉnh Cà Mau, có một thời năn bộp được xem là loài cỏ dại ngự trị trên các cánh đồng, nông dân ai nhìn thấy cũng đều thở dài ngao ngán, vì tốn rất nhiều công sức để phá bỏ, cải tạo trồng lúa. Nhưng đó là câu chuyện của ngày trước, năn bộp giờ đây đã được trồng, chăm sóc, xây dựng thương hiệu sản phẩm OCOP mang lại thu nhập cho nông dân cao hơn hẳn so với trồng lúa.